Μοῦ ἄρεσε πολὺ ὁ τίτλος ἑνὸς ἄρθρου, ποὺ διάβασα σὲ κάποιο περιοδικό, φίλοι. Ἔλεγε: «Οἱ νέοι δὲν εἶναι μάζα». Καὶ καθὼς μελέτησα αὐτὸ τὸ ἄρθρο, τράβηξε τὴν προσοχή μου τούτη ἡ φράση ἑνὸς Γάλλου ἐπαναστάτη: «Ἐπανάσταση δὲν εἶναι νὰ καῖς αὐτοκίνητα. Ἐπανάσταση εἶναι νὰ παραμένεις ὁ ἑαυτός σου, σὲ πεῖσμα ὅσων θέλουν νὰ σὲ μετατρέψουν σὲ μαζικὸ φαινόμενο». Σοφότατο!
Γιατί, στὶς μέρες μας εἰδικά, καὶ τί δὲν γίνεται προκειμένου ὅλοι, ἰδιαίτερα δὲ οἱ νέοι, νὰ γίνουν μάζα; Καὶ τί δὲν κάνουν, προκειμένου νὰ τὴν μαζικοποιήσουν; Νὰ τὴν κάνουν ἕνα; Νά, κάτι σὰν κοπάδι ἄς ποῦμε. Καὶ στὴ συνέχεια τὴν ὁμογενοποιοῦν καὶ τὴν κάνουν κάτι σὰν πολτό. Γιὰ νὰ ἔχει ὅλα τα στοιχεῖα καὶ τὶς ἰδιότητες τοῦ κοπαδιοῦ!
Καὶ ποιὸ εἶναι τὸ κύριο χαρακτηριστικό τοῦ κοπαδιοῦ; Δὲν ὑπάρχει ἀτομικὴ ταυτότητα, οὔτε καμιὰ ἰδιαιτερότητα, ἀλλ’ ὅλα εἶναι ὑποταγμένα στὴ μάζα, ὅλα λειτουργοῦν ὅπως ἡ μάζα. Πρόκειται γιὰ ἕνα ἄβουλο πράγμα, ποὺ τὸ πηγαίνει καὶ τὸ κάνει ὅ,τι θέλει ὁ τσοπάνος, ὡς ἰδιοκτήτης κιόλας τοῦ κοπαδιοῦ! Καὶ τὸ καθοδηγεῖ ὅπως θέλει, τὸ πηγαίνει ὅπου θέλει, τὸ κάνει νὰ ζεῖ ὅπως αὐτὸς θέλει, γιὰ τὸ ἐκμεταλλεύεται ἀπολύτως!
Δὲν εἶπαν τυχαία τοῦτο τὸ λόγο: «Ἐκεῖνος ποὺ ἀκολουθεῖ τὸν ὄχλο, γρήγορα χάνεται σ’ αὐτόν». Γι’ αὐτὸ καὶ ὅλοι προτρέπουν: «Ξεχώρισε ἀπ’ τὴ μάζα πρὶν σὲ καταπιεῖ»!
Νὰ γιατί εἶναι πάρα πολὺ σημαντικὸ σήμερα, μὲ τὰ τόσα μέσα «μαζικῆς» ἐπικοινωνίας ὅπως ἀποκαλοῦνται, ποὺ δροῦν ὀργανωμένα καὶ μεθοδικὰ παντοῦ, νὰ εἶσαι ἔξω ἀπ’ τὸ κοπάδι. Νὰ γιατί ἀποτελεῖ ὄντως ἐπαναστατικὴ πράξη νὰ εἶσαι ὁ ἑαυτός σου, ὅταν ἡ ἀπώλεια τῆς ταυτότητάς μας, εἶναι δίχως καμιὰ ἀμφιβολία ἡ μεγαλύτερη σύγχρονη ἀπειλή.
Λοιπόν, χαίρομαι πολὺ ὅταν ἀκούω φράσεις ἢ καὶ διακηρύξεις σὰν αὐτές: «Θέλω νὰ εἶμαι ὁ ἐαυτός μου», «τὸ προτέρημά μου εἶναι ὅτι εἶμαι πάντα ὁ ἑαυτός μου» καὶ νὰ συμβαίνει ὄντως αὐτό. Καὶ λυπᾶμαι πάρα πολὺ γιὰ τοὺς ἄλλους, ποὺ λένε ἢ καὶ τραγουδοῦν φράσεις σὰν αὐτές: «Δίχως ταυτότητα πιά…». Λὲς κι ἀποτελεῖ κατάκτηση αὐτὴ ἡ κατάντια!
Μὴ ξεχνᾶμε ὅτι ὁ Θεὸς δημιούργησε ἕναν κόσμο πανέμορφο καὶ τόσο θαυμαστό, ἀκριβῶς γιατί διαθέτει ὅλη τὴ χάρη καὶ τὴ γοητεία τῆς ποικιλίας. Αὐτὸ συμβαίνει καὶ μὲ τοὺς ἀνθρώπους. Ὁ καθένας μας εἶναι ἀνεπανάληπτος μὲ τὰ δικά του προσόντα, μ’ ὅ,τι τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός, ὅπως τὸν ἔπλασε.
Συμβαίνει ὅπως ἀκριβῶς καὶ μὲ τὸ δάσος. Τὴν ὀμορφιά του δὲν τὴν χρωστάει σὲ κάποια πανύψηλα ἢ καὶ αἰωνόβια δένδρα, ἀλλὰ καὶ στὸ ταπεινὸ ἐκεῖνο κυκλάμινο, τὴν δροσερὴ ἀνεμώνη, τὸ ταπεινὸ χαμόμηλο.
Ἔτσι κι ἐμεῖς, ἔχουμε ὁ καθένας τὴ δική του χάρη καὶ ἰδιαιτερότητα. Τὰ δικά του προσόντα καὶ προτερήματα, μὲ τὰ ὁποῖα εἶναι σημαντικὸς καὶ χρήσιμος.
Στ’ ἀλήθεια, εἶναι πάρα πολὺ σημαντικὸ νὰ εἴμαστε ὁ ἑαυτός μας. Καὶ ἐπαναστατικό, ὅπως εἴπαμε. Πῶς ὅμως μπορεῖ νὰ εἶναι; Κι ἂν εἶναι, κι ἂν πραγματικὰ συμβαίνει αὐτὸ πού διακηρύττει, πῶς μπορεῖ νὰ παραμείνει;
Τὴν ἀπάντηση θὰ μᾶς τὴν δώσει αὐτὸ τὸ πανέμορφο κείμενο. Ἀναφέρει:
«Ἡ ἀτομικότητα τοῦ κάθε ἀνθρώπου ὑπάρχει. Εἶναι δεδομένη. Ἡ προσωπικότητα ὅμως, ἡ ἐλεύθερη, ἡ ὁλοκληρωμένη, ἡ ἁγιασμένη, κατακτᾶται. Εἶναι ἀποτέλεσμα ἀγώνα καὶ προσπάθειας. Ἐπιπλέον εἶναι πανεύκολο νὰ εἶναι κανεὶς στοιχεῖα τῆς μάζας. Μὰ τόσο δύσκολο νὰ δρᾶ καὶ νὰ κινεῖται ὡς προσωπικότητα ἁγιασμένη, ἔξω καὶ μακριὰ ἀπ’ αὐτήν»!
Τί ἐπαναστατικό! Τί ἀποκαλυπτικό!
Ναί, ὁ Θεὸς προίκισε τὸν καθένα μας μὲ τὴν ἀτομικότητα καὶ τὴν ἰδιαιτερότητά του. Ὅμως θέλει, καὶ μᾶς ἔδωσε ὅλα τα προσόντα γι’ αὐτό, νὰ γίνει καὶ προσωπικότητα ἐλεύθερη ἀπὸ κάθε μορφὴ δουλείας, ὁλοκληρωμένη κι ἁγιασμένη. Ὁπότε ἀπαιτεῖται ἐδῶ κι ἡ δική μας προσπάθεια κι ὁ δικός μας ἀγώνας.
Στ’ ἀλήθεια δὲν εἶναι καθόλου ἁπλό, τὸ νὰ εἶναι κανεὶς ὁ ἑαυτός του. Αὐτὸς ὁ ἑαυτὸς, ποὺ θὰ τὸν ὁλοκληρώνει, θὰ τὸν τελειοποιεῖ καὶ θὰ τὸν ἁγιάζει κάθε μέρα.
Καὶ τί σύμπτωση! Μόνο αὐτὸς ὁ ἁγιαζόμενος καὶ τελειοποιούμενος καθημερινὰ ἑαυτὸς μας μπορεῖ τελικὰ νὰ μείνει ἔξω ἀπ’ τὴ μάζα. Ἄλλως παραμένει μόνο ἕνας πολὺ ὡραῖος πόθος καὶ μιὰ πολὺ καλὴ διακήρυξη αὐτὸ τὸ «εἶμαι ὁ ἑαυτός μου»…
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ