ΟΧΙ ! Το μεγαλείο μιας άρνησης !

«Οὐκ οἶδα τόν ἄνθρωπον» (Ματ. 26,72)

Άρνηση! Μία έννοια που επιδέχεται αμφίπλευρη προσέγγιση. Συνήθως μας παραπέμπει άθελά της στον Πέτρο και στην δική του προσωπική άρνηση. Κάποιες λέξεις στο διάβα της ιστορίας, επεβλήθησαν ηγεμονικά στα δρώμενα και τις εν γένει πράξεις των ανθρώπων, παίρνοντας θέση πλάι τους, ως συνώνυμά τους. Έτσι λοιπόν η άρνηση συνυπάρχει με τον Πέτρο. Η απιστία χαρακτηρίζει τον Θωμά. Η προδοσία στιγματίζει τον Ιούδα. Ο φανατισμός και η άγρια καταδίωξη προσδιορίζει τον διώκτη Σαύλο. Η σφαγή των νηπίων επιρρίπτει κατηγορίες ειδεχθούς εγκλήματος στον Ηρώδη, χωρίς όμως να συγκινούνται οι μετέπειτα άνανδροι και ωμοί εγκληματίες· οι πρωταίτιοι και πρωτεργάτες της δολοφονίας εμβρύων και υποκρυπτόμενοι στο απυρόβλητο της υποκρισίας τους.

Η πτωχεία, η προσφυγιά, η εγκατάλειψη, η περιφρόνηση, ο χλευασμός, η ειρωνεία, τα «πάθη», η σταύρωση κ.λπ. σκιαγραφούν το σπάνιο και μοναδικό πορτραίτο του Χριστού. Είναι ο ίδιος ο Χριστός, όπως περπάτησε στη γη των ανθρώπων. Η σταύρωσή του ειδικά, τελεί αναπόσπαστα συνυφασμένη με τα διαπλεκόμενα άνομα σχέδια των Ιουδαίων, μέσα στους οποίους όμως δεν συγκαταλεγόμαστε εμείς «οι καλοί», καθότι «μέγα χάσμα ἐστήρικται μεταξύ ἡμῶν καί αὐτῶν». Κάπως έτσι ξετυλίγεται ο μίτος της συμβολικής ονοματολογίας. Ξεναγώντας μας σ’ ένα πραγματικό λαβύρινθο προσωνυμίων, χωρίς όμως να προσεγγίζεται τελικά το επίκεντρό του, γιατί η ζωή συνεχίζεται και μαζί της οι ποικίλες προσωποποιήσεις, οι συμβολισμοί και τα υπόλοιπα βαθειά νοήματα. Έτσι λοιπόν ο όχλος αποτελεί την προσωποποίηση του ιουδαϊκού λαού, όχι όμως των μετέπειτα λαών. Το συνέδριο των Ιουδαίων αποτελεί την συνωνυμία της ψευδομαρτυρίας, της απάτης και της διεφθαρμένης κάστας, της θρησκευτικής ηγεσίας της εποχής του Χριστού. Ποιος όμως αναλογίζεται ότι το πρότερο συνέδριο είναι ανάλογο του δικού μας Αρείου Πάγου, της βουλής και της ιεράς συνόδου; Ποιος συνειδητοποιεί ότι, το τότε συνέδριο, αποτελούν οι σύγχρονοι ανάξιοι και σφαγιαστές του δικαίου και της αληθείας, που έχουν ζητήσει άσυλο μέσα στους κόλπους της βουλής του έθνους και της ιεραρχίας της Εκκλησίας;

Κι όμως όλα τα πρότερα είναι μία άθλια επανάληψη της ιστορίας, που συνεχίζει μονότονα και στις μέρες μας, χωρίς διαφοροποιήσεις, αποκαλύπτοντας για πολλοστή φορά το αίσχος των πολλών. Των λαϊκών δικαστών. Των αθλίων σταυρωτήδων. Αυτών στους οποίους απευθυνόμενος ο Χριστός λέγει: «Σας βεβαιώνω ότι από τώρα ακριβώς που σεις με θανατώνετε, νομίζοντας ότι έτσι θα με σβήσετε, από τώρα ακριβώς που θα με σταυρώσετε, θα αρχίσετε να βλέπετε την μεγάλη δόξα μου. Θα βλέπετε να δικαιώνομαι, να αποδεικνύομαι ισότιμος του Θεού πατέρα, πανίσχυρος και πανένδοξος» (Μαρκ. 14,62).

Κάπως έτσι λοιπόν εγκαταλείποντας την πλευρά της αρνήσεως, που στοιχειοθετεί ένα φρικτό έγκλημα, αυτό το «οὐκ οἶδα τόν ἄνθρωπον», το οποίο είναι απόρροια της υπερηφανείας και της καυχήσεως, οδηγούμαστε στην ταπείνωση με την συμβολή της αλεκτοροφωνίας και στην μετέπειτα δακρύβρεχτη μετάνοια. Όσοι από εμάς πιστεύουν, ότι αποτελούν μέλη της χορείας του διδασκάλου Χριστού… Όσοι μέσα στον φόβο τους τον αρνούνται μεν, αλλά συντόμως η συνείδηση σαν άλλος πετεινός λαλεί μέσα τους… Σε όσους ο Χριστός ρίπτων επάνω τους το διαπεραστικό βλέμμα αγάπης του, τους συνεγείρει οδηγώντας τους στην μεταμέλειά τους…

Καιρός όμως να προσορμιστούμε στην έτερη πλευρά του σκάφους της βαθείας εννοίας «άρνηση».

Η άρνηση αυτή, είναι στοιχείο των ανυπότακτων ψυχών. Η άρνηση αυτή, εκφράζεται λακωνικά με μία μικρή λέξη, που κρύβει όμως ένα ανυπέρβλητο μεγαλείο. Είναι το ηρωικό και αξεπέραστο «ΟΧΙ», που βροντοφωνάχτηκε άπειρες φορές στην ιστορία της ανθρωπότητος, επισημοποιώντας την αντίταξη της ακεραιότητος, έναντι της ηθικής δουλείας. Απετέλεσε την ευγενή άμιλλα, απέναντι στο αγενές και ανέντιμο κατεστημένο της αμαρτίας. Είναι το «ΟΧΙ» που εκφράζει μία θετική προσφορά στην κοινωνία, προσβάλλοντας επιθετικά όλες τις αντιαξίες. Αυτές που αντιμάχονται ύπουλα «τον ευαγγελισμό» της κοινωνίας, το πνεύμα του ευαγγελίου και στέκουν εμπόδιο έμπροσθεν της πνευματικής ανανέωσης. Αυτές που περιφρονούν ή καταχρώνται τον άνθρωπο· κατ’ επέκταση τον ίδιο τον Δημιουργό. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται: ο άνομος πλούτος, η βία, η αλλοτρίωση, η αδικία, η σκληρότητα, το μίσος, ο πόλεμος, η φτώχεια, η δυστυχία, οι εντέχνως ενσπειρόμενες και διασπειρόμενες ασθένειες, η διαίρεση προπάντων ανάμεσα στους πολίτες. Όλες οι σημαίες ανά τον κόσμο θα υποσταλούν συντόμως ταπεινωτικά, μόνο μία θα κυματίζει απειλητικά στους λόγους της παλιανθρωπιάς των ισχυρών. «Διαίρει και βασίλευε». Ως πότε όμως; «Ἰδού βάλλω αὐτήν εἰς κλίνην καί τούς μοιχεύοντας μετ’ αὐτῆς εἰς θλίψιν μεγάλην…» (Αποκ. 2,22).

Ένα τέτοιο «ΟΧΙ» αντιτάσσει ο Χριστός λέγοντας: «Οὐαί ὑμῖν τοῖς πλουσίοις… Οὐαί ὑμῖν οἱ ἐμπεπλησμένοι… οἱ γελῶντες… οὐαί, ὅταν καλῶς ὑμᾶς εἴπωσι πάντες οἱ ἄνθρωποι…» (Λουκ. 6,24). Ένα ανάλογο «ΟΧΙ» ορθώνεται από την υγιώς σκεπτομένη κοινωνία, έναντι σ’ αυτούς που απειλούν τον άνθρωπο στη βιολογική του ύπαρξη, με την καταστροφή του περιβάλλοντος, τις γενετικές επεμβάσεις, με τις αμβλώσεις, με τα υπερσύγχρονα στρατιωτικά όπλα, με τα ναρκωτικά, με την επιβεβλημένη ρομποτική ζωή, με τον απάνθρωπο χαρακτήρα των μεγαλουπόλεων… «ΟΧΙ» στα οικονομικά συστήματα που κρατάνε τις μάζες κάτω από την δικτατορική εξουσία τους, αιχμαλωτίζοντας τις ψυχές των λαών.

Όμως όλα τα πρότερα, κινδυνεύουν να χαρακτηρισθούν ως διανοητικός σολοικισμός, που μόνο ανησυχία διασπείρει, όταν απουσιάζει ο ενσαρκωτής δάσκαλος. Αποτελούν άκαρπες γενικεύσεις, όταν δεν υφίσταται ο εμπνευστής. Η ψυχή της διαμαρτυρίας… Ο ιερός πολεμιστής που θα ξεκινήσει τον εν λόγω ιερό πόλεμο. Έτσι επιδίδεται ο άνθρωπος σε μία αγωνιώδη αναζήτηση, που τον οδηγεί εγκλωβίζοντάς τον, στα ιερά δίχτυα του μεγάλου ψαρά, ο οποίος τον ενισχύει λέγοντάς τον· «ἐπανάγαγε εἰς τό βάθος» (Λουκ. 5,4). Μιας αναζήτησης που τον καθοδηγεί στο άγιο λημέρι του μεγαλύτερου αρνητού των αιώνων. Σε αυτόν που γκρέμισε στην πράξη, με την ίδια του την πράξη –την επί γης ζωή του– το κατεστημένο της αμαρτίας, που διακύβευε την ομαλή πορεία της κοινωνίας, θέτοντας όμως άπαντες προ των ευθυνών τους. Από το υψηλό πραιτώριο και τα φαρισαϊκά άντρα της πνευματικής ακολασίας, μέχρι τα ταπεινά έσχατα της γης. Για τον λόγο αυτό και σταυρώθηκε. Τον σταυρώσαμε όλοι μας, για να αποποιηθούμε την ενοχή μας ανώδυνα…

Ας επιλέξουμε όμως δειγματοληπτικά, αναφέροντάς τις παράλληλα, κάποιες από τις «αρνητικές» στιγμές της επί γης πορείας του.

Έτσι λοιπόν τρεις φορές ο Χριστός μέσα στον στίβο της ερήμου, ήλθε σε αιματηρή πάλη με τον πιο ανέντιμο αντίπαλο, της κοινωνίας, τον Σατανά, σώμα με σώμα, πνεύμα με πνεύμα, ώσπου τον κατετρόπωσε ηγετικά, θεϊκά, εξαφανίζοντάς τον πίσω του, «ὕπαγε ὀπίσω μου, Σατανᾶ» (Ματ.4,10).

Στη συνέχεια έρχεται κόντρα με το κατεστημένο της αμαρτίας, που είχε θρονιασθεί ηγεμονικά και διαφέντευε τα πάντα, αντιτάσσοντας εκείνα τα ανεπανάληπτα «ΟΥ» και «ΜΗ» και γκρεμίζοντας τον σκοτεινό κόσμο στο κρησφύγετό του κάτω στο έρεβος του Άδη, όπου ακούγεται ικετευτικά ένας θρήνος· «πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τό ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος καί καταψύξῃ τήν γλῶσσαν μου, ὅτι ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογί ταύτη» (Λουκ. 16,24). Η απάντηση όμως στην ανωτέρω ικεσία, είχε προηγηθεί πολύ ενωρίτερόν της προειδοποιητικά, με τις προτροπές και τις μεγάλες αρνήσεις έναντι της ανομίας: «οὐ κλέψεις, οὐ μοιχεύσεις, οὐ ψευδομαρτυρήσεις, οὐ φονεύσεις, μή… ὁμῶσαι ὅλως, μή θησαυρίζετε…, μή γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταί…» και προσθέτει ο Παύλος «οὐ δύνασθε τραπέζης Κυρίου μετέχειν καί τραπέζης δαιμονίων» (Α΄Κορ.1,21).

Ένα «πικρό» ΟΧΙ ο Χριστός αντέταξε στην παράκληση του Πέτρου στο όρος Θαβώρ να μείνουν εκεί· στην ασφάλειά τους. Η απάντηση του Κυρίου, κεραυνός εν αιθρία· «ΟΧΙ, Πέτρο· πρέπει να συνεχίσω το έργο που μου ανέθεσε ο πατέρας μου. Πρέπει να πάω να σταυρωθώ…».

«ΟΧΙ» αντέταξε πάλι στην βία του Πέτρου, την στιγμή που απέκοπτε το αυτί του Μάλχου με μαχαίρι. «ΟΧΙ» αγανάκτησης βαθειάς, όρθωσε μπρος στην οκνηρία και υπνηλία των μαθητών του στον κήπο της Γεθσημανή, ενώ ήταν ώρα δράσης και προσευχής. Ώρα αιματηρού πολέμου.

Με «ΟΧΙ» χαιρέτησε τον λαό που τον δέχτηκε και υποδέχτηκε σαν επίγειο βασιλέα. Τους εμήνυσε με τον τρόπο του, ότι βασιλιάς όπως τον επιθυμούσαν οι ίδιοι και πάνω σε πουλάρι, δεν μπορεί να υπάρξει… Τέλος με ένα «ΟΧΙ» ηχηρό και μοναδικό, αντετάχθη θεϊκά έμπροσθεν του στίφους της σάπιας εξουσίας και του εγκληματικού όχλου, επιλέγοντας το θεϊκό ύψωμα του σταυρού.

Αυτή εν συνόψει είναι η αρνητική πορεία, του αρνητού των αιώνων, που τον αρνήθηκε και συνεχίζει να τον αρνείται όλη η οικουμένη. Αλλά «οὐαί, ὅταν καλῶς ὑμᾶς εἴπωσι πάντες οἱ ἄνθρωποι…».

Να αναφερθούμε τώρα στους μετέπειτα αρνητές, τους μαθητές του μεγάλου αρνητού;

Άπειροι οι εν λόγω και πολλαπλές οι αρνήσεις τους. Ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος, κορυφαίος αρνητής της αμαρτίας. Την εγκατέλειψε «άσπλαχνα», μόνη της, περιφρονημένη, να σέρνεται ελεεινά στους διαδρόμους των ανακτόρων, εκεί, όπου είναι η πηγή και η έδρα της…

Τα ολοκαυτώματα του Αρκαδίου, του Μεσολογγίου, του Κουγκίου, του Ζαλόγγου, της Αραπίτσας και τόσα άλλα, απετέλεσαν σκληρά ραπίσματα, ηχηρές αρνήσεις και κατορθώματα μοναδικής και ανεπανάληπτης βαθείας εσωτερικότητος που συγκλόνισαν όλη τη γη. Κατακεραύνωσαν τους καταπατητές των οσίων, αφήνοντας τους άφωνους και άναυδους, ταπεινώνοντας και εξαλείφοντας την ισχύ τους.

Ας ακούσουμε όμως μία ανεπανάληπτη άρνηση, εκ στόματος Ιωάννη Καποδίστρια, πρώτου κυβερνήτου της Ελλάδος προς Δ΄ Εθνοσυνέλευση.

«…εφ’ όσον τα ιδιαίτερα εισοδήματά μου αρκούν διά να ζήσω, αρνούμαι να εγγίσω μέχρι και του οβολού τα δημόσια χρήματα, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων και ανθρώπων βυθισμένων εις εσχάτην πενίαν…». Γι’ αυτό δολοφονήθηκε και για κάποιο άγνωστο λόγο συνεχίζουν και ζουν οι σύγχρονοι κυβερνήτες.

Αυτά από πλευράς πολιτείας και τώρα η πλευρά της Εκκλησίας από την πιο κοντινή μας ιστορία.

Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος, αρνείται να ορκίσει την κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου, τη στιγμή που την διόρισαν αμέσως μετά την πτώση του μετώπου οι Γερμανοί κατακτητές. Εν συντομία ανεκοίνωσε ο εν λόγω, ότι ως εκκλησιαστικός ηγέτης, θεωρεί εμπαιγμό και προδοσία να ορκίζει για πίστη στην πατρίδα, κυβέρνηση που εκπροσωπεί τους κατακτητές, οπότε προτιμά να πεθάνει…

Γι’ αυτό και έπεσε του αρχιεπισκοπικού θρόνου.

Ευτυχώς και σήμερα, έχουμε τέτοιες ανάλογες εκκλησιαστικές προσωπικότητες, ηγέτες με αυτοθυσία, που βάζουν μπροστά από το προσωπικό τους συμφέρον και τις θέσεις εξουσίας, την πιστότητα στις θεμελιακές αρχές της ηγετικής αξιοπρεπείας και στο χρέος εναρμόνισης των κινήσεών τους, σύμφωνα με τις επιταγές της ορθοδόξου συνειδήσεώς τους.

Λίγοι μεν, αλλά και «οὗτος ὁ ἀριθμός ἱκανός».

Έτσι λοιπόν μία απάντηση ενδείκνυται στις βλάσφημες καταμαρτυρίες. ΟΧΙ!

ΟΧΙ! Είναι, πρέπει να είναι, η απάντηση στα παντοειδή ιταμά τελεσίγραφα των ελεεινών γραικύλων της 5^ης φάλαγγας, που εσχάτως πολλαπλασιάζονται.

Αρίσταρχος