«ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι» (Μαρκ. 8,34).
Σταυρός! Μία έκφραση έχθρας και μίσους, αλλά και μία έκφραση υψίστης αγάπης.
Σταυρός! Το χειρότερο είδος τιμωρίας στο οποίο μόνο δούλοι, εγκληματίες, ανθρώπινα τέρατα και περικαθάρματα της κοινωνίας κατεδικάζοντο.
Σταυρός! Η επανεξέταση των κανόνων της κοινωνίας σε βάση θεϊκή. Η συγχώρεση, καταξίωση και εξύψωση των αμαρτωλών, ειλικρινώς όμως μετανοούντων και η ενοχοποίηση–επίρριψη ευθυνών στους «αδιαφθόρους» και «αμώμους».
Σταυρός! Η ανατροπή της καθεστηκυίας τάξεως. Το μεγάλο ξερίζωμα όλων των ψυχικών ζιζανίων, για να καλλιεργηθεί η υψίστη αρετή της θυσιαζομένης αγάπης.
Σταυρός! Συνώνυμο του θανάτου ή θραύση της ταφόπλακας και θρίαμβος της ζωής;
Σταυρός! Η εσχάτη αδυναμία ή η αποκάλυψη της παντοδυναμίας του Θεού;
Αν και σταυρωμένος, αν και νεκρός, προσείλκυσε περισσοτέρους οπαδούς απ’ όσους προσείλκυσε ζωντανός. Νεκρός μεν, παντοδύναμος δε. Νεκρός, κι όμως συντρίβει το κράτος του θανάτου. Παράξενη δύναμη. Υπερφυσική. Θεϊκή! Αυτή η αντίφαση, παγίδεψε τον Διάβολο. Δελεάστηκε από τον σταυρικό θάνατο χαιρεκακών, αλλά έπεσε στην παγίδα που έστησε ο ίδιος και πιάστηκε, υφιστάμενος πλήγμα καίριο και απόλυτα θανατηφόρο.
Σταυρός! Κάλεσμα σταυροφορίας προς τους ανθρώπους με αρχηγό και πρώτο σταυροφόρο τον ίδιο τον Χριστό. Ο σταυρός του Χριστού, το βαρύτερο φορτίο της ανθρωπότητος. Ο μέγας αχθοφόρος! Το εξιλαστήριο θύμα που απαντά στο όνομα Χριστός, προσφέρει εκουσίως την ζωή του ως λύτρο, κατόπιν μαρτυρίου, υπέρ σωτηρίας των ανθρώπων. Δικαιωματικά λοιπόν ζητά από τους οπαδούς του, άρση του δικού τους φορτίου. ΟΧΙ σαν «τους άρχοντες των λαών» που ζητούν συνεχόμενες θυσίες από τους υπηκόους τους, ενώ αυτοί μένουν στο απυρόβλητο της χλιδής και των συμποσίων, πουλώντας υψηλές θεωρίες. Όμως μετά την άρση φορτίου, περιμένει η ανταπόδοση. «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καί πεφορτισμένοι καγώ ἀναπαύσω ὑμᾶς».
Σταυρός! Η άκρα ταπείνωση του Κυρίου. Από ταπείνωση κατέβηκε στη γη, από ταπείνωση γεννήθηκε στην φάτνη, από ταπείνωση ανέβηκε στον σταυρό.
Ένας Θεός ταπεινώνεται και καταδέχεται αναιρεθῆναι ἐν ξύλῳ. Ξύλῳ κατάρας. Δια μέσου αυτού του ξύλου, του ξύλου του σταυρού, ο ληστής παράδεισον ὤκησεν. Ενώ διά ξύλου ο Αδάμ παραδείσου γέγονεν άποικος. Ο πρώην πρώτος, άποικος· ο πρώην έσχατος, ένοικος και πρώτος!
Σταυρός! Ο θρόνος που χάρισε η κοινωνία σε έναν ιδιόρρυθμο βασιλιά. Ο τελευταίος τόπος φιλοξενίας του μεγάλου ξένου Χριστού. Ο αιώνιος ξένος στην ανθρώπινη αφιλόξενη κοινωνία, όπου δεν έβρισκε τόπον τοῦ καταλῦσαι. Ο στάβλος και ο σταυρός ήταν τα μόνα πανδοχεία που τον φιλοξένησαν επί της γης μέχρι την αποδημία του. Ενώ ο ίδιος μας φιλοξένησε στον παράδεισο, τον οποίο εμείς περιφρονήσαμε και κατόπιν απωλέσαμε.
Ο φιλόξενος Γολγοθάς όμως υποδέχεται έναν σταυρό που δεν μένει μόνος του, όπως ποθούν οι πολλοί. Αντιθέτως γέννησε μυριάδες άλλους σταυρούς, που τους σηκώνουν μάρτυρές του και κατόπιν θυσιάζονται σταυρούμενοι, όπως ΕΚΕΙΝΟΣ!
Σταυρός! Πηγή χαράς! Δάκρυα δεν αρμόζουν στον σταυρωθέντα. Αυτά ταιριάζουν στους σταυρωτάς. Στους εμπτύσαντας, χλευάσαντας, καθυβρίσαντας και εκγελάσαντας. Αυτοί είναι οι αυτόχειρες δράστες. Δηλαδή… εμείς. Τα δάκρυα λοιπόν ας τρέξουν για την κατάντια μας και την αμετανοησία μας, καθότι το γεγονός της σταυρώσεως το συνεχίζουμε οδυνηρώτερο και ακατάπαυστο. Ίσως αυτά τα δάκρυα να μαλακώσουν το πέτρινο χώμα της ξερής ψυχής μας και να το μετατρέψουν σε γόνιμο πνευματικό έδαφος.
Σταυρός! Η γλώσσα του Θεού. Έτσι… μιλάει ο Θεός! Ευαισθητοποιημένα. Αλλά εμείς οι αναίσθητοι και οι χωμάτινοι τῷ πνεῦμα, δεν μπορούμε να συλλάβουμε σήματα ουράνια. Η ασυρματική μας εμβέλεια είναι εδαφιαία. Αν και πλασμένοι με ουράνιες δυνατότητες, παραμένουμε στην ελικοειδή κίνηση του έρπειν, καθότι ερπετά. Καθότι γλοιώδεις σάλιαγκες.
Σταυρός! Η παγκόσμια γλώσσα που έρχεται να λύσει την σύγχυση–ασυνεννοησία που επέφερε ο πύργος της Βαβέλ. Η γλώσσα της αγάπης, της αιμόφυρτης αγάπης απέναντι στη γλώσσα της κενοδοξίας και της θεϊκής προκλήσεως. Οι καταπόρφυρες σταγόνες αίματος του εσταυρωμένου, πέφτουν στο πτώμα του καθηλωμένου ανθρώπου, για να το ζωντανέψουν.
Αίμα όμως θείο. ΟΧΙ σαν το ανθρώπινο το μολυσμένο, από το μικρόβιο της αμαρτίας. Γι’ αυτό σταυρώθηκε· για να μας κάνει μετάγγιση ζωηφόρου αίματος και να σωθούμε. Ο μέγας αιμοδότης! Αυτή η αγάπη του σταυρού αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως χρώματος. Το οριζόντιο ξύλο του προεκτείνεται αριστερά και δεξιά στο αχανές. Δεν αφήνει όμως κανέναν έξω από την διαγράμμισή του. Το δε κάθετο ξύλο ξεκινάει από τα έγκατα της γης και ορθώνεται στον ασύλληπτο άγνωστο ουρανό. Αυτή η αγάπη του σταυρού, κρίνει την κρίση και θανατώνει τον θάνατο για να μεταμορφώσει το σύμπαν.
Δεν τελειώσαμε όμως… Απλά νίψαμε τας χείρας μας, νομίζοντας ότι τελειώσαμε. Το τετέλεσται ανήκει μόνο σ’ εκείνον, ο οποίος έχει το δικαίωμα να το φωνάξει. Το δικαιούται· γιατί πραγματικά τελείωσε το έργο που του ανέθεσε ο Θεός–πατέρας επιτυχέστατα και προπάντων απαράγραπτα και πειθαρχημένα. Και τώρα… τελειώνει και ο ίδιος…
Ο αδύναμος Θεός έμπροσθεν των ισχυρών ανθρώπων. Των κοσμοκρατόρων των διεστραμμένων. Των επί γης θεών. ΟΜΩΣ! Κάτι αντιτίθεται! Διαφωνεί! Δεν συμβιβάζεται με το φριχτό αυτό τέλος. Η φύση! Σεισμός μέγας μετά την ύψωση του αδυνάτου στον σταυρό. Σεισμός που σείει την υδρόγειο. Γίνεται αντιληπτός στην αρχαία Αθήνα και ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης βλέποντας την αλλοίωση της κτίσεως ανεφώνησε: «Ἤ Θεός τίς πάσχει ἤ τό πᾶν ἀπόλλυται».
Μάλλον και τα δύο συνέβαιναν· κατά αλληλουχία. Τα πάντα συνέπασχε.
Αλήθεια! Πού πήγαν εκείνη την ώρα οι ισχυροί της γης; Οι νταήδες; Οι εκφραστές της εξουσίας, του νόμου, του λαού και όλης της ανθρωπίνης ξεφτύλας, εξαθλιώσεως και εσχάτης ποταπότητος; Την ουρά κάτω από τα σκέλια, όπως λένε οι άνθρωποι της υπαίθρου και όπου φύγει, φύγει.
Ταπεινωμένοι, κατησχυμένοι, τα κεφάλια σκεπασμένα (από σεμνότητα;) και κατεβασμένα (αποφάσισαν να προσευχηθούν;) οι πρώην υπερόπτες, οι δυσπρόσιτοι έτρεχαν να διαφύγουν την λάβα της αδικίας τους και του εγκλήματος. Να κρυφτούν. Οι λήσταρχοι στα άντρα τους. Οι δειλοί στις κρυψώνες τους. Οι κλέφτες στα ορμητήριά τους. Αυτοί οι έννομοι ισχυροί. Οι γαλονάδες… Αλλά παρήλθε η ισχύς τους για πάντα…
Ενώ ο ανίσχυρος Ναζωραίος, ο μόνος άφοβος και ατρόμητος, βρίσκεται στην θέση του. Δεν λιποτάκτησε. Εκτεταμένος πάνω στον σταυρό και εγκαταλελειμμένος. ΟΜΩΣ ελεύθερος, υπερήφανος και ιπτάμενος στα νέφη της θεϊκής του αγάπης. «Ἄφες αὐτοῖς».
Οι σεισμικές δονήσεις όμως είχαν επεκτατικές συνέπειες πέρα της φυσικής και σ’ άλλους τομείς.
Σείστηκε η καρδιά του ληστού και οδηγήθηκε άμεσα στην ομολογία. «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλεία σου».
Σείστηκε η αγέρωχη ψυχή του εκατοντάρχου· συνεκλονίσθη και οδηγήθηκε στην μεγάλη ομολογία. «Ἀληθῶς ὁ ἄνθρωπος οὗτος υἱός ἦν τοῦ Θεοῦ». Ξάφνου ο κατάδικος Χριστός επανεύρε κάποια αξιώματα που τα είχε χάσει πρότερον. Μάλλον του τα είχαν αφαιρέσει. Τα είχαν ληστέψει…
Οι σεισμικές δονήσεις σίγουρα ταρακούνησαν πολλούς. Κύριος οἶδε. Όμως σείστηκε και ο όχλος. Ο εμπαθής· ο περίεργος· ο διεφθαρμένος. Η ολέθρια σπείρα θεοστυγών, πονηρευομένων και θεοκτόνων, ξάφνου συγκλονίζεται και άρχισαν να τύπτουν τα στήθη τους. Αυτά τα στήθη όμως δεν είναι ίδια με του Τελώνου. Μάλλον από φόβο και όχι από μετάνοια το γεγονός. Από φοβική διάθεση του θνητού, που όταν πατάει στο έδαφος αισθάνεται Θεός, ενώ όταν βρεθεί μετέωρος αρχίζει και χλωμιάζει τρέμοντας πατόκορφα. Έτσι λοιπόν οι προηγούμενοι επίδοξοι θεοκτόνοι, βρέθηκαν μετέωροι στο περιθώριο του άδειου εαυτού τους, να αιωρούνται στην εξορία της ατέλειωτης μοναξιάς. Στη μαυρίλα της χειρότερης κολάσεως.
«Σταύρωσον! Σταύρωσον αυτόν»!
Έρχεται λοιπόν ο σταυρός σαν μέγας ιεροκήρυκας. Πρωτότυπος! Άλαλος! Παρ’ όλα αυτά σαγηνεύει τις ψυχές των ανθρώπων μιλώντας με υπερφυσικό τρόπο. ΟΧΙ σαν τον ιεροκήρυκα της Κυριακής που μιλάει για να φύγει από την αράδα του. Να φύγει από την υποχρέωσή του, την ώρα που από κάτω ακούγονται επιτακτικά οι συστάσεις ενός άλλου τελειώματος…
Στέκεται λοιπόν ο σταυρός στο κέντρο του ναού και σαν φάρος φωτίζει τους πάντες για να μη τσακιστούν στα βράχια της αμαρτίας. Δεσπόζει σαν πανύψηλο παρατηρητήριο ελέγχοντας τις κινήσεις μας, καθοδηγώντας μας, αλλά και προσδοκώντας να τον βάλουμε στην καρδιά μας για να ρυθμίζει αυτός τους κτύπους ανάλογα, σαν μέγας βηματοδότης.
Μιλάει λοιπόν ο μόνος αναμάρτητος και θέτει προ των ευθυνών εμάς όλους που «δεν είμαστε», όπως εκείνος ο τελώνης.
«Ὁ ἀναμάρτητος πρῶτος τόν λίθον βαλέτω». Πώς να βάλουμε λίθο, όταν αντικρίζουμε τα τρυπημένα χέρια για πάντα ανοιχτά πάνω στον σταυρό ν’ αγκαλιάζουν κάθε εχθρό και πολέμιο; Εκείνο το πλευρό παντοτινά λογχισμένο για ν’ αναβλύζει το νερό του βαπτίσματος και το αίμα της ευχαριστίας;
Αυτός που «ἤπλωσε τάς παλάμας καί ἥνωσεν τά τό πρίν διεστῶτα;»
Ό,τι και αν σκεφθούμε, ό,τι και αν προφέρουμε είναι πολύ φτωχά, μάλλον ανύπαρκτα για το μυστήριο του σταυρού. Εμείς δε τόσο μικροί και τιποτένιοι.
Ας αφήσουμε τον Ιππόλυτο Ρώμης να εκφρασθεί όπως εκφράζονται οι άγιοι και ας συντροφεύσουμε νοερά την όλη του σκέψη ακούοντας με τα ώτα της διανοίας μας.
«Αυτό το ξύλο του σταυρού με τρέφει, με στεριώνει με τις ρίζες του, αναπαύομαι κάτω από τους κλώνους του, εγκαταλείπομαι με απόλαυση στην πνοή του… Αυτό το δέντρο, απλώνεται όσο κι ο ουρανός, υψώνεται από τη γη στους ουρανούς.
Αθάνατο φυτό, ορθώνεται στο κέντρο του ουρανού και της γης, στήριγμα γερό του σύμπαντος, δεσμός όλων των πραγμάτων, … περίπτυξη του κόσμου… Καρφωμένο με τα αόρατα καρφιά του Πνεύματος για να μην ταλαντεύεται στην προσαρμογή του στο θείο, αγγίζοντας τον ουρανό με την κορφή της κεφαλής, στεριώνοντας τη γη με τα πόδια του και στον ενδιάμεσο χώρο, αγκαλιάζοντας όλη την ατμόσφαιρα με τα απέραντα χέρια του, ήταν ολόκληρο παντού, σε κάθε πράγμα… Με την Ανάληψή Του (Εκείνος) μετάδωσε ζωή και δύναμη σε όλα τα πράγματα που τρέμανε και το σύμπαν ολόκληρο έγινε σταθερό, σα να είχε διεισδύσει σε όλα τα πράγματα αυτή η θεία έκσταση και η οδύνη του Σταυρού.
Ω εσύ, που είσαι μόνος ανάμεσα στους μόνους και που είσαι όλος στο παν, ας έχουν οι ουρανοί το πνεύμα σου και ο παράδεισος την ψυχή σου, αλλά το αίμα σου ας είναι στη γη».
Αυτό το αίμα λοιπόν, καθαγιάζει τη γη τόσους αιώνες και ανέχεται ρυπαρά στόματα να ανταποδίδουν τις άπειρες ευεργεσίες του Κυρίου με βρισιές, βλασφημίες, περιφρόνηση, χλευασμό, μίσος και πολεμική «με διωγμούς εναντίον της Εκκλησίας». Όπως ακριβέστατα συμβαίνει στις μέρες μας. Μία συνεχόμενη σταύρωση που θα την διακόψει όμως ένας θεϊκός σεισμός. Και μετά ακολουθεί η φυγή και ο πανικός. Όταν όμως εκραγεί ο πανικός, θα είναι πολύ αργά για οτιδήποτε.
Αρίσταρχος