Ο Ιωχάζ, ο υιός του Ιού, βασίλευσε δέκα επτά έτη αλλά δυστυχώς και αυτός συνέχισε το παράδειγμα του Ιεροβοάμ, του ιδρυτή του βορείου βασιλείου του Ισραήλ. Η ειδωλολατρία βρήκε στο πρόσωπο του θερμό συνεργό και συμπαραστάτη. Ο Κύριος μετά από αυτό επέτρεψε να υποδουλώσει τους Ισραηλίτες ο Αζαἠλ και ο υιός αυτού Άδερ Γ´. Ο Ιωχάζ τότε αναγκάσθηκε να προσευχηθεί στον αληθινό Θεό και να ζητήσει την σωτηρία του. Και ο Θεός απάντησε θετικά, όχι προς χάρη του Ιωχάζ ή του Ισραηλιτικού λαού, αλλά διά «την διαθήκη που έκανε με τον Αβραάμ, τον Ισαάκ και τον Ιακώβ». Οι αμαρτωλοί σώζονται πολλές φορές χάριν των ευσεβών προγόνων τους. Ο Ισραήλ δεν χάνεται και δεν καταστρέφεται εντελώς, λόγω των μεγάλων και αγίων ιδρυτών του. Ο Ισραηλιτικός λαός λοιπόν ελευθερώθηκε ξανά και ζούσε ειρηνικά. Δυστυχώς όμως δεν άλλαξαν ζωή και πορεία. Η ειδωλολατρία συνεχιζόταν. Ζητούσαν την σωτηρία από τον αληθινό Θεό, αλλά συνέχιζαν να λατρεύουν τα είδωλα. Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής ήταν ο στρατός του Ισραήλ να έχει περιορισθεί σε πενήντα ιππείς, δέκα άρματα και δέκα χιλιάδες πεζών. Ο Αχαάβ είχε στην εποχή του 2.000 πολεμικά άρματα. Ο Δαυΐδ διέθετε 800.000 στρατιώτες και η φυλή του Ιούδα διέθετε μόνη της 500.000 άνδρες (Β´ Βασ. 24,9). Ενώ τώρα οι δέκα φυλές μαζί διέθεταν μόνο 10.000 πολεμιστές. «Πόσο μαύρο έγινε το χρυσάφι» (Θρήνοι Ιερεμίου 4,1). Εκεί οδηγεί τους λαούς η αμαρτία και η αποστασία από τον Θεό.
Μετά τον θάνατο του Ιωχάζ βασίλευσε ο υιός του Ιωάς για δέκα έξι χρόνια. Κι αυτός συνέχισε το αμαρτωλό παράδειγμα του Ιεροβοάμ. Ο ιερός συγγραφέας του Δ´ βιβλίου των Βασιλειών δεν ασχολείται ιδιαίτερα με τα έργα του. Αναφέρει μόνο την συνεργασία του με τον Ελισαίο, ο οποίος πέθανε στα χρόνια της βασιλείας του. Αυτό είναι το μόνο και σημαντικό γεγονός της βασιλείας του. Ας το παρακολουθήσουμε.
Ο Ελισαίος αρρώστησε από σοβαρή ασθένεια, η οποία τελικά απεδείχθη θανατηφόρος. Ο Ιωάς τον επισκέφθηκε ενώ ήταν ετοιμοθάνατος, έκλαψε ενώπιον του και του είπε με λόγια στοργής και αγάπης· «Πατέρα μου, πατέρα μου εσύ ήσουν το άρμα και το ιππικό του Ισραήλ». Ο Ελισαίος από τότε που εκλήθη στο προφητικό αξίωμα πέρασαν πενήντα χρόνια. Σε όλο αυτό το διάστημα ο Ελισαίος απεδείχθη πράγματι ο ισχυρός προστάτης και βοηθός του Ισραήλ. Τα λόγια αυτά του Ιωάς είχε πει ο Ελισαίος στην ανάληψη του Ηλία και τώρα τα ακούει και ο ίδιος. Όπως τιμάμε τους απερχόμενους εμείς, έτσι θα μας τιμήσουν και οι διάδοχοί μας, όταν εμείς απέλθουμε, εφ' όσον βεβαίως έχουμε και εμείς την αξία τους και την αγιότητά τους.
Στον Ελισαίο «επαναπαυόταν το πνεύμα του Ηλία». Δεν τον παραλαμβάνει όμως άρμα πυρός στους ουρανούς εν πλήρη υγεία, δόξη και τιμή. Ο Θεός τιμά τους αγίους του κατά την ανεξιχνίαστο και αγαθή σκέψη και θέληση του. Την αποδεχόμαστε χωρίς σχόλια, ερωτήσεις και παράπονα. «Γενηθήτω το θέλημά σου» λέμε στην προσευχή μας, ασχέτως αν συμφωνούμε ή το κατανοούμε.
Από τότε που ο Ελισαίος έχρισε τον Ιού, τον προπάππο του Ιωάς, βασιλέα περάσαν σαράντα πέντε χρόνια. Σε όλο αυτό το διάστημα η Γραφή δεν αναφέρει τίποτα για τον προφήτη μέχρι που τον παρουσιάζει τώρα ετοιμοθάνατο. Όλοι οι μεγάλοι άγιοι είχαν την κατά Θεό δράση αλλά και την κατά Θεό αδράνεια. Και τα δύο τα έζησαν χωρίς να απελπίζονται και να αθυμούν, εκτός από κάποιες και παροδικές στιγμές της ζωής τους. Ας δεχόμαστε και εμείς της εναλλαγές δράσεως και αδράνειας, δημοσιότητας και αφάνειας, δραστηριότητας και ησυχασμού στη ζωή μας με την ίδια διάθεση και γαλήνη.
Το περίεργο είναι ότι ο Ιωάς δεν ήταν πρότυπο αγιότητας και ευσέβειας. Παρέμεινε και έδρασε μέσα στο κλίμα της ειδωλολατρίας. Έρχονται στιγμές όμως που πρόσωπα που παραβαίνουν το θέλημα του Θεού τιμούν και συμβουλεύονται τους ανθρώπους του Θεού. Στο βαθμό που τους υπακούν και μετανοούν τους επισκέπτεται η χάρη του Θεού και η βοήθεια και αυτό για να ολοκληρώσουν την μετάνοιά τους.
Ο Ελισαίος διέταξε τον Ιωάς να πάρει τόξο και βέλη και ο Ιωάς το έκανε. Ο Ελισαίος του είπε μετά να κρατήσει γερά το τόξο και να είναι έτοιμος για βολή. Έβαλε τα χέρια του πάνω στα χέρια του βασιλιά, για να δείξει ότι τον στηρίζει και τον καθοδηγεί. Του είπε να ανοίξει το ανατολικό παράθυρο του σπιτιού του και να τοξεύσει προς το μέρος των Σύρων. Ο Ιωάς υπάκουσε και τότε ο Ελισαίος του είπε· «Να ξέρεις αυτό το βέλος θα φέρει την σωτηρία από την τυραννία των Σύρων. Αυτό το βέλος είναι βέλος Κυρίου. Θα επιτεθείς και θα κτυπήσεις τους Σύρους στην Αφέκ, μέχρις ότου τους συντρίψεις εντελώς».
Κατόπιν ο Ελισαίος είπε πάλι στον βασιλιά· «πάρε τόξα». Ο Ιωάς πήρε τόξα και ο Ελισαίος τότε του είπε· «ρίξε βέλη κάτω στη γη. Ο βασιλιάς έρριξε βέλη προς την γη τρεις φορές και μετά σταμάτησε. Αυτό όμως έγινε αιτία να λυπηθεί ο άνθρωπος του Θεού και να πει στον Ιωάς· «Εάν χτυπούσες στη γη με τα βέλη πέντε ή έξι φορές θα χτυπούσες τους Σύρους μέχρι να τους συντρίψεις εντελώς. Τώρα όμως θα τους χτυπήσεις και θα τους νικήσεις μόνο τρεις φορές».
Ο Ελισαίος καλέι τον Ιωάς να πάρει τόξο και βέλη για να του πει ότι, για να αντιμετωπίσει τους εχθρούς του, πρέπει να ετοιμάζεται για πόλεμο και επίσης να δεχθεί να γίνει όργανο του Θεού.
Το ότι βάζει τα χέρια του πάνω στα δικά του, θέλει να του κάνει γνωστό κατά τρόπο αισθητό ότι του μεταδίδει τη δύναμη του Θεού. Οι προφήτες διδάσκουν όχι μόνο με λόγια αλλά και με πράξεις. Αλλά και ο απλός λαός δέχεται τις πράξεις και εντυπωσιάζεται από αυτές περισσότερο από τα λόγια.
Ο Ελισαίος επίσης του ζήτησε να τοξεύσει προς την γη. Τον είχε διαβεβαιώσει για την βοήθεια του Θεού, ήθελε όμως να τον δοκιμάσει μέχρι ποίου σημείου θα προχωρούσε. Θα σταματούσε, όπως άλλοτε ο Αχαάβ, όταν είχε νικήσει τον υιό Άδερ, ή θα μιμούνταν τους ανθρώπους του Θεού που έδρασαν σε παρόμοιες περιπτώσεις, όπως ο Ιησούς του Ναυή, που έφθασαν μέχρι την πλήρη καταστροφή των εχθρών του λαού του Θεού.
Αυτές ήταν οι τελευταίες προφητείες και πράξεις του Ελισαίου. Ο θάνατος του θα επέλθει αμέσως μετά και νεκρός πλέον θα κάνει το τελευταίο θαύμα του, που θα είναι το πιο εντυπωσιακό της δράσεως του και θα χαραχτεί βαθιά στη μνήμη των Ισραηλιτών.
ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ