Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΩΣ ΠΑΡΕΛΑΒΕ

(Κυριακή της Ορθοδοξίας, 8.3.2009)


 

 

  Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΩΣ ΠΑΡΕΛΑΒΕΝ· ΟΥΤΩ ΚΗΡΥΣΣΟΜΕΝ.

 

  Εξοχώτατε κ. Πρόεδρε
  Μακαριώτατε
  Άγιοι Πατέρες, Αδελφοί,

  Η Εκκλησία δεν είναι οργανισμός αυτόνομος. Δεν έχει γνώμη και τοποθέτηση δική της. Οι λειτουργοί της (παπάς, δεσπότης, σύνοδος, πατριάρχης) δεν έχουν εξουσιοδότηση να λένε ό,τι θέλουν. Ου κυριεύομεν της πίστεως. Δεν είμαστε αφεντικά στην πίστη (Α΄ Πέτρ. 5,3· Β΄ Κορ. 1,24).
  Η Εκκλησία ως παρέλαβε. Δεν έφτιαξε την πίστη της. Δεν είναι δική της· δημιούργημά της. Την παρέλαβε. Και την υπηρετεί.
  Λέγει ο θεοκήρυκας απόστολος· Εγώ παρέδωκα υμίν ό και παρέλαβον· ότι ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός ήλθε στην γη για μας. Και πέθανε για μας· για τις αμαρτίες μας και αναστήθηκε για μας· για την δικαίωσή μας (Α΄ Κορ. 15,3).
  Και εμείς. Τον είδαμε να πεθαίνει στον σταυρό για μας. Τον είδαμε αναστημένο. Τον είδαμε νικητή του θανάτου. Τον είδαμε στην θυσία Του. Τον είδαμε και στην δόξα Του την θεϊκή. Το ακούσαμε να μας λέει το σχέδιό Του για μας· να μας δίνει την ευλογία Του· την ειρήνη Του. Τον ζήσαμε. Χορτάσαμε και χορταίνομε μέχρι σήμερα την παρουσία Του. Και το καταλάβαμε, ότι είναι ο μόνος αληθινός Θεός, ο Θεός της Δόξης (Α΄ Κορ. 15,1-8).
  Εμείς, λέγει εξ ονόματος της Εκκλησίας η αγία Εβδόμη Οικουμενική Σύνοδος, αυτό παραλάβαμε· και αυτό κηρύττομε· ότι ο Χριστός είναι ο μόνος αληθινός Θεός. Και εμείς, η Εκκλησία Του, σαν στόμα Του, μιλάμε στο τώρα, αλλά όχι μόνο για το τώρα· μιλάμε για το πάντοτε· για νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων! Και έχομε χρέος, σε ότι και αν κάνομε, και σε ότι και αν λέμε, πάντοτε την αναφορά μας να την έχομε σ’ Αυτόν.

  Κυριακή της Ορθοδοξίας σήμερα. Μεγάλη εορτή για τον ορθόδοξο λαό μας! Εορτή κριτήριο! Να την τιμάτε την Κυριακή της Ορθοδοξίας σαν την Κυριακή του Πάσχα, φωνάζει ένας άγιος.

* * *

  Η Ορθοδοξία, δεν είναι οι εθνικές μας παραδόσεις. Δεν είναι τα έθιμα του λαού μας. Δεν είναι τα μνημεία του πολιτισμού του. Δεν είναι οι εικόνες του. Δεν είναι η γλώσσα του! Όλα αυτά βέβαια, το κάθε τι κηρύττει την πίστη στον Χριστό, έχουν μια ιερότητα. Και οι εκκλησίες. Και τα βιβλία τους. Και οι εικόνες τους. Και οι πέτρες τους και τα ξύλα τους. Στην χρήση τους για την λατρεία του Κυρίου όλα αυτά αγιάζονται. Αλλά δεν θεανθρωποποιούνται.
  Δεν είναι αυτά η πίστη. Μαρτύρια είναι. Στόματα είναι. Ξυπνητήρι είναι. Μας δείχνουν την πίστη. Μας θυμίζουν την πίστη. Αλλά δεν είναι, ούτε η πίστη· ούτε μέρος από την πίστη. Μνημεία του πολιτισμού μας είναι. Τα μνημεία του πολιτισμού είναι εκδηλώματα της πίστης και της θεοσέβειας των ανθρώπων της εποχής τους. Εκείνης, που τα παρήγαγε. Και ο πολιτισμός της μαζί. Και όχι μόνο! Και ο ουρανός και η γη παρελεύσονται! Ένα μένει. Ο Χριστός. Ο των αιώνων ποιητής και δεσπότης. Και ο λόγος Του.
  Δεν είναι νοσταλγία για το παρελθόν η Κυριακή της Ορθοδοξίας. Δεν ήρθαμε σήμερα στην Εκκλησία, για να κλάψουμε χτυπώντας το κεφάλι μας σε κάποιο τείχος θρήνων για περασμένα μεγαλεία που χάσαμε! Δεν μας μιλάει για το παρελθόν η Κυριακή της Ορθοδοξίας. Για το παρόν μας μιλάει και για το μέλλον. Δεν πρέπει λοιπόν εμείς να νοσταλγούμε την αγιοσύνη και το μεγαλείο των αγίων Βασιλείου και Αντωνίου. Δεν πρέπει να ζούμε, ούτε με τα περασμένα. Ούτε για τα περασμένα. Αλλά γιατί;
  Λέγει ο τρισμακάριος Παύλος· ΄Εν δε. Για ένα! Ένας πρέπει να είναι ο στόχος μας. Ένας ο πόθος μας. Ξεχνώντας τα περασμένα, να πηγαίνουμε μπροστά· με μοναδικό μας σκοπό και στόχο να φθάσουμε στο βραβείο της άνω κλήσεως του Θεού δια Ιησού Χριστού. Όσοι ούν τέλειοι τούτο φρονώμεν (Φιλ. 3, 13-15). Αυτό πρέπει να το βάλουμε μέσα μας βαθειά.
  Η πίστη στον Χριστό είναι η από καταβολής κόσμου σχέση μας με τον Θεό. Γι’ αυτό λέμε· οι προφήται ως είδον, οι απόστολοι ως εκήρυξαν, η Εκκλησία ως παρέλαβεν, ούτω φρονούμεν, ούτω λαλούμεν, ούτω κηρύττομεν Χριστόν τον Θεόν ημών.
  Ορθοδοξία είναι παράδοση και παραλαβή. Είναι μια σχέση υπεύθυνη· μια πράξη προσωπική. Μέσα στους κόλπους της Ορθοδοξίας ο άνθρωπος-μέλος της βιώνει την αλήθεια και την ελευθερία. Και κηρύττει την αλήθεια με σεβασμό στην ελευθερία. Την δέχεται με ελευθερία. Την κρατεί με ελευθερία. Την μεταδίδει με αγάπη και ελευθερία.
  Την αληθινή πίστη, την πίστη στον Χριστό, δεν την βρίσκει κανείς μόνος του· στοχαζόμενος. Ούτε την ανακαλύπτει με έρευνα. Μια συνέχεια είναι η πίστη. Από καταβολής κόσμου. Κάποιος την παραδίδει. Και κάποιος την παραλαμβάνει. Συνέχεια της πίστης μας χωρίς παράδοση και παραλαβή, πράξεις ελεύθερες, δεν γίνεται.
  Την παραδίδει ο Χριστός και εκείνοι που Τον επίστευσαν· πρόσωπα συγκεκριμένα. Και την παραλαμβάνουν, όσοι θέλουν· εκείνοι που τους νοιάζει να έχει η ζωή τους περιεχόμενο. Και όσο πιο πολύ αυτό το ξεχνάμε, τόσο πιο πολύ φτωχαίνουμε. Και διαλυόμαστε. Και ατομικά. Και κοινωνικά. Η κρίση η οικονομική είναι μικρό κακό, μπροστά στην πτώχευση την πνευματική· μπροστά στη πνευματική αφασία.

Σήμερα ζούμε σε μια «κοινωνία» άκρατα ανθρωποκεντρική και ενδοκόσμια· αιχμάλωτη «μεσ’ στον υπνόσακο των ορατών», όπως λέει ο ποιητής (Νικ. Καρούζος).
Βλέπουμε τον ουρανό μολυβένιο.
Τις εκκλησίες κτίρια άχαρα.
Τις εικόνες ζωγραφιές, που δεν μιλάνε πια.
Τα βιβλία της πίστης μας παράξενα και ακατανόητα.
Την πίστη και τα ήθη που υπαγορεύει, απάνθρωπα.

  Αλήθεια και ελευθερία είναι οι δυο πόλοι της αληθινής πίστης. Και είτε η αλήθεια υποτιμάται, είτε η ελευθερία, η θεϊκή τάξη παρασαλεύεται. Και ζημιά που επακολουθεί, ταλαιπωρεί τον άνθρωπο.
  Η πίστη μας λέγει· Ο Χριστός προσέφερε τον εαυτό Του θυσία για μας. Και οι ιερείς Του, με την χειροτονία, γίνονται μέτοχοί Του. Και πρέπει να παραλαμβάνουν την πίστη στην δική Του αποστολή και στην δική Του θυσία. Ώ πόσο μεγαλειώδης θα ήταν η Εκκλησία του Χριστού, αν οι κληρικοί την απόπνεαν την οσμή της γνώσεως, της αποστολής και τη θυσίας του Χριστού!
  Τάχα παράλαβε από τον Χριστό τίποτε ο ιερωμένος, που δεν βλέπει τους χριστιανούς σαν παιδιά του; που δεν έχει διάθεση θυσίας για χάρη τους; Και τι τάχα θα παραδώσει, όταν βλέπει την Εκκλησία σαν χώρο για προσωπική του προβολή και καταξίωση; και όταν στόχο εξόφθαλμο έχει να κάνει καριέρα;
  Αλήθεια, επήρε τίποτε από Εκείνο, που γεννήθηκε σε σπήλαιο, και πέθανε σαν κακούργος, και τάφηκε σε ξένο τάφο, ο κληρικός, και πιο πολύ ο μοναχός, που αφήνει την καρδιά του να κολλάει στον πόθο για πολυτέλεια, για μεγαλεία, για πλούτη; Είναι ποτέ δυνατό, μια τέτοια ασυνέπεια να θεωρηθεί συμβατή με την πίστη, με το μήνυμα της βασιλείας του Χριστού;

  Όργανα της πίστης θέλει ο λόγος του Θεού και τους σαρκικούς γονείς. Θα ειπείς στον υιό σου· θα το διδάξεις· θα τον νουθετήσεις, λέγει ο Θεός(Έξδ. 13,8,14).
  Σήμερα όμως ζούμε σε μια κοινωνία πατροκτονική. Ο πατέρας απαγορεύεται να είναι πατέρας· και ακόμη πιο πολύ απαγορεύεται, να θέλει να είναι πατέρας. Και αυτός ο δυστυχής, παίρνει το σύνθημα σαν τάχα σημείο προόδου· και από φόβο μη και φερθεί στο παιδί του αυστηρά, σαν τους παλιούς μπαμπάδες, γίνεται λίγο σαχλαμάρας· και κάνει στα παιδιά του το φίλο! Μα τα παιδιά, και ιδίως οι έφηβοι, δεν θέλουν φίλους! Φίλους βρίσκουν. Εύκολα και άνετα!...Πατέρα θέλουν, να τα μυσταγωγήσει στην ζωή· να τους δώσει να καταλάβουν σωστά, τι είναι ζωή.

  Η σημερινή οικογένεια δεν παραδίδει τίποτε! Το αίτημα φροντίδας των γονιών για τα παιδιά τους, στον σύγχρονο κόσμο περιορίζεται στην διατροφή, στις σπουδές, στην υγεία, και στην επαγγελματική αποκατάσταση.
  Τραγική η εποχή μας. Ζητεί, από τα παιδιά, να εξελίσσονται από βιολογική και νομική πλευρά, όσο το δυνατόν πιο γρήγορα· και αποδοτικά· και από τους γέρους όταν δεν είναι παραγωγικοί, ή όταν απλά είναι ενοχλητικοί, να πεθαίνουν μια ώρα νωρίτερα· και αν αργούν, με ευθανασία! Πως να εξελιχθεί το παιδί σωστά, όταν ο πατέρας, αντί να εμπιστευθεί στο παιδί του, εφόδιο για την ζωή του, την πίστη στον Χριστό, απλά του εμπιστεύεται την πιστωτική του κάρτα; Και δείχνει έτσι στο παιδί του μυαλά πιο παιδικά από ότι έχει εκείνο; Αλλά και τι να του παραδώσει, όταν δεν έχει ο ίδιος τίποτα;
  Αυτές και άλλες χειρότερες σύγχρονες αντιλήψεις έκαμαν την κοινωνία της εποχής μας πατροκτονική. Την κάνουν και σκοτώνει την αυθεντία του πατέρα στο σπίτι του, στα παιδιά του.

  Και ήλθαν τα επεισόδια του περασμένου Δεκέμβρη. Και να οι νέοι, οι έφηβοι της πρώιμης εφηβικής ηλικίας, σε επανάσταση! Διαδηλώνουν αγανάκτηση για συμβάντα θλιβερά. Φωνάζουν. Ουρλιάζουν. Σπάζουν τζάμια. Καίνε μαγαζιά!
  Και ξεσηκώνεται η «εχέφρων» κοινωνία!
  -Τα παλιόπαιδα! Που δε σέβονται τίποτε!...
  Μα για σταθήτε, αδελφοί! Γιατί φωνάζετε; Πώς προέκυψαν αυτά τα εκδηλώματα; Έτσι ξαφνικά; Τι φταίνε τα παιδιά; Να είμαστε δίκαιοι· Τα γέννησε μια κοινωνία, που διδάσκει, ότι ο άνθρωπος έρχεται από το τίποτε· και πηγαίνει στο πουθενά!...
  Με τέτοια φιλοσοφία, τι περιμένατε να έκαναν; Οι κραυγές των παιδιών, που καίνε και σπάνε, πρέπει να διαβάζονται από εμάς, όχι σαν απειλή, που δεν είναι, αλλά σαν ικεσία. Οι αταξίες τους είναι κραυγές, που λένε· Ασχοληθείτε μαζί μας σωστά. Το έχουμε ανάγκη. Παραδώστε μας κάτι! Μιλήστε μας για κάτι πιο πάνω από την κοιλιά! Ειπέτε μας, πως γεμίζει η καρδιά; πώς να αγαπάμε; τι να κοιτάμε;

  Δυστυχώς όμως, εμείς οι αρχιερείς, και οι ιερείς, πνευματικοί πατέρες, αλλά και σεις, αδελφοί, βρισκόμαστε φοβερά αποπροσανατολισμένοι. Σε λάθος θέση και στάση. Πάψαμε να είμαστε το αλάτι, όπως μας το ζητάει ο Χριστός. Μα όταν το αλάτι γίνεται άναλο, είτε γιατί εμείς δεν το βλέπουμε πια (το έργο μας) σαν αλάτι της γης, είτε γιατί εμείς δεν το χρησιμοποιούμε σαν αλάτι της γης, τότε αντί για παρηγοριά και ελπίδα, γινόμαστε θλίψη και απογοήτευση. Και σαν αλάτι άναλο, καταντάμε χωρίς λόγο ύπαρξης· αλάτι άναλο· άξιοι βληθήναι έξω και καταπατείσθαι υπό των ανθρώπων (Ματθ. 5,13)· σε αμφισβήτηση και σε απόρριψη.

* * *

  Εξοχώτατε κύριε Πρόεδρε,
  Μακαριώτατε, Πατέρες, αδελφοί.

  Λέγει ένας σύγχρονος ποιητής-τροβαδούρος της ανθρωπιάς·

«Το ξέρω, πως όλα χάθηκαν τώρα.
Το ξέρω, το κάστρο σου έχει καεί.
Το ξέρω, πως ψάχνεις μια άγνωστη χώρα,
μια χώρα καινούργια, που κρύβεται εκεί,
μετά το σκοτάδι, μετά τη σιωπή!....
Και όμως πάλι ανοίγει η παλιά πληγή,
ο θυμός σε πνίγει για τα χρόνια, που έχουν πια χαθεί».
  (Νίκος Πορτοκάλογλου).

  Εμάς, πότε θα μας πνίξει ο άγιος αυτός ο θυμός για τα χρόνια που έχουν χαθεί; Πρέπει να μας πνίξει! Λέει ένας σοφός πρόγονός μας ο μεγάλος φιλόσοφος Πλάτων· Ο άνθρωπος, που δεν έχει διάθεση να κάμει κάτι για τις ιδέες του, δείχνει ένα από τα δυο· ή ότι οι ιδέες του δεν αξίζουν δεκάρα· ή ότι ο ίδιος δεν αξίζει δεκάρα.
  Κάτι δεν πάει καλά. Κάτι πρέπει να κάνουμε! Ασφαλώς. Η συνειδητοποίηση του προβλήματος είναι δείγμα γνησιότητας. Και η βούληση για αγώνα για ορθοπόδηση, είναι ζήλος αποστολικός, φρόνημα αποστολικό.

* * *

  Μακαριώτατε,
  Καλά ξεκινήσατε την αρχιεπισκοπική Σας διακονία, με τη βούληση να είσθε, όχι οργίλος επιτιμητής, αλλά πράος ομολογητής.
  Συνεχίστε. Και δώστε τις κατευθύνσεις, που χρειάζονται, να ξαναγίνουμε το αλάτι της γης· για την πίστη στον Χριστό· για την σωτηρία του κόσμου.

 

 

Ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νικοπόλεως και Πρεβέζης κ.κ. Μελετίου κατά την Θεία Λειτουργία της Κυριακής της Ορθοδοξίας εις τον Ι. Ναό Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου Αθηνών.

 

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ

Κορυφή