Ο άγγελος Γαβριήλ εμφανίζεται στον Δανιήλ
«Κι ενώ εγώ συνέχιζα να μιλώ με τον Θεό και να προσεύχομαι και να εξομολογούμαι τις αμαρτίες μου και τις αμαρτίες του λαού μου, του Ισραήλ, και να επαφίεμαι στο ενδιαφέρον και το έλεος του Θεού σχετικά με την απελευθέρωση του αγίου όρους της Σιών, να και εμφανίζεται ενώπιον μου ο άγγελος Γαβριήλ, τον οποίον είδα και στο προηγούμενο όραμα, του κριού και του τράγου (Δαν. 8, 16). Ήλθε πετώντας προς εμένα και με άγγισε κατά την ώρα της εσπερινής θυσίας. Με ηρέμησε, λέγοντάς μου ότι ήλθε ακριβώς για να με παρηγορήσει, για όσα με στενοχωρούσαν. Μου είπε ότι, μόλις άρχισα να προσεύχομαι στον Θεό, δόθηκε διαταγή από τον Θεό και ήλθε να με πληροφορήσει για όσα ήθελα να μάθω για το μέλλον του λαού μου, διότι ο Θεός γνωρίζει ότι ο Δανιήλ είναι 'ανήρ επιθυμιών'. Δηλαδή ένας άνθρωπος που έχει ωραίες, κατά Θεό επιθυμίες και είναι όπως τον θέλει ο Θεός. Λοιπόν, μου είπε, δώσε προσοχή, ώστε να κατανοήσεις ακριβώς ότι θα σου πω».
Ενώ ο Δανιήλ προσευχόταν και πριν ακόμη τελειώσει την προσευχή του, ήλθε η απάντηση από τον Θεό στα αιτήματα του μέσω του αγγέλου Γαβριήλ. Ο Θεός, μας αποκαλύπτει ο Ησαΐας (65,24), ανταποκρίνεται στα αιτήματα μας, προτού ακόμη του τα εκθέσουμε, ή ενώ του τα ανακοινώνουμε! Και ο Παύλος μας λέγει ότι ο Θεός με το παραπάνω ικανοποιεί όσα του ζητούμε, αλλά και όσα απλώς έχουμε στο μυαλό μας, χωρίς καν να του τα ζητήσουμε (Εφεσ. 3,20)! Ο δε Δαυίδ σε πολλούς ψαλμούς του, ενώ προσεύχεται για κάτι, αμέσως μετά ευχαριστεί τον Θεό, σαν να το έλαβε ήδη. Κι αυτό το συνηθίζει, γιατί ακριβώς ξέρει την συνήθεια του Θεού να ανταποκρίνεται αμέσως στα αιτήματά μας, εφ' όσον αυτό είναι προς ωφέλειά μας. Κι εδώ ο Δανιήλ, όπως θα δούμε, όχι απλώς εισακούστηκε, αλλά και έλαβε περισσότερα απ' ότι ζητούσε. Του αποκαλύφθηκε όχι απλώς η λύτρωση του λαού του από την δουλεία, αλλά η πνευματική λύτρωση, που θα προσέφερε ο ερχομός του Χριστού σε ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Ο Γαβριήλ –λέγει ο Δανιήλ– «ήρθε πετώντας», όπως κάνουν και οι άλλοι άγγελοι. Εδώ όμως πρέπει να αναφέρουμε ότι οι άγγελοι δεν έχουν φτερά. Ο άγιος Χρυσόστομος λέγει ότι όταν η Γραφή αναφέρει ότι έχουν φτερά και πετούν, το κάνει για να μας δείξει το ύψος της φύσεως τους και ότι έρχονται από τον ουρανό ως αγγελιοφόροι του Θεού. Όχι ότι πράγματι έχουν φτερά. Επίσης οι άγγελοι δεν έχουν σώμα, διότι είναι πνεύματα. Γι αυτό λέγονται και ασώματοι. Επειδή όμως ως πνεύματα είναι αόρατοι, όταν στέλνονται στους ανθρώπους, λαμβάνουν ένα είδος σώματος, παίρνουν μια μορφή, μόνο και μόνο για να επικοινωνήσουν με τους ανθρώπους. Οι άνθρωποι σε αυτή τη ζωή λειτουργούν διά των αισθήσεων και ότι δεν είναι αισθητό δεν τους είναι αντιληπτό.
Επίσης ο Δανιήλ λέγει ότι «τον ακούμπησε», όπως είχε κάνει και στο προηγούμενο όραμα του κριού και του τράγου (Δαν. 8,18). Το κάνει αυτό για να αισθανθεί ο Δανιήλ την παρουσία του και για να είναι προσεκτικός σε ότι του πει. Οι προφητείες του Θεού και οι αποκαλύψεις πάντοτε έχουν κάτι το αινιγματικό και δυσερμήνευτο. Έτσι τις καταλαβαίνουν οι άνθρωποι που τις μελετούν επισταμένως και συνεχώς. Βέβαια και στους προφήτες κάποια μένουν σφραγισμένα άχρι καιρού, διότι ο Θεός αποβλέπει στη συνεχή εγρήγορση και εκζήτηση του θείου ελέους και των προφητών αλλά και των απλών πιστών. Η Γραφή τονίζει ότι, όταν έλθει ο καιρός της εκπληρώσεως, ο Θεός θα φωτίσει τους πιστούς. που αγωνίζονται και επαγρυπνούν, για να ζήσουν κατά το θέλημά του. Ο Δανιήλ ειδικά εδώ πρέπει να προσέχει, διότι, ενώ ζητά να πληροφορηθεί το μέλλον του λαού του, ο Θεός θα του αποκαλύψει γεγονός που ενδιαφέρει όλη την ανθρωπότητα. Λέγει ο άγιος Χρυσόστομος· «όταν τις υπέρ ετέρων αξιοί, έτερα δε ακούη, πολλής δείται της προσοχής».
Ο Γαβριήλ είναι ο άγγελος που προανήγγειλε στον Ζαχαρία την γέννηση του Προδρόμου (Λουκ. 1,19) και αυτός που προανήγγειλε επίσης στη παρθένο Μαρία ότι θα γεννήσει τον Χριστό (Λουκ. 1,26). Αυτός ό ίδιος είναι που θα προαναγγείλει στον Δανιήλ τον ερχομό του Χριστού. Ο Γαβριήλ μαζί με τον Μιχαήλ και τον Ραφαήλ είναι οι μόνοι άγγελοι που αναφέρονται με το όνομά τους στην αγία Γραφή.
Η εμφάνιση του αγγέλου Γαβριήλ έγινε «ωσεί ώραν θυσίαν εσπερινής» (Δαν. 9,21), δηλαδή την «ενάτην ώραν» των Εβραίων, 3-4 μ. μ. Το θυσιαστήριο της Ιερουσαλήμ δεν λειτουργούσε, αλλά οι ευσεβείς Ιουδαίοι προσευχόταν, αν και δεν είχαν ναό, πιστεύοντας ότι ο Θεός θα εισακούσει την προσευχή τους και θα την δεχθεί σαν ευώδες θυμίαμα (Ψαλμ. 140,2). Ο Χριστός μας σταυρώθηκε την «έκτην ώραν» δηλαδή 12 μ. μ. και ξεψύχησε την ενάτη ώρα. Συνεπώς η εσπερινή θυσία των Εβραίων ήταν τύπος της μεγάλης και μοναδικής θυσίας, που θα προσέφερε ο Χριστός πάνω στον σταυρό. Με την θυσία αυτή τελείωνε η περίοδος της Παλαιάς Διαθήκης και άρχιζε μετά την ανάστασή του η περίοδος της Καινής Διαθήκης.
Ο Γαβριήλ για να τονώσει και να ενισχύσει τον Δανιήλ του αποκαλύπτει ότι για τον Θεό είναι «ανήρ επιθυμιών». Ο Θεός πάντοτε στους εκλεκτούς του κάνει μερικές φορές αποκαλύψεις για την αξία τους και το πόσο αγαπητοί είναι στον Θεό. Και ο έπαινος και ο έλεγχος είναι απαραίτητα και τα δύο για την σωστή αγωγή του ανθρώπου. Ο Θεός πολλές φορές ελέγχει τους αμαρτωλούς αλλά και τους δικαίους, όταν παρεκτρέπονται, αλλά δεν παύει και να επαινεί και τους αμαρτωλούς που μετανοούν και τους δικαίους που αγωνίζονται εν μέσω φοβερών πειρασμών και δοκιμασιών. Έτσι ο Αβραάμ είναι «ο αγαπημένος του Θεού και ο φίλος του Θεού» (Β΄ Παραλειπομένων 20,7 και Ιακώβου 2,23). Ο Ιωάννης ο Θεολόγος και ευαγγελιστής είναι «ο μαθητής ον ηγάπα ο Ιησούς» (Ιω. 13,23· 21,20), η Μαρία είναι η «κεχαριτωμένη, η ευλογημένη εν γυναιξί» (Λουκ. 1,28-29). Έτσι και ο Δανιήλ, ο κατ᾽ εξοχήν αποκαλυπτικός συγγραφεύς της Παλαιάς Διαθήκης, είναι ο ανήρ που έχει ωραίες και θεοφιλείς επιθυμίες, είναι ο άνθρωπος που είναι όπως τον επιθυμεί ο Θεός! Το ακριβώς αντίθετο από τους πλείστους ανθρώπους, που οι επιθυμίες τους είναι χοϊκές, γήινες, εφήμερες και επιθυμούν να τους αρέσουν οι άνθρωποι του κόσμου, οι άνθρωποι που ζουν μακριά από τον Θεό.
ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ