ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΔΑΝΙΗΛ (ΙΑ´.)

Στον ύμνο των τριών Παίδων που παραθέσαμε υπάρχει όπως είδαμε προτροπή στα δημιουργήματα και φαινόμενα να υμνήσουν τον Κύριο, προτροπή στη γη και τα επί της γης να υμνήσουν τον Κύριο και προτροπή στους ανθρώπους να υμνήσουν τον Κύριο. Έτσι με τον ύμνο αυτό όλα τα όντα, έμψυχα και άψυχα, ουράνια και επίγεια, άλογα και έλλογα τα καλούν οι τρεις Παίδες σε ένα καθολικό ύμνο προς τον Θεό. Θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς γιατί δεν λένε γενικά «ευλογείτε πάντα τα έργα Κυρίου τον Κύριον» και ζητούν από τα επί μέρους δημιουργήματα, κτίσματα και φαινόμενα να υμνήσουν τον Κύριο χωριστά και κατ' είδος; Η απάντηση είναι ότι έχουν πέσει σε πνευματική μέθη και έκσταση και πλημμυρισμένοι από χαρά, αγαλλίαση και θαυμα­σμό ζητούν λεπτομερειακά, κατ' είδος και κατ᾽επανάληψη να υμνηθεί ο Θεός όχι μόνο από αυτούς αλλά από όλα τα δημιουργήματα του. Επίσης με την κατά μέρος προτροπή όλων των δημιουργημάτων να αναπέμψουν δοξολογία και ευχαριστία προς τον Θεό θέλουν να διδάξουν τους Βαβυλωνίους ότι αυτά που λατρεύουν ως θεούς δεν είναι θεοί αλλά δημιουργήματα. Συνεπώς τον δημιουργό πρέπει να λατρεύουν και όχι τα δημιουργήματα.

Ο «αινετός», ο «υπερύμνητος και υπερένδοξος», ο «υπερυψούμενος». Στον προσωπικό ύμνο των τριών Παίδων παρατηρούμε να υπάρχουν χαρακτηρισμοί του Θεού σε υπερθετικό βαθμό. Αυτό αποκαλύπτει τον άνευ μέτρου έρωτα και θαυμασμό των τριών Παίδων προς τον Θεό.

«Ο Θεός των πατέρων ημών». Οι τρεις Παίδες όμως παρόλο τον ενθουσιασμό, την αγάπη και την πίστη που επιδεικνύουν και παρόλα τα θαύματα που βλέπουν να συμβαίνουν στη ζωή τους, παραμένουν ταπεινοί και θεωρούν τον εαυτό τους ανάξιο. Γι' αυτό ο Θεός προσαγορεύεται από αυτούς, και εδώ και στην προσευχή του Αζαρία προηγουμένως, όχι ως « ο Θεός ημών» αλλά «ο Θεός των πατέρων ημών».

«Ναός της αγίας δόξης» είναι κατ᾽άλλους ερμηνευτές ο ναός των Ιεροσολύμων τον οποίον δεν ξεχνούν ποτέ οι εξόριστοι Ιουδαίοι, κατ᾽άλλους όμως είναι ο ουρανός. Γι' αυτό και ο Θεός παρουσιάζεται στο κείμενο να επιβλέπει αβύσσους, να είναι στο θρόνο της βασιλείας του, να είναι στο στερέωμα του ουρανού, να κάθεται πάνω στα χερουβίμ.

«Ευλογείτε, υιοί των ανθρώπων... Ισραηλίτες... ιερείς... δούλοι Κυρίου... όσιοι και ταπεινοί τη καρδία». Αφού προέτρεψαν όλη την πλάση λογική και άλογο, έμ­ψυχη και άψυχο να υμνήσει τον Κύριο, τώρα απευθύνονται στο ανθρώπινο γένος. Στο σημείο αυτό τηρούν την μωσαϊκή σειρά παραθέσεως των δημιουργημάτων. Ο άνθρωπος έγινε αφού δημιουργήθηκαν προηγουμένως όλα τα άλλα. Αφού ζητήσουν από όλους τους ανθρώπους να ευλογήσουν τον Κύριο, μετά ζητούν ειδικώτερα από τους Ισραηλίτες, τους ιερείς, τους λαϊκούς, τους εναρέτους να υμνήσουν και αυτοί τον Κύριο.

«Ευλογείτε πνεύματα και ψυχαί δικαίων, τον Κύριον». Οι τρεις παίδες δεν πε­ριορίζονται στους εν ζωή ευρισκομένους αλλά απευθύνονται και στους κεκοιμη­μένους. Στο σημείο αυτό του ύμνου υπάρχει μια ένδειξη ότι οι νεκροί δεν χάνονται, αλλά συνεχίζουν και υπάρχουν. Σκέπτονται, προσεύχονται, υμνούν τον Θεό, εφόσον βέβαια είναι δίκαιοι. Οι ερμηνευτές του βιβλίου του Δανιήλ λέγουν ότι είναι μια έμ­μεση προφητεία για την ανάσταση των νεκρών. Αφού τα πνεύματα και οι ψυχές των ανθρώπων υπάρχουν, τότε και το έτερο ήμισυ της προσωπικότητάς τους, το σώμα, κάποια στιγμή πρέπει να αναστηθεί, ώστε να ολοκληρωθεί όλη η προσωπικότητα του ανθρώπου.

«Ευλογείτε Ανανία, Αζαρία, Μισαήλ τον Κύριον». Εδώ οι τρεις Παίδες απευθύ­νονται στον εαυτό τους, γιατί υπάρχει κίνδυνος μετά το θαύμα που έζησαν να τους εκλάβουν ως θεούς. Να πιστέψουν οι Βαβυλώνιοι ότι η φλόγα δεν τους έκαψε, διότι δεν είναι άνθρωποι αλλά θεοί με ανθρώπινη μορφή. Έτσι τονίζουν με το να απευθύ­νονται στον εαυτό τους για περαιτέρω υμνωδία ότι πράγματι δεν σώθηκαν από μόνοι τους, αλλά με την βοήθεια του Θεού.

Ο Ναβουχοδονόσορ έκπληκτος από το θαύμα ευλογεί κι αυτός τον Θεό

«Ο Ναβουχοδονόσορ άκουσε τους τρεις Παίδες να υμνούν και να δοξάζουν τον Θεό και έμεινε κατάπληκτος, γεμάτος θαυμασμό και απορία. Σηκώθηκε από το θρόνο του με ορμή και ρώτησε τους αξιωματούχους του· ''τρεις άνδρες δεμένους δεν βάλαμε μέσα στην φωτιά'' και του απάντησαν εκείνοι· ''μάλιστα βασιλιά, έτσι είναι όπως το λες». ''Αλλά'' συνέχισε ο βασιλιάς ''εγώ βλέπω τέσσερις άνδρες, λυμένους και όχι δεμένους, να βαδίζουν με άνεση μέσα στη φωτιά χωρίς να έχουν πάθει κάτι και η όψη του τέταρτου μοιάζει με την όψη του υιού του Θεού''.

»Αμέσως μετά ο Ναβουχοδονόσορ πλησίασε στην είσοδο του πυρίνου καμινιού και είπε στους τρεις Παίδες· ''Σεδράχ, Μισάχ και Αβδεναγώ, δούλοι του Θεού του Υψίστου, βγείτε έξω και ελάτε εδώ''. Και ο Σεδράχ, ο Μισάχ και ο Αβδεναγώ βγήκαν αμέσως από την κάμινο του πυρός. Οι σατράπες, οι στρατηγοί, οι κυβερνήτες περιο­χών και οι άλλοι αξιωματούχοι του βασιλιά αμέσως έτρεξαν κοντά τους και είδαν ότι η φωτιά δεν έθιξε καθόλου τα σώματά τους και ότι ούτε μια τρίχα της κεφαλής τους δεν είχε καεί, τα δε ρούχα τους δεν καψαλίστηκαν καθόλου αλλά και ούτε πήραν μυ­ρωδιά από την φωτιά.

»Ο Ναβουχοδονόσορ στη θέα όλων αυτών των θαυμασίων ανεφώνησε· ''ευλογη­μένος ας είναι ο Θεός του Σεδράχ, του Μισάχ και του Αβδεναγώ, ο οποίος απέστειλε τον άγγελό του και διέσωσε τους δούλους του, γιατί είχαν απόλυτη πίστη σε αυτόν και έτσι αψήφησαν το διάταγμα του βασιλιά και προτίμησαν να παραδώσουν τα σώματά τους στη φωτιά παρά να λατρεύσουν και να προσκυνήσουν οιονδήποτε άλ­λον θεό, εκτός από τον Θεό τους.

»Και εγώ μετά από αυτό το θαύμα εκδίδω διαταγή ότι κάθε άνθρωπος οποιουδή­ποτε λαού, οποιασδήποτε φυλής και γλώσσας, ο οποίος θα τολμήσει να εκστομίσει βλασφημία εναντίον του Θεού του Σεδράχ, Μισάχ, και Αβδεναγώ θα θανατωθεί και θα δημευθεί η περιουσία του, διότι δεν υπάρχει άλλος Θεός, ο οποίος να έχει την δύ­ναμη να προσφέρει τέτοια θαυμαστή σωτηρία. Μετά από αυτό ο βασιλιάς προήγαγε τον Σεδράχ, Μισάχ, και Αβδεναγώ στην επικράτεια της Βαβυλώνας, τους δόξασε και τους παρεχώρησε την εξουσία να ηγούνται όλων των Ιουδαίων, που βρισκόταν στην δικαιοδοσία του Ναβουχοδονόσορα».

Ο βασιλιάς που έγινε έξω φρενών, όταν έμαθε την ανυπακοή των τριών Παίδων στην διαταγή του να προσκυνήσουν το άγαλμα· ο βασιλιάς που μίλησε ειρωνικά για το αν υπάρξει θεός που να μπορεί να τους σώσει από τα χέρια του· αυτός ο βασιλιάς τώρα ακυρώνει ο ίδιος το διάταγμά του, τους επαινεί, γιατί δεν υπάκουσαν σε αυτό και πίστεψαν ακράδαντα στον Θεό τους. Γεμίζει με θαυμασμό και έκπληξη από την δύναμη του αληθινού Θεού και επιπλέον ευλογεί και δοξολογεί ο ίδιος τον Θεό των Ισραηλιτών. Διατάζει, ώστε κανείς να μη τολμήσει να βλασφημήσει εις το μέλλον τον Θεό του Σεδράχ, του Μισάχ και του Αβδεναγώ και ότι αν τολμήσει παρά την διαταγή του κάποιος να το κάνει, να ξέρει ότι θα φονευθεί και η περιουσία του θα δημευθεί. Τέλος ο βασιλιάς τους βραβεύει και τους καθιστά ηγήτορες των Εβραίων που ζουν στην Βαβυλώνα. Έτσι αντί να τιμηθεί το άγαλμα με την προσκύνηση των τριών Παίδων προς αυτό, τιμώνται οι ίδιοι οι Παίδες που δεν το προσκύνησαν. Ο Θεός έχει την δύναμη να μεταστρέφει τους υβριστές και διώκτες του σε υμνητές, μάρτυρες και υπερασπιστές του, αρκεί εμείς να κρατήσουμε την σωστή στάση απέναντί του. Ο Ναβουχοδονόσορ οπωσδήποτε τώρα καταλαβαίνει ότι, αν οι Ιουδαί­οι του Ισραήλ ζούσαν σωστά και πίστευαν στον Θεό τους, ποτέ δεν θα μπορούσε να τους κατακτήσει και να τους αιχμαλωτίσει.

Ο Ναβουχοδονόσορ δεν τους ζητά να σβήσουν την φωτιά, αλλά να εξέλθουν από αυτήν. Ο ίδιος φοβάται να εισέλθει. Ξέρει ότι θα πάθει ότι και οι υπηρέτες του που την τροφοδοτούσαν συνεχώς. Ζητά όμως να έλθουν οι τρείς Παίδες έξω για να τους συγχαρεί. Επίσης ο βασιλιάς ονομάζει τον τέταρτο της συντροφιάς που φάνηκε μαζί με τους τρεις παίδες «υιόν Θεού». Οι ερμηνευτές εδώ άλλοι λένε ότι αναφέρεται σε άγγελο, όπως λέει ο ίδιος ο Ναβουχοδονόσορ πιο κάτω, και άλλοι από αυτούς λένε ότι άγγελος αυτός είναι «ο της μεγάλης βουλής άγγελος» ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο Χριστός, και ότι εδώ ο Ναβουχοδονόσορ προφητικά αναγνωρίζει αυτόν που δεν ανεγνώρισαν οι Ιουδαίοι, όταν ενσαρκώθηκε. Και όχι μόνο δεν τον ανεγνώρισαν, αλλά τον κυνήγησαν, τον συκοφάντησαν και εν τέλει τον σταυρώσαν. «Εις τα ίδια ήλθε, και οι ίδιοι αυτόν ου παρέλαβον» όπως αναφέρει ο ευαγγελιστής Ιωάννης (Ιω. 1,11).

ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ

Κορυφή