Μόλις ο Δανιήλ περιέγραψε το όνειρο που είχε δει ο Ναβουχοδονόσορ, αμέσως άρχισε να το ερμηνεύει. «Εσύ βασιλιά, που είσαι βασιλεύς βασιλέων, που ο Θεός του ουρανού σε έδωσε βασιλεία ισχυρή, επιβλητική και ένδοξη και εξουσιάζεις κάθε τόπο που κατοικούν οι άνθρωποι, όπως και τα δάση και τους αγρούς, που κατοικούν τα διάφορα ζώα και πτηνά, και τις θάλασσες, όπου κατοικούν τα ψάρια, εσύ είσαι το χρυσό κεφάλι του αγάλματος. Έπειτα από εσένα θα έλθει άλλη δεύτερη βασιλεία κα­τώτερη στη δύναμη, που συμβολίζεται με το ασήμι· μετά από αυτήν άλλη τρίτη, που συμβολίζεται με τον χαλκό και η οποία θα κυριεύσει όλη την γη· και μετά θα έλθει η τετάρτη βασιλεία, που θα είναι ισχυρή σαν το σίδερο, και όπως το σίδερο συ­ντρίβει, κονιορτοποιεί και δαμάζει τα πάντα, έτσι κι αυτή θα συντρίψει, θα νικήσει και θα υποτάξει όλους τους λαούς. Και τα πόδια που είδες να είναι από σίδερο και από πηλό, αυτό αποκαλύπτει ότι αυτή η ισχυρή και φαινομενικά ανίκητη και ακα­τάβλητη βασιλεία αποτελείται από ετερογενείς λαούς, που δεν συνδέονται οργανικά και ουσιαστικά μεταξύ τους και που δεν είναι της αυτής δυνάμεως και αντοχής, με αποτέλεσμα να φθαρεί και να πέσει.

»Τότε ο Θεός του ουρανού θα αναστήσει βασιλεία, η οποία ουδέποτε θα κατα­στραφεί και δεν θα την διαδεχθεί άλλη. Αυτή θα θρυμματίσει και θα λιχνίσει όλες τις ανά τους αιώνες βασιλείες και θα υπάρχει πάντοτε εις αιώνας αιώνων.

»Όπως είδες βασιλιά από το όρος να αποκόπτεται λίθος χωρίς να επεμβεί άνθρω­πος, και να συντρίβει και να θρυμματίζει τον πηλό, το σίδερο, τον χαλκό, τον άργυρο και τον χρυσό, έτσι ο ίδιος ο Θεός, ο μέγας και αληθινός, θέλησε να σε γνωστοποιή­σει αυτά που θα συμβούν στο απώτερο και απώτατο μέλλον. Το όνειρο που είδες εί­ναι αληθινό, περιέχει μήνυμα θείο η δε ερμηνεία του είναι σωστή και βεβαία».

Αυτή ήταν η ερμηνεία που εξέθεσε ο Δανιήλ στο όνειρο που αποκάλυψε στον βα­σιλιά. Οι μετέπειτα ερμηνευτές της Εκκλησίας ενδιατρίβουν στο όνειρο παρουσιάζο­ντας περισσότερες ερμηνευτικές λεπτομέρειες. Λέγουν ότι η δεύτερη βασιλεία του αργύρου, που διαδέχθηκε την βασιλεία των Βαβυλωνίων, είναι η βασιλεία των Μήδων και των Περσών. Η δύναμη της κεντρικής εξουσίας σε αυτή την βασιλεία είχε αποδυ­ναμωθεί, διότι οι επαρχίες ανακτούσαν την εξουσία τους και η κεντρική διοίκηση αποδυναμωνόταν. Έτσι δεν υπήρχε η ισχυρή κεντρική εξουσία που υπήρχε στον Να­βουχοδονόσορα. Η τρίτη βασιλεία του χαλκού είναι η βασιλεία των Μακεδόνων, που ίδρυσε ο Μ. Αλέξανδρος και συνέχισαν οι Σελευκίδες (από τον Σέλευκον) στην Συ­ρία και οι Λαγίδες (από τον Πτολεμαίο του Λάγου) στην Αίγυπτο. Η τέταρτη βασι­λεία του σιδήρου είναι η η βασιλεία των Ρωμαίων, η οποία και κατέστρεψε οριστικά το ιουδαϊκό έθνος και το ναό του Σολομώντος και επί της οποίας ιδρύθηκε η Εκκλη­σία του Χριστού, η αιώνια αυτή πνευματική βασιλεία.

Το πελώριο άγαλμα που είδε ο Ναβουχοδονόσορ, το κατασκευασμένο από πολλά πολύτιμα και ισχυρά υλικά, που εν τέλει κατέρρευσε και κατεστράφη μη αφήνοντας κανένα ίχνος, αποκαλύπτει το μάταιο, φθαρτό και πρόσκαιρο των πραγμάτων του κόσμου. Η λάμψη, ο πλούτος, η δύναμη, το μεγαλείο των κοσμικών σχημάτων, που τόσο μας εντυπωσιάζουν, πολύ γρήγορα εξαφανίζονται και τα διάφορα υπεροχικά πρόσωπα έρχονται και φεύγουν. «Παράγει το σχήμα του κόσμου τούτου» λέγει ο απόστολος Παύλος (Α´Κορ. 7,31). Το όνειρο αυτό το έδωσε ο Θεός αφενός μεν για να δοξάσει τον Δανιήλ και τους Τρεις Παίδες, αφετέρου δε για να νουθετήσει τον αλαζόνα και επηρμένο μονάρχη να μη μεγαλαυχεί για το βασίλειό του και να μη ξε­χνά ότι είναι άνθρωπος και θα πεθάνει.

Ο λίθος που αποκόπηκε «από όρους άνευ χειρών» είναι ο Κύριος. Ήλθε ιδία δυ­νάμει και θελήσει και ενανθρώπησε. Είναι ο λίθος «ον απεδοκίμασαν οι οικοδομού­ντες» και ο οποίος «εγεννήθη εις κεφαλήν γωνίας» (Ψαλμ. 117,22 και Ματθ. 21,42). Η βασιλεία του Χριστού «ουκ έστιν εκ του κόσμου τούτου (Ιω. 18,16), γι' αυτό και λέγεται «βασιλεία των ουρανών», αλλά δρα και κινείται εν μέσω του κόσμου. «Πύ­λαι Άδου» δηλαδή ο θάνατος και οι οργανωμένες δυνάμεις του κακού δεν θα μπο­ρέσουν να την νικήσουν και να την καταστρέψουν (Ματθ. 16,18). Στην Αποκάλυψη, το προφητικό αυτό βιβλίο της Καινής Διαθήκης, λέγεται ότι η Εκκλησία του Χριστού θα υποστεί πολλά, αλλά εν τέλει θα νικήσει. Ο Χριστός «εξήλθε νικών και ίνα νική­σει» (Αποκ. 6,2).

Μετά την αποκάλυψη του ονείρου και την ερμηνεία του ο Ναβουχοδονόσορ τόσο εντυπωσιάστηκε, που έπεσε στη γη πρηνής μπροστά στον Δανιήλ και τον προσκύνη­σε. Αυτόν που προ ολίγο τον απειλούσε ότι θα τον φονεύσει, τον αιχμάλωτο, τον δούλο, τον αλλογενή και αλλόθρησκο, τώρα τον τιμά ως Θεό. Τιμές που προσέφεραν σε αυτόν οι υπήκοοί του, που τον λάτρευαν σαν θεό, τώρα τις προσφέρει αυτός στον Δανιήλ. Διέταξε επίσης να προσφέρουν στον Δανιήλ θυσία αναίμακτο δηλαδή ευώδη θυμιάματα. Είπε δε στον Δανιήλ ο βασιλιάς· «πραγματικά και αληθινά ο Θεός σας εί­ναι Θεός των άλλων θεών και κύριος των βασιλέων και είναι αυτός που αποκαλύπτει μυστήρια, αφού μόνο εσύ μπόρεσες να αποκαλύψεις το όνειρο που είδα». Εδώ ο βα­σιλιάς δέχεται ότι οι θεοί του είναι κατώτεροι και ασήμαντοι, ομολογεί ότι η θρη­σκεία του Δανιήλ είναι η σωστή και αληθινή και αφήνει να εννοηθεί ότι στο πρόσω­πο του Δανιήλ τιμά τον Θεό του. Οι Ιουδαίοι πολλές φορές άφησαν τον αληθινό Θεό και λάτρευσαν τα είδωλα. Μάλιστα μετά την διαίρεση του κράτος σε βόρειο και νότιο βασίλειο, που έγινε μετά τον Σολομώντα, το βόρειο βασίλειο κατρακύλησε πλήρως στην ειδωλολατρία. Οι αγώνες του προφήτη Ηλία και άλλων προφητών δεν μπόρεσαν να σταματήσουν αυτήν την κατρακύλα. Κι εδώ ένας ακατήχητος ειδωλο­λάτρης βασιλιάς τιμά τον προφήτη Δανιήλ και δέχεται τον Θεό του. Όλα αυτά είναι προφητείες ότι ο Θεός θα αφήσει τους Ιουδαίους γιατί δεν είναι σωστοί και θα στραφεί στα έθνη.

Ο βασιλιάς τίμησε και δόξασε τον Δανιήλ. Του έδωσε πολλά και βαρύτιμα δώρα και τον κατέστησε κυβερνήτη, μετά τον βασιλιά, ολόκληρης της χώρας της Βαβυ­λώνας και προϊστάμενο όλων των σατραπών και των σοφών της. Ο Δανιήλ μετά από αυτές τις τιμές δεν ξέχασε τους πατριώτες και αδελφικούς του φίλους Ανανία, Αζα­ρία και Μισαήλ, αλλά ζήτησε από τον Ναβουχοδονόσορα και τους διόρισε υπουρ­γούς στα έργα που γινόταν στην χώρα της Βαβυλώνας. Ο Δανιήλ έκτοτε ζούσε στην ανακτορική αυλή ως αυλάρχης και ιδιαίτερος του βασιλιά.

ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ