Ο βασιλιάς Αχαάβ ήταν ο πιο ασεβής βασιλιάς του Ισρα­ήλ. Βασίλευσε στο βόρειο βασίλειο του Ισραήλ (9°-10° αιώνα π. Χ.), με πρωτεύουσα την Σα­μάρεια, για είκοσι χρόνια. Παντρεύ­τηκε την Ιεζάβελ θυγατέρα του Ιεθεβαάλ βασιλιά της φοινικικής πόλεως Σιδώνας, που βρίσκεται στο σημερινό Λίβανο, και προσκύνησε και υπηρέτη­σε δουλικά τον ειδωλολατρικό θεό των Χαναναίων και των Φοινίκων Βάαλ. Έκτισε ναό στην Σα­μάρεια προς τιμή του Βάαλ, όπου προσφερόταν θυσίες. Κατ' αυτό τον τρόπο προ­χώρησε στην αλλοίωση της πίστεως των Ισραηλιτών και στην εγκατάλει­ψη του αλη­θινού Θεού.

Την εποχή που δρούσε κατ' αυτόν τον τρόπο ο Αχαάβ εμφανίζεται ο προφήτης Ηλίας. Πάντοτε, όταν εμφανίζονται οι μεγάλοι απο­στάτες, ασεβείς και αντίχριστοι, τότε και ο Θεός εμφανίζει τα δικά του μεγάλα πρόσωπα. Στην Αποκάλυψη του Ιωάν­νου, όπου εξαγγέλλονται φοβερά γεγονότα, εξαγγέλλεται η παρουσία μεγάλων αγί­ων, του με­γέθους και της δυνάμεως του προφήτου Ηλία. Θα έχουν την δύναμη να κλείνουν τον ουρανό και να μη βρέχει (Αποκ. 11,6). Να μη φο­βούνται οι ευσεβείς ότι θα μείνουν ακέφαλοι και χωρίς αρχηγό στις κρίσιμες και φο­βερά δύσκολες στιγμές της ανθρω­πότητας. Πάντοτε θα έχουν τους μεγάλους αγίους να τους οικοδομούν και να τους ενισχύουν. Να προσέξουν όμως να βρίσκονται κοντά τους και να συνεργάζο­νται απολύτως.

Ο Ηλίας εμφανίζεται ξαφνικά στην εξιστόρηση της Γραφής. Αναφέρεται όπως και ο Μελχισεδέκ (Γεν. 14, 18-20) το άλλο μεγάλο και μυστηριώδες πρόσωπο της Παλαιάς Διαθήκης, το οποίο ευλόγησε τον Αβραάμ και ο Αβραάμ του πρόσφερε το ένα δέκα­το των λαφύρων του και το οποίο η αγία Γραφή το παρουσιάζει αιφνίδια, χωρίς να αναφέρει τίποτα ενημερωτικό γι' αυτό. Ήταν κάτοικος των Θεσβών της περιοχής Γαλαάδ ανατολικά του Ιορδάνη ποταμού και ίσως κατα­γόταν από την φυλή Γαδ ή το ήμισυ της φυλής Μανασσή. Εκεί κοντά ήταν και η πατρίδα του Ελισαίου.

Ο Ηλίας είναι ο πιο ζηλωτής και θαρραλέος προφήτης. Είναι αυτός που αξιώθηκε όπως ο Ενώχ (Γεν. 5,18-24) να μη γνωρίσει θάνατο και να μετατεθεί ζωντανός στον ου­ρανό. Αυτός και ο Μωυσής είναι από τους πιο θαυματουργούς αγίους της Παλαιάς Διαθήκης και είναι αυτοί που εμφανίστηκαν σαν εκπρόσωποι των προφητών και δι­καίων της Πα­λαιάς Διαθήκης, για να δείξουν τον Χριστό στην μεταμόρφωσή του. Τον έδειξε ο Πρόδρομος σε όλους τους Εβραίους την εποχή εκείνη και έρχονται να τον δείξουν και αυτοί αλλά μόνο στους τρεις μεγάλους μαθητές του Χριστού, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη.

Ο Ηλίας δεν έγραψε και δεν προφήτευσε τίποτα για τον Χριστό. Αλλά η ίδια η ζωή του ήταν μια προφητεία για την αιώνια ζωή και την ανάληψη του Κυρίου στον ουρα­νό. Ήταν προφήτης με την έννοια του ιεροκήρυκα, που αποκαλύπτει σε κάθε περί­πτωση το θέλημα του Κυρίου. «Τάδε λέγει Κύριος» διακηρύττει συνεχώς και το­νίζει κατηγορηματικά σε κάθε ευκαιρία ότι ο Κύριος είναι αληθινός και ζωντανός και κυβερνά τον κόσμο ενεργητικά και δυναμικά. «Ζη Κύριος ο Θεός».

Τιμωρία των Ισραηλιτών

Ο Ηλίας εμφανίζεται ξαφνικά στον ασεβή Αχαάβ και του αναγγέλλει ότι δεν θα υπάρχει βροχή και δροσιά τα χρόνια που θα ακολουθήσουν, παρά μόνο, εάν ο προ­φήτης δια­τάξει. Ο Θεός ζητά πολλές θυσίες και απόλυτη υπακοή από τους υπηρέτες του, αλλά και ταυτίζεται απόλυτα με αυτούς. Οι φίλοι τους, όπως λέγει στον Αβρα­άμ (Γεν. 12,3), είναι φί­λοι του και οι εχθροί τους εχθροί του. Δεσμεύεται να κάνει αυτό που εκεί­νοι αποφα­σίζουν. Τους δίνει εξουσία «σε έθνη και άρχοντες να εκριζώνουν και να γκρεμίζουν και να καταστρέφουν τα πάντα. Αλλά και να ανοικοδομούν και να φυ­τεύουν» (Ιερ. 1,10). Διαμηνύει ότι αυτός που ακούει τους προφήτες και αποστόλους ακούει τον Θεό· και αντίθε­τα αυτός που τους παρακούει, ασεβεί κατ' ευθείαν στο Θεό. Οι πατέρες παρατηρούν ότι, όποτε οι Ισραηλίτες στην έρημο ασεβούσαν, ο Μωυ­σής επενέβαινε και τους έσω­ζε. Όταν όμως τα έβαζαν με τον Μωυσή και τον Ααρών τότε φοβερές τιμωρίες ακο­λουθούσαν.

Η εξαγγελία αυτή της ανομβρίας αφήνει να εννοηθεί η Γραφή ότι γίνεται λόγω της ασεβείας βασιλέων και λαού. Οι αμαρτίες μας επηρεάζουν τα μετεωρολογικά φαι­νόμενα, την προσωπική και συλλογική ζωή μας, την ευτυχία μας, το μέλλον μας επί­γειο και επουράνιο. Η αμαρτία των πρωτοπλάστων επέφερε την έξοδο μας από τον παράδεισο, την είσοδο στη ζωή μας του θανάτου, την διάσπαση των ανθρώπων. Αμέσως στη δεύτερη γενιά των ανθρώπων ο Κάιν φονεύει τον αδελφό του Άβελ. Δη­λαδή πριν τον θάνατο, που έρχεται τέλος πάντων ειρηνικά «για να μη γίνει το κακό αθάνατο», ο άνθρωπος προωθεί τον αδικαιολόγητο και εντελώς απάνθρωπο βίαιο θάνατο. Η τάση μας για αυτονόμηση από τον Θεό φέρνει την αδήριτη ανάγκη της αυ­τοκαταστροφής μας. Ο άλλος γίνεται η κόλασή μας! Αν η θεία πρόνοια δεν επέβλεπε, θα είχαμε καταστρέψει τον κόσμο πολύ νωρίτερα από την δευτέρα παρουσία του Χριστού. Αλλά ευτυχώς για μας ο Θεός δεν μας έδωσε την άδεια να αυτοκαταστρα­φούμε.

Η αμαρτία είναι αυτή που διαφθείρει τα ζωτικά ένστικτα που μας έδωσε ο Θεός, για να μπορέσουμε να επιζήσουμε με την βοήθειά του. Το γενετήσιο ένστικτό, που δίνεται για να στερεώσουμε και να αυξήσουμε την αγάπη μας μέσω του θεσμού της οικογενείας, με τις παρεκκλίσεις του μας κάνει «σάρκες» και επιφέρει τον κατακλυσ­μό της εποχής του Νώε. Η εντελώς παρά φύση ικανοποίησή του επιφέρει την κατα­στροφή των Σοδόμων και της Γομόρρας. Ο πύργος της Βαβέλ επιφέρει την διάσπαση της μίας γλώσσας των ανθρώπων, η ασεβής συμπεριφορά του Χαμ προς τον πατέρα του Νώε επιφέρει τον θεσμό της δουλείας και πάει λέγοντας.

Πρέπει να προσέξουμε ότι στο θέμα της αμαρτίας πρωτοστατούν κάποτε οι άρχο­ντες, αλλά και ο λαός δεν πάει πίσω. Κι ενώ όταν υπάρχουν άρχοντες ή κληρικοί ευ­σεβείς ο λαός δεν τους ακολουθεί όσο θα έπρεπε και πολλές φορές γογ­γύζει εναντίον τους ή τους αφήνει μόνους και έρημους, στους ασεβείς τους συμπαρα­στέκεται κι εύ­κολα ακολουθεί το παράδειγμά τους. Ο Ηλίας εδώ προκαλεί ανομβρία στην εύφορη γη της Παλαιστίνης, γιατί γνωρίζει ότι μόνο με λύπη και πίεση των θλι­βερών γεγο­νότων θυμόμαστε τον Θεό.

ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ