Στην τελευταία περιοδική έκδοση «ΖΩΣΙΜΑΔΕΣ» του Συλλόγου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων (τεύχος 25), δημοσιεύονται αποσπάσματα του Κανονισμού του έτους 1892, που αναφέρεται στην λειτουργία της τότε Πρότυπης Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων. Ο Κανονισμός αυτός ευγενώς παραχωρήθηκε στον παραπάνω Σύλλογο από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.
  Εντυπωσιασμένοι βαθύτατα από τις σπουδαίες και σαφείς τοποθετήσεις αυτού του Κανονισμού, μεταφέρουμε αυτούσια χαρακτηριστικά αποσπάσματα, όπως αυτά δημοσιεύονται στην παραπάνω περιοδική έκδοση, αφού άλλωστε, μπροστά στην αναταραχή, που βλέπουμε και ζούμε στον χώρο της παιδείας, καθίστανται άκρως ενδιαφέροντα και πάντοτε επίκαιρα.

  «ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΣΙΜΑΙΑΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ 1892»

Άρθρο 21
Οι καθηγηταί της Ζωσιμαίας Σχολής πρέπει να είναι διδάκτορες• εξαιρούνται οι πολλά έτη εν αυτή διδάξαντες.

Άρθρο 24
Όρος απαραίτητος του συμβολαίου είναι η κατά γράμμα αυστηρά τήρησις του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 28
Οι διδάσκοντες οφείλουσιν ού μόνον να διδάσκωσι τα ανατιθέμενα αυτοίς μαθήματα μετ’ ευσυνειδησίας, αλλά και να παρέχωσιν εαυτούς δια της χρηστής και ανεπιλήπτου διαγωγής των τον τύπον και υπογραμμόν προς τους μαθητάς. Η συμπεριφορά των διδασκόντων προς τους μαθητάς πρέπει να είναι πατρική και μειλίχια, ηνωμένη μετά σοβαρότητος και αξιοπρεπείας. Αι επιπλήξεις προς τους ατακτούντας μαθητάς πρέπει να γίνωνται ουχί μετ’ οργής και λόγων τραχέων, αλλά μετά σεμνότητος, εκδηλούσης λύπην μάλλον επί τω παραπτώματι του μαθητού ή οργήν και αγανάκτησιν κατ’ αυτού. Οι διδάσκοντες πρέπει πάντοτε να ενθυμώνται και μηδέποτε να επιλανθάνωνται ότι αι επιπλήξεις και ποιναί επιβάλλονται εις τους νέους προς σωφρονισμόν και ουχί προς εκδί-κησιν.

Άρθρο 29
Απαγορεύεται αυστηρότατα εις τους διδάσκοντας το ραπίζειν τους μα-θητάς• ο παραβάτης καταγγελλόμενος τιμωρείται πειθαρχικώς.

Άρθρο 30
Οσάκις γίνεται λόγος περί θρησκείας, ο διδάσκων πρέπει να άπτηται του περί αυτής λόγου μετά μεγάλης ευλαβείας.

Άρθρο 31
Οι διδάσκοντες οφείλουσι να προτρέπωσι πάντοτε του μαθητάς προς επιμέ-λειαν και μελέτην των μαθημάτων αυτών και την προς αλλήλους αγάπην.

Άρθρο 32
Τη πρώτη Ιουνίου εκάστου έτους άπαντες οι καθηγηταί και διδάσκαλοι συ-νέρχονται προσκλήσει του Γυμνασιάρχου και συσκέπτονται περί εκλογής των καταλλήλων κειμένων ελλήνων και λατίνων συγγραφέων προς διδασκαλίαν επι τη βάσει του εν χρήσει εν άπασι τοις ομοταγέσι γυμνασίοις και ελληνικοίς σχολείοις προγράμματος. Ως προς δε τα μαθήματα της Δ΄τάξεως του ελληνικού σχολείου, ταύτα ορίζονται υπό του Γυμνασιάρχου και οικείων διδασκάλων.

Άρθρο 36
Διαγωγή καθηγητού ή διδασκάλου αντικειμένη προς τα χρηστά ήθη επιφέρει την παύσιν αυτού αμέσως.

Άρθρο 37
Απαγορεύεται αυστηρώς εις τους διδάσκοντας η εισαγωγή άλλων βιβλίων εκτός των εν τω προγράμματι διαγεγραμμένων. Ο παραβάτης τιμωρείται δια παύσεως.

Άρθρο 41
Οι καθηγηταί και διδάσκαλοι οφείλουσι να ώσιν ευπειθείς προς τον Γυμνα-σιάρχην και να μη παρεμβάλλωσι προσκόμματα εις την υπηρεσίαν. Εάν δε ποτε νομίσωσιν ότι ο Γυμνασιάρχης ενεργεί καθ’ υπέρβασιν των καθηκόντων και δικαιωμάτων του, τότε έχουσι το δικαίωμα να διατυπώσι τα παράπονά των εγγράφως προς την εφορείαν…

  Αυτά μεταξύ άλλων πολλών, περιγράφονται στο κείμενο του Κανονισμού λειτουργίας της Ζωσιμαίας Σχολής. Και αβίαστα έρχεται στην σκέψη μας το ερώτημα. Μήπως εμείς οι τωρινοί, οι λεγόμενοι «προοδευτικοί», οι σημερινοί υπεύθυνοι και «βαθέως ανησυχούντες» (!) για τα θέματα της παιδείας, θα πρέπει, για να συναντήσουμε την αληθινή και ουσιαστική πρόοδο, να γυρίσουμε 117 χρόνια πίσω, στο έτος 1892, τότε που συντάχθηκε ο εν λόγω Κανονισμός; Να γυρίσουμε στα χρόνια εκείνα, που στον πνευματοφόρο ηπειρωτικό χώρο δέσποζε η «ΓΕΡΑΡΑ ΖΩΣΙΜΑΙΑ ΣΧΟΛΗ» με την πλούσια προσφορά της και την πνευματική της ακτινοβολία. Και να σκεφθεί κανείς ότι, κατ’ εκείνους τους δύσκολους και χαλεπούς καιρούς, οι χώροι, στους οποίους καλλιεργούνταν τα πνευματικά αυτά ανθοκήπια, τελούσαν κάτω από τον τυραννικό ζυγό του Τούρκου κατακτητή.

Ο Σχολιαστής

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ 1η Απριλίου 2009.

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ