ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ ΧΩΡΑ ΗΡΩΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΑΓΙΩΝ

Καππαδοκία ὀνομάζεται ἡ περιοχὴ ποὺ βρίσκεται μεταξὺ τοῦ Εὐφράτη ποταμοῦ (ἀνατολικά) καὶ τοῦ Ἄλυ ποταμοῦ (δυτικά). Πρὸς βορρᾶ ἔχει τὴν Παφλαγονία καὶ κυρίως τὸν Πόντο ἐνῷ πρὸς τὸ νότο ἔχει τὴν Κιλικία καὶ τὴν ὁροσειρὰ τοῦ Ταύρου. Λόγω τῆς θέσεώς της εὑρίσκεται πάνω στὸν ἄξονα τῶν δρόμων ποὺ ἑνώνουν τὴν Μικρὰ Ἀσία, τὴν Ἀνατολία καὶ τὴ μέση Ἀνατολή. Ἡ θέση τῆς λοιπὸν εἶναι στρατηγική' γι’ αὐτὸ ὑπῆρξε πέρασμα ὅλων τῶν κατακτητῶν καὶ πεδίο σκληρῶν ἀνταγωνισμῶν μ’ ἀποτέλεσμα νὰ εἶναι ἀπὸ τὶς πιὸ αἱματοβαμμένες περιοχὲς τοῦ κόσμου.


Ἡ Καππαδοκία ὑπῆρξε ἀπὸ τὶς πιὸ ἐκλεκτὲς ἐπαρχίες τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους. Φημισμένη γιὰ τὰ ὡραῖα τῆς ἄλογα, τὸ ἠφαιστιογενὲς τῆς ἔδαφος, τὰ καταπληκτικὰ καὶ πανέμορφά της τοπία, τοὺς πανύψηλους βράχους της, τὰ λαξευτὰ σπίτια καὶ δημόσια κτίρια, τὰ λαξευτὰ μοναστήρια καὶ ἀσκητήρια, τοὺς λαξευτούς της ναούς. Φημισμένη γιὰ τὶς ὑπόγειες, δαιδαλώδεις, καὶ πολυώροφες πολιτεῖες της μὲ τὴν πρωτότυπη ἀρχιτεκτονικὴ καὶ τὰ θαυμαστὰ στατικὰ δεδομένα' τὶς μηχανολογικές τους ἐπινοήσεις καὶ τὰ πρωτότυπα συστήματα ἀερισμοῦ καὶ ἐπικοινωνίας' ποὺ κλείνανε τὴν εἴσοδό τους μὲ μιὰ τεράστια μυλόπετρα γιὰ νὰ μὴ τοὺς βρίσκουν οἱ ἀλλεπάλληλοι ἐπιδρομεῖς. Φημισμένη καὶ γιὰ τοὺς αὐτοκράτορες καὶ στρατηγοὺς ποὺ ἀνέδειξε, τοὺς θεοσοφιστὲς (Ἀπολλώνιος ὁ Τυανεὺς 1ος αἰὼν μΧ), τοὺς γεωγράφους καὶ περιηγητὲς (Παυσανίας καὶ Στράβων 2ος αἰὼν μΧ.), τὸν ἰατρὸ Ἀρεταῖο (2ος αἰὼν μΧ), τοὺς σοφιστὲς καὶ καθηγητὲς τῶν Ἀθηνῶν Ἰουλιανὸ καὶ Προαιρέσιο(4ος αἰὼν μΧ.). Φημισμένη ὅμως καὶ γιὰ τοὺς μάρτυρες, τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς πατέρες καὶ διδασκάλους, τοὺς ἀναρίθμητους ἁγίους. Διότι δέχθηκε τὸν χριστιανισμὸ μόλις ἐκεῖνος ἐμφανίσθηκε.


Ὁ ἀπόστολος Πέτρος ἀναφέρει τὴν Καππαδοκία στοὺς ἀποδέκτες τῆς πρώτης του ἐπιστολῆς μαζὶ μὲ τὶς ἐπαρχίες τοῦ Πόντου, τῆς Γαλατίας, τῆς Ἀσίας, καὶ τῆς Βιθυνίας. Πιθανὸν νὰ κήρυξε στὴ νότιο Καππαδοκία καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος κατὰ τὴν δευτέρα περιοδεία του. Νωρίτερα ἡ Καππαδοκία ἀναφέρεται κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς (Πράξ.2,9). Καππαδόκες μάρτυρες ὅπως ὁ ἅγιος Γεώργιος, ὁ ἅγιος Μάμας, οἱ ἅγιοι μάρτυρες Εὐέλπιστος, Ὀρέστης, Γόρδιος, Θεόδοτος, Θεόδωρος, Ρουφίνα, ὁ Ἰωάννης ὁ Ρῶσος τοῦ ὁποίου τὸ τίμιο λείψανο φέρανε οἱ ἀδελφοὶ πρόσφυγες ἀπὸ τὸ Προκόπι στὴν Εὔβοια καὶ τόσοι ἄλλοι ποτίζουν μὲ τὸ αἷμα τοὺς τὴν φυτεία τοῦ χριστιανισμοῦ. Μεγάλοι θεολόγοι στηρίζουν μὲ τὴ διδασκαλία καὶ τὴν ποιμαντική τους τὴν Ἐκκλησία. Μέγας Βασίλειος, Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, Γρηγόριος ὁ Νύσσης, Ἀμφιλόχιος Ἰκονίου, Ἀστέριος Ἀμασείας, Φίρμος Καισαρείας, ὁ ἅγιος πατριάρχης Ἱεροσολύμων Ἀλέξανδρος, ὁ ἅγιος Φιρμιλιανὸς ἐπίσκοπος Καισαρείας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ φωτιστῆς τῶν Ἀρμενίων, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἐπίσκοπος Νεοκαισαρείας καὶ τόσοι ἄλλοι. Ὁ Ἀρσένιος ὁ Καππαδόκης, ὁ γέροντας τοῦ πατρὸς Παϊσίου τοῦ ἁγιορείτου, ὅπως καὶ ὁ ἴδιος ὁ πατὴρ Παΐσιος κατάγονται ἀπὸ τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ἡ ὁποία δὲν ἔπαυσε νὰ ἀναδεικνύει ἁγίους μέχρι καὶ τὸν ξεριζωμὸ τῶν Ἑλλήνων τὸ 1924.


Γιὰ νὰ ἐννοήσουμε πόσο ἥρωες, μάρτυρες, καὶ ἅγιοι ὑπῆρξαν οἱ Καππαδόκες πρέπει νὰ θυμηθοῦμε ὅτι ἡ Καππαδοκία ὑποδουλώθηκε στοὺς Σελτζούκους Τούρκους τὸ 1071 μὲ τὴν ἧττα τῶν Βυζαντινῶν στὸ Μαντζικέρτ. Ἀπὸ τὴν στιγμὴ ἐκείνη ἡ Καππαδοκία μαζὶ μὲ τὴν ἐπαρχία τῆς Ἀρμενίας χάθηκε ὁριστικὰ γιὰ τοὺς Βυζαντινούς. Ὁ Μανουὴλ Κομνηνὸς θὰ προσπαθήσει ν’ ἀνακτήσει τὰ χαμένα ἐδάφη τὸ 1176 στὸ Μυριοκέφαλο ἀλλὰ ἡ ἧττα του θὰ ὁριστικοποιήσει τὴν ἀσέληνη νύχτα τῆς δουλείας. Ἔκτοτε συνεχεῖς προελάσεις καὶ ἐπιδρομὲς Μογγόλων, Μαμελούκων, Τουρκομάνων, καὶ Ὀθωμανῶν θὰ καταστήσουν ἀφόρητη τὴν ζωὴ τῶν χριστιανικῶν πληθυσμῶν. Τὸ 1476 ἡ Καππαδοκία περνᾶ ὁριστικὰ στὰ χέρια τῶν Ὀθωμανῶν Τούρκων.


Καὶ τώρα ἃς σκεφθοῦμε' ἀπὸ τὸ 1071 ποὺ ὑποδουλώθηκε ἡ Καππαδοκία στοὺς Σελτζούκους Τούρκους καὶ ἐν συνεχείᾳ τὸ 1476 στοὺς Ὀθωμανοὺς μέχρι τὸ 1924 ποὺ ἀναχώρησαν οἱ τελευταῖοι ΄Ἕλληνες Καππαδόκες περάσανε 853 χρόνια! Οἱ ἱστορικοὶ δέχονται ὅτι καὶ πρὶν τὴ μάχη τοῦ Μαντζικὲρτ ὁρισμένες περιοχὲς τῆς Καππαδοκίας εἶχαν χαθεῖ γιὰ τοὺς βυζαντινοὺς καὶ σ’ αὐτὲς ἡ δουλεία φθάνει καὶ τὰ 900 χρόνια! Τέτοια μακρόχρονη δουλεία καμμία ἑλληνικὴ περιοχὴ δὲν ἀντιμετώπισε. Μόνο ἡ ἐπίσης μαρτυρικὴ καὶ πολύπαθη καὶ ἁγία νῆσος τῆς Κύπρου φθάνει τὰ 768 χρόνια σκλαβιᾶς, ἀπὸ τὸ 1191 μέχρι τὸ 1959 ποὺ ἐλευθερώθηκε. Λατῖνοι καὶ Ἐνετοί(379 χρόνια), Τοῦρκοι(308 χρόνια), καὶ Ἄγγλοι(81 χρόνια) ἦταν οἱ κατακτητές της, μὲ χειρότερους καὶ σκληρότερους τοὺς Λατίνους κατὰ τὴν κυριαρχία τῶν ὁποίων οἱ ἀδελφοὶ Κύπριοι φτύσανε ὄχι μόνο αἷμα ἀλλὰ καὶ τὸ γάλα τῆς μάνας τους.


Κομπορρημονοῦμε ἐμεῖς στοὺς πανηγυρικούς της 25ης Μαρτίου γιὰ τὸ πὼς ἀντέξαμε τὰ 400 χρόνια δουλείας (ἡ νότιος Ἑλλάδα) καὶ τὰ 500 (ἡ βόρειος Ἑλλάδα) καὶ καλὰ κάνουμε' ἀλλὰ νὰ θυμώμαστε τὶς μαρτυρικὲς περιοχὲς ποὺ προαναφέραμε ποὺ τὸ χῶμα τοὺς ἔχει ὡς κύρια συστατικά του τὸ αἷμα, τὸ μαῦρο δάκρυ, τὰ πολτοποιημένα ἀπὸ τὰ μαρτύρια καὶ καμένα ἀπὸ τὴν φωτιὰ τίμια ὀστᾶ καὶ λείψανά τους. Ἦταν τόσο μακρόχρονη ἡ δουλεία τῶν Καππαδοκῶν καὶ τόσο ἀφόρητες οἱ πιέσεις ποὺ χάσανε καὶ τὴ γλῶσσα τους. Μιλούσανε τὰ «καραμανλίδικα» ποὺ ἦταν τουρκικὰ ποὺ τὰ γράφανε μὲ ἑλληνικοὺς χαρακτῆρες. Ἀναφέρουν οἱ ἱστορικοί, ὅτι τὸ 1477 ὑπάρχει Καππαδοκικὴ κοινότητα στὴν Κωνσταντινούπολη μὲ 384 οἰκογένειες οἱ ὁποῖες μιλοῦν τουρκικά, ἀκόμη καὶ στὴ θεία λειτουργία, ποὺ τελοῦν στὸν ἅγιο Κωνσταντῖνο στὰ Ψωμαθειά. Κάποιοι θὰ τοὺς κατηγορήσουν' ἃς θυμηθοῦν ὅμως, ὅτι εἶχαν περάσει ἤδη ἀπὸ τὸ 1071 ποὺ ἔγινε ἡ μάχη τοῦ Μαντζικὲρτ 406 χρόνια ἀφόρητης σκλαβιᾶς στοὺς Σελτζούκους, ὑφιστάμενοι συγχρόνως τὶς ἐπιδρομὲς ἀγρίων νομαδικῶν φυλῶν ποὺ προαναφέραμε, μὲ ἀποτέλεσμα τουλάχιστον στὰ ἀστικὰ κέντρα νὰ ἀποτελοῦν τὴν μειοψηφία ἐν μέσω τῶν ἀγρίων πιστῶν τῆς ἐρυθρᾶς ἡμισελήνου. Χάσανε λοιπὸν καὶ τὴ γλῶσσα τους. Δὲν χάσανε ὅμως τὴν ὀρθόδοξη πίστη τους καὶ τὸν ἑλληνισμό τους.


Αὐτὰ ποὺ κρατήσανε οἱ Καππαδόκες ἐν μέσω φρικτῶν μαρτυρίων καὶ ἀγώνων καὶ κατατρεγμῶν ἃς φροντίσουμε μὴ τὰ χάσουμε ἐν μέσω τῆς εὐημερίας, τῆς εὐμάρειας, καὶ τῆς ρᾳστώνης ποὺ διακρίνει τὴν ἐποχή μας. Καὶ θὰ τὸ πετύχουμε αὐτὸ ἐὰν μνημονεύουμε τῶν ἀγώνων καὶ θυσιῶν τῶν ἀειμνήστων αὐτῶν προγόνων μας, τοὺς θαυμάζουμε, τοὺς ζηλεύουμε καὶ προσπαθοῦμε νὰ τοὺς μιμηθοῦμε.


Δυστυχῶς ὅμως τὸ ἀντίθετο συμβαίνει. Τὰ σχολικὰ βιβλία τῆς ἱστορίας μας ἀποσιωποῦν ἢ διαστρέφουν ἱστορικὰ γεγονότα. Ἡ θρησκεία μας δὲν θεωρεῖται πλέον στοιχεῖο τῆς ταυτότητάς μας. Τὰ καινούργια διαβατήρια δὲν ἔχουν οὔτε μία εἰκόνα ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν Ἑλλήνων στὴν περίοδο τῆς τουρκοκρατίας, ἐνῷ τὴν ὑπερχιλιετὴ περίοδο τοῦ Βυζαντίου τὴν παρουσιάζουν μόνο μὲ δυὸ εἰκόνες ποὺ ἔχουν τὴ μονὴ Σιμωνόπετρας τοῦ Ἁγίου Ὅρους καὶ τῆς ἁγίας Σοφίας τοῦ Μυστρά, ἀπὸ τὶς ὁποῖες ὅμως ἀφαιρέθηκε τεχνηέντως ὁ σταυρὸς ἀπὸ τὸν τροῦλλο τῶν ἐκκλησιῶν! Δηλαδὴ ἐπειδὴ τυχαίνει τὰ κτίσματα νὰ εἶναι ναοὶ τῆς Ὀρθοδοξίας βγάλαμε τὸ σύμβολο τοῦ χριστιανισμοῦ. «Πρὸς Θεοῦ ὄχι θρησκευτικά» ποὺ ἔλεγε ὁ ἀείμνηστος Παπαδιαμάντης εἰρωνευόμενος τοὺς κομπλεξικοὺς Ἕλληνες τῆς ἐποχῆς του. Κυριαρχοῦν τὰ μνημεῖα ἀπὸ τὴν ἀρχαία Ἑλλάδα, γιατί «εἴμαστε κατ’ εὐθεῖαν ἀπόγονοι τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων». Καὶ μὴ χειρότερα…
 

 

 

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ

Κορυφή