ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ:
«Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΥΜΠΝΕΥΜΑΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΛΗ ΑΥΤΟΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ»

  Την ομιλία του αείμνηστου Αντώνη Τρίτση, τότε υπουργού Παιδείας της δεύτερης κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου, στο ΣΤ΄ Συνέδριο της ΠΕΘ, μας θύμισε φίλος αναγνώστης της «Χ». Η ομιλία έγινε πριν 22 χρόνια στις 5-9-1986 και απηχεί τους προβληματισμούς εκείνης της εποχής. Τα όσα όμως λέει για μια αντιαυταρχική εθνική συνείδηση με βάση την Ορθοδοξία, αλλά και για το μάθημα των θρησκευτικών, διατηρούν την επικαιρότητά τους. Για του λόγου το αληθές αναδημοσιεύουμε το σχετικό απόσπασμα.

* * *

  «Το ανθρώπινο πρότυπο της σύγχρονης παιδείας και το αρχέτυπο της Ορθοδοξίας». Σημαντικός ο τίτλος του Συνεδρίου σας, αλλά διαφαίνεται μια διάσταση, που είναι, πιστεύω, τεχνητή.

  Δεν υπάρχουν δυο πρότυπα! Ομιλούμε για το ίδιο πρότυπο, ενδεχομένως ιδωμένο από διαφορετικές σκοπιές.

  Η συνύφανση Ελληνισμού και Χριστιανισμού μέσα από την Ορθοδοξία και η μοναδική ιστορική συνέχεια και των δυο είναι τέτοια, που δεν επιτρέπουν διάσταση προτύπου.

  Άλλωστε, και η σημερινή επίσημη Πολιτεία το επιτρέπει. Με το νόμο 1566, που ψηφίστηκε τον περασμένο χρόνο και ο οποίος αναφέρεται στη «δομή και λειτουργία της Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης» καθορίζεται (για πρώτη φορά στην ιστορία της Εκπαίδευσής μας) η συνταγματικά κατοχυρωμένη «ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης» (άρθρο 16, παρ. 2) και γίνεται σύμφωνα με τη θεολογία της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας μας. Γι’ αυτό το σκοπό γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην «Ορθόδοξη χριστιανική παράδοση» (άρθρο 1, παρ. 1α) και στο «Ορθόδοξο χριστιανικό ήθος» (άρθρο 6, παρ. 2β). δηλαδή η χριστιανική αγωγή συμπνευματίζεται με όλη την αυτοσυνειδησία του Ελληνισμού και εκφράζει τους πόθους και τα οράματα του λαού μας, που είναι πόθοι και οράματα ελευθερίας σε όλες τις διαστάσεις, την εθνική, την ηθι-κοθρησκευτική, την πολιτική, την οικονομική, την κοινωνική, την πολιτισμική. Είναι φυσική συνέπεια αυτό της πολιτικής ιδεολογίας, που χαρακτηρίζει ιδιαίτερα την σημερινή Κυβέρνηση.

  Με αυτές τις προϋποθέσεις αποσκοπούμε να προχωρήσουμε σε μια παιδεία του ανθρώπου ως άτομο και ως μέλος της κοινωνίας, που αφυπνίζει και ενεργοποιεί την εθνική μας συνείδηση, καταξιώνει στην καθημερινή σχολική πράξη τις πνευ-ματικές αξίες της ζωής, δημιουργεί νέες κοινωνικές αξίες διαποτισμένες από την πίστη και αφοσίωση στο ανθρώπινο πρόσωπο, μια παιδεία που θραύει τις παγίδες για ατομικό ευδαιμονισμό και επίσης οδηγεί με την καλλιέργεια της συμμετοχικής δημοκρατίας στον κοινοτικό τρόπο ζωής και έκφρασης στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Από αυτή την άποψη γίνεται, πιστεύω, κατανοητό πόσο κοντά βρίσκεται η Ορθοδοξία στο δημοκρατικό καθεστώς, που προωθούμε σήμερα μέσα από τα όργανα λαϊκής συμμετοχής και πόσο μπορεί να συμβάλλει η Ορθοδοξία στη σωστή έκφραση των νέων διαδικασιών προς μια ελεύθερη κοινωνία. Είναι μοναδική η στιγμή σήμερα για όσους έχουν την τόλμη να απελευθερώνονται από συμβατικές μορφές δουλείας ή και ψυχροπολεμικής προπαγάνδας.

  Ας μην παραγνωρίζουμε και μια άλλη αιτία της σημερινής κρίσης, που αισθανόμαστε σήμερα στην Ελλάδα. Είναι η πρώτη φορά στη σύγχρονη εποχή, που καλούμεθα οι Έλληνες να συγκροτήσουμε ένα συνεκτικό κοινωνικό σύστημα ζωής, από το επίπεδο της οικογένειας ως το επίπεδο του Έθνους, που να μη βασίζεται στην καταπίεση και τον αυταρχισμό της όποιας κορυφής, αλλά στην ελεύθερη βούληση και επιλογή. Τι πιο κοντά στο ιδανικό της Ορθοδοξίας!

«ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ» 18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2008

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ