Μία αναξιοποίητη πηγή πνευματικής ενεργείας

«… ἐξέλιπον ὡσεί καπνός αἱ ἡμέραι μου …»

Ψαλμός 101

ΧΡΟΝΟΣ! Άλλοτε δημιουργεί αγωνία, αβεβαιότητα και άγχος· άλλοτε συγκινεί, ενθουσιάζει, ενθαρρύνει, …προτρέπει.

Άλλοτε επισκιάζει τον ορίζοντα του ανθρώπου δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα δυσοίωνη, νεφοσκεπή, αμφίβολη έως και απειλητική και άλλοτε χαρίζει προσδοκία και ωθεί την ανθρώπινη πρωτοβουλία προς κατάστρωση σχεδίου με την ποθούμενη ευτυχή και εποικοδομητική διέλευση.

ΧΡΟΝΟΣ! Ποιος άλλος; Αυτός που έχει σχέση με τις ώρες, τις μέρες, τους μήνες, τα έτη, τις στιγμές, τις ευκαιρίες, τους καιρούς… Αυτός που σέρνει από πίσω του αυτοκρατορικά το μείζον μέρος «των υπηκόων» της ανθρωπίνης κοινωνίας. Αυτός που κλέβει τις παραστάσεις της ζωής και την ίδια τη ζωή. Ο κλέφτης που δεν πρόκειται να συλληφθεί ποτέ… Είναι ο ασύλληπτος «κακοποιός» που κυνηγάει τους πάντες και γι’ αυτό πολλοί θέλουν να τον σκοτώσουν. Απλά δεν βρήκαν τον τρόπο και δεν προσδιόρισαν την ώρα ακόμη. Επειδή όμως έχουν πνιγεί στον ωκεανό της αποσυνθέσεως, λόγω αμελείας, οκνηρίας, αναβλητικότητος, ακηδίας – δεν πρόκειται ποτέ να τον δαμάσουν «ιππεύοντάς» τον.

Ο ουσιωδέστερος λόγος της αποτυχίας τους αυτής, εντάσσεται στο πλαίσιο της καιροσκοπικής και άκρως συμφεροντολογικής βλέψεώς τους, έναντι όμως σ’ έναν δόλιο παίκτη. Γιατί ο χρόνος δεν παίζεται. Μία ημέρα όλα τ’ ανθρώπινα τα χαμηλώνει και πάλι τα υψώνει. Όλα τ’ ανακατεύει.

«Φθίνει μέν ἰσχύς γῆς, φθίνει δέ σώματος· θνήσκει δέ πίστις, βλαστάνει δ’ ἀπιστία. Τά τερπνά πικρά γίγνεται, καὖθις φίλα».

Στριφογυρίζει την ζωή των ανθρώπων και ως κύλινδρο την κυλίει πότε εδώ και πότε εκεί… Γιατί ο χρόνος ΕΙΝΑΙ ένας βετεράνος, ενώ οι υπόλοιποι των ανθρώπων πρόσφατοι νεοσύλλεκτοι:

ΕΙΝΑΙ οι μηδαμινότητες που παρέλαβαν το ένα τάλαντο ακούραστα και αντί να ευχαριστήσουν τον αποδημώντα κύριο για την δωρεά –ανασταίνοντας μέσα τους το χρέος τους απέναντί του– αυτοί προτίμησαν να το θάψουν μαζί με το ανύπαρκτο είναι τους, νομίζοντας ότι έτσι θα τιμωρούσαν τον δωρητή, ενώ τιμωρήθηκαν οι ίδιοι…

ΕΙΝΑΙ ο άφρων πλούσιος που «καθεῖλε τάς ἀποθήκας του καί μείζονας ἐποίησεν» στο μυαλό του, στην πράξη όμως καθηρέθη ο ίδιος και η πλεονεξία του.

ΕΙΝΑΙ όλοι αυτοί που στο πρόσταγμα «μετανοεῖτε, ἤγγικεν γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» αντέταξαν το σύνθημά τους «έχουμε χρόνια μπροστά» κι όμως δεν είχαν…

ΕΙΝΑΙ οι πέντε μωρές παρθένες που αντελήφθησαν την μωρία τους, … όταν βρέθηκαν μες το σκότος.

ΕΙΝΑΙ αυτοί που επετέλεσαν τάχιστα τ’ άνομα σχέδιά τους και επέσπευσαν τον όλεθρό τους. Σαν τον Ιούδα.

ΕΙΝΑΙ αυτοί που βιάστηκαν ενθουσιωδώς ν’ αναφωνήσουν το «ὠσσανά» και σε λίγο ξαναβιάστηκαν ν’ απαιτήσουν «σταυρωθήτω», νομίζοντας ότι έτσι έλυναν το υπαρξιακό τους πρόβλημα.

ΕΙΝΑΙ αυτοί που απερίσκεπτα πόθησαν «τό αἷμα αὐτοῦ ἐφ ἡμᾶς καί ἐπί τά τέκνα ἡμῶν» παρασυρμένοι από το δολερό μίσος της μάζας και με περίσκεψη όμως θεϊκή απήλαυσαν το ποθούμενο. Άλλωστε «Αἰτεῖτε καί … δοθήσεται».

ΕΙΝΑΙ γενικώς οι μεταθέτοντες τα πάντα «ἐς αὔριον» αλλά δεν προλαβαίνουν όμως ν’ αντικρύσουν την επαύριον.

Τέλος ΕΙΝΑΙ όλοι οι νέοι εκείνοι, που φυλάκισαν τον χρόνο της ζωής τους στα στεγανά και δύσπνοα δώματα της ανευθυνότητος, του ατομισμού, του εγωισμού, της στειρότητος κάθε ευγενούς, της εγκαταλείψεως του αγώνος και της συνεπείας και ως φτηνοί ριψάσπιδες υιοθέτησαν το δόγμα της αποστασίας, συντροφιά με την πρόωρη γήρανση.

ΟΜΩΣ ξαφνικά η ομήγυρις της αθλιότητος ταράσσεται από την απρόσμενη παρουσία ενός ξεχωριστού επισκέπτου. Η σεμνότης αυτού ελκύει βλέμματα ειρωνικά, περιφρονητικά, αλλά και άκρως διερευνητικά.

Ο επισκέπτης μας είναι ένας δεύτερος χρόνος, άγνωστος στους πολλούς, όπως άγνωστα παραμένουν όλα τα ευγενή και υψηλά στην πλειονότητά τους. Απόκρυφα, αλλά και αγνοημένα. Μάλλον όμως μετά από εξακρίβωση, ο χρόνος είναι ο ίδιος, αλλά με … «ἔνδυμα γάμου».

Είναι ο χρόνος που δεν έχει σχέση με την απλή ζωή με την επίπλαστη ανατροφή, τις εμπαθείς επιδιώξεις και την κακεντρεχή νοοτροπία της χρησιμοθηρίας. Είναι ο χρόνος που έχει τάξη, ρυθμό, μορφή, μέτρο, γαλήνη: δρομολογούμενα από την έπαλξη της συνειδήσεως. Είναι αυτός που απευθύνεται στην αιώνιο ζωή. Ο ενδεδυμένος με πνευματικό μανδύα και ο γνήσιος εκφραστής της ευθύνης και του χρέους.

Είναι ο χρόνος που … δεν έχει χρόνο. «Ὅτι χίλια ἔτη ἐν ὀφθαλμοῖς σου Κύριε, ὡς ἡμέρα ἡ ἐχθές, ἥτις διῆλθε...» (ψαλ. 89).

Είναι ο χρόνος, που ποτέ δεν γίνεται εχθρός και ως εκ τούτου δεν τον ψάχνουμε να τον σκοτώσουμε σε ώρες ανίας. Αντιθέτως αυτός ο χρόνος αποτελεί τον δημιουργικότερο σύντροφο και συνεργάτη ασχέτως το βραχύ της διελεύσεώς του.

Είναι ο χρόνος πάνω στον οποίο επένδυσαν όλοι οι διορατικοί επενδυτές. Οι άγιοι, ιεροί αθλητές, μάρτυρες: και εξοπλισμένοι με βιώματα θάρρους, πνευματικής τόλμης και ηθικής ευρωστίας, στόχευσαν με ακρίβεια την μεταφυσική ευδαιμονία και προγεύτηκαν την αϊδιότητα.

Αυτοί οι τιτάνες του πνεύματος κατόρθωσαν και έσπασαν το έγχρονο κέλυφος της ζωής τους, εισερχόμενοι στην ποθητή αιωνιότητα.

Επιγραμματικά ν’ αναφέρουμε: Ο Πρόδρομος έζησε 31 περίπου έτη· ο Πασκάλ 39 έτη· ο Μ. Βασίλειος 49 έτη· ο άγιος Χρυσόστομος 54. Και πολλών άλλων μεγάλων ανδρών η ζωή ήταν βραχεία, όμως αυτό δεν στάθηκε εμπόδιο να επιτελέσουν μέγα έργον.

Μη λησμονούμε ο Μ. Αλέξανδρος σε ηλικία 33 ετών κυρίευσε τον τότε γνωστό κόσμο.

ΟΛΟΙ αυτοί, επειδή «ὁ καιρός ἦτο συνεσταλμένος» (Α´ Κορ. 7,29) τον εξηγόρασαν και παρεδόθησαν εις την αθανασία. Γι’ αυτό παρέμειναν αθάνατοι ΟΧΙ μόνο μέσα στην άχρονη αιωνιότητα, αλλά και μέσα στην έγχρονη κοινωνία «τῶν ζώντων». Ενώ κάποιοι άλλοι μεγάλοι στ’ αξιώματα, μικροί όμως «στα αναστήματα», έσβησαν και ως σύγχρονοι καιόμενοι νεκροί, η τέφρα τους εξανεμίστηκε και μαζί μ’ αυτήν και το σύνολο της αθλιότητός των.

Κλείνοντας το φτωχό «συμπόσιό» μας με τον συνδαιτυμόνα χρόνο, ας αφήσουμε την ευρύτερη γνωριμία ν’ αναδυθεί μέσω ενός σπουδαίου ποιήματος του Hans Thoma:

«Ἦλθον, ἀλλά δέν γνωρίζω ἀπό ποῦ.

Ὑπάρχω, ἀλλά δέν γνωρίζω ἐπί πόσον χρόνον θά διαρκέσῃ ἡ ζωή μου.

Θά ἀποθάνω, ἀλλά δέν γνωρίζω πότε.

Ταξιδεύω, ἀλλά δέν γνωρίζω ποῦ πηγαίνω.

Ἐκπλήττομαι, διότι εἶμαι φαιδρός.

Ἀν καί ἡ ὕπαρξίς μου εἶναι εἰς ἐμέ τόσον ἄγνωστος,

ἐν τούτοις ἔχω την βεβαιότητα

ὅτι αὕτη εὑρίσκεται εἰς τά χέρια τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Θεός μέ καθοδηγεῖ

Δι’ αὐτό ἠμπορῶ νά εὑρίσκω παρηγορίαν».

Αρίσταρχος