ΧΑΙΡΕ… ΝΕΦΕΛΗ ΟΛΟΦΩΤΕ - Η ΤΟΥΣ ΠΙΣΤΟΥΣ ΑΠΑΥΣΤΩΣ ΕΠΙΣΚΙΑΖΟΥΣΑ


   Μ’ αυτά τα λόγια, υμνεί ο ιερός υμνογράφος την Παναγία μας, στο τελευταίο τροπάριο της  6ης ωδής του κανόνος του Ακαθίστου Ύμνου. Χαίρε νεφέλη ολόφωτε, η τους πιστούς απαύστως επισκιάζουσα. Χαίρε εσύ που είσαι ένα ολοφώτεινο σύννεφο, που σκεπάζεις με τη σκιά σου συνεχώς τους πιστούς. Περίεργα λόγια! Όλοι μας ξέρουμε ότι τα σύννεφα, όταν παρουσιασθούν, σκεπάζουν τον ήλιο και δημιουργείται μια σκοτεινιά. Και γι’ αυτό το σύννεφο είναι συνδεδεμένο στη σκέψη μας με τη σκιά, με το λίγο φως, με το σκοτάδι. Κι όμως εδώ η Παναγία μας παρουσιάζεται σαν ένα ολοφώτεινο σύννεφο. Ένα σύννεφο που φωτίζει αλλά και συγχρόνως επισκιάζει τους πιστούς.

   Την περίεργη αυτή εικόνα, που χρησιμοποιεί ο ιερός υμνογράφος και που δεν είναι σύμφωνη με τα φυσικά φαινόμενα, την κατανοούμε πλήρως, εάν ανοίξουμε την αγία Γραφή και μάλιστα την Παλαιά Διαθήκη. Εκεί στο βιβλίο της Εξόδου (13,21-14,19.20) και στο βιβλίο των Αριθμών (9,15-23) διαβάζουμε ότι, όταν ο Θεός απελευθέρωσε τους Ισραηλίτες από την δουλεία των Αιγυπτίων και τους διέταξε να φύγουν μέσα από την έρημο και να πάνε στη γη του Ισραήλ, τους υποσχέθηκε ότι θα τους βοηθήσει με κάθε τρόπο. Ένας από τους τρόπους που βοήθησε τους Ισραηλίτες ο Θεός ήταν και η φωτεινή νεφέλη.

   Τι ήταν η φωτεινή νεφέλη;Ήταν ένα σύννεφο με το οποίο ο Θεός έδειχνε την παρουσία του. Αυτό το σύννεφο, κατά την διάρκεια της ημέρας, έριχνε σκιά στους Ισραηλίτες και τους γλύτωνε από την αφόρητη ζέστη της ερήμου κάνοντας έτσι το ταξίδι τους πιο ξεκούραστο. Κατά την διάρκεια της νύχτας, το σύννεφο αυτό μεταβαλλόταν σε στήλη πυρός η οποία φώτιζε τους Ισραηλίτες. Έτσι με την σκιά και με το φως ο Θεός έδειχνε την πρόνοια του, την φροντίδα του, και την διαρκή παρουσία του ανάμεσα στους Ισραηλίτες.

   Η φωτεινή αυτή νεφέλη ήταν τεράστια, διότι Ισραηλίτες ήσαν τότε περίπου 2.000.000 και η έκταση που καταλάμβαναν ήταν ανάλογη με τον αριθμό τους. Η νεφέλη, εκτός από την σκιά και το φως που έριχνε, έκανε και κάτι άλλο. Τους έδειχνε το δρόμο, τους οδηγούσε. Τους έδειχνε σε ποιο μέρος θα στρατοπεδεύσουν και πόσο χρόνο θα μείνουν. Και αυτό γινόταν ως εξής. Οι Ισραηλίτες είχαν την σκηνή του Μαρτυρίου. Σ’ αυτή τη σκηνή παρουσιαζόταν ο Θεός στο Μωυσή και οι Ιουδαίοι προσφέρανε λατρεία στο Θεό. Ήταν δηλαδή ένα είδος κινητού ναού. Όταν, λοιπόν, ήταν να στρατοπεδεύσουν, κατέβαινε η νεφέλη πάνω από τη σκηνή του Μαρτυρίου και παρέμεινε εκεί. Όσο χρόνο ήταν πάνω στη σκηνή δεν επιτρεπόταν να αναχωρήσουν. Όταν σηκωνόταν, θα έπρεπε να ξεκινήσουν ξανά κι αυτοί. Έτσι ο Θεός δοκίμαζε την υπομονή, την υποταγή και την υπακοή τους στο θείο θέλημα.

 

*  *  *

  Αυτό το θαύμα λοιπόν, αυτό το θαυμαστό φαινόμενο, θυμάται ο ποιητής του Ακαθίστου και παρουσιάζει την Παναγία μας σαν μια δεύτερη φωτεινή νεφέλη η οποία σκεπάζει και δροσίζει, φωτίζει και οδηγεί τους πιστούς. Ας τα δούμε πιο αναλυτικά αυτά.

  Μας σκεπάζει από τι; Από την οργή του Θεού· η οποία όσο οι αμαρτίες μας πληθαίνουν τόσο υπάρχει κίνδυνος να εκραγεί, όπως η λάβα ενός ηφαιστείου, και να μας καταστρέψει όπως κατάστρεψε παλιά τα Σόδομα και τη Γομόρρα. Η Παναγία μας είναι εκείνη η οποία μαζί με τους άλλους αγίους πρεσβεύει και παρακαλεί συνεχώς τον Κύριο όπως παρακαλούσε ο Αβραάμ παλιά για τα Σόδομα. Έλεγε τότε ο Αβραάμ· Κύριε, εάν είναι 50, 45, 40, 30, 20, 10 δίκαιοι, θα χαθούν κι αυτοί μαζί με τους άλλους; Είναι σωστό αυτό; Και ο Θεός υποχωρούσε στις παρακλήσεις του Αβραάμ. Οι πατέρες παρατηρούν, στο σημείο αυτό, ότι δεν σταμάτησε ο Θεός να δίδει, αλλά σταμάτησε ο Αβραάμ να ζητά· γιατί πίστευε ότι θα υπήρχαν τουλάχιστον 10 δίκαιοι. Δυστυχώς, όμως, δεν υπήρχαν και ο Θεός κατάστρεψε τις ασεβείς αυτές πόλεις. Πρεσβεύει, λοιπόν, η Παναγία μας και μας σκεπάζει, όσο φυσικά βρίσκονται ελάχιστοι δίκαιοι ακόμη πάνω στη γη, και έτσι σωζόμαστε και εμείς οι αμαρτωλοί.

  Σκεπάζει, λοιπόν, η Παναγία μας αλλά και μας δροσίζει και μας χαρίζει αναψυχή· όπως στους Ισραηλίτες παλιά, που πεζοπορούσαν στην καυστική έρημο, τους δρόσιζε η νεφέλη εκείνη. Και εμείς που ζούμε σε μια εποχή έρημη από ευγενικά αισθήματα και γεμάτη από μίσος και πόνο, που μας ταλαιπωρούν ποικίλες θλίψεις και δοκιμασίες και θέλουμε κάπου να πούμε τον πόνο μας, κάπου να ξαποστάσουμε και να ξεκουρασθούμε, υπάρχει η νεφέλη η ολόφωτος, η Παναγία μας, η οποία είναι έτοιμη ν’ ακούσει τις προσευχές μας, τον πόνο μας και τους καημούς μας και σαν μάνα που είναι να μας καταλάβει, να μας παρηγορήσει, να μας ανακουφίσει.

 

*  *  *

  Αλλά η Παναγία μας συγχρόνως  οδηγεί και καθοδηγεί τους πιστούς με το φωτεινό και άγιο παράδειγμά της. Γι’ αυτό και λέγεται ανάμεσα στ’ άλλα και οδηγήτρια. Είναι η «ολόφωτος νεφέλη»· η τον «ήλιον φέρουσα Χριστόν». Είναι «φωτός κατοικητήριον». Συνεπώς  προπορεύεται και δείχνει τον δρόμο προς τον υιό της, σ’ όσους βρίσκονται στο πνευματικό σκοτάδι της αμαρτίας, για να σωθούν δι’ Αυτού. Μας καλεί να την μιμηθούμε στην πίστη, στην αρετή, στην υπακοή, στην ταπείνωση, στην αγνότητά της.

   Οδηγεί όσους έχουν αμφιβολίες και ψάχνουν ανάμεσα στις θρησκείες ποια είναι η αληθινή, ότι μόνο ο Χριστός -ανάμεσα σ’ όλους τους άλλους ιδρυτές θρησκειών- είναι Θεός· διότι μόνο αυτός γεννήθηκε εκ «Πνεύματος Αγίου». Συγχρόνως όμως είναι και τέλειος άνθρωπος, διότι πλάστηκε μέσα στην κοιλιά της Παναγίας μας και πήρε την ανθρώπινη σάρκα. Γεννήθηκε «εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της παρθένου». Οδηγεί τους πιστούς να κατανοήσουν ότι ο Χριστός είναι ο νέος Αδάμ· ο νέος άνθρωπος· που δεν πλάστηκε από χώμα όπως ο πρώτος· και ο οποίος γίνεται η αρχή μιας νέας δημιουργίας, ενός νέου κόσμου, που δεν θα υποκύπτει στην φθορά και τον θάνατο και δεν θα είναι αιχμάλωτος στον διάβολο και την αμαρτία.Σ’ αυτό τον κόσμο σ’ αυτήν τη δημιουργία εισέρχεται ο άνθρωπος με το βάπτισμα και το χρίσμα και διατηρείται με την μετάνοια και την θεία κοινωνία. Ο άγιος Χρυσόστομος εξηγώντας για το τι συμβαίνει στο βάπτισμα λέγει τα εξής· «Με τ’ Άγιο Πνεύμα πλάθεται ο άνθρωπος, μ’ αυτό δημιουργείται· όπως ακριβώς ο Χριστός στην μήτρα της παρθένου»! Και για τη θεία κοινωνία λέγει· «Ο άνθρωπος όταν κοινωνεί συμπλέκεται, συνυφαίνεται, συνοσιούται με το Θεό· γίνεται ένα μίγμα, ένα κράμα»! ο Χριστός έγινε θεάνθρωπος για να γίνει το πλάσμα του ανθρωπόθεος.

*  *  *

  Ας προσέξουμε όμως κάτι· αυτούς που επισκιάζει και δροσίζει η Παναγία μας, αυτούς που προστατεύει και φροντίζει είναι οι πιστοί.  «Χαίρε νεφέλη ολόφωτε, η τους πιστούς απαύστως επισκιάζουσα» ψάλλουμε. Τους άπιστους, τους αδιάφορους, αυτούς που πεισματικά και ενσυνείδητα ζουν μέσα στην αμαρτία δεν μπορεί να τους προστατεύσει και να τους οδηγήσει. Όπως ο άρρωστος που δεν τρέχει στον γιατρό –ακόμη κι αν υπάρχει φάρμακο– δεν μπορεί να θεραπευθεί, έτσι και οι άπιστοι δεν σώζονται. Βέβαια, λόγω της αφάνταστης φιλανθρωπίας του Θεού και των δεήσεων των αγίων, πολλές φορές στη ζωή μας, αν και είμαστε αδιόρθωτα αμαρτωλοί και αδικαιολόγητα ασεβείς, εν τούτοις, γευόμαστε τις ουράνιες ευεργεσίες. Αλλά τελικά δεν σωζόμαστε εάν δεν διορθωθούμε. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 2.000.000 που σκέπαζε η φωτεινή νεφέλη μόνο 2 μπήκαν στη γη της επαγγελίας· ο Ιησούς του Ναυή και ο Χάλεβ. Όλοι οι άλλοι, μαζί και ο Μωυσής, πεθάνανε στην έρημο και στη γη της επαγγελίας εισήλθαν αυτοί που γεννηθήκανε στην έρημο!

 

 

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ

 

 

Κορυφή