Ο πολιτιστικός Αύγουστος

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την ανατροπή των αξιών και των προτεραιοτήτων. Μάλιστα πανηγυρίζεται αυτό ως επίτευγμα και θεωρείται κοινωνική πρόοδος και πολιτιστική ανάπτυξη!

Ο μήνας Αύγουστος στην ορθόδοξη παράδοση ήταν ο μήνας της Παναγίας. Αυτήν ευλαβούνταν οι πρόγονοί μας και της απέδιδαν την πρέπουσα τιμή, ως μητέρα του Θεού.

 

Η ταπεινή και άσημη κόρην της Ναζαρέτ, χάρη στην οποία πραγματώθηκε το προαιώνιο σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου, υπήρξε ανυπέρβλητο ανθρώπινο πρότυπο.

 

Έμεινε στη σκιά του Θεανθρώπου γυιού της χωρίς την παραμικρή διεκδίκηση δόξας στο περιβάλλον των μαθητών του Χριστού. Λίγα, μάλιστα στα εισαγωγικά κεφάλια, αναφέρουν για την Μαρία οι ευαγγελιστές. Ελάχιστη μνεία γίνεται μετά την ανάσταση του Χριστού.

Σε αντίθεση, πλείστες βασιλομήτορες της ιστορίας επωφελήθηκαν από την κοσμική ισχύ του τέκνου τους και παρενέβησαν σε κρατικές υποθέσεις φθάνοντας ακόμη και στην ακραία φιλαυτία οργανώνοντας την ανατροπή του σπλάχνου τους.

 

Η Παναγία πόνεσε βλέποντας το τέκνο της αδίκως σταυρούμενο και υποφέροντα από δριμείς πόνους, ενώ οι εμπαθείς εχθροί του απολάμβαναν το θέαμα με λοιδορίες και βλασφημίες. Έκτοτε είναι η παρηγορήτρια κάθε πονεμένης μάνας, όταν σ’ αυτήν καταφεύγει ζητώντας βάλσαμο για την πονεμένη ψυχή της.

Ο λαός μας στην ανάγκη θεωρούσε, επί αιώνες, την Παναγία μεσίτρια προς τον Υιό της και Θεό και κατέφευγε σ’ αυτήν εκλιπαρώντας την. Τη θεωρούσε προστάτιδα από εξωτερικούς κινδύνους, που τον απειλούσαν. Της αφιέρωσε δύο παρακλητικούς κανόνες, οι οποίοι ψάλλονται με κατάνυξη στους ιερούς ναούς, μετά τον εσπερινό, κατά την περίοδο προ της μεγάλης εορτής της Κοιμήσεως.

Εδώ και δεκαετίες πορευόμαστε με την ψευδαίσθηση μη ύπαρξης αναγκών και κατά συνέπεια μεσιτείας της Παναγίας. Άλλωστε μεταξύ των ανατροπών, που συντελέστηκαν στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες είναι η άρνηση του Θεού ή η απώθηση αυτού στο περιθώριο του προσωπικού και κοινωνικού βίου και η εδραία εμπιστοσύνη στα επιτεύγματα του ανθρώπου στον τομέα της ιατρικής και στον άλλο της πληροφορικής, με τη βοήθεια της οποίας οργανώνεται η ηλεκτρονική διακυβέρνηση στη βάση της τεχνητής νοημοσύνης!

«Και σε μεσίτριαν έχω, προς τον φιλάνθρωπον Θεόν, μη μου ελέγξη τας πράξεις, ενώπιον των Αγγέλων, παρακαλώ σε, Παρθένε, βοήθησόν μοι εν τάχει», ψάλλεται στο τέλος των παρακλητικών κανόνων. Αλλά ποιόν έλεγχο να φοβηθεί ο σύγχρονος άνθρωπος, που απορρίπτει τη μέλλουσα κρίση ως εκκλησιαστικό μύθο; Επαναπαύεται με την ψευδαίσθηση ελευθερίας στην επιλογή συστήματος ηθικών αξιών. Έτσι κατέληξε στην επιλογή αντιηθικής, δηλαδή στην αποβολή κάθε ηθικού φραγμού, τον οποίο έθεσαν, διαχρονικά, όλες οι κοινωνίες και όχι μόνο οι κατ’ όνομα χριστιανικές.

Γιατί πρέπει να τονίσουμε ότι χριστιανικές κοινωνίες δεν υπήρξαν. Υπήρξαν μόνο κατ' όνομα όχι όμως στην πράξη και στο βίωμα.

Δείγμα χαρακτηριστικό του ξεπεσμού, λόγω απεμπόλησης των ηθικών αξιών, μάλιστα αυτών του Ευαγγελίου του Χριστού, είναι το πρόσφατο θέαμα, κατά την τελετή έναρξης των ολυμπιακών αγώνων.

Πέραν αυτού βλέπουμε να μειώνεται διαρκώς η επιφάνεια κάλυψης του σώματος των αθλητριών σε συναγωνισμό με τις σχεδόν γυμνές λουόμενες στις ακτές, οι οποίες περιφρονούν στο έπακρο την Παναγία ως πρότυπο σεμνότητας. Παράλληλα αυξάνει θλιβερά ο αριθμός των ανδρών που συναγωνίζεται τις γυναίκες σε θηλυκότητα.

 

Η Εκκλησία καθιέρωσε αυστηρή νηστεία, κατά την περίοδο προς της εορτής. Και τη νηστεία αυτή τηρούσαν επί αιώνες οι πρόγονοί μας, αν και ζούσαν με ανέχεια. Σήμερα η νηστεία θεωρείται παρωχημένη και χωρίς νόημα υπόθεση από πλείστους «προοδευτικούς» κατά τις απόψεις.

Δεν ασκείται όμως η παραμικρή κριτική στους μη κρεωφάγους (βετζετέριανς στα ελληνικά) και στους αυστηρούς χορτοφάγους (βέγκανς στα ελληνικά). Μάλιστα η κοινή γνώμη υπνωτισμένη δέχεται «επιστημονικές» φαιδρότητες ότι και τα εκτρεφόμενα ζώα ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή και πρέπει να μειωθεί ο αριθμός τους. Βέβαια στη χώρα μας δεν απαιτείται προπαγάνδα να πεισθούμε για τη μείωση του ζωικού κεφαλαίου. Αυτό έχει ήδη μειωθεί δραματικά με την εχθρική έναντι των κτηνοτρόφων πολιτική των κυβερνήσεων, προκειμένου να γίνει η χώρα μας ενεργειακό κέντρο προς εξαγωγή ενέργειας. Ίσως όμως, με τον ρυθμό εγκατάστασης και σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις φωτοβολταϊκών συσκευών, σε λίγα χρόνια η χώρα μας δεν θα μπορεί να εκθρέψει ούτε τους βέγκανς. Αλλά οι κυβερνώντες δεν φαίνεται να ανησυχούν για τις ορατές πλέον δυσμενείς εξελίξεις.

 

Ἐκύκλωσαν,  αἵ τοῦ βίου μέ ζάλαι, ὥσπερ μέλισσαι κηρίον Παρθένε, καί τήν ἐμήν κατασχοῦσαι καρδίαν, κατατιτρώσκουσι βέλει τῶν θλίψεων”,  έγραψε ο υμνωδός στον Μέγα Παρακλητικό Κανόνα. Και αυτός ήταν ο αυτοκράτορας της Νικαίας Θεόδωρος Λάσκαρις (περί το 1250), γυιός του Ιωάννου Βατάτζη, αγίου της Εκκλησίας. Υπήρξε, όπως και ο πατέρας του υπέρμαχος των δικαίων του λαού, που τον προστάτευσε από την απληστία των ισχυρών και συνέχισε την ενίσχυση του κράτους χωρίς όμως να αξιωθεί, λόγω του θανάτου του, να απελευθερώσει την Κωνσταντινούπολη. Θλιβόταν για πολλά πράγματα ο πιστός εκείνος αυτοκράτορας, γι’ αυτό και ζητούσε τη βοήθεια της Παναγίας. Σήμερα η χώρα εκποιείται κατ’ εντολή των ξένων διαφεντευτών της, αλλά οι ασκούντες την εξουσία δεν κατέχονται από τη ζάλη ενώπιον των ευθυνών. Διαβεβαιώνουν ότι όλα βαίνουν καλώς.

 

Διαχρονικά οι δημαγωγοί φρόντιζαν να προσφέρουν στους λαούς άρτο και θεάματα. Ενώ τα αποθέματα άρτου τείνουν να στερέψουν, οι εκδηλώσεις θεαμάτων ανθούν. Το πανηγύρι του χωριού, ευκαιρία συνάντησης όλων των από εκεί ορμωμένων και διασκορπισμένων στα πέρατα, θεωρείται παρωχημένο.

Και εκεί που το έχουν αναλάβει οι πολιτιστικοί σύλλογοι δοκιμάζεται, καθώς οργανώνεται την παραμονή της εορτής με άφθονη κατανάλωση ψητού κρέατος και ελάχιστη παρουσία, την επομένη, στον ιερό ναό που πανηγυρίζει. Όμως οι υπερτροφικοί πλέον δήμοι φροντίζουν στις έδρες τους, όπου έχουν συγκεντρωθεί σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της επαρχίας αφήνοντας έρημα τα χωριά, να οργανώνουν πλήθος εκδηλώσεων προς δωρεάν διασκέδαση αυτών, που και την οικονομική δυνατότητα έχουν και τη διάθεση να απολαύσουν τα θεάματα, καθώς δεν σκοτίζονται κυκλωμένοι από τις ζάλες του βίου. Μπορούν ακόμη να πληρώνουν το ενοίκιο, να εξοφλούν τους λογαριασμούς τους, να πραγματοποιούν διακοπές και παρ’ όλα αυτά θέλουν να ξεσκάσουν!

Πώς να προσέλθουν όμως οι άλλοι, των οποίων η οικία απειλείται με κατάσχεση;

Πώς να προσέλθουν όσοι δοκιμάζονται από σοβαρή ασθένεια συγγενικού τους προσώπου, για την αντιμετώπιση της οποίας απαιτείται σεβαστό ποσόν, που η οικογένεια δεν διαθέτει. Και οι πολλοί επαναπαύονται με τις διαβεβαιώσεις ότι όλα βαίνουν καλώς στον τομέα της υγείας!

Πώς να προσέλθουν οι γονείς, που βλέπουν τα παιδιά τους να προσεγγίζουν τη μέση ηλικία χωρίς να έχουν εξέλθει από τη φυλακή της ανεργίας; Αυτοί μπορούν να βρουν παρηγοριά στη γοργοϋπήκοο Παναγία ψάλλοντας «την πάσαν ελπίδα μου εις σε ανατίθημι…».

 

Το κράτος κοινωνικής πρόνοιας έχει καταβαραθρωθεί υπό την τρομακτική πίεση του αγρίου νεοκαπιταλισμού, ο οποίος επέφερε την φρικτότερη ανατροπή των αξιών, θέτοντας ως πρώτη και μοναδική το χρήμα. Και οι δυνάστες του πλανήτη σωρεύουν το προϊόν του ιδρώτα των λαών στις τράπεζες, εκμαυλίζουν, μέσω των κυβερνήσεων που είναι υποχείριά τους, τους λαούς, ώστε αυτοί να αποδέχονται τη δουλεία, που τους επιβάλλεται, ως ελευθερία και να λοιδορούν τις διαχρονικές αξίες όλων των πολιτισμών υιοθετώντας απαξίες, που οδηγούν στην οικογενειακή και, κατ’ επέκταση, στην κοινωνική αποσάρθρωση.

Υπνωτισμένοι μπορεί να μην αντιλαμβανόμαστε την ολισθηρή και αδιέξοδη πορεία μας προς την εσχάτη παρακμή, ίσως όμως να μη βραδύνει ο καιρός, που θα συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη επανόδου στις ρίζες μας. Εύχομαι αυτό να μη συμβεί μετά από κάποια νέα εθνική συμφορά. Πάντως θα έλθει καιρός που πολλοί θα ψάλλουμε «την πάσαν ελπίδα εις σε ανατίθημι, μήτερ του Θεού, φύλαξόν με υπό την σκέπην σου».

 

«Μακρυγιάννης»

 

Κορυφή