Γεμάτος ευγνωμοσύνη ο πρώην λεπρός Ναιμάν δεν φεύγει στη χώρα του για να απολαύσει την υγεία του και να δει τους δικούς του όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, ούτε θυμάται το θυμό του για την στάση του Ελισαίου να μη βγει να τον συναντήσει, αλλά επιστρέφει και παρουσιάζεται στον Ελισαίο, για να τον ευχαριστήσει. Δυστυ­χώς δεν είναι σύνηθες το φαινόμενο της ευγνωμοσύνης και της ευχαριστίας εκ μέρους των ευεργετηθέντων. Ο άνθρωπος θυμάται πάντα το κακό και λησμονεί πολύ εύκολα το καλό. Στην Καινή Διαθήκη η θεραπεία των δέκα λεπρών από τον Χριστό και η ευ­χαριστία μόνο ενός εξ αυτών, και μάλιστα Σαμαρείτη, πιστοποιεί την αλή­θεια των όσων αναφέραμε.

Ο Ναιμάν επιστρέφει όχι μόνο για να ευχαριστήσει τον Ελισαίο, αλλά και για να διακηρύξει την αλήθεια ότι δεν υπάρχει άλλος Θεός πάνω στη γη εκτός από τον ένα, μοναδικό και αληθινό Θεό του Ισραήλ. Αυτός είναι ο παντοδύναμος και πραγματικός ευεργέτης των ανθρώπων. Τώρα με την θεραπεία του το ανακάλυψε και το ομολογεί. Η ασθένειά του συνετέλεσε ώστε να έλθει σε αληθινή θεογνωσία και πίστη. Να η ωφέλεια των οδυνηρών, που αντιμετωπίζουμε πολύ συχνά στη ζωή μας. Αν ο Ναιμάν είχε υγεία και δεν αντιμετώπιζε κανένα πρόβλημα στη ζωή του, θα πέθαινε ως ειδω­λολάτρης και δεν θα γνώριζε τον αληθινό Θεό ούτε θα κέρδιζε την αιώνια ζωή. Όπως η χήρα, που φιλοξένησε τον Ηλία, ενώ αντιμετώπιζε απόλυτη πενία και λιμό, συν­δέθηκε με τον αληθινό Θεό, το ίδιο πέτυχε κι αυτός με την ασθένεια που είχε και με την υπακοή που έκανε εν τέλει στον Ελισαίο. Πριν την εποχή της Καινής Διαθήκης ο Θεός πολλές φορές κάλεσε εθνικούς να έλθουν και να ενωθούν με αυτόν, μέσα από διάφορες δύσκολες περιστάσεις. Η ιεραποστολή στα έθνη από τότε υπήρχε.

Ο Ναιμάν θέλει να εκδηλώσει την ευγνωμοσύνη του δίνοντας υλικά δώρα στον Ελισαίο και ονομάζοντας τον εαυτό του δούλο του Ελισαίου! Τι μεγάλη ταπείνωση και ευγνωμοσύνη από ένα ξένο ένδοξο και πλούσιο αρχιστράτηγο της Συρίας, στην διοικητική ικανότητα του οποίου όφειλε η Συρία το μεγαλείο της! Ο Ελισαίος όμως αρνήθηκε και, ενώ ο Ναιμάν συνέχισε να τον πιέζει, εκείνος έμεινε ανένδοτος. Θέλη­σε να παραμείνει στην προφητική πενία και ακτημοσύνη, αφήνοντας αιώνια παρακα­ταθήκη στους ανά τους αιώνες διαδόχους των προφητών και αποστόλων. Αλλά ήθελε και να δώσει μάθημα στον προσήλυτό του ότι η καρδιά του δεν χτυπά για τα υλικά αγαθά ούτε και ενδιαφέρεται καθόλου για την απόκτησή τους. Αλλού είναι ο θησαυ­ρός του και γι' αυτό αλλού το ενδιαφέρον του. Επίσης θέλει να τον διδάξει ότι δεν χρησιμοποιεί το χάρισμα και την εξουσία που του έδωσε ο Θεός, για να λαφυραγωγεί αυτούς που προσφέρει βοήθεια.

Τότε ο Ναιμάν ζήτησε το δικό του αντίδωρο. Να του δώσει ο Ελισαίος δύο φορτία ημιόνων χώμα από τη γη του Ισραήλ, ώστε μ' αυτό να κτίσει βωμό πάνω στον οποίο θα προσφέρει θυσία στον αληθινό Θεό. Εκείνος που πριν από λίγο μιλούσε υποτιμη­τικά για τον Ιορδάνη και τα νερά του, τώρα φθάνει στο άλλο άκρο και υπερεκτιμά το χώμα του Ισραήλ, νομίζοντας ότι ένας βωμός καμωμένος με ισραηλιτικό χώμα είναι περισσότερο ευπρόσδεκτος στον Θεό και έτσι περιορίζει την παγκοσμιότητα του Θεού και ξεχνά ότι ο Θεός δίνει αξία στο χώμα και όχι το χώμα στο Θεό. «Του Κυρί­ου η γη και το πλήρωμα αυτής» (Ψαλμ. 23,1).

Ο Ναιμάν κάνει και ένα άλλο άτοπο· ζητά άδεια, και ουσιαστικά συγγνώμη, να συ­νοδεύει τον βασιλιά του στο ναό του Θεού Ρεμμάν και αναγκαστικά να συμμετέχει στη λατρεία του ψεύτικου αυτού Θεού. Αυτό είναι κάτι απαράδεκτο και ανεπίτρεπτο για τον αληθινά πιστό. Αλλά εδώ, σ' αυτή την περίπτωση, που ο Ναιμάν είναι προσή­λυτος και λόγω της θέσεώς του δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί, ο Ελισαίος κάνει οι­κονομία και τον αποστέλλει με ευλογία στον τόπο του. Πιστεύει ότι αργότερα από μόνος του θα σταθεροποιηθεί και θα επιδιώξει τον πλήρη αποχωρισμό από την ειδω­λολατρία.

Η πτώση του Γιεζί

Ο Ναιμάν ο αλλοεθνής και αλλόθρησκος θεραπεύθηκε από την λέπρα του σώμα­τος αλλά και από την λέπρα της ψυχής, την ειδωλολατρία. Αντιθέτως ο Γιεζί ο ομοεθνής και ομόθρησκος, ο ομοδίαιτος και παρακοι­μώμενος υπηρέτης του Ελισαίου ασθένησε ψυχικά πρώτα και μετά και σω­ματικά. Ανέπτυξε ψυχική λέπρα και μετά σαν αποτέλεσμα της ψυχικής ήλθε και η σωματική. Είδε ότι ο Κύριός του δεν πήρε τα δώρα, που προσέφερε ο Ναιμάν και ο ίδιος τα επι­θύμησε και τα φθόνησε. Θέλοντας να ξεγελάσει την συνείδησή του είπε καθ' εαυτόν ότι ο Κύριός του λυπήθηκε τον Ναιμάν και δεν πήρε αυτά, που εδικαιού­το να πάρει. Έτσι ορκίσθηκε (!) να τρέξει πίσω από τον Ναιμάν και να τα λάβει ο ίδιος.

Ο Γιεζί ζώντας μαζί με τον Ελισαίο δεν πήρε τίποτα από το φρόνημα και την αγιότητά του. Ψυχικά παρέμεινε ξένος και άσχετος. Δεν ζήλεψε την ακτημοσύνη ούτε θεώρησε τον Κύριο μερίδα της κληρονομίας του. Παρέμεινε αδιάφορος με την ύπαρξη τόσων πνευματικών θησαυρών, που είχε ο Ελισαίος, και ηδονίσθηκε με τα υλικά αγαθά, που δεν δέχθηκε να πάρει ο Κύριός του. Είναι το τραγικό πεπρωμένο των μεγάλων και ιερών προσώπων να έχουν κοντά τους ανθρώπους με απαίσιο και σιχαμερό χαρακτήρα. Ο Νώε τον Χαμ, ο Ισαάκ τον Ησαύ, ο Ιακώβ το σύνολο σχεδόν των παιδιών του, ο Δαυΐδ τον Αβεσσαλώμ, ο Χριστός τον Ιούδα, ο Παύλος τον Δημά, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος τον Μάξιμο τον κυνικό κ.ο.κ.

Ο Γιεζί, ικανοποιώντας το πάθος της φιλαργυρίας του, έτρεξε πίσω από τον Ναι­μάν και, όταν τον συνάντησε, του είπε ότι ο Κύριος του τον έστειλε και του παρήγ­γειλε να του ανακοινώσει ότι τώρα μόλις ήλθαν δύο νεαροί προφήτες από την ορεινή περιοχή της φυλής Εφραίμ και γι' αυτό να δώσει ένα αργυρό τάλαντο και δύο και­νούργιες πολύ­τιμες στολές να τους προσφέρει, επειδή είχαν ανάγκη. Ο Ναιμάν αμέσως του έδωσε δύο τάλαντα και δύο στολές και εκείνος τα έδωσε σε δύο υπη­ρέτες του, οι οποίοι τα μετέφεραν προπο­ρευόμενοι του Γιεζί. Όταν ο Γιεζί έφθασε στην οικία, που έμεινε με τον Ελισαίο, πήρε τα δώρα από τους υπηρέτες και τα έβαλε σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Ο Ελισαίος, όταν τον είδε, τον ρώτησε από που έρχεται και εκείνος απάντησε ότι δεν έφυγε καθόλου, αλλά ήταν εκεί στην οικία. Ο Ελισαίος τότε του είπε ότι γνωρίζει που πήγε και τι έκανε, σαν να ήταν παρών. Τώρα λοιπόν, που πήρε τα δώρα για να ενισχύσει οικονομικά τους απογόνους του, ας πάρει και την λέπρα του Ναιμάν, και αυτός και οι απόγονοί του, για πάντα, Έτσι ο Γιεζί έγινε λε­πρός κι αυτός και το σπέρμα του.

Ο Γιεζί είπε ψέματα και στον Ναιμάν και στον Ελισαίο.

Διέσυρε τον Κύριό του ότι φάσκει και αντιφάσκει. Ότι δεν έχει σταθερή γνώμη. Ότι εν τέλει είναι άνθρωπος σαρκικός και κοσμικός. Υπήρχε κίνδυνος ο Ναιμάν να σκανδαλιστεί και να χάσει τον σωστό προσανατολισμό του προς τον αληθινό Θεό.

Αλλά ο Γιεζί προσπάθησε να εξαπατή­σει και τον Κύριό του. Όχι μόνο δεν υπάκου­σε στα όσα εκείνος δίδασκε με το λόγο και τη ζωή του, αλλά θέλησε να τον χρησιμοπ­οιήσει για τα δικά του ανέντιμα σχέδια και σκοπούς.

Ο Ελισαίος δεν του πήρε τα δώρα ούτε τα κατάστρεψε, αλλά του έδωσε επιπλέον και την λέπρα του Ναιμάν. Έκανε κάτι παρόμοιο με τον Κύριο, που ελευθέρωσε τους δαιμονισμένους των Γαδαρηνών ή Γεργεσηνών και έστειλε τους πολυπληθείς δαίμο­νες στους χοίρους τους, με αποτέλεσμα αυτοί να πέσουν στον γκρεμό και να πνιγούν στην θάλασσα (Ματθ. 8,28-34). Ο Γιεζί, αντί να κερδίσει την απόλαυση των υλικών αγαθών και να βελτιώσει την υλική κατάστασή του, κα­τάστρεψε την υγεία του, την ζωή του, την φήμη του, τους απογόνους του μια για πάντα. Κάτι παρόμοιο συνέβη και με τον Ιούδα και με τον Ανανία και την Σαπφείρα (Πραξ. 5,1-11) και με όλους εκείνους, που προτίμησαν τα υλικά αγαθά αντι των πνευ­ματικών και μετήλθαν άνο­μες πράξεις για να τα αποκτήσουν. «Ο έχων ους ακουσάτω τι το Πνεύμα λέγει ταις εκκλησίαις».

ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ