Η ανάληψη του προφήτου Ηλία
Ήρθε η ώρα ο Θεός να πάρει από αυτή τη ζωή τον Ηλία. Είχε εργασθεί με όλες του τις δυνάμεις και με φλογερό και αμείωτο ζήλο για τον αληθινό Θεό και για να αναχαιτίσει την ροπή προς την ειδωλολατρία του βασιλείου του Ισραήλ. Έχρισε τον Ελισαίο σαν διάδοχό του και εξασφάλισε έτσι την ηγεσία του κινήματος των προφητών και την συνέχεια της πνευματικής τους εργασίας. Ο ίδιος ζήτησε από τον Θεό να πεθάνει. Ο Θεός όμως δέχθηκε την απόσυρση του, αλλά όχι και τον θάνατό του. Θα τον απέσυρε στους ουρανούς ζωντανό. Έτσι θα τον αποζημίωνε για τις θυσίες που υπέστη και για την μαρτυρική ζωή του.
Συγχρόνως θα ενίσχυε με την ανάληψη του Ηλία τους προφήτες, που παρέμειναν στη γη, για να συνεχίσουν απτόητοι και ανυποχώρητοι το δύσκολο τους έργο, μη υπολογίζοντας διώξεις, στερήσεις, ονειδισμούς, προπηλακισμούς και άλλα παρόμοια. Αφού ο αρχηγός τους δοξάστηκε τόσο, γιατί αυτοί να μη συνεχίσουν.
Η ανάληψή του στους ουρανούς ήταν και μία απτή απόδειξη της μετά θάνατο ζωής. Ήταν και μια προφητεία για την ανάληψη του Χριστού αλλά και για την ανάληψη των πιστών, που πεθάναν και θα αναστηθούν, αλλά και εκείνων που θα ζουν κατά την δευτέρα παρουσία και των οποίων τα σώματα δεν θα πεθάνουν ούτε θα σαπίσουν, αλλά σε χρόνο μηδέν θα αλλάξουν από θνητά σε αθάνατα, από χοϊκά σε επουράνια (Α´ Θεσ. 4,13-17 και Α´ Κορ. 15, 49-55).
Ο Θεός γνώρισε με κάποιο τρόπο στον Ηλία αλλά και στον Ελισαίο και στους άλλους προφήτες ότι θα τον παραλάβει ζωντανό πάνω από τα κεφάλια τους στους ουρανούς (Δ´ Βασ. 2,3·5). Ο Ηλίας θέλησε να αφήσει τον Ελισαίο στα Γάλγαλα κι αυτός να πορευθεί στην Βαιθήλ, αλλά εκείνος δεν δέχθηκε να τον αφήσει μόνο. Το ίδιο συνέβη κι όταν θέλησε να αναχωρήσει στην Ιεριχώ. Ο Ελισαίος τον ακολουθούσε παντού και είχε γίνει ο αχώριστος ακόλουθος του.
Ο Ηλίας επισκέπτεται όλες τις ομάδες των προφητών, που υπήρχαν παντού· ακόμη και στην Βαιθήλ, όπου υπήρχε η λατρεία του χρυσού μόσχου, που κατασκεύασε ο Ιεροβοάμ, ο πρώτος βασιλιάς του βασιλείου του Ισραήλ, για να διακόψει την μετάβαση των Ισραηλιτών στο ναό του Σολομώντος και τη λατρεία του αληθινού Θεού (Γ´ Βασ. 12,25-30).
Στο νότιο βασίλειο του Ιούδα, που είχε μόνο τις φυλές του Ιούδα και του Βενιαμίν, είχαν τους ιερείς και τους λευίτες και την λατρεία στο ναό του Σολομώντος. Έτσι βοηθήθηκαν να μη κατρακυλήσουν στην ειδωλολατρία. Στο βόρειο βασίλειο του Ισραήλ που εξ αρχής ο Ιεροβοάμ το έσπρωξε προς την ειδωλολατρία, σε αναπλήρωση των ιερέων και του ναού, ο Θεός έδωσε το κίνημα των προφητών και μάλιστα αγίους προφήτες άνευ προηγουμένου, όπως τον Ηλία και τον Ελισαίο. Κανένας αρχιερεύς του ναού του Σολομώντος δεν είχε την αγιότητά τους. Το περίεργο της υποθέσεως είναι ότι εξ όσων γνωρίζουμε ο Ηλίας και ο Ελισαίος ουδέποτε λάτρευσαν τον Θεό στο ναό του Σολομώντος. Ο Αβραάμ, ο Ισαάκ, ο Ιακώβ, Ο Ιωσήφ, ο Μωυσής, οι θεόπτες και φίλοι του Θεού, κι αυτοί υπήρξαν πριν δημιουργηθεί ο ναός και η σχετική λατρεία.
Οι Εβραίοι, όταν θα κατηγορήσουν τον Χριστό ότι καταργεί τον ναό και την λατρεία που υπήρχε, ξέχασαν ότι οι μεγάλοι τους ηγέτες έζησαν και ανδρώθηκαν χωρίς να υπάρχει ο ναός. Επίσης ξέχασαν ότι για τις αμαρτίες τους επέτρεψε ο Θεός τον Ναβουχοδονόσορα να καταστρέψει τον ναό και να χαθούν μια για πάντα η κιβωτός της διαθήκης, ένα κιβώτιο που είχε μέσα τις πλάκες του νόμου που πήρε ο Μωυσής, την ράβδο του Ααρών που βλάστησε, και την στάμνα με το μάννα. Ο προφήτης Ιερεμίας τους είχε προειδοποιήσει ότι, αν δεν προσέξουν να διορθωθούν, ο ναός θα καταστραφεί. Οι Εβραίοι έτσι για εβδομήντα χρόνια θα ζήσουν χωρίς ναό στην Βαβυλώνα και χωρίς ναό θα μεγαλουργήσουν οι προφήτες Δανιήλ, Εζεκιήλ, Βαρούχ και άλλοι. Ο πρωτομάρτυρας Στέφανος θα υπενθυμίσει όλα αυτά στους συμπατριώτες του, όταν τον δίκαζαν, με την παρατήρηση ότι ο «ουχ ο ύψιστος εν χειροποιήτοις ναοίς κατοικεί» (Πραξ. 7° κεφ.). Ο τέλειος ναός του Θεού στην Καινή Διαθήκη είναι η προσωπικότητα του ανθρώπου. Εκεί θέλει και αρέσκεται ο Θεός να κατοικεί. Αυτό το ναό δυστυχώς δεν του δίνουμε την αρμόζουσα τιμή και σημασία.
Πάντως πριν τους χρόνους της Καινής Διαθήκης ο ναός και οι θυσίες βοήθησαν τους Ισραηλίτες να μη καταφύγουν εντελώς στην ειδωλολατρία και να λατρεύουν τον αληθινό Θεό, κατά σχετικό τρόπο βέβαια, μια και ο τέλειος τρόπος είναι η θεία λειτουργία, η οποία βάθρο και θεμέλιο έχει την θυσία του Χριστού μας.
Τους προφήτες λοιπόν, που συγκρατούσαν τον λαό στην αληθινή πίστη, πηγαίνει να επισκεφθεί ο Ηλίας πριν την αναχώρησή του. Εν τέλει, αφού τους συνάντησε, πορεύθηκε προς τον Ιορδάνη ποταμό ακολουθούμενος από τον Ελισαίο και από πενήντα προφήτες, οι οποίοι τους ακολουθούσαν μεν αλλά από μακριά. Όταν έφθασαν στον Ιορδάνη ο Ηλίας κτύπησε τα ύδατα με την μηλωτή του και ο Ιορδάνης σχίστηκε στα δύο και ο Ηλίας με τον Ελισαίο περάσαν διά ξηράς. Αυτό το θαύμα έγινε κι όταν ήλθαν οι Ισραηλίτες από την Αίγυπτο με τον Ιησού του Ναυή. Μόλις μπήκαν οι ιερείς με την κιβωτό της Διαθήκης, αμέσως σχίστηκε ο Ιορδάνης (Ιησ. Ν. 3° κεφ.). Επίσης παρόμοιο θαύμα έχουμε και με τον Μωυσή, όταν χτύπησε με το ραβδί του την Ερυθρά θάλασσα, και εκείνη σχίστηκε και πέρασαν οι Ισραηλίτες (Εξ. 14,21). Το θαυμαστό αυτό θαύμα ήταν ο πρόλογος της μεταστάσεως του Ηλία στην ουράνια Χαναάν. Θα μπορούσαν ο Ηλίας και ο Ελισαίος να περάσουν με βάρκα τον Ιορδάνη ή εν ανάγκη και κολυμπώντας. Αλλά ο Κύριος θέλησε να τον δοξάσει και να τον αντιπαραβάλει με τον Μωυσή και τον Ιησού του Ναυή, δύο κολοσσιαίες μορφές της Παλαιάς Διαθήκης.
Αφού πέρασαν απέναντι, ο Ηλίας είπε στον Ελισσαίο τι θέλει να του δώσει πριν αναληφθεί στους ουρανούς. Και εκείνος απάντησε ότι θέλει την χάρη που ενοικεί σε εκείνον, αλλά διπλάσια. Ο Ηλίας τότε του είπε ότι έχει υπερβολική απαίτηση· πάντως, εάν τον δει να ανεβαίνει στους ουρανούς, θα την αποκτήσει την διπλή χάρη, αν όμως όχι, δεν θα την έχει.
Πράγματι καθώς πορευόταν και συζητούσαν φάνηκε ένα άρμα πύρινο με πύρινα άλογα και ο Ηλίας ανελήφθη με ανεμοστρόβιλο προς τον ουρανό. Οι ψυχές των πιστών μεταφέρονται από τους αγγέλους στην αγκαλιά του Αβραάμ (πρβλ. Λουκ. 16,22. Στην περίπτωση όμως του Ηλία, επειδή επρόκειτο να αναληφθεί με το σώμα του, οι ουράνιοι συνοδοί ήταν ορατοί. Παρουσιάστηκαν σαν «άρμα πυρός» και «ίπποι πυρός», ώστεο προφήτης να ανέβει θριαμβευτικά με τιμή και δόξα ως νικητής του θανάτου. Οι επίγειοι βασιλείς μετά την νίκη των εχθρών τους έκαναν τον θρίαμβό τους. Δηλαδή γύριζαν με τιμές και δόξες, με μουσικές και στρατό, με άρματα και ιππείς και έκαναν μεγαλοπρεπή είσοδο μέσα στην πρωτεύουσά τους. Όλοι έτρεχαν να υποδεχθούν τον νικητή αυτοκράτορα. Αυτό λοιπόν συνέβη και με τον Ηλία. Ήρθαν και τον πήραν τα Σεραφείμ και τα Χερουβίμ. Σεραφίμ στα εβραϊκά σημαίνει έμπυρα στόματα, σαράφ σημαίνει καίω. Ο ψαλμωδός λέγει ότι ο Θεός έπλασε τους αγγέλους σαν «πυρός φλόγα» (Ψαλ. 103,4). Χερουβίμ σημαίνει θρόνος, το μυστικό αγγελικό όχημα του Θεού (Β´ Βασ. 22,11). Επίσης σημαίνει άρματα (Ψαλμ. 67,18 και 17,11). την περιγραφή των Χερουβίμ υπονοούν ο Ιεζεκιήλ (1,5-22), ο Ζαχαρίας (1,8 και 6,1) και η Αποκάλυψη (6, 1-8). Το άρμα και οι ίπποι παρουσιάσθηκαν σαν φωτιά όχι ότι έκαιγαν, αλλά διότι άστραφταν. Δεν έκαψαν τον προφήτη αλλά τον λάμπρυναν και τον τίμησαν, επειδή φλεγόταν από ζήλο για τον Θεό και την δόξα του.
ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ