Ηλίας ο Ζηλωτής. «Ο ένσαρκος άγγελος, των προφητών η κρηπίς». Δεν υπάρχει τόπος στην Ελλάδα που να μην έχει μια εκκλησία, ένα ξωκλήσι, ένα προσκυνητάρι προς τιμήν του. Ανάλογα τιμάται και στις άλλες ορθόδοξες χώρες και στον χριστιανικό κόσμο γενικότερα. Ο αριθμός αυτών που φέρουν το όνομά του συναγωνίζεται επάξια αυτόν άλλων λαοφιλών αγίων. Ούτε αυτός ο πατριάρχης Αβραάμ, ούτε ο θεόπτης Μωυσής, ούτε ο μεγαλοφωνότατος ευαγγελικός προφήτης Ησαΐας συγκίνησαν την λαϊκή ευσέβεια. Μόνο ο Ηλίας την συνήγειρε. Γιατί άραγε; Που οφείλεται αυτή η ξεχωριστή αγάπη; Είναι η διαίσθηση της διαχρονικότητας του μηνύματος του έργου του; Είναι ο θερμός του ζήλος, το άκαμπτο φρόνημα, η ανυποχώρητη αντίσταση στο παντοίο κακό, ο αμείλικτος έλεγχος της κρατικής αυθαιρεσίας, αιώνια πλην ανεκπλήρωτα ζητούμενα;
Όποια απάντηση και αν δεχθούμε ακόμη και την πεζή των λαογράφων, αυτό που ενδιαφέρει είναι το μήνυμα. Μήνυμα ιδιαζόντως επίκαιρο.
Εποχές παράλληλες
Το κρατικό βασίλειο που είχε οικοδομήσει ο μέγας Δαβίδ και είχε στεριώσει ο σοφός Σολομών, είχε τον 10ο αιώνα π.Χ. διαιρεθεί, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η εμφύλια σύγκρουση με δυσκολία αποφεύχθηκε εθνικός διχασμός όμως παρέμεινε βαθύς. Στο εσωτερικό των δυο νέων βασιλείων οι συγκρούσεις δεν έλειψαν, αιματηρές πολλές φορές.
Στο Βόρειο βασίλειο, το επονομαζόμενο «του Ισραήλ», η κατάσταση ήταν απελπιστική. Κρατική αυθαιρεσία, διαφθορά και οργανωμένη προσπάθεια απομακρύνσεως του λαού από τις πατροπαράδοτες αξίες. Ο λαός αρχίζει σιγά-σιγά να επηρεάζεται από τις θρησκείες των γύρω λαών και τα έθιμά τους, με αποτέλεσμα την αλλοίωση της εθνικής φυσιογνωμίας και ταυτότητάς του. Στο αποκορύφωμα έφθασε η κατάσταση, όταν ο βασιλιάς Αχαάβ (873-854) νυμφεύθηκε την δυναμική Ιεζάβελ, κόρη του βασιλιά της Τύρου. Η Ιεζάβελ έφερε μαζί της ως «προίκα» τη λατρεία του Βάαλ-Μελκάρτ, την οποία επιδίωξε να επιβάλει ως κρατική. Υπονόμευσε με κάθε τρόπο την πίστη του λαού, εφόνευσε τους θρησκευτικούς ηγέτες, κατάστρεψε τους ιερούς τόπους και στη θέση τους ανήγειρε βωμούς φοινικικών θεών. Πλήθος λαού εγκατέλειψε την λατρεία του ενός Θεού και προσχώρησε στην ξενόφερτη πολυθεΐα.
Έλεγχος του προφήτη.
Και τότε εμφανίζεται ο Ηλίας. Παρουσιάζεται στον Αχαάβ και τον ελέγχει δριμύτατα, επισύροντας έτσι την μήνη της Ιεζάβελ. Ο Ηλίας κρύβεται στο όρος Χωρήβ.
Στο μεταξύ η διαφθορά οργιάζει, με κέντρο το παλάτι. Κι όταν ο Αχαάβ και η Ιεζάβελ κατόρθωσαν, με δόλια μέσα και διεφθαρμένους συνεργούς, πολίτες και κρατικούς λειτουργούς, και κατευθύνοντας τεχνηέντως το λαό, να σφετερισθούν την περιουσία κάποιου αθώου φονεύοντας τον με «νομιμότατο» τρόπο, ο Ηλίας βγαίνει από την απομόνωση. Επιστρέφει στον δημόσιο έλεγχο, εμφανίζεται στον Αχαάβ και τον επιτιμά με σκληρότατη γλώσσα, συγκλονίζοντας μέχρις εξουθενώσεως τον βασιλέα.
Ο ζηλωτής Προφήτης έμεινε στην ιστορία ως ένα αιώνιο σύμβολο της ανυποχώρητης αγωνιστικότητας.
Λείπει ο Προφήτης
Σας θυμίζουν τίποτε όλα αυτά; Αν ναι, τότε μπορούμε να μιλάμε για εποχές παράλληλες. Με τη διαφορά, ότι μας λείπει ο Προφήτης. Εμφύλιες αιματηρές συγκρούσεις και καταστρεπτικούς εθνικούς διχασμούς ζήσαμε και εμείς. Αυθαιρεσία, διαφθορά, συστηματική υπονόμευση των αξιών και της πίστης που στήριξε και έθρεψε το λαό μας, πόλεμος στη Εκκλησία και επιχείρηση απαξίωσης των ταγών της, δόλιες μεθοδεύσεις, σφετερισμοί ξένης περιουσίας, διαφθορά στη δημόσια διοίκηση και στη δικαιοσύνη, άδικες αποφάσεις, οργανωμένη προσπάθεια παραχάραξης της εθνικής φυσιογνωμίας και αλλοίωσης της ταυτότητάς μας στο όνομα μιας ακατανόητης πολυπολιτισμικότητας και της ισοπεδωτικής παγκοσμιοποίησης, όλα αυτά υποσκάπτουν το ήθος του λαού και απειλούν την ύπαρξή του, όπως και στην εποχή του Αχαάβ και του Οχοζία.
Και τότε ο Θεός έστειλε τον Ηλία…
Αν οι καιροί είναι παράλληλοι, να ελπίσουμε, ότι και τώρα ο Θεός θα στείλει κάποιον Ηλία; Κάποιον με πύρινο λόγο, με ένθεο ζήλο, με άκαμπτο φρόνημα, ανυποχώρητο ελεγκτή κάθε παρανομίας, αδιάφθορο τιμητή κάθε παρεκκλίσεως. Είναι πολύ αυτό που ζητάμε; Είναι ουτοπία να το περιμένουμε; Ή είμαστε τόσο σεσηπότες, ώστε κάθε ελπίδα είναι φρούδα;
Εν πάση περιπτώσει…ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΗΛΙΑΣ!
Γεώργιος Α. Γαλίτης
«ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ», ΙΟΥΛ. ΑΥΓ. 2009
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ