Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΣΑΜΟΥΗΛ (Η'.)
Ας δούμε την υπόλοιπη ευχαριστήρια προσευχή της αγίας Άννας, την γνωστή στην εκκλησιαστική ορολογία ως ωδή της αγίας Άννας. Είναι η τρίτη ωδή ανάμεσα στις βασικές βιβλικές ωδές (ποιήματα), βάσει των οποίων γράφουν τους κανόνες τους οι υμνογράφοι της Εκκλησίας μας. Η ωδή αυτή μπορεί να διαιρεθεί σε δύο τμήματα. Στο πρώτο αναφέρει τα όσα έκανε και κάνει ο μόνος άγιος και δυνατός και σοφός Κύριος. Στο δεύτερο προφητεύει όσα πρόκειται να κάνει στο μέλλον. Η αγία Άννα γέννησε προφήτη, αλλά γίνεται και η ίδια προφήτις. Μετέχει κι αυτή του χαρίσματος του γιου της. Την ωδή αυτή θα την παραθέσουμε κατ’ ευθείαν ερμηνευμένη, κάνοντας μερικά σχόλεια ενδιαμέσως.
Μην καυχιέστε και μη λέτε λόγια περήφανα,
μη βγουν από το στόμα σας λόγια μεγάλα,
διότι ο Κύριος είναι Θεός που ξέρει τι κάνει
και Θεός που πραγματοποιεί τα σοφά του σχέδια.
Οι άνθρωποι κάνουν τις διακηρύξεις τους, οι οποίες συνήθως είναι επηρμένες, αλαζονικές και το χειρότερο ανεφάρμοστες και ανεδαφικές. Κι ο Θεός κάνει τις διακηρύξεις του κι ενω «τα πάντα ρει» (Ηράκλειτος), «το ρήμα Κυρίου μένει εις τον αιώνα» (Α´Πετρ. 1,25). Ο άνθρωπος μοιάζει με το χόρτο και η δόξα του είναι σαν το άνθος του χορταριού. Ξηραίνεται το χορτάρι και το άνθος μαραίνεται και πέφτει (Α´Πετρ. 1,24). Γιατί λοιπόν ο άνθρωπος να καυχιέται και να λέγει λόγια υπερήφανα.
Τόξο ισχυρών έγινε ανίσχυρο,
κι ανίσχυροι οπλίστηκαν με δύναμη.
Οι χορτάτοι από ψωμί στερήθηκαν
και οι πεινασμένοι χάρισαν τα χωράφια τους.
Διότι η στείρα γέννησε επτά
κι εκείνη με τα πολλά παιδιά κατάντησε ανίσχυρη.
Ισχυροί ως ο Γολιάθ ξευτελίζονται κατά απροσδόκητο και απίθανο τρόπο από αδυνάτους και ασήμαντους ως ο Δαυΐδ. «Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού» ψάλλει η Εκκλησία μας στην ακολουθία της αρτοκλασίας. Και η ιστορία το επιβεβαιώνει αυτό ανά τους αιώνες.
Διά τους λόγους «η στείρα γέννησε επτά» εκτός της φυσικής πολυτεκνίας υπάρχει και η ερμηνεία ότι υπονοείται η πολυκαρπία της Εκκλησίας και η πνευματική ακαρπία της συναγωγής. Το «επτά» δηλοί στην αγία Γραφή το πλήθος. Η θρησκεία της Παλαιάς Διαθήκης, που είχε τόσους δικαίους και προφήτες, θα καταστεί ανίσχυρη και άτεκνη.
Ο Κύριος θανατώνει και δίνει ζωή,
κατεβάζει στον άδη και ανεβάζει απ’ αυτόν.
Ο Κύριος φτωχίζει και πλουτίζει,
ταπεινώνει και ανυψώνει.
ανασηκώνει από την κοπριά το φοβισμένο,
για να τους βάλει να καθίσουν ανάμεσα στους ηγέτες του λαού
και τους χαρίζει κληρονομικό έναν ένδοξο θρόνο.
Ο Κύριος, μας λέγει η Αποκάλυψη του Ιωάννη, είναι το Α και το Ω, η αρχή και το τέλος (1,8). Όχι βέβαια ότι έχει αρχή και τέλος ο Κύριος, διότι ο Θεός είναι άναρχος και ατελεύτητος. Αλλά δίνει την αρχή και το τέλος του ανθρώπου και του κόσμου. Δίνει την ζωή και τον θάνατο. Την ακμή και την παρακμή. Αυτός κινεί τα νήματα της ιστορίας και κυβερνά ουσιαστικά τον κόσμο, άσχετα που δεν φαίνεται. Είναι αυτός που ρυθμίζει τα πάντα, χωρίς βέβαια να καταργεί την ελευθερία του ανθρώπου. Είναι αυτός που «εξήλθε νικών και ίνα νικήση» (Αποκ. 6,2).
Αυτός εκπληρώνει το αίτημα της προσευχής του προσευχομένου
κι ευλογεί τα έτη του δικαίου.
Ο Κύριος μπορεί να κάνει ανίσχυρο τον αντίδικό του,
Ο Κύριος είναι άγιος.
Ο έξυπνος να μη καυχιέται για την εξυπνάδα του
κι ο δυνατός να μη καυχιέται για τη δύναμή του
κι ο πλούσιος να μην καυχιέται για τον πλούτο του·
αλλ’ όποιος θέλει να καυχιέται, σ’ αυτό μπορεί να καυχιέται
στο ότι καταλαβαίνει και νιώθει τον Κύριο
και παίρνει σωστή απόφαση και είναι δίκαιος πάνω στη γη.
Τι μεγάλο πράγμα να έχεις «νουν Κυρίου», να γνωρίζεις την νοοτροπία και το φρόνημα του Κυρίου και να πράττεις ανάλογα. Να γνωρίζεις ότι μια μέρα ευλογημένη από τον Κύριο είναι σε ποιότητα και ποσότητα σαν χίλια χρόνια (Β´Πετρ. 3,8) και ότι δεν έχεις ανάγκη να ζήσεις πολλά χρόνια, αλλά να ζήσεις κάποιες μέρες ευλογημένες από τον Κύριο. Ας αξιωθούμε όλοι μας να ζήσουμε μία μέρα του Κυρίου.
Ο Κύριος ανεβαίνει στους ουρανούς και βροντάει,
αυτός κρίνει την γη απ’ άκρου ως άκρο.
Αυτός δίνει δύναμη στους βασιλείς μας
Αυτός θα υψώσει το γόητρο του χριστού του.
Με τα λόγια «ανεβαίνει στους ουρανούς και βροντάει» προφητεύεται η Ανάληψη του Κυρίου, η Πεντηκοστή και η βροντοφωνία του κηρύγματος των αποστόλων. Βροντή είναι ο ξαφνικός ήχος και βίαια πνοή που κατέβηκε το Άγιο Πνεύμα (Πρξ. 2,2). Επίσης εδώ προφητεύει η αγία Άννα την ένδοξη και επιβλητική Δευτέρα παρουσία του Χριστού. Η λέξη «χριστός», που συναντάται εδώ για πρώτη φορά στη Γραφή, υπονοεί βέβαια τον Δαυΐδ, που θα χρίσει βασιλέα ο Σαμουήλ, κυρίως όμως αναφέρεται στον Ιησού Χριστό, τον βασιλέα του βασιλείου της χάριτος, που θα χρίσει ως άνθρωπο το Άγιο Πνεύμα (Λκ. 4,18), για να φέρει εις πέρας την σωτήρια αποστολή του. Ο Δαυΐδ είναι προτύπωση του βασιλιά Χριστού.
ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ