Ο Ιώβ κατηγορεί και τους φίλους του, που ήλθαν από μακριά,

χωρίς να τον παρηγορήσουν.

«Αλλά και εσείς πέσατε επάνω μου, χωρίς να δείξετε συμπάθεια και κατανόηση, συ­νεπώς βλέποντας το δικό μου τραύμα να φοβηθήτε μήπως και εσείς πάθετε το ίδιο. Πως δικαιολογείτε τη στάση σας; Μήπως σας ζήτησα κάτι ή μήπως χρειάσθηκε να με συνδράμετε με τη δύναμή σας, ώστε να με σώσετε από εχθρούς ή να με γλιτώσετε από χέρια τυράννων ισχυρών; Εξηγήστε μου εάν έχω λάθος κι εγώ θα παραμείνω σιωπη­λός σαν κωφός, χωρίς να αντιλέγω. Εάν σε κάτι έχω πλανηθεί πέστε μου. Αλλά όπως φαίνεται η αλήθεια είναι κάτι ενοχλητικό στους πολλούς κι έτσι και σεις εκφαυλίζετε τα λόγια μου. Δεν έχω ανάγκη την βοήθειά σας ούτε την στήριξή σας. Δεν θέλω να πείτε λόγια προς χάριν μου, που δεν σας εκφράζουν όμως. Ο έλεγχος σας με λόγια δεν πρόκειται να σταματήσει το παράπονό μου ούτε θα ανεχθώ τις απόψεις σας. Δεν επι­τυγχάνετε τίποτα με τα λόγια σας, παρά μόνο ότι πέφτετε σε έναν ορφανό άνθρωπο, πηδάτε δε με ορμή κατά του φίλου σας, όπως τα άγρια θηρία πηδούν κατά της λείας τους. Τώρα δε, βλέποντας τα πρόσωπά σας, θα μιλήσω με παρρησία και δεν θα πω ψέματα για να πετύχω να μη τα βάζετε μαζί μου. Καθίστε λοιπόν και σκεφθήτε ψύχραι­μα και εύχομαι να μη πείτε κάτι που δεν είναι σωστό και έτσι να πετύχετε δικαίως να συνέρχεσθε. Διότι δεν υπάρχει στη γλώσσα μου κάτι που δεν είναι σωστό και το λαρύγ­γι μου λέγει όσα με σύνεση προηγουμένως μελετώ» (Ιώβ 6, 21-30).

Ο Ιώβ διψούσε για παρηγοριά. αλλά οι φίλοι του δεν του την προσέφεραν, αν και γι' αυτό τον λόγο τον επισκέφθηκαν. Η δοκιμασία του τους τρόμαξε, αλλά δεν τους συγκίνησε. Πέσατε επάνω μου, λέγει ο Ιώβ, χωρίς να δείξετε συμπάθεια και κατα­νόηση. Αλλά προσέξτε, γιατί, αφού κατά την Γραφή κανείς δεν είναι καθαρός από του ρύπου της αμαρτίας, και εσείς μήπως πάθετε τα ίδια. Αλήθεια ποιός μπορεί να κατηγορήσει μόνο τους άλλους ως αμαρτωλούς και συνεπώς άξιους για τιμωρία, αφού η Βίβλος μας προειδοποιεί ότι, «εάν ανομίας παρατηρήσης, Κύριε, Κύριε, τις υποστήσεται;» (Ψαλ. 129,3) και «πάντες εξέκλιναν, άμα ηχρειώθησαν, ουκ έστιν ποιών αγαθόν, ουκ έστιν έως ενός» (Ψαλ. 52,4); Πόσο προσεκτικοί πρέπει να είμα­στε στις κρίσεις μας για τους άλλους και πόσο με συμπάθεια και ανεκτικότητα πρέπει να τους συμβουλεύ­ουμε και να τους διορθώνουμε; Αν παραμένουμε μόνο τιμητές και κατήγοροι καταντούμε φαρισαίοι και υποκριτές.

Τί σας έκανα, λέγει ο Ιώβ στους φίλους του, και μου συμπεριφέρεσθε έτσι; Μήπως σας ζήτησα να με ενισχύσετε οικονομικά ή και βοηθητικά στις πολλαπλές κακουχίες και ανάγκες μου; Ο αγαθός Ιώβ, αν και δοκιμαζόταν, δεν θέλησε να γίνει φορτικός στους φίλους του. Αυτός εξυπηρετούσε τους πάντες, αλλά ό ίδιος δεν είχε αξιώσεις και απαιτήσεις από κανένα! Μήπως σας ζήτησα, συνεχίζει ο Ιώβ, να με σώσετε από τους εχθρούς μου ή να με ελευθερώσετε από τα χέρια ισχυρών τυράννων; Δεν ζήτη­σε ο Ιώβ ούτε πόλεμο από τους φίλους του, που ήταν βασιλείς, εναντίον των ληστών που του αφαίρεσαν τα ποίμνιά του ούτε αντεκδίκηση κατά των εχθρών του. Δεν θέλησε να εκτεθούν οι φίλοι του σε κανένα κίνδυνο προς χάρη του. Βέβαια η στάση αυτή του Ιώβ δεν απάλλασσε τους φίλους του από την υποχρέωση που είχαν να του συμπαρασταθούν υλικά και ηθικά και τα λόγια του Ιώβ είναι και ένας έμμεσος έλεγχος εναντίον τους ότι δεν έκαναν τα αυτονόητα. Πολύ συχνά συμβαίνει από τους φίλους μας να λαμβάνουμε λιγώτερα απ' όσα περιμένουμε, ενώ από τον Θεό λαμβάνουμε περισσότερα απ' ότι ζητούμε η σκεπτόμαστε (Εφεσ. 3,20).

Πέστε μου, συνεχίζει ο Ιώβ, εάν έχω κάνει λάθος ή αν πλανώμαι στα όσα λέγω. Εγώ θα σας ακούσω σιωπηλά, χωρίς να σας διακόπτω και να λέγω αντίθετα, σαν κωφός, που δεν ακούει και γι' αυτό δεν μιλά. Δεν θέλω όμως ιδεοληψίες και ψυχανα­γκασμούς ούτε να κάνετε προπαγάνδα των φρονημάτων σας και των πιστεύω σας. Η αλήθεια δυστυχώς δεν αναζητείται από τους πολλούς, αλλά θεωρούν αλήθεια πράγ­ματα που οι ίδιοι έμαθαν να πιστεύουν ως αλήθεια. Κάποτε ο Λένιν μιλούσε σε ορι­σμένους κομματικούς συντρόφους του για ένα θέμα. Όμως ένας απ’ αυτούς, αντιλαμ­βανόμενος το πόσο αντίθετα με την πραγματικότητα ήταν αυτά που άκουγε, τόλμησε να εκφράσει την αντίρρησή του, λέγοντας στον Λένιν τα εξής· «Μα, σύντροφε Λένιν, αυτά που λέτε είναι αντίθετα προς τα γεγονότα!». Τότε ο Λένιν, χωρίς καθόλου να ταραχτεί, απάντησε με ολύμπια ηρεμία στον αφελή του σύντροφο· «Ε τότε, τόσο το χειρότερο για τα γεγονότα!». «Τόσο το χειρότερο για τα γεγονότα» επαναλαμβάνουν οι κάθε είδους διαφωτιστές, καθώς ασκούν προπαγάνδα για τις ιδέες τους, ασχέτως αν αυτές ανταποκρίνονται στην αλήθεια και στην πραγματικότητα.

Θαυμάζει κανείς στο σημείο αυτό τον Ιώβ, ο οποίος κάτω από την τεράστια πίεση των μεγάλων συμφορών που τον βρήκαν, εξακολουθεί να έχει το σθένος να υπερα­μύνεται του δικαίου του, να μη υποκύπτει στις λεκτικές πιέσεις των φίλων του, να εξακολουθεί να διατυπώνει τις θέσεις του, παρόλο που οι φίλοι του πίπτουν σε ένα ορφανό και απομονωμένο άνθρωπο και πηδούν επάνω του, όπως τα άγρια θηρία πη­δούν πάνω στη λεία τους. Δεν έχει οργή και μίσος προς τους φίλους, αν και τον πλή­γωσαν. Μιλά με σύνεση, σοφία, αυτοκυριαρχία, αλλά και παρρησία. Τους βεβαιώνει ότι δεν μιλά άδικα το στόμα του και το λαρύγγι του λέγει όσα έχει μελετήσει προη­γουμένως και όχι απερίσκεπτα και επιπόλαια. Δεν είχε αρνηθεί τον Θεό ο Ιώβ ούτε τον είχε βλασφημήσει. Η συνείδησή του ήταν ήρεμη. Απλώς ωρύετο από τον πόνο και ζητούσε επίμονα και απαιτητικά την θεία αρωγή και βοήθεια. Το μικρό παιδί, όταν πνίγεται στο κλάμα και κραυγάζει γιατί έχει κάποιο πρόβλημα, δεν απαρνείται την μητέρα του ούτε κόβει τους δεσμούς του με αυτήν. Απλώς πάνω στην απόγνωσή του μπορεί να φθάσει σε λεκτικές υπερβολές και κατηγορίες για την μητέρα του, που δεν το εκφράζουν όμως και είναι αντιδράσεις σπασμωδικές και άλογες. Οι μητέρες που γεννούσαν, παλαιότερα που δεν υπήρχαν τα σύγχρονα μέσα, πάνω στους πόνους του τοκετού έφθαναν στο σημείο να δαγκάσουν το χέρι του γιατρού. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι μισούν τον γιατρό ή τάσσονται εναντίον του. Απλώς ο πόνος κάποτε μας οδηγεί στην τρέλλα και σε αφύσικη συμπεριφορά. Ας προσευχόμαστε στον Θεό να μας δίνει δύναμη σ' αυτές τις δύσκολες, απάνθρωπες και ασυνήθιστες δοκι­μασίες.

ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ