Ο Θεός μας γυμνάζει με τις δοκιμασίες, αλλά και μας προστατεύει από αυτές.

«Μακάριος δε είναι ο άνθρωπος, τον οποίον ήλεγξε δια δοκιμασιών ο Κύριος· την νουθεσία συνεπώς του Κυρίου μη την απορρίπτεις. Αυτός σε κάνει να πονείς και πάλι σε θεραπεύει· αυτός σε κτύπησε και μετά τα χέρια του σε θεράπευσαν. Έξι φορές από ανάγκες σε ελευθέρωσε και στην εβδόμη δεν θα σε εγγίσει το κακό. Σε καιρό πείνας θα σε γλιτώσει από τον θάνατο, σε καιρό πολέμου θα σε ελευθερώσει εκ χειρός σιδήρου. Θα σε κρύψει από την μάστιγα της γλώσσας και δεν θα φοβηθείς από τα επερχόμενα κακά. Θα γελάσεις περιφρονητικά βλέποντας τις επιθέσεις των άδικων και ανόμων αν­θρώπων, δεν θα φοβηθείς δε τα άγρια θηρία. Διότι τα άγρια θηρία θα είναι ειρηνικά με σένα. Θα πληροφορηθείς από τα ίδια τα γεγονότα της ζωής σου ότι ο οίκος σου θα εί­ναι ειρηνικός και από το τραπέζι σας δεν θα σας λείψει τίποτα. Θα αντιληφθείς ακόμη ότι οι απόγονοί σου θα είναι πολλοί και τα τέκνα σου θα είναι θαλερά σαν το πλήθος των βοτάνων που φυτρώνουν στους αγρό. Θα έλθεις στον τάφο όχι παράκαιρα, αλλά σαν σίτος ώριμος που θερίζεται στον καιρό του ή σαν δεμάτι αλωνιού, που μαζεύτηκε στην ώρα του.

Όλα αυτά που σου ανέφερα τα εξιχνιάσαμε με επιμέλεια και τα βρήκαμε ότι έτσι έχουν και παρόμοια ακούσαμε από την πείρα των προγόνων μας. Συ δε τώρα να σκε­φθείς αν έπραξες κάτι από αυτά»(Ιώβ 5,17-26).

Όταν κάποιος δοκιμάζεται σκληρά από τον Θεό, τότε εμείς τον θεωρούμε άτυχο, αξιολύπητο, δυστυχισμένο. Το ίδιο πιστεύουμε και για τον εαυτό μας, όταν δοκιμα­ζόμαστε. Εδώ όμως ο Ελιφάζ φωτισμένος από τον Θεό διακηρύττει ότι ο άνθρωπος αυτός είναι μακάριος, καλότυχος, ευτυχισμένος κατά Θεό. Συνιστά συνεπώς στον Ιώβ, αλλά και σε κάθε άνθρωπο διαχρονικά, να μη απορρίπτει αυτή τη νουθεσία που γίνεται μέσα από δοκιμασίες. Να μη καμφθεί από τον πόνο που δοκιμάζει και από την σκληρότητα της ασκήσεως. Ο δρόμος προς την τελειότητα δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα και ανέσεις. «Κατηφοριά ποτέ καμμιά σε κορυφές δεν ανεβαίνει. Όποιος ποθεί να υψωθεί πάντα με κόπους ανεβαίνει».

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα από τη φύση για να διαφωτίσουμε καλύτερα τα όσα εκθέσαμε. Τι κάνει το στρείδι για να κατασκευάσει ένα μαργαριτάρι. Στην αρχή πέφτει μέσα στο όστρακό του ένας κόκκος άμμου, κι αυτός ο κόκκος είναι μια δυ­σκολία που το ερεθίζει, το πονάει, του δημιουργεί ένα φοβερό και αξεπέραστο πρόβλημα. Το στρείδι προσπαθεί να τον βγάλει από τον οργανισμό του, κάνει πολλές προσπάθειες, αλλά δυστυχώς ο κόκκος δεν φεύγει με τίποτα. Τότε το στρείδι αρχίζει και χύνει μία ουσία για ν’ απομονώσει τον ενοχλητικό επισκέπτη. Μία ουσία που πε­ριβάλλει από παντού τον κόκκο της άμμου και τον σκεπάζει, έτσι, ώστε ούτε να επι­δρά στο στρείδι, αλλά εν τέλει ούτε και να φαίνεται. Και έτσι δημιουργείται το μαρ­γαριτάρι. Κάθε καινούργιος κόκκος άμμου, που εισδύει στο εσωτερικού κάποιου στρειδιού, γίνεται αιτία να δημιουργηθεί ένα καινούργιο μαργαριτάρι κι έτσι ν’ αυ­ξάνει ο πλούτος και η αξία της αποικίας των στρειδιών.

Το ίδιο συμβαίνει και με τα προβλήματα που παραχωρεί ο Θεός να έρθουν ή ακόμη δημιουργεί και ο άνθρωπος με άστοχες ενέργειές του ή και ο Διάβολος με τον φθόνο και την κακία του. Αν αντί να γογγύζουμε και να διαμαρτυρόμαστε για την ατυχία μας και την αναποδιά, που μας καταδιώκει· κι αν αντί να παραλύουμε, χωρίς να κάνουμε τίποτα από τον πόνο και τη θλίψη, που μας προκαλούν τα διάφορα ενο­χλητικά συμβάντα της ζωής μας, δεχθούμε τα γεγονότα θετικά, σαν ευκαιρίες εκ­γυμνάσεως και προπονήσεως, για να καταστούμε τέλειοι και σπουδαίοι αθλητές στο στάδιο της ζωής και στο τέλος να πετύχουμε τα ανεκτίμητα και αφάνταστα σπουδαία έπαθλα, τότε αντιλαμβανόμαστε και στην πράξη ότι, «ό,τι παραχωρεί ο Θεός δεν εί­ναι ατυχία αλλά δώρο». Είναι δώρο που ενεργοποιεί και αναπτύσσει στο έπακρον τις κρυμμένες δυνάμεις του ανθρώπου.

Μα θα πει κάποιος το δώρο είναι οδυνηρό. Ναι είναι οδυνηρό αλλά σωτήριο και απαραίτητο. Αν αναλύσουμε την λέξη προπόνηση θα δούμε ότι έχει πόνο, κόπο, ιδρώτα, κούραση. Κι όμως πόσο αγαπούν κι εκτιμούν τους προπονητές τους οι καλοί αθλητές, πόσο τους υπακούουν και πόσο αναζητούν να βρουν τον καλύτερο, του­τέστιν τον πιο απαιτητικό και άκαμπτο στις απαιτήσεις του! Και όταν τον βρουν και τους προπονήσει, οδυνηρά μεν κατάλληλα δε, του χρωστούν αιώνια ευγνωμοσύνη. Αν για τα επίγεια αγαθά και τις διακρίσεις δεχόμαστε τόσες θυσίες, για τα ουράνια και αιώνια γιατί να δυσανασχετούμε;

Ο Ελιφάζ συνεχίζοντας την νουθεσία του λέγει ότι ο Θεός πλήττει παιδαγωγωγικά, αλλά δεν αφήνει την πληγή αθεράπευτη. Το τραύμα που προξενεί είναι υποφερτό και ιάσιμο. Πάντως ο Θεός όχι μόνο μας δοκιμάζει με τις θλίψεις αλλά και μας προστα­τεύει από αυτές. «Έξι φορές από ανάγκες σε ελευθέρωσε και στην εβδόμη δεν θα σε εγγίσει το κακό. Σε καιρό πείνας θα σε γλιτώσει από τον θάνατο, σε καιρό πολέμου θα σε ελευθερώσει εκ χειρός σιδήρου». Το έξι και το επτά δεν κυριολεκτείται εδώ αλλά υποδηλώνει απεριόριστο αριθμό. Οι θλίψεις στην ζωή μας θα μας επισκέπτο­νται ακατάπαυστα, όπως τα σύννεφα εμφανίζονται συνεχώς στον ουρανό και φέρουν πότε ευεργετική βροχή, πότε πλημμύρες, πότε χαλάζι. Έπειτα από έξι θλίψεις έρχεται η εβδόμη· έπειτα από πολλλές θλίψεις να αναμένουμε περισσότερες. Ο Θεός με αυ­τές πότε θα μας προπονεί και πότε θα μας προστατεύει από τις συνέπειές τους για να μη αποκάμουμε. Ο Θεός προστατεύει τον δίκαιο και στον καιρό του λιμού και στον καιρό του πολέμου. Ο Ιακώβ και ο Ιωσήφ στην πρώτη περίπτωση, ο Δανιήλ, οι τρεις Παίδες, ο Ιερεμίας στην δεύτερη είναι κάποια παραδείγματα που δείχνουν πόσο αλη­θινές είναι οι υποσχέσεις του Κυρίου.

Ο Θεός θα προστατεύσει τον πιστό άνθρωπο κι από την «μάστιγα της γλώσσας», δηλαδή την συκοφαντία, την καταλαλιά, την άδικη κριτική. Κι αν αυτή φαίνεται κάποτε να επικρατεί είναι γιατί έτσι εξυπηρετείται το σχέδιο του Θεού. Η γυναίκα του Πετεφρή κάνει τον Ιωσήφ αντιβασιλέα της Αιγύπτου και η γυναίκα του Ηρώδη κάνει τον τίμιο Πρόδρομο μάρτυρα της αληθείας και του καθήκοντος, που θα υμνεί­ται και θα τιμάται ανά τους αιώνες των αιώνων.

Ο άνθρωπος του Θεού δεν φοβάται κι από τα επερχόμενα κακά. Αυτά που τόσο θορυβούν και αναστατώνουν τους άλλους ανθρώπους, αυτόν τον αφήνουν ανεπηρέα­στο. Γελά περιφρονητικά, όταν βλέπει τις επιθέσεις των άδικων και ανόμων αν­θρώπων. Έχει εμπιστοσύνη σον Θεό και στην πρόνοιά του. Περιγελά κι αυτόν τον θάνατο. «Που σου θάνατε το κέντρον; Που σου άδη το νίκος;» (Α´Κορ. 15,55). Έχει ειρήνη ο ίδιος και ειρήνη με τον Θεό. Σε αυτή την κατάσταση δεν φοβάται ούτε τα άγρια θηρία. Κι αυτά υποτάσσονται σε αυτόν και υπηρετούν τις ανάγκες του, όπως βλέπουμε στην αγία Γραφή και σε βίους αγίων. Με τον δίκαιο βρίσκεται σε ειρήνη και ο οίκος του. Και προς αυτόν και μεταξύ τους τα μέλη της οικογενείας του δεν στασιάζουν και δεν συγκρούονται. Πέραν αυτών τα παιδιά του θα είναι πολλά και θαλερά, όπως το πλήθος των βοτάνων που φυτρώνουν μόνα τους και τα τρέφει το ύπαιθρον και η δροσιά του ουρανού. Τέλος και αυτή η έξοδος του δικαίου από την παρούσα ζωή δεν θα είναι πρόωρος. Όπως ο σίτος θερίζεται όταν είναι ώριμος και η θυμωνιά του αλωνιού μαζεύεται στην κατάλληλη ώρα έτσι κι αυτός, σε ώριμο και βαθύ γήρας θα αναχωρήσει προς τον Κύριο. Αυτά βέβαια είναι σύμφωνα με τα ιδε­ώδη και τα πιστεύω της Παλαιάς Διαθήκης. Στην Καινή Διαθήκη άλλα ισχύουν. Και η περίπτωση του Ιώβ αποκαλύπτει ότι ο Θεός δεν μας σώζει πάντοτε από τις δοκιμα­σίες, αλλά πάντοτε μας εκπαιδεύει και μας δίδει δύνμη να τις αντιμετωπίσουμε. Ειδι­κά για τον θάνατο η τέλεια ώρα είναι αυτή που μας παίρνει ο Κύριος. Ο νέος χριστια­νός είναι για τον Θεό ώριμος, εφόσον τον παίρνει από αυτή την ζωή. Η χηρεία, η ορ­φάνια, η διαίρεση, η φτώχεια μπορεί να κτυπήσουν την ζωή μας. «Ως τω Κυρίω έδοξεν, ούτω και εγένετο· είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον εις τους αιώνας» (Ιώβ 1,21). Κάθε τι θετικό ή αρνητικό είναι ευλογία για την ζωή μας.

Ο Ελιφάζ καταλήγει ότι όσα ανέφερε ήταν απόσταγμα της πείρας του και της πεί­ρας των άλλων. Συνιστά δε στον Ιώβ να ερευνήσει αν η συμπεριφορά του είναι ανάλογη με όσα άκουσε. Οι ερμηνευτές του Ιώβ τονίζουν στο σημείο αυτό ότι όταν πάμε να δώσουμε κουράγιο και ηθική στήριξη στους βασανισμένος φίλους και αδελ­φούς να μη είμαστε ως οι διδάσκαλοι που διδάσκουν αλλ' ως οι φίλοι που παρηγο­ρούν.

ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ