Θλίψη άνευ προηγουμένου, αλλά η σωτηρία είναι εξασφαλισμένη.
«Κατά τον καιρό εκείνο θα εμφανιστεί ο αρχάγγελος Μιχαήλ, ο μεγάλος άρχοντας που φροντίζει για τους ανθρώπους του ιουδαϊκού λαού σου. Η περίοδος εκείνη θα είναι εποχή μεγάλης θλίψεως· θλίψεως τέτοιας που δεν ξανάγινε από τότε που εμφανίστηκαν τα έθνη των ανθρώπων επί της γης έως την εποχή εκείνη. Την εποχή εκείνη, που θα δοκιμαστούν σκληρά οι πιστοί, θα σωθούν όλοι εκείνοι που είναι γραμμένοι στο βιβλίο της ζωής. Εκείνοι δε που γεύθηκαν τον ύπνο του θανάτου και βρίσκονται μέσα στο χώμα θα αναστηθούν, άλλοι μεν εις ζωήν αιώνιο, άλλοι δε εις ονειδισμό και αισχύνη αιώνιο. Και οι κατά Θεό σοφοί, όσοι αντιλήφθηκαν τις βουλές και τα σχέδια του Θεού, θα λάμψουν όπως λάμπει το στερέωμα του ουρανού. Πολλοί δε από τους δικαίους θα λάμψουν αιώνια, όπως λάμπουν τα αστέρια στον ουρανό» (Δαν. 12,1-3).
Ο άγγελος Γαβριήλ πληροφορεί τον Δανιήλ ότι στην μεγάλη θλίψη που θα ακολουθήσει ο Κύριος θα αποστείλει τον προστάτη του ιουδαϊκού λαού Μιχαήλ να τους συμπαρασταθεί (Δαν. 12,1). Περί του Μιχαήλ ήδη έγινε λόγος στο Δαν. 10,21. Εκεί ο Μιχαήλ έδειξε την αγάπη του προς στους Ιουδαίους στον αγγελικό κόσμο. Τώρα θα εμφανιστεί προσωπικά για να τους ενισχύσει.
Η θλίψη η τελική θα είναι άνευ προηγουμένου, αλλά οι πιστοί θα σωθούν. Θα σωθούν κι από τους διωγμούς του Αντιόχου Δ´ αλλά και από κάθε Αντίχριστο διάδοχό του, όπως και από τον τελικό Αντίχριστο. Είναι συνήθεια του Θεού, λέγει ο ιερός Χρυσόστομος, ο Θεός να μη καταργεί τις ποικίλες δυσκολίες και τους διωγμούς, αλλά να δίδει δύναμη στους πιστούς να τις ξεπεράσουν. Όπως οι προπονητές στους αθλητές ή οι αξιωματικοί στους στρατιώτες δεν καταργούν τις δύσκολες ασκήσεις και τα γυμνάσια, αλλά καθιστούν αυτούς που έχουν υπό την ευθύνη τους άξιους και ικανούς να ξεπερνούν την κάθε δυσκολία. Ακόμη κι αν πάθουν κάτι οι αθλητές ή οι στρατιώτες, η τελική τους επιτυχία είναι εξασφαλισμένη.
Τον καιρό που καταστράφηκε η Ιερουσαλήμ από τους Ρωμαίους το 70 μ. Χ. και που ήταν μια θλίψη πρωτόγνωρη για τους Ιουδαίους, πολύ μεγαλύτερη από τη καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τον Ναβουχοδονόσορα και από τους διωγμούς του Αντιόχου Δ´, κανείς χριστιανός δεν σκοτώθηκε ούτε υπέφερε, γιατί φρόντισαν νωρίτερα οι Ιουδαίοι να τους διώξουν από τα Ιεροσόλυμα, με το διωγμό που εξαπέλυσαν επί αγίου Στεφάνου του πρωτομάρτυρος. Όταν έφευγαν οι χριστιανοί και έχαναν για πάντα τα σπίτια τους, τις περιουσίες τους, τις εργασίες τους, το περιβάλλον τους, την πατρίδα τους, σίγουρα πόνεσαν και πικράθηκαν. Ο σταυρός ήταν μεγάλος και η θλίψη αφόρητη, αλλά τους έσωσε από τα χειρότερα που ακολούθησαν.
Κι αν όμως δεν σωθούν οι ανά τους αιώνες πιστοί εν τέλει σωματικά και υλικά, θα σωθούν οπωσδήποτε πνευματικά. Δεν είναι καθόλου λίγο αυτό, αλλά αποτελεί την μεγίστη ευεργεσία και προσφορά του Θεού προς τους ανθρώπους του. Ο ίδιος ο Χριστός μας κοσμικά νικήθηκε και εξευτελίστηκε όσο κανείς άλλος σε αυτόν τον κόσμο. Όμως πνευματικά, ουσιαστικά και για πάντα νίκησε και κατατρόπωσε όλους τους εχθρούς του.
Θα σωθούν, λέγει το κείμενο, όσοι είναι γραμμένοι στο βιβλίο της ζωής. Σε αυτή την φράση δεν υπάρχει απόλυτος προορισμός, όπως υποστηρίζουν οι προτεστάντες. Γραμμένοι στο βιβλίο της ζωής είναι όσοι αγωνίζονται καθημερινά να τηρήσουν τους όρκους της βαπτίσεως ότι αποτάσσονται τον Σατανά και συντάσσονται με τον Χριστό. Όσοι καθημερινά μετανοούν για τις τυχόν πτώσεις τους και προσπαθούν και πάλι να σηκωθούν και να συνεχίσουν τον αγώνα τους. Όσοι τουλάχιστον, ασχέτως επιτυχιών ή αποτυχιών, συνεχώς και αδιαλείπτως ζητούν το έλεος του Θεού και την δικαίωσή του, που εν τέλει βασίζεται στην αγάπη του και την θυσία του και όχι στις δικές μας επιτυχίες και τα κατορθώματα. «Εάν ανομίας παρατηρήσεις Κύριε, τις υποστήσεται» (Ψαλμ. 140).
Το κείμενο μιλά για ανάσταση νεκρών κι από δω καταλαβαίνουμε ότι αναφέρεται στην τελική κρίση. Είναι συνήθεια των προφητών ενώ μιλούν για ένα γεγονός που χρονικά ανήκει στο κοντινό μέλλον, ξαφνικά και απροειδοποίητα να μιλούν για γεγονότα του απώτερου ή απωτάτου μέλλοντος. Εδώ βρίσκεται η δυσκολία και η ασάφεια των προφητών, αλλά και η πρόκληση-πρόσκληση σε όσους ενδιαφέρονται να αναζητούν το τελικό νόημά τους. Εν τέλει αυτοί είναι οι κατά Θεό σοφοί, που αντιλαμβάνονται τα πάντα χωρίς κανένας να το εννοεί ή να το αντιλαμβάνεται. Είναι αυτοί που θα λάμψουν όπως λάμπει το στερέωμα, όπως λάμπουν τα αστέρια στον ουρανό. Οι πάντες θα αναστηθούν. Αλλά οι μεν ευσεβείς εις ανάσταση ζωής, οι δε ασεβείς εις ανάσταση κρίσεως (Ιω. 5,29).
Η σφραγισμένη προφητεία.
«Και συ Δανιήλ απόκρυψε τα λόγια που άκουσες και σφράγισε το βιβλίο των προφητειών μέχρι να έλθει ο χρόνος που ο Θεός προκαθόρισε. Όταν έλθει ο καιρός εκείνος και αποσφραγιστεί το βιβλίο των προφητειών, τότε θα εννοήσουν πολλοί όσα γράφτηκαν με ασάφεια και θα πολλαπλασιαστεί η γνώση του σχεδίου του Θεού» (Δαν. 12,4).
Απαραίτητος όρος για την κατανόηση των προφητειών είναι η εκπλήρωσή τους. Πριν πραγματοποιηθεί αυτή δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι τι εννοούν ακριβώς. Ποτέ μη ζητάμε την πλήρη γνώση του μέλλοντος, προσωπικού ή γενικού. Οι λεπτομέρειες των προφητειών θα αποκαλυφθούν αργότερα.
Ας μελετούμε τις προφητείες και ας προετοιμαζόμαστε για τα χειρότερα και όχι για τα καλύτερα. Ο Θεός πριν παύσει κάτι κακό το αφήνει να κορυφωθεί περισσότερο. Συνεπώς εκεί που αναμένουμε κάτι καλύτερο, να προσδοκούμε και κάτι χειρότερο. Αυτό το άγνωστο και απροσδόκητο είναι που μας καλλιεργεί και μας κρατά σε επαγρύπνηση.
Στο σημείο αυτό καλόν είναι να θυμηθούμε κάτι που λέγει ο Παύλος· «Όταν γαρ λέγωσιν, ειρήνη και ασφάλεια, τότε αιφνίδιος αυτοίς υφίσταται όλεθρος, ώσπερ η ωδίν τη εν γαστρί εχούση, και ου μη εκφύγωσιν» (Α´ Θεσ. 5,3). Ο Παύλος μίλησε προηγουμένως στην επιστολή αυτή για το ξαφνικό του θανάτου και της δευτέρας παρουσίας του Χριστού. Τώρα μιλά και για ξαφνικές καταστροφές που ενσκήπτουν στην προσωπική ζωή των ανθρώπων και τους δημιουργούν φοβερά προβλήματα και και τους αναγκάζουν να αντιμετωπίζουν καταστάσεις που είναι επώδυνες και φρικτές στο έπακρον. Και αυτά τα δεινά έρχονται σε ώρες που οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ελέγχουν την ιστορία και τον πολιτισμό και ότι έχουν πετύχει πλήρη ασφάλεια και ειρήνη πάνω στη χώρα τους ή στην ήπειρό τους ή και σε ολόκληρη την γη. Συνεπώς και ο προσωπικός θάνατος αν δεν είναι κοντά και η δευτέρα παρουσία αργεί να έρθει, ας προσέξουμε, διότι εμφανίζονται ξαφνικά και απότομα και χωρίς καμμία προειδοποίηση, φρικτά δεινά, τόσο στην προσωπική όσο και στην δημόσια ζωή των ανθρώπων, που τους καταστρέφουν και τους κονιορτοποιούν κάθε δυνατότητα για μια ζωή άνετη και ανέμελη.
Την εποχή που γράφει την επιστολή προς Θεσσαλονικείς ο Παύλος η ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχε εξαπλωθεί σε όλο το γνωστό πολιτισμένο κόσμο. Καύχημα της αυτοκρατορίας είναι η μεγάλη ευημερία και ασφάλεια που παρέχει στους πολίτες της. Παντού επικρατεί η PAX ROMANA, δηλαδή η ρωμαϊκή ειρήνη. Όλοι είναι θαμπωμένοι από την τόσο μεγάλη σε τόπο και χρόνο ειρήνη. Οι ποιητές και οι ιστορικοί εξυμνούν την ασφάλεια που επικρατεί.
Όλοι εφησυχάζουν ότι τίποτα δεν θα ταράξει την αμεριμνησία τους και άνεση και χλιδή που ζουν. Όλοι θεωρούν ότι ο μοναδικός προορισμός της ζωής τους είναι να βυθισθούν ανενόχλητοι στον ευδαιμονισμό και την κραιπάλη. Χωρίς μεταφυσικές αναζητήσεις ο θάνατος δεν τους απασχολεί, αντίθετα τους βοηθεί να βυθίζονται όλο και περισσότερο στις υλικές απολαύσεις. «Φάγωμεν, πίωμεν, αύριον γαρα αποθνήσκομεν» (Ησ. 22,13 και Α´Κορ. 15,32).
Τι φοβερές ομοιότητες με την σημερινή εποχή! Με τις λέξεις παγκοσμιοποίηση, ενοποίηση, οικονομική ένωση, ανάπτυξη, εφευρέσεις, νέα εποχή και άλλες παρόμοιες οι άνθρωποι πίστεψαν ότι από δω και πέρα δεν υπάρχουν προβλήματα και αφέθηκαν στην απόλαυση εδώ και τώρα των υλικών παροχών. Κατάφεραν να γίνουν καταναλωτικά όντα και άνοδος του πολιτισμού γι' αυτούς είναι η άκρατη και χωρίς όρια κατανάλωση. Αυτό όμως είναι καταστροφή του ανθρώπου και ο Θεός παραχωρεί διάφορα δεινά να καταστρέφουν την ησυχία και την ραστώνη μας, για να προαγόμαστε πνευματικά.
Μη ζητάμε λοιπόν από τους προφήτες και τις προφητείες να μας αναγγείλουν την τέλεια παύση των δεινών και την εξομάλυνση όλων των αντιξοοτήτων της ζωής μας. Αυτό θα ήταν κάτι καταστροφικό για την πνευματική μας ανάπτυξη. Μόνο μετά την δευτέρα παρουσία θα υπάρξει η πλήρη άνεση, ειρήνη, ησυχία, ευτυχία· γιατί τότε θα έχει ολοκληρωθεί και η πνευματική ανάπτυξη όσων θέλησαν να υπακούσουν στον άγιο Τριαδικό Θεό.
ΑΡΧΙΜ.ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ