«Κατόπιν ο βασιλιάς της Συρίας θα ξεκινήσει να επιστρέψει στην χώρα του με πολύ πλούτο. Στη καρδιά του θα σκέφτεται σχέδια πονηρά εναντίον του λαού της αγίας Δια­θήκης (του ιουδαϊκού λαού), τα οποία θα πραγματοποιήσει καθ' οδόν (θα σφάξει λαό και θα ιεροσυλήσει) και στο τέλος θα επιστρέψει στην χώρα του.

»Αργότερα εις χρόνο κατάλληλο θα επιστρέψει και θα κατευθυνθεί πάλι εναντίον της Αιγύπτου, αλλά η εκστρατεία του αυτή δεν θα αποβεί επιτυχής όπως η πρώτη και η τε­λευταία. Θα αντισταθούν σ' αυτόν οι εξορμώντες Κίτιοι και θα ταπεινωθεί από αυτούς.

»Γι' αυτό θα επιστρέψει στην Συρία μέσω Ιουδαίας και εκνευρισμένος από την απο­τυχία του, θα στραφεί με ορμή και θυμό κατά του λαού της αγίας Διαθήκης. Και αφού προξενήσει πολλά κακά, επιστρέφοντας για την Συρία θα επικεντρώσει την προσοχή του στο να συνεργαστεί με τους Ιουδαίους, που εγκατέλειψαν τον μωσαϊκό νόμο. Δικές του στρατιωτικές δυνάμεις θα έλθουν και θα βεβηλώσουν τον ιερό ναό των Ιουδαίων, θα καταργήσουν τις καθημερινές θυσίες, και θα στήσουν στο ναό το βδέλυγμα της ερη­μώσεως (θυσιαστήριο και άγαλμα του ολυμπίου Διός). Οι αποστάτες Ιουδαίοι θα προ­τείνουν δόλιες τακτικές, αλλά ο λαός του Θεού, που γνωρίζει ποια είναι η ορθή πίστη θα μείνει αταλάντευτος και εν τέλει θα νικήσει. Βεβαίως οι ευσεβείς αυτοί θα υπο­φέρουν πολλές δοκιμασίες και βασανιστήρια, θα σφαγούν, θα καούν, θα αιχμαλωτι­στούν για πολύ χρόνο. Κατά τον χρόνο αυτό της δοκιμασίας τους θα έχουν κάποια μι­κρή βοήθεια από τον Θεό. Τότε θα προστεθούν σε αυτούς και άλλοι, αλλά θα το κάνουν υποκριτικά και από υπολογισμό. Ο διωγμός που θα υποφέρουν θα έχει ως απο­τέλεσμα να δοκιμαστούν μέσα στο καμίνι των δοκιμασιών και να αποδειχθούν οι πράγ­ματι πιστοί και άγιοι. Η δοκιμασία αυτή βέβαια δεν θα κρατήσει πολύ, αλλά θα έχει τέλος.

»Ο βασιλιάς της Συρίας θα κάνει ό,τι θέλει και θα υψώσει τον εαυτό και θα τον με­γαλύνει έναντι κάθε Θεού. Και θα μιλεί υπέρογκα και βλάσφημα λόγια για τον εαυτό του, μέχρις ότου συμπληρωθεί η ώρα της θείας επεμβάσεως. Διότι ο Θεός κάποτε θα επέμβει και θα θέσει τέλος σε κάθε σατανικό πρόσωπο ή σύστημα. Σε κανένα από τους θεούς των πατέρων του δεν θα δείξει σεβασμό και δεν θα έχει την επιθυμία των γυναι­κών. Κανένα θεό δεν θα τιμήσει, γιατί το ενδιαφέρον του θα είναι να τιμηθεί αυτός σαν θεός. Αντίθετα θα τιμήσει τον θεό Μαωζείν, τον οποίον δεν γνώριζαν οι πατέρες του. Τον θεό αυτόν θα τον δοξάσει με χρυσάφι και ασήμι και πολύτιμους λίθους και δώρα πολύτιμα μεγάλης αξίας. Θα υψώσει δε οχυρωματικά έργα για τις στρατιωτικές φρου­ρές του με την βοήθεια του ξένου αυτού θεού. Με τις στρατιωτικές νίκες του θα προ­σφέρει πολύ τιμή και δόξα στους συνεργάτες του, με το να τους κάνει εξουσιαστές σε πολλούς ανθρώπους και θα μοιράσει την γη μαζί με δώρα σε αυτούς».

Στο κείμενο που παραθέσαμε προφητεύεται η κακοποίηση του λαού της Ιουδαίας, η σύληση της Ιερουσαλήμ και η λαφυραγώγηση του ναού, που έγιναν όταν ο Αντίο­χος επέστρεψε από την πρώτη του εκστρατεία στην Αίγυπτο. Τους είχε κτυπήσει όταν αντιμετώπισε τον Πτολεμαίο ΣΤ´ τον Φιλομήτορα, που του είχε επιτεθεί πριν αυτός εκστρατεύσει εναντίον της Αιγύπτου, όπως είδαμε, τους κτυπά και τώρα.

Προφητεύεται επίσης και άλλη επιχείρηση κατά της Αιγύπτου. Ο Αντίοχος μετά την πρώτη εκστρατεία του κατά της Αιγύπτου, η οποία εστέφθη από επιτυχία και από την οποία επέστρεψε κατάφορτος από λάφυρα, επιχείρησε για δεύτερη φορά να εκ­στρατεύσει το 168/167 π. Χ. αλλά αυτή η εκστρατεία του απέτυχε, γιατί του επετέθη­σαν οι Κίτιοι με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να επιστρέψει.

Κίτιοι κατά λέξη είναι οι κάτοικοι της Κύπρου. Ονομάσθηκαν έτσι από την φοινι­κική αποικία Κίτιον που υπήρχε στην Κύπρο. Με ευρύτερη έννοια όμως Κίτιοι ονο­μαζόταν οι κάτοικοι της Μεσογείου (πρβλ. Αριθμ. 24,24 και Α´ Μακ. 1,1). Ειδικά όμως εδώ υπό το όνομα Κίτιοι οι περισσότεροι από τους ερμηνευτές υποστηρίζουν ότι πρέπει να εννοήσουμε τους Ρωμαίους. Η ιστορία μας πληροφορεί ότι ο Πτολεμαί­ος ο ΣΤ´ ο Φιλομήτωρ ήταν σύμμαχος των Ρωμαίων και την δύσκολη εκείνη στιγμή ζήτησε την βοήθειά τους. Ο Αντίοχος ο Δ´ εκείνη τη στιγμή πολιορκούσε την Αλε­ξάνδρεια, όπου βρισκόταν ο Πτολεμαίος ΣΤ´μαζί με την μητέρα του Κλεοπάτρα. Οι Ρωμαίοι έστειλαν αμέσως αντιπροσωπία και απαίτησαν από τον Αντίοχο Δ´ να στα­ματήσει την πολιορκία. Ο Αντίοχος ζήτησε μικρή διορία για να συμβουλευθεί τους συνεργάτες του, αλλά ένα μέλος της αντιπροσωπίας των Ρωμαίων χάραξε ένα κύκλο γύρω του και του είπε να μη εξέλθει από τον κύκλο, αν δεν δώσει θετική απάντηση στην διαταγή της Συγκλήτου. Ο Αντίοχος Δ´τότε έλυσε την πολιορκία και ανεχώρη­σε από την Αίγυπτο με τον στρατό του, γιατί φοβήθηκε τη δύναμη των Ρωμαίων. Αυτά μας τα διασώζουν οι ιστορικοί Πολύβιος (Έλληνας) και Τίτος Λίβιος (Ρωμαί­ος).

Ο Αντίοχος Δ´επιστρέφοντας ταπεινωμένος στην Συρία θα ξεσπάσει και πάλι κατά των Ιουδαίων. Θα εισέλθει στο ναό τους και θα πάρει το χρυσό θυσιαστήριο των θυ­μιαμάτων, την επτάφωτη χρυσή λυχνία και άλλα σκεύη (Α´ Μακ. 1,21 και εξής) με αποτέλεσμα να βυθιστεί σε πένθος ο λαός του Ισραήλ. Επίσης κατάργησε τις θυσίες, αφιέρωσε τον ναό των Ιεροσολύμων στον Ολύμπιο Δία (Β´ Μακ. 6,21) και εξαπέλυ­σε άγριο διωγμό εναντίον των Ιουδαίων που έμειναν πιστοί στην πίστη τους. Τότε μαρτύρησε ο Ελεάζαρος, η αγία Σολομονή και τα επτά παιδιά της και τότε οι Μακ­καβαίοι άρχισαν ένοπλη αντίσταση εναντίον του. Οι διωγμοί θα σταματούσαν με τον θάνατο του Αντιόχου Δ´.

Ο Αντίοχος εν τέλει φερόμενος αρνητικά έναντι όλων των θεών και υψώνοντας τον εαυτό του στη θέση των άλλων θεών θα γίνει τύπος του Αντιχρίστου και πρόδρο­μός του, όπως και άλλοι βασιλείς που κινήθηκαν παρόμοια σε διάφορες χρονικές στιγμές (Φαραώ, Ναβουχοδονόσορ και οι διάδοχοί του και άλλοι). Βεβαίως ο ίδιος λάτρευε κατά τους ιστορικούς τον Ολύμπιον Δία, οπότε τα όσα λέγονται στο κείμενο για απόλυτη αντίθεσή του με τους θεούς πρέπει να θεωρηθούν ως προφητεία για τον τελικό Αντίχριστο. Πρόβλημα για τους ερμηνευτές είναι ο θεός Μαωζείν. Μερικοί λένε ότι ήταν ο θεός του πολέμου.

ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ