Το πείραμα για το ποιος είναι ο αληθινός Θεός
Ο Ηλίας όχι μόνο ήλεγξε τον βασιλιά αλλά προχώρησε και περισσότερο. Όλοι οι εξωτερικοί παράγοντες ήταν ευνοϊκοί υπέρ του Βάαλ. Το βασιλικό ζευγάρι και η αυλή τους, οι προφήτες της ντροπής και του αίσχους, ο λαός λάτρευαν τον Βάαλ. Ο υπέρμαχος του αληθινού Θεού φανερά ήταν μόνο ένας. Βέβαια, απ' ότι θα μας πει η Γραφή πιο κάτω, υπήρξαν επτά χιλιάδες άνθρωποι που δεν έκλιναν το γόνατό τους στον Βάαλ, αλλά αυτοί ήταν κρυφοί και λανθάνοντες. Ο Ηλίας λοιπόν, αψηφώντας την κοσμική δύναμη και την συντριπτική πλειοψηφία, ζήτησε από τον Αχαάβ να καλέσει όλους τους Ισραηλίτες στο όρος Κάρμηλο και μάλιστα τους τετρακόσιους πενήντα προφήτες και τους τετρακόσιους προφήτες που ζούσαν στα άλση και τους διέτρεφε η βασίλισσα Ιεζάβελ. Αυτοί οι προφήτες ονομάζονται από την Γραφή προφήτες της ντροπής, διότι ασχολούνταν με την ελεεινή θρησκεία του Βάαλ και της συζύγου του Αστάρτης και φρόντιζαν οι Ισραηλίτες να ξεχάσουν τον αληθινό Θεό και την παράδοσή τους.
Ο βασιλιάς, ενώ ήταν τόσο εχθρικός προς τον Ηλία και θα περίμενε κανείς να τον φονεύσει, ικανοποίησε το αίτημα του και συγκέντρωσε στο βουνό Κάρμηλο τον λαό και τους προφήτες του Βάαλ και των αλσών, που κατά τους ερμηνευτές ήταν προφήτες αφιερωμένοι στην λατρεία της Αστάρτης. Ο Ηλίας έδωσε διαταγή και ο βασιλιάς υπάκουσε. Τα φέρνει έτσι η πρόνοια του Θεού και η αγάπη του για τους πιστούς του και μάλιστα τους πιστούς εκπροσώπους του. Στην Αποκάλυψη του Ιωάννου (3,9) ο Θεός λέγει στον επίσκοπο της Φιλαδέλφειας ότι θα κάνει τους Εβραίους, οι οποίοι τον εχθρεύονται και του δημιουργούν συνεχώς προβλήματα, να έρθουν και να προσκυνήσουν τα πόδια του, για να καταλάβουν ότι εγώ σε αγαπώ!
Θα περίμενε κανείς μετά από αυτή την θετική ανταπόκριση του βασιλιά ο Ηλίας να μιλούσε ευγενικά και διακριτικά. Εκείνος όμως είπε «τα σύκα-σύκα και την σκάφη-σκάφη». «Μέχρι πότε εσείς θα κουτσαίνετε και από τα δύο πόδια και θα αμφιταλαντεύεστε και θα μένετε αναποφάσιστοι; Εάν ο Κύριος είναι ο πραγματικός και αληθινός Θεός ακολουθείστε τον και λατρεύστε τον. Εάν είναι πραγματικός και αληθινός ο Βάαλ τότε ακολουθείστε τον αυτόν». Οι αποχαυνωμένοι όμως και ναρκωμένοι Ισραηλίτες δεν έδωσαν καμμία απάντηση. Τους βόλευε να λατρεύουν και τον Γιαχβέ και τον Βάαλ. Αρκεί να είχαν ησυχία και υλικές απολαύσεις. Ο Θεός όμως θέλει την αποκλειστικότητα και την απόλυτη αφοσίωση.
Τότε ο Ηλίας πρότεινε τότε να φέρουν δύο βόδια και να γίνουν δύο θυσιαστήρια. Ένα για τους προφήτες του Βάαλ και ένα για τον ίδιο. Θα κομμάτιαζαν τα ζώα και θα προσέφεραν θυσία, χωρίς όμως να ανάψουν φωτιά οι ίδιοι. Την φωτιά θα την άναβε θαυματουργικά ο Θεός στον οποίο θα προσφέρανε την θυσία και έτσι θα φαινόταν ποιος είναι αληθινός Θεός. Τότε ο λαός αποκρίθηκε ότι συμφωνεί με τη σκέψη του. Θα μπορούσε να πει ο Ηλίας να προσευχηθούν για να βρέξει οι προφήτες της αισχύνης και μετά ο Ηλίας κι έτσι να φανεί ποιος είναι ο αληθινός Θεός. Αλλά έπρεπε πρώτα να κατεβεί το ουράνιο πυρ να γίνει η μετάνοια και η κάθαρση, η σφαγή των προφητών της αισχύνης και μετά να έρθει η βροχή.
Είπε ο Ηλίας τότε να αρχίσουν οι προφήτες του Βάαλ οι οποίοι ήταν περισσότεροι. Αρχίσανε πράγματι να επικαλούνται τον Βάαλ για να ανάψει το θυσιαστήριο, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Δεν υπήρξε καμμία απάντηση ούτε ένδειξη ότι ο Βάαλ τους ακούει. «Ουκ ην φωνή και ουκ ην ακρόασις» όπως γράφει το αρχαίο κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης.
Έφθασε το μεσημέρι και ο Ηλίας τους ειρωνεύτηκε. «Φωνάξτε μήπως ο θεός σας είναι απασχολημένος ή μήπως κοιμάται και δεν σας ακούει». Εκείνοι φώναζαν και αυτοτραυματιζόταν με μαχαίρια και λόγχες, όπως συνήθιζαν, για να εξαναγκάσουν τον Βάαλ να τους ακούσει. Στο αίμα του μόσχου πρόσθεταν και το δικό τους αίμα. Βέβαια ο αληθινός Θεός δεν επέτρεπε στους Ισραηλίτες παρόμοιο τρόπο λατρείας. Ήταν απαράδεκτος για τη λογική του (Λευϊτ. 19,28) Έφθασε το δειλινό και ο Βάαλ δεν απάντησε στην προσευχή των προφητών του. Βέβαια η Αποκάλυψη (13,13-14) μας προειδοποιεί ότι το θηρίο κατά παραχώρηση Θεού θα στείλει φωτιά από τον ουρανό στη γη, μπροστά στα μάτια των ανθρώπων για να τους πλανήσει. Εδώ όμως ο Θεός δεν άφησε τον Σατανά να κάνει κάτι παρόμοιο, γιατί έπρεπε να λάμψει η αλήθεια και να στηρίξει τον προφήτη του, που είχε μείνει μόνος και έρημος να αγωνίζεται για τον Γιαχβέ.
Τότε ο Ηλίας τους είπε να σταματήσουν την προσπάθειά τους και να αρχίσει αυτός. Συγκέντρωσε τον λαό κοντά του, πήρε δώδεκα λίθους ανάλογα με τον αριθμό των φυλών του Ισραήλ και επιδιόρθωσε παλαιό θυσιαστήριο που υπήρχε εκεί. Ο Ισραηλιτικός λαός είχε χωρίσει. Οι δέκα φιλές στο βορρά είχαν δικό τους κράτος και οι δύο φυλές του Ιούδα και του Βενιαμίν στο νότο είχαν το δικό τους κράτος. Λόγω αυτής της πολιτικής διαιρέσεως δεν μπορούσαν να προσφέρουν θυσίες στο ναό του Σολομώντος και έτσι κατ' άκραν οικονομία θυσίαζαν σε δικό τους θυσιαστήριο το οποίο τώρα ο Ηλίας το επιδιορθώνει, γιατί προφανώς είχε εγκαταλειφθεί ή και καταστραφεί από την Ιεζάβελ, αλλά επίσης το αφιερώνει και στις δώδεκα φυλές του Ισραήλ, άσχετα που αυτές ήταν χωρισμένες πολιτικά και θρησκευτικά και το βόρειο βασίλειο είχε προσχωρήσει στην λατρεία του Βάαλ. Ο Ηλίας με την πράξη του αυτή θέτει ξανά το θέμα της ενώσεως του Ισραήλ εθνικά αλλά και θρησκευτικά. Τους υπενθυμίζει πως ήταν και πως κατήντησαν!
Γύρω από το θυσιαστήριο έσκαψε τάφρο που χωρούσε δέκα τέσσερα κιλά νερού. Έβαλε τα ξύλα πάνω στο θυσιαστήριο, πάνω τους τα κομμάτια του βοδιού και μετά είπε και φέρανε τέσσερις στάμνες γεμάτες με νερό και τις ρίξανε πάνω στα ξύλα και το κρέας. Αυτό το επανέλαβαν άλλες δύο φορές με αποτέλεσμα τα πάντα να βραχούν και να γεμίσει η τάφρος γύρω από το θυσιαστήριο με νερό. Με την πράξη του αυτή ο Ηλίας ήθελε να αποκλείσει κάθε σκέψη ότι η φωτιά ήρθε με τέχνασμα δικό του και όχι θείο θαύμα.
Τότε ο Ηλίας προσευχήθηκε ως εξής· «Κύριε ο Θεός του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ισραήλ (δηλαδή του Ιακώβ) άκουσε την προσευχή μου σήμερα και στείλε φωτιά, για να καταλάβει ο λαός αυτός ότι εσύ είσαι ο Κύριος ο Θεός του Ισραήλ και ότι εγώ είμαι δούλος δικός σου και έκανα ό,τι έκανα κατόπιν εντολής σου». Και έπεσε αμέσως φωτιά από τον ουρανό και κατέφαγε το σφάγιο, τα ξύλα και εξάτμισε όλο το νερό, Έκαψε ακόμη και τις πέτρες και έγλειψε και καψάλισε κι αυτό το χώμα. Αυτό φανέρωσε την θεία της προέλευση, αλλά και την επιθυμία του Θεού να μή υπάρχει άλλο θυσιαστήριο, να ενωθούν ξανά οι φυλές όπως πρώτα και να προσφέρουν τις θυσίες τους μόνο στο ναό των Ιεροσολύμων. Μετά το καταπληκτικό αυτό θαύμα όλος ο λαός έπεσε μπρούμυτα και ομολόγησαν ότι πράγματι αυτός είναι ο αληθινός Θεός, ο Θεός του Ισραήλ. Ο Ηλίας με το επεισόδιο αυτό είναι ο νέος Μωυσής που ενώπιον του Καρμήλου, όπως ο Μωυσής ενώπιον του Σινά, συνάπτει την εκ νέου διαθήκη με τον Θεό και την εκ νέου καθιέρωση του Ισραήλ.
Αμέσως μετά ο Ηλίας διέταξε να συλλάβουν όλους τους προφήτες του Βάαλ, που μείνανε αμετανόητοι αλλά και παίξανε τον κύριο ρόλο για την απομάκρυνση του λαού από τον αληθινό Θεό, και, αφού τους κατέβασε στο χείμαρρο Κισσών, τους έσφαξε όλους, προφανώς με την βοήθεια του λαού, ο οποίος έδειξε με την πράξη του αυτή την οριστική του απομάκρυνση από την θρησκεία του Βάαλ αλλά και την πλήρη αντίθεση του πλέον με όσους την υποστήριζαν. Ο άγιος Χρυσόστομος παρατηρεί ότι οι προφήτες, που σφάζανε τα παιδιά των Ισραηλιτών ως θυσία στον Βάαλ, ήρθε η στιγμή να πληρώσουν για τις αμαρτίες τους. Οι γονείς που προσφέρανε τα παιδιά τους τώρα προσφέρουν το αίμα των προφητών, για να σβήσει η ειδωλολατρία.
ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ