(Γιορτή των τριών Ιεραρχών)
Η εποχή μας έχει πλεονεκτήματα για δασκάλους και μαθητές. Δεν μπορεί να ισχυρισθεί κανείς ότι δεν υπάρχουν άφθονα τα μέσα, για ν’ αποκτήσει γνώσεις, εφόδια.
Τότε νιώθεις «άνθρωπος», όταν η λογική σου έχει γυμνασθεί· μπορείς ν’ αναζητήσεις απαντήσεις στις απορίες για τον εαυτό σου, για τη φύση, για τις ασθένειες.
Ανακαλύπτεις κάθε ομορφιά, που ο καλλιτέχνης άνθρωπος αποτύπωσε στη μουσική του, στη ζωγραφική, στην τραγωδία. Νιώθεις τυχερός, όταν απολαμβάνεις ό,τι οι αιώνες δημιούργησαν και στο προσφέρουν. Ξαναζείς τον νικηφόρο αγώνα του ανθρώπου πάνω στη γη.
Είσαι ένας από τους επιστήμονες, τεχνικούς. καλλιτέχνες τού κόσμου, αν το θέλεις, Όταν γευθείς το μέλι ξέρεις αν είναι γλυκό.
Αλλά δεν είναι μόνον αυτά, Θα δεις τον αγώνα και την αγωνία του ανθρώπου να πλησιάσει το άκρως αγαθό, τον Θεό, μέχρι να του αποκαλυφθεί και με αγάπη και πόνο να του δείξει τρόπους ζωής. Ο Χριστός έδειξε πώς θα είμαστε δίκαιοι, αξιοπρεπείς, ελεύθεροι από πάθη, ενωμένοι μεταξύ μας και μαζί Του. Αυτή η γνώση και ο σεβασμός του Θεού είναι η αληθινή σοφία που οδηγεί και στη σωτηρία. Οι άλλες γνώσεις είναι βοηθητικές για την ολιγόχρονη ζωή μας.
* * *
Οι Τρεις Ιεράρχες ήσαν οι ολοκληρωμένοι παιδαγωγοί κάτοχοι της ανθρώπινης γνώσεως και της σοφίας κατά Θεόν. Η ζωή τους με τη χάρη τού Θεού έδωσε καρπούς, που μέχρι σήμερα αναγνωρίζονται και από τους πιστούς ορθόδοξους χριστιανούς αλλά και από ετεροδόξους. Ένας ξένος και αλλόθρησκος καθηγητής Κοινωνιολογίας, στο Λονδίνο, έφερε πάντοτε μαζί του τα συγγράμματα του Αγίου Βασιλείου και έλεγε στους Έλληνες φοιτητές· «Εσείς δεν έχετε ανάγκη από άλλη Κοινωνιολογία».
* * *
Ο ιερός Χρυσόστομος έλεγε «εν τω θέλειν κείται το παν». Αυτό ισχύει και για τους μαθητές-φοιτητές και για τους εκπαιδευτικούς.
Οι εκπαιδευτικοί, αν θέλουν, είναι εύκολο να κινήσουν το ενδιαφέρον των μαθητών για οποιοδήποτε μάθημα, και το πιό άχαρο. Υπάρχουν διδακτικά μοντέλα, για να είναι ευχάριστο το μάθημα και η έρευνα στο μέτρο της ηλικίας των μαθητών που δώσουν την χαρά της δημιουργίας.
Αλλά και οι μαθητές, αν θέλουν, σήμερα που τους προσφέρονται τόσα χωρίς κόπο (δεν περπατούν χιλιόμετρα στο κρύο, δεν έχουν ένα μολύβι μικρό που μόλις πιάνεται, δεν τους λείπουν τα χαρτικά, τα βιβλία, οι υπολογιστές) ας εκτιμήσουν τις γνώσεις που τους προσφέρονται. Έτσι θα πάρουν τη θέση τους πάνω στη γη και μέσα στην κοινωνία. Θα βοηθήσουν και τα παιδιά τους στο δρόμο της γνώσης. (Τί θα τους πουν άλλωστε; «Δεν ξέρω, παιδί μου, δεν είχα ποτέ μου σχέση με το σχολείο»).
Ας μη νομίζουν άτι είναι έξυπνοι, επειδή χάνουν τον χρόνο τους σε πράγματα φτηνά και ανάξια, που προσφέρονται ακριβώς, για να αχρηστευθεί η νεολαία και κάποιοι να στήνουν χορό πάνω τους!
Και αν δεν έχουν καλούς δασκάλους, ας έχουν ερωτήματα, ας τους βομβαρδίζουν με το δικό τους ενδιαφέρον, για να μην κοιμούνται ήσυχοι.
* * *
Ο Ιωάννης Κακριδής στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης (1949) στην εορτή των Τριών Ιεραρχών υποστήριζε·
«Ο μαθητής είναι σκληρός κριτής του δασκάλου, γιατί τον θεωρεί ώριμο, τον θέλει ιδανικό άξιο να του δείξει το δρόμο της ζωής. Και ο δάσκαλος αξίζει μόνο όταν βλέπει στον κάθε νέο μια ψυχή άξια να πραγματώσει κάθε καλό. Κάθε άνθρωπος κρύβει μία σπίθα από τον Θεό, Αυτήν πρέπει ο δάσκαλος ν’ ανακαλύψει και να την δυναμώσει. Και δεν είναι μόνον οι γνώσεις που προσφέρονται σ’ αυτή την αμφίδρομη σχέση δασκάλου-μαθητή αυτές υπάρχουν και στα βιβλία.
Ο μαθητής δεν ξεχνά τον δάσκαλό του, όταν θεμελιώσει μέσα του την αγάπη και την εμπιστοσύνη στον άνθρωπο. Έτσι δάσκαλος και μαθητής έχουν τον κύκλο της δράσης τους στην πατρίδα τους ως επιστήμονες και πολίτες και ως άνθρωποι κάτω από το μάτι του Θεού».
* * *
Οι Τρεις Ιεράρχες και ως φοιτητές και ως διδάσκαλοι, έδειξαν τρόπους, για να πάρει αξία η ζωή. Να μη είναι οι γνώσεις αφορμή αλαζονείας και παντοδυναμίας κοσμικής αλλά σοφίας αληθινής όταν υπάρχει σχέση με τον Χριστό, την πέτρα της πίστεως, θεμέλιο της ζωής μας κανί της Εκκλησίας. Οι «μοντέρνες θεωρίες» νομίζουν ότι θα την ξεπεράσουν και θα βάλουν νέα θεμέλια στη ζωή, που ήδη την κλόνισαν και την γέμισαν δυστυχία.
«Δράξασθε παιδείας, μήποτε όργισθή Κύριος».
Περιοδικό «Δίλεπτο», Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου Διονύσου, Ιαν.– Φεβρ. 2010
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ