Στην αγία Γραφή πολύ συχνά γίνεται αναφορά στην αναγκαιότητα της μνήμης των όσων δίδαξε ο Χριστός, όπως και προσώπων και γεγονότων. Επίσης οι πατέρες της Εκκλησίας μας επισημαίνουν ότι ένας από τους μεγαλυτέρους εχθρούς της πνευματικής ζωής είναι η λήθη του Θεού, της αγάπης του, των δωρεών του. Ας δούμε μερικά σχετικά χωρία με γνώμες του Χριστού και του αποστόλου Παύλου για το θέμα μας.

α´. «Μνημονεύετε του λόγου ου εγώ είπον υμίν» (Ιω. 15,20). Δεν υπάρχει δούλος ο οποίος να είναι ανώτερος από τον Κύριό του. Αν εμένα με έδιωξαν και σας θα σας διώξουν. Εάν τον λόγο μου τον άκουσαν και τον δικό σας θα ακούσουν.

β´. «Μνημονεύετε της γυναικός Λωτ» (Λκ. 17,32). Όποιος θελήσει να σώσει τη ζωή την υλική, με τα υλικά αγαθά που την συνοδεύουν, θα την χάσει και θα χάσει και την αιώνια ζωή.

γ´. «Ούπω νοείτε, ουδέ μνημονεύετε τους πέντε άρτους των πεντακισχιλίων και πόσους κοφίνους ελάβετε; Ουδέ τους επτά άρτους των τετρακισχιλίων και πόσας σπυρίδας ελάβετε» (πρβλ. Ματθ. 16,5-17); Ο Χριστός κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας του συμβούλευσε τους μαθητές του να προσέχουν από τη ζύμη των Φαρισαίων και Σαδδουκαίων. Οι μαθητές, αντί να προσέξουν την πνευματική αναφορά των λόγων του Χριστού, ακούγοντας τη λέξη ζύμη, συνειρμικά, θυμήθηκαν ότι δεν πήραν άρτους μαζί τους, για να έχουν να φάνε. Τότε ο Χριστός τους μάλωσε λέγοντάς τους ότι ξεχάσανε ότι μαζί τους έχουν τον τροφέα της κτίσεως. Αυτόν που με πέντε άρτους και δύο ιχθείς χόρτασε πέντε χιλιάδες άνδρες και τα γυναικόπαιδα που είχαν και που άλλη φορά με επτά άρτους και λίγα ιχθύδια χόρτασε τέσσερις χιλιάδες άνδρες και τα γυναικόπαιδα τους. Και όχι μόνο χόρτασαν αλλά την πρώτη φορά περίσσεψαν δώδεκα κοφίνια, ενώ τη δεύτερη επτά.

Ο απόστολος Παύλος λέγει ότι ένας τρόπος για να αυξήσουμε την πίστη μας είναι η συνεχής ευχαριστία προς τον Θεό. «Βεβαιούμενοι εν τη πίστει καθώς εδιδάχθητε, περισσεύοντες εν αυτή εν ευχαριστία» (Κολ. 2,8). Όταν ευχαριστούμε το Θεό για δύσκολες στιγμές της ζωής μας, από τις οποίες βγήκαμε σώοι και αβλαβείς, τότε, αν έρθουν άλλες παρόμοιες δυσκολίες, θα τις αντιμετωπίσουμε με πίστη, διότι θα θυμούμαστε τις παλαιές διασώσεις μας και θα παίρνουμε κουράγιο.

δ´. «Μνημόνευε ουν πόθεν πέπτωκας, και μετανόησον και τα πρώτα έργα ποίησον» (Αποκ. 2,5). Είσαι καλός, πιστός, δραστήριος, λέγει ο Χριστός στον επίσκοπο της Εφέσου, αλλά την πρώτην σου αγάπη προς εμένα την έχασες. Δεν είσαι τόσο θερμός και ζεστός όσο πρώτα. Είσαι χλιαρός, όπως λέγει πιο κάτω στον επίσκοπο της Λαοδικείας (Αποκ. 3,16). Συνεπώς σύνελθε και μετανόησε, γι’ αυτή την αόρατη εξωτερικά πνευματική πτώση, και κάνε τα έργα σου όπως πρώτα. Αν δεν το κάνεις θα κινήσω την λυχνία σου εκ του τόπου αυτής και φυσικά θα μείνεις χωρίς θρόνο. Λυχνία εδώ είναι η τοπική Εκκλησία.

ε´. «Μνημόνευε Ιησούν Χριστόν εγηγερμένον εκ νεκρών, εκ σπέρματος Δαυίδ, κατά το ευαγγέλιόν μου, εν ώ κακοπαθώ, μέχρι δεσμών ως κακούργος (Β´Τιμ. 2,8). Να θυμάσαι και να κηρύττεις, τον Ιησούν, τον Σωτήρα μας, τον ένα της αγίας Τριάδος, ο οποίος ενσαρκώθηκε και έγινε άνθρωπος, πέθανε, αλλά επειδή ήταν και Θεός αναστήθηκε. Αυτό συνέβη πραγματικά και όχι κατά δόκηση και φαντασία, όπως λένε οι αιρετικοί Λέγει ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στην ερμηνεία του στην Β´προς Τιμόθεον ότι «και αυτή γαρ μοναχή η του Ιησού μνήμη, ευφραίνει την ψυχή και την παρηγορεί· γι’ αυτό ο Δαυίδ λέγει ‘Εμνήσθην του Θεού και ευφράνθην’ ( Ψαλμ. 76,4)· αυτό το ρητό ερμηνεύοντας ο Γρηγόριος ο Θεολόγος λέγει· ‘τι πιο εύκολο από το να θυμηθείς τον Θεό. Θυμήσου λοιπόν και συ και ευφραίνου. Τι εύκολη γιατρειά, τι γρήγορη θεραπεία, τι μεγάλη δωρεά!’. Γι’ αυτό και οι λεγόμενοι νηπτικοί πατέρες, παραγγέλλουν σε όλους τους χριστιανούς να έχουν παντοτινή μνήμη και μελέτη του ονόματος του Ιησού Χριστού λέγοντας ακαταπαύστως το Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού ελέησον με».

στ´. «Μνημονεύετε γαρ, αδελφοί, τον κόπον ημών και τον μόχθον· νυκτός γαρ και ημέρας εργαζόμενοι προς το μη επιβαρήσαί τινά υμών εκηρύξαμεν εις υμάς το ευαγγέλιον του Θεού» (Α´Θεσ. 2,9). Να θυμάστε την ακτημοσύνη μου, τον κόπο μου, τις θυσίες που έκανα, για να μη σκανδαλίσω κανένα. Να μη πει κανείς έγινα απόστολος για βιοπορισμό και για πλουτισμό. Θυσίασα ακόμη και τα νόμιμα δικαιώματά μου· ως εργάτης του ευαγγελίου μπορούσα να τρέφομαι από την Εκκλησία.

ζ´. «Μνημονεύετε των ηγουμένων ημών, οίτινες ελάλησαν υμίν τον λόγον του Θεού». Να θυμάστε τους πνευματικούς ηγέτες σας, οι οποίοι σας κήρυξαν τον λόγον του Θεού. Η ζωή των αγίων και η πίστη τους είναι πολύτιμο μαργαριτάρι, μη το περιφρονείτε. Αναγνωρίστε την αξία τους και αξιοποιείστε τους. Πάτε μπροστά αλλά με τους πατέρες.

«Ων αναθεωρούντες την έκβασιν της αναστροφής μιμείσθε την πίστιν». Συνεχώς να στρέφετε την σκέψη σας σ’ αυτούς, να τους εξετάζετε μέσα σας, να τους μελετάτε με προσοχή, εξετάζοντας την γνησιότητα αυτών. Να παρατηρείτε το θαυμαστό αποτέλεσμα της ζωής τους και να μιμείστε την πίστη τους.

*  *  *

Πάντως στη Γραφή όχι μόνο ο Θεός εντέλλεται να μνημονεύουν οι πιστοί τα λόγια του και τις εντολές του αλλά και ο πιστός παρακαλεί τον Θεό να τον θυμάται. «Μνήσθητι μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου» (Λκ. 23,42) θα παρακαλέσει ο ληστής πάνω στον σταυρό. Και η Εκκλησία μας θα πάρει την δέησή του και θα την βάλλει στην ακολουθία των Τυπικών, να επαναλαμβάνεται μαζί με τους στίχους των μακαρισμών. Στις αγιογραφίες οι δωρητές γράφουν· «Δέησις εις μνήμην του τάδε». Δηλαδή αυτή η αγιογραφία είναι μια προσευχή, να θυμάται ο Θεός τον δωρητή. Λέμε «αιωνία η μνήμη» στην εξόδιο ακολουθία, όπως και στα μνημόσυνα. Να θυμάται δηλαδή ο Θεός τον κεκοιμημένο αιωνίως· όχι οι άνθρωποι. Το να θυμάται ο Θεός είναι ταυτόσημο με το να σώζει ο Θεός. Ο ίδιος ο Κύριος λέγει μη χαίρεστε γιατί τα δαιμόνια υποτάσσονται και μπορείτε να κάνετε ποικίλα σημεία  «χαίρετε δε ότι τα ονόματα υμών εγράφη εν τοις ουρανοίς» (Λκ. 10, 20). Αμήν· γένοιτο.