Υπάρχει ένας ψαλμός, ο 142, που χρησιμοποιείται στον εξάψαλμο, στο απόδειπνο, στον μικρό αγιασμό, το ευχέλαιο, την παράκληση. Ο ψαλμός αυτός αρχίζει ως εξής· «Κύριε εισάκουσον της προσευχής μου, ενώτισαι την δέησιν μου εν τη αληθεία σου, εισάκουσον μου εν τη δικαιοσύνη σου· και μη εισέλθης εις κρίσιν μετά του δούλου σου, ότι ου δικαιωθήσεται ενώπιον σου πας ζων». Παρακαλεί ο ψαλμωδός να ακούσει ο Θεός την προσευχή του, να αφουκραστεί την δέησή του, καθώς είναι αξιόπιστος και δίκαιος, και να μη μπει στη διαδικασία της κρίσεως, γιατί ενώπιόν του δεν μπορεί κανείς να θεωρηθεί δίκαιος.

Την αλήθεια που εκφράζει ο ψαλμός αυτός, ότι ενώπιον του Θεού κανείς δεν είναι δίκαιος και άγιος, την εκφράζει σε πολλά σημεία η αγία Γραφή. Αναφέρουμε μερικά. «Κύριος εκ του ουρανού διέκυψεν επί τους υιούς των ανθρώπων του ιδείν ει έστι συνιών ή εκζητών τον Θεόν. Πάντες εξέκλιναν, άμα ηχρειώθησαν, ουκ έστι ποιών χρηστότητα, ουκ έστιν έως ενός» (Ψαλμ. 13 και 52). «Εάν ανομίας παρατηρήσεις, Κύριε, Κύριε, τις υποστήσεται;» (Ψαλμ. 129,3).

Παλαιότερα είχε κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τίτλο «Ο δρόμος των ασκητών» εκεί ο συγγραφέας του Τίτο Κολλιάντερ διατυπώνει την άποψη ότι στην Ορθοδοξία δεν υπάρχουν ευσεβείς και ασεβείς, αλλά μετανοούντες και μη μετανοούντες. Η άποψη του είναι πολύ σωστή, για τους περισσοτέρους από εμάς, βάσει της αγίας Γραφής που προαναφέραμε, και πρέπει να γίνει φρόνημα όλων μας.

Ας θυμηθούμε τον Δαυείδ τον άνθρωπο που έγραψε ψαλμούς και θεωρείται ευσεβής βασιλιάς και άνθρωπος που ο Θεός τον βρήκε κατά την καρδία του και ότι θα κάνει όλα τα θελήματα του Θεού (Πραξ.13,22). Ο Δαυείδ δεν πρόσεξε και είδε μια γυναίκα, την Βηρσαβεέ, σύζυγο του αξιωματικού του Ουρία του Χετταίου, να λούεται στον κήπο της, την επεθύμησε, την έκανε δική του και έστειλε τον αξιωματικό άνδρα της στο πιο επικίνδυνο μέρος μιας μάχης των Ισραηλιτών ώστε να φονευθεί, πράγμα που έγινε. Μοιχός λοιπόν και δολοφόνος ο άνθρωπος του Θεού. Όταν όμως τον ήλεγξε ο προφήτης Νάθαν και συναισθάνθηκε τα αμαρτήματά του τότε η μετάνοια του κατέστη παροιμιώδης. Πολλά είναι τα χωρία που μπορούμε να αναφέρουμε από την Γραφή, αλλά θα αρκεσθούμε μόνο σε ένα. «Εκοπίασα εν τω στεναγμώ μου, λούσω καθ' εκάστην νύκτα την κλίνην μου, εν δάκρυσί μου την στρωμνήν μου βρέξω» (Ψαλμ. 6,7). Κουράσθηκε από το να στενάζει και λούζει κάθε νύχτα το στρώμα του και το κρεβάτι του με τα δάκρυά του! Αυτό κάνει τον άγιο Χρυσόστομο να τον ζηλεύει και να λέγει στην ερμηνεία αυτού του ψαλμού ότι «άλλοι επιθυμούν να έχουν χρυσά και ασημένια κρεβάτια· εγώ όμως επιθυμώ να έχω το λουσμένο με δάκρυα μετανοίας κρεβάτι του Δαυείδ». Συνεπώς ο Θεός τον βρήκε κατά την καρδία του όχι λόγω της ζωής του, αλλά λόγω της συνταρακτικής και ανυπέρβλητης μετάνοιάς του.

Ας θυμηθούμε και τους δώδεκα αποστόλους. Ο Ιούδας πρόδωσε τον Χριστό, ο Πέτρος τον αρνήθηκε, όλοι εκτός του Ιωάννου, του Θεολόγου και ευαγγελιστού, τον εγκατέλειψαν. Ο Ιούδας ομολόγησε ότι «ήμαρτον παραδούς αίμα αθώον» (Ματθ. 27,4), αλλά δεν ζήτησε το έλεός του. Θεωρητικά παραδέχθηκε το αμάρτημά του, δεν προχώρησε όμως στην συγκλονιστική μετάνοια του Πέτρου και των άλλων μαθητών. Έτσι κατήντησε εκεί που κατήντησε, ενώ οι άλλοι μαθητές κατέστησαν απόστολοι και μάρτυρες του Χριστού.

Ας θυμηθούμε τον Τελώνη και τον Φαρισαίο, τον Άσωτο, τις πόρνες που πλησίασαν τον Χριστό, τον ληστή επί του σταυρού και άλλα πολλά.

Πολλοί πιστεύουν ότι αυτά συνέβαιναν προ της Πεντηκοστής, αλλά η εκκλησιαστική ιστορία μας διαβεβαιώνει ότι και μετά την Πεντηκοστήν «εάν ανομίας παρατηρήσει ο Κύριος, τις υποστήσεται». Συγκρούσεις μεταξύ των αγίων αποστόλων και των πατέρων της Εκκλησίας, αρχομανίες και φιλοδοξίες μεταξύ των πατριαρχών και των πατριαρχείων, υποστήριξη και προβολή αναξίων κληρικών ή μετριοτήτων για ανάρρηση σε υψηλούς εκκλησιαστικούς θρόνους, σύμπλευση με την κοσμική εξουσία και τα μεγάλα συμφέροντα και τόσα άλλα.

Συνεπώς μόνο η αποφασιστική και συγκλονιστική μετάνοια «εις τύπον και τόπον Δαυείδ» μας αποκαθιστά ενώπιον Θεού, γιατί ενεργοποιεί το έλεος του, μας χαρίζει την άφεση και την χάρη του και την κατά το δυνατόν αγιότητα. Κατά τα άλλα μετά την πτώση του ανθρώπου «Πάσα η δικαιοσύνη ημών ως ράκος αποκαθημένης» (Ησ. 64,6).

ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ