Η γνωστή από τα βιβλία της Τατιάνα Γκορίτσεβα, Ρωσίδα διωγμένη από το παλαιό σοβιετικό καθεστώς, γράφει κάπου τα εξής ενδιαφέροντα· «Παντού (στη Δύση) συναντάμε τον ενοχλητικό κόσμο της διαφημίσεως, αυτόν τον ανάποδο κόσμο. Στον κινηματογράφο για παράδειγμα (πολύ περισσότερο στην τηλεόραση σήμερα). Μιλάνε για ευτελή πράγματα, διαφημίζουν ένα απορρυπαντικό, μια οδοντόβουρτσα με μια φωνή τόσο μυστηριώδη, τόσο υποβλητική σαν να επρόκειτο για κάτι σημαντικό, ουσιαστικό κι απαραίτητο. Αλλά, όταν πρόκειται για κάτι που είναι αληθινά απαραίτητο για όλους, όπως η ψυχή, το νόημα της ζωής, η σωτηρία, ακόμα και οι ιερείς ντρέπονται να μιλήσουν γι’ αυτό. Πράγματι βρίσκομαι στον κόσμο των καθρεπτών που παραμορφώνουν.
»Θυμάμαι έναν ιερέα σε μια εκδρομή στη Γερμανία, που είχε οργανωθεί από μια ενορία χωριού. Κατά την διάρκεια των δύο ημερών που διήρκεσε η εκδρομή, ο νέος ιερέας -αθλητικός και χαρούμενος- μας μίλησε για όλα· για αεροπλάνα και ποδόσφαιρο, για τις εκλογές και την διατροφή· γέλασε πολύ, προσπάθησε να ψυχαγωγήσει όλο τον κόσμο. Με λίγα λόγια ήταν σαν ένας υπεύθυνος ψυχαγωγίας. Ενώ ο τόσο όμορφος κόσμος πίσω από τα τζάμια, με τις απότομες πλαγιές του και τη λάμψη των μπλε και μωβ χρωμάτων του μου έφερνε στο νου αυθόρμητα τους στίχους των ψαλμών· ‘Ως εμεγαλύνθη τα έργα σου Κύριε! Πάντα εν σοφία εποίησας’.
»Μόλις επιστρέψαμε τον ρώτησα·
‘Γιατί δεν μιλήσατε μια φορά για τον Θεό, για την ομορφιά της δημιουργίας;’
Μου απάντησε· ‘Αν μιλούσα για το Θεό θα έχανα τους ανθρώπους μου, θα έμενα μόνος’.
‘Μα η μοναξιά ποτέ δεν ήταν αμαρτία’, του είπα, σκεπτόμενη ότι δεν ήταν αλήθεια ότι θα έχανε τους ανθρώπους του. Οι χωρικοί πάντα με άκουγαν ευχάριστα, όταν μιλούσα για την Εκκλησία μας και γενικά για την Εκκλησία, για την προσευχή. Μου ξαναζητούσαν να πάω να τους δω»1.
Είναι χαρακτηριστικά και αποκαλυπτικά και αποκαρδιωτικά συγχρόνως τα όσα λέγει η Γκορίτσεβα. Οι άνθρωποι του κόσμου να είναι λαλίστατοι και αδιάντροποι και προκλητικοί, όταν μιλάνε για το πιστεύω τους, τη φιλοσοφία τους, την ιδεολογία τους, ασχέτως αν αυτά που πρεσβεύουν είναι βλαβερά και βλακώδη, ευτελή και τιποτένια, και οι άνθρωποι της Εκκλησίας ακόμη και οι ηγέτες της, επίσκοποι και ιερείς, να μη τολμούν ν’ αρθρώσουν λόγο για την πίστη μας ή να διατυπώσουν αντίλογο για όσα εχθρικά και απαξιωτικά για την Εκκλησία λέγονται. Και ως δικαιολογία προβάλλουν ότι θα χάσουν τον κόσμο ή ότι θα μείνουν μόνοι. Είναι σαν να λέγει ένας γιατρός ότι δεν μπορώ να μιλήσω για τη θεραπεία των ασθενών, γιατί είναι σκληρή, επώδυνη και κοστίζει. Συνεπώς θα μου φύγουν οι ασθενείς κι εγώ θα μείνω μόνος. Πράγμα που ούτε κατά φαντασία μπορεί να συμβεί. Αλλά και αν συμβεί, έχουμε το παράδειγμα του Χριστού σε ανάλογη περίπτωση, που μας διδάσκει περί του πρακτέου. Όταν κάποτε πολλοί εκ των μαθητών αυτού, ακούγοντας το κήρυγμά του, σκανδαλίσθηκαν και είπαν «σκληρός εστίν ούτος ο λόγος· τις δύναται αυτού ακούειν;» και πολλοί εξ αυτών έφυγαν και σταμάτησαν να συμπορεύονται μαζί του, τότε ο Χριστός, αντί να φοβηθεί μήπως μείνει μόνος και τον εγκαταλείψουν και οι στενοί του μαθητές, είπε στους δώδεκα μαθητές του· «μη και υμείς θέλετε υπάγειν;» (πρβλ. Ιω. 6,60-67). Εκτός τούτου και το παράδειγμα του προφήτου Ηλία μας δίνει κουράγιο. Όταν παραπονέθηκε στο Θεό ότι οι πάντες εγκατέλειψαν τον αληθινό Θεό και αυτός εναπέμεινε μόνος και έρημος να τον λατρεύει, ο Θεός του απάντησε· όχι δεν είσαι μόνος αλλά υπάρχουν επτά χιλιάδες άνθρωποι που δεν έκλιναν γόνυ στον Βάαλ (πρβλ. Βασ. Γ΄ 19,13-18).
Βέβαια στη ζωή των αγίων εμφανίζονται στιγμές φοβερής μοναξιάς και εγκαταλείψεως. Ας θυμηθούμε τον Νώε, τον Αβραάμ, τον δίκαιο Ιωσήφ, τους προφήτες, τον Παύλο, ακόμη και τον ίδιο τον Χριστό στη Γεθσημανή. Είναι οι οριακές στιγμές του μεγάλου πειρασμού και της δοκιμασίας, που χαριτώνουν ανυπολόγιστα τους ανθρώπους του Θεού. Δεν πρέπει να τις φοβόμαστε, αλλά να τις αναμένουμε. Είναι και αυτές μέσα στην άθληση των παιδιών του Θεού.
Εκείνο που πρέπει να φοβόμαστε είναι αυτό που λέγει ο Κύριος· «Αμήν αμήν λέγω υμίν, εάν μη ο κόκκος του σίτου πεσών εις την γην αποθάνη, αυτός μόνος μένει· εάν δε αποθάνη, πολύν καρπόν φέρει» (Ιω. 12,24). Να η φοβερή μοναξιά! Είναι η μοναξιά που προκύπτει, όταν αποφεύγουμε το μαρτύριο και τον κατά Θεό θάνατο, για να σώσουμε βιολογικά και πρόσκαιρα αυτή την φθαρτή και περιστασιακή και εφήμερη υλική ζωή μας. Είναι επίσης η μοναξιά που προκύπτει, όταν αφήνουμε την κατά Θεόν ζωή και την υπακοή στις εντολές του. Είναι η μοναξιά του Αδάμ και της Εύας μετά την πτώση, του Κάιν, του Ιούδα, όλων των προδοτών και αποστατών της εν Χριστώ πίστεως και ζωής.
Ο Χριστός και πάλι μας προειδοποιεί· «Ουαί όταν καλώς υμάς είπωσι πάντες οι άνθρωποι· κατά τα αυτά γαρ εποίουν τοις ψευδοπροφήταις οι πατέρες αυτών» (Λουκ.6,26). «Μακάριοι έστε όταν ονειδίσωσιν υμάς και διώξωσι και είπωσι παν πονηρόν ρήμα καθ’ ημών ψευδόμενοι ένεκεν εμού. Χαίρετε και αγαλλιάσθε, ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς· ούτω γαρ εδίωξαν τους προφήτας τους προ υμών» (Ματθ. 5,11-12).
Πόσο διαφορετική, αλήθεια, είναι η κατά Θεόν δημοτικότητα και προβολή και ανέλιξη! Είναι η δημοτικότητα του σταυρού, της ήττας και του θανάτου του προσωπικού εγώ και συμφέροντος. Η δημοτικότητα της συκοφαντίας, του διασυρμού, του ονειδισμού. Η δημοτικότητα του διωγμού και του μαρτυρίου. Η δημοτικότητα αυτή είναι ένα σκάνδαλο για τον άνθρωπο που δεν έχει νουν Χριστού. Κι όμως είναι η μόνη που σώζει και ωφελεί ουσιαστικά και αιώνια.
Εάν πιστεύουμε λοιπόν, ας μη ντρεπόμαστε να διακηρύττουμε τη διδαχή του Χριστού και ας έχουμε θάρρος, τουλάχιστον όσο έχουν οι διαφημιστές του κόσμου τούτου.
Παραπομπές
1. Τατιάνας Γκορίτσεβας, Είναι επικίνδυνο να μιλάς για το Θεό, εκδ. «Τήνος, Αθήνα 1987, σσ. 110-111.
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ