ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
Φέτος συμπληρώθηκαν 1600 χρόνια από τη μαρτυρική κοίμηση του αγίου Χρυσοστόμου. Για να τιμηθεί αυτή η επέτειος και για να ζωντανεύσει πιο εναργώς και παραστατικά το πρόσωπο και το έργο του αγίου Χρυσοστόμου προγραμματίσθηκαν διάφορα συνέδρια σ’ όλο τον κόσμο. Ένα απ’ αυτά συνεκλήθη από την ελληνορθόδοξη Μητρόπολη του Σικάγου και από το ελληνορθόδοξο γυναικείο μοναστήρι του αγίου Χρυσοστόμου. Το μοναστήρι αυτό το ίδρυσε ο αγιορείτης ιερομόναχος π. Εφραίμ με την ευλογία του επισκόπου του Σικάγου κ.κ. Ιακώβου. Ο επίσκοπος Σικάγου έδωσε το όνομα του αγίου Χρυσοστόμου στο μοναστήρι, όταν ιδρύθηκε, και προσκάλεσε τους εισηγητές στο συνέδριο, το οποίο και παρακολούθησε και κήρυξε την έναρξη και το πέρας του. Το θέμα του συνεδρίου ήταν· «Η επικαιρότητα της θεολογικής, ποιμαντικής και εκκλησιαστικής διδασκαλίας του αγίου Χρυσοστόμου σήμερα, 1600 χρόνια από την μαρτυρική του κοίμηση».
Το συνέδριο άρχισε το βράδυ της 13ης Σεπτεμβρίου με πολυαρχιερατικό συλλείτουργο-αγρυπνία δια την εορτή της υψώσεως του Σταυρού (ημέρα της μαρτυρικής κοιμήσεως του ι. Χρυσοστόμου), οι εργασίες του πραγματοποιηθήκαν στις 14 και 15 Σεπτεμβρίου και ολοκληρώθηκε με πολυαρχιερατικό συλλείτουργο την Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου. Καθημερινώς ετελείτο μετά το πέρας των συνεδριάσεων εσπερινός, επακολουθούσε τράπεζα και μετά απόδειπνο. Στο συνέδριο αυτό κλήθηκαν να λάβουν μέρος ως εισηγητές και ως σύνεδροι και πρόσωπα του θεολογικού και εκκλησιαστικού κόσμου της Ελλάδος, της Κύπρου, και της Σερβίας. Συντονιστές των τεσσάρων συνεδριών και φυσικά εισηγητές ήταν κατά σειρά εμφανίσεως, οι πρωτοπρεσβύτεροι και καθηγητές των πανεπιστημιακών θεολογικών σχολών Αθηνών και Θεσσαλονίκης, π. Γεώργιος Μεταλληνός και π. Θεόδωρος Ζήσης. αναφέρουμε τους εισηγητές με τις αντίστοιχες εισηγήσεις τους.
α)Πρωτοπρεσβύτερος π. Ιωάννης Ράλλης (Η.Π.Α.): Προσωπογραφία και εργογραφία του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
β)Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Δράγας (Η.Π.Α.): Ευαγγέλιο και Εκκλησία.
γ)Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αθανάσιος Γέφτιτς (Σερβία): Η εσχατολογική και ηθική προσέγγισις εις την διδασκαλία του αγίου Χρυσοστόμου.
δ)Πρωτοπρεσβύτερος π. Θεόδωρος Ζήσης: Ανατομία της σύγχρονης εκκλησιαστικής ζωής κατά τον ι. Χρυσόστομο.
ε)Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Μπεσίνας (Η.Π.Α.): «Ο ποιμήν ο καλός και την ψυχήν αυτού τίθησι υπέρ των προβάτων». Το χρέος του ιερέως κατά τον ι. Χρυσόστομον.
στ)Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος: Η νηπτική και κοινωνική διδασκαλία του ι. Χρυσοστόμου.
ζ) Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Μεταλληνός: Η πρόταση του ι. Χρυσοστόμου δια την εν Χριστώ αντιμετώπιση του κοινωνικού προβλήματος.
η)Πρωτοπρεσβύτερος π. Δημήτριος Καρέλλας (Η.Π.Α.): «Μακάριοι οι δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης». Ποιμαντικές παρεμβάσεις του ι. Χρυσοστόμου από την εξορία προς τους χριστιανούς του 21ου αιώνος.
θ)Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος: Ο ι. Χρυσόστομος ως πνευματικός πατήρ της αγίας Ολυμπιάδος.
ι)Πρεσβυτέρα Βαρβάρα Μεταλληνού: Η γυναίκα στο διδακτικό έργο της Εκκλησίας κατά τον ι. Χρυσόστομο. ία)Αρχιμανδρίτης π. Ανδρέας Κονάνος (Αρχιεπισκοπή Αθηνών): Η άσκηση στην πόλη λέγεται οικογένεια!
Ιερά αποδημία
Τον π. Θεόδωρο Ζήση συνόδευσαν, από την Βόρειο Ελλάδα κυρίως, 5 αρχιμανδρίτες, 10 πανεπιστημιακοί (λέκτορες, διδάκτορες, μεταπτυχιακοί), 5 εκπαιδευτικοί (θεολόγοι, φιλόλογοι) και 15 μέλη της εκκλησίας του αγίου Αντωνίου στην οποία προΐσταται. Έχοντας ως βασικό σκοπό την συμμετοχή στο συνέδριο του Σικάγου, θελήσαμε να προσκυνήσουμε συγχρόνως σε κάποια ιερά μέρη της Αμερικής. Διότι έχει και η Αμερική τα ιερά της μέρη και νεοφανείς αγίους μάλιστα, όσο κι αν φαίνεται παράξενο σε μερικούς. Ξεκινήσαμε το πρωί στις 7 Σεπτεμβρίου από τη Θεσσαλονίκη. Μέσω Αθηνών πετάξαμε με την αμερικάνικη εταιρεία «Δέλτα» για την Ατλάντα, από κει στην πρωτεύουσα της Αριζόνας τον Φοίνικα, και από κει πήγαμε οδικώς στο ελληνορθόδοξο μοναστήρι του αγίου Αντωνίου που βρίσκεται κοντά στην πόλη Φλόρενς. Φθάσαμε εκεί το βράδι της ίδιας μέρας, λόγω διαφοράς ώρας, μετά από ένα 24ωρο συνεχούς ταξιδιού με τις ενδιάμεσες στάσεις βέβαια. Τους κληρικούς, οι οποίοι φιλοξενούνται σε ειδικό ξενώνα της μονής, τους υποδέχθηκε ο γέροντας Εφραίμ προσφέροντας στον καθένα μας ένα μπουκετάκι με λουλούδια και βασιλικό. Μετά από 2ωρη ξεκούραση μετείχαμε της αγρυπνίας (12μ.μ.-6.30 το πρωί) για το Γενέσιο της Θεοτόκου, ακολούθησε τράπεζα και ανάπαυση μέχρι το μεσημέρι. Παραμείναμε τρεις μέρες στην ιερά μονή παρακολουθώντας το πρόγραμμα των ακολουθιών, εξομολογούμενοι και διδασκόμενοι από τον Γέροντα Εφραίμ, γνωριζόμενοι με άλλους πατέρες και προσκυνητές που ήρθαν από ποικίλα μέρη του κόσμου, και απολαμβάνοντας το ησυχαστικό και συγχρόνως εξωτικό και τροπικό μέρος της Αριζόνας. Ο μοναχισμός που πρωτοεμφανίσθηκε στην έρημό της Αιγύπτου εμφανίζεται τώρα και ακμάζει στην έρημό της Αριζόνας και στην πνευματική έρημο της Αμερικής. Θα μιλήσουμε λεπτομερώς γι’ αυτό το φαινόμενο πιο κάτω.
Το θαύμα στο Tucson
Οι πατέρες της μονής φρόντισαν να επισκεφθούμε την ελληνορθόδοξη ενορία του Tucson, μιας πόλης που βρίσκεται νοτιώτερα της μονής, σε απόσταση περίπου 100 mil. συνοδευόμενοι, από τον συνταξιούχο πλέον, ιερέα της ενορίας π. Αντώνιο Μοσχονά. Εκεί στο Tucson το 1989 συνέβη ένα θαύμα. Την Μ. Πέμπτη, όταν διάβασε το 5ο ευαγγέλιο ο π. Αντώνιος και ετοιμάσθηκε για την περιφορά του Εσταυρωμένου, παρατήρησε ότι το Ευαγγέλιο είχε γίνει ασήκωτο. Έκαναν την περιφορά και όταν απέθεσε το Ευαγγέλιο στην Αγία Τράπεζα, παρατήρησε ότι από την εικόνα της σταυρώσεως του Ευαγγελίου, εκεί που εικονίζεται ο λογχισμός του Κυρίου μας, έτρεχε αίμα. Το ανακοίνωσε στο εκκλησίασμα και μετά στον επίσκοπό του· το προσκύνησαν και διαπίστωσαν το θαύμα όλοι και έκτοτε μένει σε θήκη σε προσκυνητάρι μπροστά στο σολέα. Προσκυνήσαμε το ιερό Ευαγγέλιο με δέος, ψάλλαμε τροπάρια και επιστρέψαμε.
San Francisco
Την Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου ξεκινήσαμε για το San Francisco με ενδιάμεση στάση στην πρωτεύουσα της πολιτείας Utah των Η.Π.Α., το Salt Lake City. Το San Francisco, δημιουργήθηκε από ένα μικρό ιεραποστολικό σταθμό των παπικών, αφιερωμένο στον άγιο Φρανσίσκο της Ασσίζης. Ονομάσθηκε Francesco d’Assisi (=το Γαλλάκι της Ασσίζης) από την παιδική του ηλικία, αν και λεγόταν Ιωάννης, διότι η μητέρα του ήταν Γαλλίδα και ο ίδιος μιλούσε σαν κύρια γλώσσα τα γαλλικά. Η ανακάλυψη χρυσού στην περιοχή και οι αναρίθμητοι χρυσοθήρες που τρέξανε με δίψα και με πάθος, υποφέροντας τα πάνδεινα για να τον ανακαλύψουν, μετέτρεψε το μικρό ιεραποστολικό σταθμό σε μία τεράστια μεγαλούπολη της Αμερικής, πανέμορφη, γοητευτική, αλλά και πολύ αμαρτωλή. Τα πάντα είναι ελεύθερα και τα πάντα επιτρέπονται. Και όμως σ’ αυτή την αμαρτωλή πόλη ο Θεός ανέδειξε στις μέρες μας μεγάλους αγίους και επαλήθευσε το ρητό της Γραφής «ου δε επλεόνασεν η αμαρτία, υπερεπερίσσευσεν η χάρις (Ρωμ. 5,20).
Πετάξαμε πάνω από το φημισμένο Grand Canyon, την έρημό της Αμερικής και φθάσαμε στο Salt Lake City, το οποίο βρίσκεται δίπλα σε μια μεγάλη λίμνη που επειδή περιτριγυρίζεται από έρημο θυμίζει την περιοχή της Νεκράς Θαλάσσης στο Ισραήλ. Εδώ ήρθαν οι Μορμόνοι, όταν διώκονταν από τις ανατολικές πολιτείες της Αμερικής λόγω των ιδεών τους, και βρήκαν καταφύγιο στην αφιλόξενη έρημο, την οποία μετέτρεψαν σε κατοικήσιμο μέρος. Μετά ολιγόωρη στάση, φεύγουμε για το San Francisco και φθάνουμε το απόγευμα. Μας υποδέχεται ο προϊστάμενος, του καθεδρικού ναού των Ρώσων «Παναγία· πάντων θλιβομένων η χαρά», π. Πέτρος, και μας οδηγεί κατ’ ευθείαν στο ναό όπου αναπαύεται άφθαρτο το λείψανο του αγίου Ιωάννου Μαξίμοβιτς. Για τον άγιο Ιωάννη Μαξίμοβιτς θα κάνουμε ιδιαίτερο λόγο πιο κάτω.
Είμαστε κατασυγκινημένοι. Οι περισσότεροι από μας είχαμε διαβάσει για τον άγιο Μαξίμοβιτς στα βιβλία που κυκλοφόρησαν για ένα άλλο άγιο που έζησε και έδρασε σ’ αυτή την περιοχή. Τον ιερομόναχο π. Σεραφείμ Ρόουζ. Η γνωριμία μας με το πρόσωπο και το έργο του, όπως και η προηγηθείσα γνωριμία με τον πατέρα Δαμασκηνό, ηγούμενο της μονής του αγίου Γερμανού Αλάσκας στην Πλατίνα (που την ίδρυσαν ο Σεραφείμ με το φίλο του Γκλεμπ) και συγγραφέα των βιβλίων με τη ζωή και τα έργα του Ρόουζ, όταν ήρθε στην Ελλάδα για να τα παρουσιάσει, μας ενεφύσησαν την επιθυμία να επιχειρήσουμε το μακρινό αυτό ταξίδι. Ποτέ δεν είχαμε φαντασθεί ότι κάποτε θα φθάναμε εδώ. Νοιώθουμε ότι ζούμε σ’ ένα όνειρο. Ασπαζόμαστε το λείψανο, τις άγιες εικόνες, τ’ άλλα άγια λείψανα που έχει ο ναός, ακούμε τον π. Πέτρο να μας διηγείται όλα όσα μας ενδιαφέρουν για τον ναό και τον άγιο Μαξίμοβιτς, βγαίνουμε φωτογραφίες, παίρνουμε video, σκιρτάμε από χαρά και αγαλλίαση. Φεύγουμε από το ναό και πηγαίνουμε στο μέρος που έμεινε ο άγιος Ιωάννης. Νέες συγκινήσεις, νέες ευλογίες, νέες εντυπώσεις. Βλέπουμε το γραφείο του, τα βιβλία του, την κουζίνα του, τους ιδιαίτερους χώρους του οικήματός του, το εκκλησάκι που υπάρχει μέσα στο σπίτι διακοσμημένο με εικόνες φερμένες από την Σαγκάη. Αγγίζουμε τα πάντα, τα ψηλαφούμε όλα, καθόμαστε στη θέση του, χτυπάμε τη γραφομηχανή του, βγαίνουμε φωτογραφίες, τα φλας αναβοσβήνουν συνεχώς, έχουμε μεθύσει από χαρά. Μας δίνουν όλους ως ευλογία ένα επίχρυσο, στρογγυλό, ανάγλυφο, ομοίωμα της μορφής του αγίου Ιωάννου. Και οι Ρώσοι είναι χαρούμενοι. Είμαστε η πρώτη οργανωμένη ομάδα και μάλιστα πανεπιστημιακού και θεολογικού επιπέδου που έρχεται από τη μακρινή και ευλογημένη Ελλάδα να προσκυνήσει. Δόξα τω Θεώ απέκτησε και η Αμερική τους αγίους της και τα προσκυνήματά της.
Αφού τελειώσαμε και την επίσκεψη αυτή, επιβιβαζόμαστε στο λεωφορείο μας και κάνουμε μία επιτροχάδην γνωριμία της πόλεως του San Francisco. Περνάμε τις τεράστιες γέφυρες, τους πανέμορφους λόφους πάνω στους οποίους είναι κτισμένο -γι’ αυτό και έχει συνεχώς ανηφόρες και κατηφόρες-, τις γοητευτικές ακρογιαλιές. Επιστρέφουμε στο ξενοδοχείο κατάκοποι και φορτωμένοι από συγκινήσεις.
Μονή αγίου Γερμανού Αλάσκας στην Πλατίνα
Την άλλη μέρα πρωί-πρωί αναχωρούμε με λεωφορείο για την μονή του αγίου Γερμανού στην Πλατίνα. Περνούμε από αχανείς εκτάσεις οπωροκηπευτικών και δημητριακών και μετά από 4 ώρες διαδρομή σε πεδιάδα φθάνουμε σε μία ορεινή περιοχή παρόμοια με τα βουνά της Ελλάδας και μετά από ανάβαση μιας ώρας φθάνουμε στην ιερά μονή η οποία υπάγεται στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία της Σερβικής Εκκλησίας. Επειδή στη διαδρομή γινόταν εργασίες με μηχανήματα, η διέλευση γινόταν μόνο από τη μία πλευρά του δρόμου, εναλλάξ βέβαια. Εντύπωσή μας έκανε ότι τ’ αυτοκίνητα δεν περνούσαν μόνα τους, μετά από σήμα βέβαια του τροχονόμου, αλλά με αυτοκίνητο συνοδείας που προπορευόταν. Οι Αμερικανοί είναι σχολαστικοί σε θέματα ασφαλείας.
Οι πατέρες ήταν ειδοποιημένοι και μας περίμεναν. Ο ηγούμενος π. Δαμασκηνός, γνωστός σε αρκετούς από εμάς όπως προαναφέραμε, βγήκε να μας υποδεχθεί. Και εδώ, ήμασταν η πρώτη οργανωμένη ομάδα Ελλήνων που επισκεπτόταν τη μονή. Εισήλθαμε στο χώρο του μοναστηριού και κατευθυνθήκαμε αμέσως στο καθολικό. Τα πάντα απλά, λιτά, ασκητικά πρωτόγονα θα λέγαμε. Η εκκλησία χωρίς τη μεγαλοπρέπεια και τη χλιδή που επικρατεί στα ελληνικά μοναστήρια. Οι μοναχοί ζουν σε καλύβες φτιαγμένες από σανίδες των γειτονικών ορυχείων. Η μόνη επίπλωση, αν κρίνουμε από το κελλί του Σεραφείμ Ρόουζ το οποίο επισκεφθήκαμε, ένα τραπέζι με μία καρέκλα κ’ ένα ξύλινο κρεβάτι μ’ ένα sleeping bag αντί για κουβέρτες, μια ξυλόσομπα και τίποτα άλλο. Ρεύμα δεν υπάρχει εκεί. Οι πατέρες για λόγους ασκήσεως δεν θέλησαν να εφοδιασθεί η μονή με ηλεκτρισμό. Μόνο για τα τυπογραφεία τους και για ν’ αντλήσουν νερό από τη γεώτρηση θέτουν σε λειτουργία για κάποιες ώρες μία γεννήτρια. Τα πάντα είναι χειρωνακτικά. Σήμερα, σε απόσταση δυό χιλιομέτρων, έχουν ένα μικρό οικισμό όπου φιλοξενούνται οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι απαραίτητοι για τις εκδόσεις της μονής. Πήγαμε στο απέριττο μνήμα του π. Σεραφείμ. Ανέδιδε μία γλυκειά ευωδία. Επισκεφθήκαμε το κελλί του, φορέσαμε το σκούφο του, αγγίξαμε και χαϊδέψαμε τα λιγοστά προσωπικά του είδη και αναλογισθήκαμε ότι σ’ αυτό το ασκητικό και εντελώς απέριττο κελλί, χωρίς φως ηλεκτρικό και χωρίς καμμία άνεση γράφτηκαν σπουδαίες μελέτες του. Ο π. Δαμασκηνός συνεχώς διηγείτο διάφορα ανέκδοτα από τη ζωή και τη διδασκαλία του, όπως και για το εκδοτικό έργο της αδελφότητας και για άλλες λεπτομέρειες της ζωής τους. Φθάσαμε και στην τράπεζα και μιας και ήταν 2μ.μ. μας παρέθεσαν λιτό μοναστηριακό γεύμα με αλάδωτα όσπρια, αφού ήταν Τετάρτη. Ο αρχιμανδρίτης π. Λαυρέντιος Γρατσίας ανέλαβε να διαβάσει, από την ελληνική έκδοση της ζωής του π. Σεραφείμ, σχετικό κομμάτι που του υπέδειξε ο π. Δαμασκηνός. Η αδελφότητα, γύρω στους 15 μοναχούς, συνέφαγε μαζί μας και συνεχίσθηκαν διάφορες προσφωνήσεις μετά το τέλος του αναγνώσματος και αδελφική συζήτηση με τη βοήθεια μεταφραστών. Δεν θέλαμε να φύγουμε· η χαρά και η πνευματική ηδονή που νιώθαμε ήταν απερίγραπτη. Ο οδηγός μας όμως περίμενε και μάλιστα αδημονούσε γιατί η επιστροφή ήθελε άλλες 5 ώρες. Γι’ αυτό αναγκασθήκαμε να αναχωρήσουμε αφού πήραμε ως ευλογία εκδόσεις της μονής στα αγγλικά και ομιλίες του π. Σεραφείμ σε CD.
Επιστρέψαμε στο San Francisco ενώ έδυε ο ήλιος και κατευθυνθήκαμε στην παραλία, απ’ όπου ξεκινούν τα πλοία για να πάνε τους επισκέπτες στη φοβερώτερη και αυστηρότερη φυλακή των Η.Π.Α., το περίφημο Alcatraz, που βρίσκεται πάνω σ’ ένα νησάκι. Αυτό πριν γίνει φυλακή ήταν στρατόπεδο και τώρα είναι μουσείο. Δεν το επισκεφθήκαμε από κοντά αλλά απολαύσαμε τη περιοχή του λιμένος παίρνοντας κι ένα λιτό νηστήσιμο γεύμα σ’ ένα παραλιακό εστιατόριο. Κατάκοποι και πάλι γυρίσαμε στο ξενοδοχείο.
Chicago
Στις 13 Σεπτεμβρίου, ημέρα Πέμπτη, το πρωί γυρίσαμε όπου ήθελε ο καθένας μας, το μεσημέρι φύγαμε για το αεροδρόμιο και μέσω Salt Lake City φθάσαμε το βράδυ στο Chicago. Επιβιβασθήκαμε σε αυτοκίνητα που είχε στείλει η ιερά μονή του αγίου Χρυσοστόμου και περνώντας πρώτα για λίγο από το ξενοδοχείο που θα μέναμε, φθάσαμε στη μονή όπου ήδη ετελείτο η αγρυπνία για τη γιορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Λειτουργηθήκαμε, ακολούθησε ωραία νηστήσιμη τράπεζα και επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο. Επειδή το συνέδριο θα άρχιζε στις 2μ.μ. και το πρωινό ήταν ελεύθερο, επιβιβασθήκαμε σ’ ένα λεωφορείο και με Έλληνα οδηγό και δυό Ελληνοπούλες ως ξεναγούς, που τις έστειλε η ιερά μονή, επισκεφθήκαμε τα βασικά αξιοθέατά του Σικάγου. Φάγαμε στο δρόμο για μεσημέρι, πρόχειρο γεύμα παρασκευασμένο πάλι από το μοναστήρι, και στις 2μ.μ. φθάσαμε στο χώρο της μονής.
Η μονή ιδρύθηκε σε χώρο όπου στεγαζόταν μονή των παπικών την οποία αγοράσανε και της οποίας διασώζεται ο ναός, που είναι το μόνο σημάδι του παρελθόντος, αλλά και σημείο που δείχνει την πρόοδο της Ορθοδοξίας και την παρακμή του παπισμού. Παντού πωλούνται και νοικιάζονται ναοί των παπικών και άλλων ετεροδόξων. Η μονή δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τις μεγάλες και φημισμένες μονές της Ελλάδας. Είναι καλοκτισμένη, μεγαλόπρεπη και εντυπωσιακή. Οι χώροι της τεράστιοι και μπορούν να φιλοξενήσουν μεγάλο αριθμό ατόμων. Το συνέδριο το παρακολούθησαν 1500 άτομα απ’ όλα τα μέρη της Αμερικής και της υφηλίου. Η διοργάνωσή του ήταν τέλεια. Πλήθος ομογενών διακόνησαν σε διάφορες αρμοδιότητες και έτσι στον τεράστιο αυτό αριθμό ατόμων, ακόμη και για τα δεδομένα της Ελλάδας, παρεσχέθη φαγητό, ποικίλα κεράσματα, μεταφορά στα ξενοδοχεία η σε άλλους χώρους, και πλήθος άλλες εξυπηρετήσεις. Το συνέδριο φιλοξενήθηκε, σε χώρο ειδικά κατασκευασμένο γι’ αυτό το σκοπό, με μεταλλικά υποστηρίγματα και χονδρό νάιλον, στην αυλή της μονής.
Οι εισηγήσεις διεξοδικές, εξονυχιστικές και λίαν επίκαιρες. Έδειξαν πόσο απαραίτητη και πολύτιμη και αναγκαία είναι η διδασκαλία του αγίου Χρυσοστόμου ειδικά σήμερα. Παρουσίασαν και πόσο σπουδαίο και αγαπητό είναι το πρόσωπο του αγίου Χρυσοστόμου. Ο π. Γ. Μεταλληνός, ανέφερε γνώμη του πατρολόγου Μπαλάνου, ο οποίος έλεγε· «Όσα και να πεις για τον ιερό Χρυσόστομο δεν κινδυνεύεις να πεις υπερβολές». Ο δε σεβασμιώτατος Αθανάσιος Γέφτιτς, στην εισήγησή του που διαβάστηκε από άλλον γιατί δεν ήταν παρών ο ίδιος, ανέφερε ότι ο π. Ιουστίνος Πόποβιτς έλεγε· «Ο Θεός να με συγχωρέσει. Όλους τους αγίους τους αγαπώ· αλλά τον ι. Χρυσόστομο τον αγαπώ πάνω απ’ όλους τους αγίους». Και ο άγιος Χρυσόστομος τον αντάμειψε γι’ αυτή του την αγάπη. Παρουσιάσθηκε στον π. Ιουστίνο και του διάβασε ευχή από το ευχολόγιο, όταν κάποτε την χρειάσθηκε! Να ποιά είναι η αξία του αγίου Χρυσοστόμου και η αγάπη προς αυτόν στην ορθόδοξη παράδοση.
Στην αρχή του συνεδρίου διαβάστηκε μήνυμα του αρχιεπισκόπου Αμερικής κ.κ. Δημητρίου, ο οποίος δεν μπόρεσε να παραστεί, διότι βρισκόταν στον εορτάζοντα ναό της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού Βοστώνης και έκανε έναρξη της φετινής σπουδαστικής περιόδου. Σημειωτέον, ότι ο αρχιεπίσκοπος γιόρτασε φέτος και τα 40 χρόνια της αρχιερατικής του διακονίας (17 Σεπτεμβρίου 1967- 17 Σεπτεμβρίου 2007) και συνεπώς έπρεπε να παραστεί σε πανηγυρική Θεία Λειτουργία, στον καθεδρικό ναό της Νέας Υόρκης. Το συνέδριο έκλεισε, με μία σύντομη και περιεκτική προσφώνηση της ηγουμένης της ιεράς μονής, οσιωτάτης μοναχής Μελάνης, η οποία τελείωσε λέγοντας· «Άγιε Χρυσόστομε, έλα και πάρε τη θέση σου και στην Αμερική».
Το συνέδριο υπήρξε ένα άλλο δείγμα του πόσο ακμαίος και ζωντανός και καρποφόρος είναι ο ορθόδοξος μοναχισμός στην Αμερική και τι μπορεί να προσφέρει στο μέλλον. Ας φροντίσουν οι επίσκοποί της Αμερικής να τον αξιοποιήσουν κατάλληλα.
New York-Boston
Την Κυριακή, 16 Σεπτεμβρίου φεύγουμε για Νέα Υόρκη. Στη Νέα Υόρκη, όπου μείναμε τέσσερις περίπου ημέρες, έχοντας ως ξεναγούς τον πρωτοπρεσβύτερο π. Χρήστο Παππά, από το Αμύνταιο Φλωρίνης, που υπηρετεί στην ιερά μητρόπολη Νέας Υερσέης και τον ομογενή θεολόγο Στέλιο Σαράντη, ξεναγηθήκαμε στα βασικά αξιοθέατά της πόλεως. Μεταξύ των άλλων είδαμε το Metropolitan Museum, στον πρώτο όροφο του οποίου στην μεν αριστερή πτέρυγα του μουσείου φιλοξενούνται αρχαία του ελληνικού πολιτισμού στην δε δεξιά του αιγυπτιακού. Η πτέρυγα που στεγάζει τα ελληνικά εκθέματα έχει δημιουργηθεί με χορηγίες ευπόρων ομογενών, ώστε στο κέντρο των εθνών και των πολιτισμών -στη Νέα Υόρκη μένουν άνθρωποι σχεδόν απ’ όλα τα έθνη του Ο.Η.Ε.- να προβάλλεται το μεγαλείο του ελληνικού πολιτισμού. Κάνει μεγάλη εντύπωση στους ξένους και σε μας φυσικά, ότι και στην Αμερική τα κυριώτερα εκθέματα είναι των αρχαίων πολιτισμών και μάλιστα του δικού μας. Το ίδιο συμβαίνει και στα μουσεία της Ευρώπης. Πολύ κοντά στο μουσείο βρίσκονται και τα γραφεία της Ελληνορθοδόξου Αρχιεπισκοπής Αμερικής τα οποία επισκεφθήκαμε, συναντήσαμε τον αρχιεπίσκοπο Δημήτριο, ο οποίος μας μίλησε στο χώρο του παρεκκλησίου της αρχιεπισκοπής -όπου φυλάσσονται και τα λίγα εναπομείναντα ιερά αντικείμενα του ναού του Αγίου Νικολάου που καταστράφηκε από την πτώση των διδύμων ουρανοξυστών- και αναχωρήσαμε περνώντας μπροστά και από το ελληνικό προξενείο, που βρίσκεται λίγο πιο κάτω, στον ίδιο δρόμο με την αρχιεπισκοπή.
Ένα απόγευμα, ενώ η κύρια ομάδα με ξεναγό τον κ. Στέλιο Σαράντη περιηγήθηκε το κέντρο και ασχολήθηκε με διάφορα ψώνια, οι κληρικοί της ομάδας μας, με το αυτοκίνητό του π. Χρ. Παππά, επισκεφθήκαμε το εκεί γυναικείο μοναστήρι του π. Εφραίμ. Αυτό βρίσκεται κοντά στη Νέα Υόρκη, αν και ανήκει στην πολιτεία της Pennsylvania, εκκλησιαστικώς δε στην Μητρόπολη του Pittsburgh. Το μοναστήρι είναι αφιερωμένο στην Αγία Σκέπη της Θεοτόκου, έχει έκταση γύρω στα 1500 στρέμματα, ευρίσκεται δε μέσα σε βουνά. Στο ψηλότερο σημείο της περιοχής υπάρχει ένας τεράστιος σταυρός ο οποίος ακτινοβολεί τη νύχτα με ηλεκτρικό φως. Στη γύρω περιοχή κατοικούν μετανάστες από τις χώρες του πρώην κομμουνιστικού χώρου, οι οποίοι ενώ δυστυχώς είναι ουνίτες, θεωρούν τον εαυτό τους ορθόδοξο. Ταλαιπωρούνται πολύ οι μοναχές για να τους δώσουν να καταλάβουν ότι δεν είναι ορθόδοξοι και συνεπώς δεν μπορούν να μετέχουν των ακολουθιών και των μυστηρίων.
Holly Cross-Harvard-MIT
Μία από τις μέρες της παραμονής μας στη Νέα Υόρκη την αφιερώσαμε για να επισκεφθούμε κάποια πανεπιστήμια της γειτονικής Βοστώνης. Φύγαμε πρωί με λεωφορείο και διασχίζοντας την πόλη της Νέας Υόρκης και την επαρχία της φθάσαμε στα περίχωρα της Βοστώνης. Επισκεφθήκαμε την Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού, που βρίσκεται σε μία πανέμορφη έκταση, καταπράσινη, με πανέμορφο ναό με χρυσό τρούλλο, χαριτωμένα κτίρια και κοιτώνες, τεράστια και σπουδαία βιβλιοθήκη, τέλεια επανδρωμένα γυμναστήρια και χώρους αθλοπαιδιών. Μας υποδέχθηκε και μας ξενάγησε ο φιλόλογος καθηγητής του Ελληνικού Κολλεγίου, κ. Μιχόπουλος, ο οποίος ήταν ευγενέστατος, προσηνής, παραστατικώτατος, και τέλειος γνώστης του αμερικανικού χώρου και της ιστορίας του. Χαρήκαμε για το υπέροχο αυτό ίδρυμα του αποδήμου ελληνισμού, που στεγάζει και άλλες τέσσερις πανεπιστημιακές σχολές όπως μας είπε, αλλά λυπηθήκαμε όταν μας πληροφόρησε ότι οι Εβραίοι της Αμερικής έχουν δέκα πανεπιστήμια και είναι αφάνταστα πιο γενναιόδωροι από εμάς. Ας σημειωθεί παρεμπιπτόντως ότι και το Πατριαρχείο Αντιοχείας έχει πανεπιστήμιο στο Balamand του Λιβάνου, με 17 σχολές και τη Θεολογική Σχολή του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, ενώ έχει πληθυσμό μόνο 500,000 περίπου.
Με συνοδό τον κύριο Μιχόπουλο κάναμε μία σύντομη περιήγηση στο χώρο των πανεπιστημίων του Harvard και του ΜΙΤ. Τα κτίριά τους δεν είναι συγκεντρωμένα σ’ ένα χώρο, αλλά διακλαδίζονται σε διάφορα οικοδομικά τετράγωνα μέσα στην περιοχή της Βοστώνης. Η Βοστώνη, που χαρακτηρίζεται ως η Αθήνα της Αμερικής, ζει κυριολεκτικά από τα πανεπιστήμιά της. Αυτά είναι η βαρεία βιομηχανία της. Η βιβλιοθήκη του Harvard, ένα τεράστιο και επιβλητικό νεοκλασσικό κτίριο, κτίσθηκε από ένα πάμπλουτο Αμερικανό εις μνήμην του μονογενούς του υιού, ο οποίος πνίγηκε στο ναυάγιο του «Τιτανικού». Στη Βοστώνη, συναντήσαμε και συνομιλήσαμε με τον λόγιο πρωτοπρεσβύτερο π. Αστέριο Γεροστέργιο, που κατάγεται από τα Γρεβενά, συνεργάζεται με τον καθηγητή Κωνσταντίνο Καβαρνό στο Ινστιτούτο Βυζαντινών και Νεοελληνικών σπουδών της Μασσαχουσέττης και έχει μεταφράσει στην αγγλική πολλά έργα του μητροπολίτου πρώην Φλωρίνης Αυγουστίνου.
Στις 19 Σεπτεμβρίου το απόγευμα κατευθυνόμεθα προς το Kennedy airport και επιβιβαζόμαστε σε αεροπλάνο της «Δέλτα» με προορισμό την Ελλάδα. Η ιερά αποδημία μας στην Αμερική έχει λήξει.
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ