«Ἀμήν ἀμήν λέγω ὑμῖν ὅτι κλαύσετε

καί θρηνήσετε ὑμεῖς, ὁ δέ

κόσμος χαρήσεται» (Ιω. 16,20)

Η λύπη που αισθανόμαστε σαν άνθρωποι στην ζωή, όσοι εναπομείναμε άνθρωποι με αισθήματα, αποτελεί μία έκφραση πόνου σωματικού αλλά και ψυχικού. Εκφράζει μία αμηχανία, μία στενοχώρια, μία κακή κατάσταση, μία κακοπάθεια, μία θλίψη, ένα άλγος, μία πίκρα, ένα ή πολλά βάσανα, σωματικά προπάντων όμως ψυχικά. Γιατί η ψυχή νοσεί κατά κύριο λόγο και μετέπειτα συμπαρασύρει το σώμα σε μια άλλη νόσηση. Αυτή η λύπη πολλές φορές σαν εκτόνωση, οδηγεί στο κλάμα και στον οδυρμό. Σε αυτό που ονομάζουμε θρήνο. Έτσι η λύπη αποτελεί συνώνυμο του πόνου και πολλές φορές οδηγεί στην αναγκαστική ταπείνωση. Στη θυσία του εγώ και την αναζήτηση βοηθείας με στόχο την ίαση. Να θυμηθούμε όλους αυτούς που ζητούσαν πιεστικά θεραπεία από τον Υιό του Δαβίδ, γιατί ασθενούσαν. Εκείνος συμπονούσε για τις θλίψεις και τους πόνους τους, τους θεράπευε, αλλά συνιστούσε και αλλαγή πλεύσης στη ζωή. Αλλαγή τρόπου ζωής. Γιατί τελικά ο εμφαινόμενος πόνος ήταν συνέπεια της αμαρτωλής ζωής, τις πλείστες φορές. Γι’ αυτό ολοκλήρωνε την θεραπεία του ο μέγας ιατρός με εκείνη την συμβουλή-εντολή, «μηκέτι ἁμάρτανε». Αλλά δυστυχώς μόνο ένας λεπρός επέστρεψε…, οι εννιά συνέχισαν την «ζωή» τους.

Κάπως ανάλογα εκφραζόμενος ο Φ. Κόντογλου για το συναίσθημα του πόνου, τονίζει· «Όποιος δεν πόνεσε και δεν ταπεινώθηκε δεν παίρνει έλεος. Έτσι το θέλησε η ανεξίκακη σοφία του Θεού». Ο δε άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης συμπληρώνει με την πατρική του νουθεσία τα κάτωθι· «Με πολλή υπομονή, με πολλή καρτερία, με πολλή προσευχή και με πίστη στον Θεό, χωρίς να γογγύζουμε, να περνάμε τις ώρες της δοκιμασίας». Ας προσέξουμε κάτι χαρακτηριστικό στην παρέμβαση αυτή του προτέρου αγίου. Όλα τα επιτάσσει «με πολλή». Στην πίστη όμως δεν βάζει κανένα προσδιορισμό, γιατί αρκεί ο κόκκος της σινάπεως. Αυτός που μεθιστάνει όρη. Και κάτι άλλο σημαντικό. Ο άγιος αναφέρεται με την λέξη «δοκιμασίες». Γιατί; Αυτή είναι η πραγματική ονομασία του πόνου στο λεξιλόγιο του ορθοδόξου Χριστιανού. Δοκιμαζόμαστε… Μετράμε τις δυνάμεις μας, για να δούμε πόσο αντέχουμε. Πρέπει να αντιληφθούμε όλοι μας, ότι μέσα στο θείο σχέδιο υπάρχουν και οι θλίψεις και οι δοκιμασίες και τις επιτρέπει ο Θεός προς καταρτισμό μας. Προς πνευματική αναδόμησή μας και αναβάθμιση ποιοτική. Προς ψυχική ανάταση.

Όμως εδώ στην προκειμένη ανάλυσή μας, έχουμε έναν ξέχωρο πόνο που δοκιμάζει τις ψυχικές υπάρξεις των μαθητών. Όχι ένεκα κάποιου προσωπικού καθαρά προβλήματος, αλλά εξ’ αιτίας του σπαρακτικού χωρισμού από τον διδάσκαλό τους. Τον τροφοδότη τους.

Μέσα σε πέλαγος οδύνης, «εγκαταλειμμένοι» ναυαγοί οι μαθητές, κινδυνεύουν να πνιγούν μέσα στον ωκεανό των δακρύων τους, βλέποντας τον Κύριό τους επί του σταυρού, πάσχοντα και υποφέροντα τις αποδοκιμασίες των αρχόντων και του λαού. Πικρό φαρμάκι ποτίζει τα μεδούλια τους βλέποντας τον θάνατό του. Το άδοξο τέλος, σύμφωνα με την ανθρώπινη θεώρηση, ενός παράξενου βασιλιά.

Όπως όμως επετίμησε τις θυγατέρες της Ιερουσαλήμ, που έκλαιγαν και οδύρονταν για την αδικία της σταύρωσης (Λκ. 23,27), κάπως έτσι από πριν ο Χριστός είχε καταβάλει προσπάθειες να προετοιμάσει πατρικά τους μαθητές του για τα μέλλοντα. Δεν τους απέκρυψε την πραγματικότητα. Τους είχε μιλήσει αρκετές φορές για το «βασίλειό» του και για τον «θρόνο» του. Κάποιοι όμως ζητούσαν επίμονα να σταθούν δίπλα του, χωρίς να γνωρίζουν ότι το δικαίωμα αυτό το κατείχαν κατ’ αποκλειστικότητα δύο κακούργοι, οι συσταυρούμενοι. Επίσης στην επιμονή του Πέτρου να τον ακολουθήσει όπου και αν πάει, αντέτεινε την απαγόρευσή του, τουλάχιστον για τώρα. Άφησε ένα παρήγορο περιθώριο όμως για αργότερα.

Ο σωστός ηγέτης επιδεικνύει τον ορθό δρόμο έμπρακτα, υποδειγματικά, θυσιαζόμενος ο ίδιος. Μετά προτάσσει τα χνάρια του, να τα ακολουθήσουν πατώντας τα οι μιμητές του, οι παραδειγματιζόμενοι και εμπνεόμενοι από αυτόν. Οι μεγάλοι ηγέτες, έχουν σαν λάβαρό τους το έμβλημα της ΘΥΣΙΑΣ και όπλο τους «φονικό» το ΑΙΜΑ τους. Συν τοις άλλοις είναι ειλικρινείς, έντιμοι, δίκαιοι, αληθείς γενναιόψυχοι, αλλά δεν εκτιμούνται από τον όχλο ο οποίος τους θανατώνει. Γιατί ο όχλος ζητάει «ηγέτες» στα μέτρα του.

Αλλά, γιατί δεν μπορούν να ακολουθήσουν τον Κύριο οι μαθητές όπως και πρώτα; Γιατί ο Χριστός τελείωσε την αποστολή του επί γης και οδεύει στον χώρο υποδοχής των μελλόντων αγωνιστών. Οι μαθητές, εκπαιδευμένοι πλέον και εφοδιασμένοι με θεϊκά χαρίσματα, πρέπει να ξεκινήσουν για την δική τους αποστολή. Το δοκιμαστικό στάδιο πλάι στον εκπαιδευτή Κύριο τελείωσε. Πρέπει τώρα να αποδείξουν τι τελικά αποτύπωσαν από όλη την ιδιάζουσα εκπαίδευση. Επομένως δεν μπορούν να ακολουθήσουν τον Κύριο «νῦν», γιατί αρχίζει η αποστολή τους «νῦν». Δεν είναι δυνατόν να αφήσουν ανεκτέλεστη μία σοβαρή επιχείρηση διάσωσης ανθρωπίνων ψυχών, κοιτώντας να «λιποτακτήσουν», ένεκα προσωπικού οφέλους και συμφέροντος. Το είχε επισημάνει ο Κύριος· όποιος θέλει να σώσει την ψυχή του θα την χάσει. Στην χριστιανική θεώρηση δεν υπάρχει άτομο, υπάρχει σύνολο, κοινωνία, Εκκλησία. Δεν αρκεί η συμπόρευση των μαθητών με τον Χριστό στην τριετή δράση του. Απαιτείται και η δική τους δράση και η πορεία προς το δικό τους πάθος. Όπως προαναφερθήκαμε, η θυσία του Κυρίου προμηνύει τις θυσίες όλων μας.

Αλλά· «Μικρόν μεθ’ ὑμῶν εἰμί» (Ιω.13,33). Για λίγο ακόμη θα είμαι μαζί σας. Μετά έπεται αποχωρισμός. Όμως μόνο σωματικός. Η ψυχή ποτέ δεν αποχωρίζεται από τον σωτήρα της, ό,τι και αν συμβεί. Εδώ έγκειται και η ουσιαστική αγάπη του. «Μείνατε ἐν ἐμοί κἀγώ ἐν ὑμῖν» (Ιω. 15,4).

Το κλάμα των μαθητών όμως του Κυρίου αποτελεί ένα γεγονός όλων των εποχών. Τότε και τώρα. Κλαίνε, γιατί οι πλείστοι απώθησαν τον Χριστό από σωτήρα και χαίρονται για την θανάτωσή του. Επιτέλους γλιτώνουν από αυτόν τον πλάνο. Αλλά και ο Χριστός σεβόμενος την ελευθερία του πλάσματός του, του ανθρώπου, τον «εγκαταλείπει» και περιμένει όμως καρτερικά την επαναζήτησή του, ειδικά από τους διώκτες του, όταν βρεθούν σε δύσκολες ώρες εθνικής περιπετείας και ποικίλων καταστροφών.

Ας θυμηθούμε ξανά τον Κόντογλου· «Ο κίνδυνος, ο φόβος, ο πόνος, θα φέρουν την ταπείνωση για να έλθει το έλεος. Έτσι τα θέλησε η ανεξίκακη σοφία του Θεού». Γιατί «χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ιω.15,5).

Μέσα απ’ αυτόν τον πόνο αναβλύζουν τα ρείθρα της μετανοίας και επέρχεται χειμαρρώδης η ευλογία.

Μπορεί να είναι έντονα και προκλητικά τα φαινόμενα δίωξης του χριστιανισμού, αλλά επίσης είναι έντονα και σημαδιακά τα φαινόμενα της επιστροφής. Έτσι ο διώκτης Σαύλος, ο φόβος και ο τρόμος των Χριστιανών, επιστρέφει ως Παύλος «καυχώμενος ἐν Κυρίω» πλέον. (Κορ. Α΄1,31).

Περίπου τέτοια είναι και σήμερα η εικόνα της άσωτης κοινωνίας μας, ειδικά εδώ στην αχάριστη και αγνώμονα πατρίδα μας, που έμαθε χρόνια ολόκληρα στον αμαρτωλό ξενιτεμό και δεν παίρνει την ηρωική απόφαση του επαναπατρισμού. Όλοι δυστυχώς στις μέρες μας διώχνουμε τον Χριστό από κάθε γωνιά. Από την γωνιά της ψυχής μας, μέχρι κάθε άλλη γωνιά κτιριακή. Σχολεία, δημόσια κτίρια, βουλή των Ελλήνων κ.λπ. Πάλι «οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῶ καταλύματι» (Λουκ. 2,7). Ο δημιουργός του κόσμου, διωγμένος και κυνηγημένος από τον ίδιο τον κόσμο. Μέχρι και στους ναούς μέσα τον κλειδώσαμε μόνο του με την θριαμβεύουσα εκκλησία. Οι διώκτες απ’ έξω, μοχθηροί φύλακες, κύλισαν τον λίθο της άρνησής τους, φράζοντες τις θύρες των ναών στους επί γης της στρατευομένης Εκκλησίας. Απέκοψαν τους μαχητές επί γης από το στρατηγείο τους. Όμως ο σωματικός χωρισμός είναι κάτι που αντιπαλεύεται με την βοήθεια της πίστης και την ευλογία του Παρακλήτου που εστάλη επί γης για να καθοδηγεί την στρατευομένη Εκκλησία. Έτσι δεν μπόρεσαν τελικά να ανακόψουν την πνευματική τροφοδοσία. Οπότε εις μάτην οι απαγορεύσεις των διωκτών.

Όμως τώρα, που σιμώνει εθνικός κίνδυνος και επίκειται μία πολλαπλή τραγωδία, ποιος θα βοηθήσει την πατρίδα μας; Οι σύμμαχοι οι άθεοι, ή οι ομοφυλόφιλοι με τους προστάτες τους, τους κυβερνώντες; Αλλά μάλλον αυτοί οι ίδιοι είναι οι κυβερνώντες. Αυτοί που άλλαξαν την φύση τους την πνευματική και τώρα δαιμονίζονται πληθωρικά. Και έχουν και όνομα· «Λεγεών». Ας αντικρύσουμε λοιπόν τώρα εκείνες τις μεγαλειώδεις παρελάσεις του παρελθόντος, για να σηκωθεί η τρίχα μας, αναρριγώντες από το ηθικό μεγαλείο τους και ας ξανακούσουμε τις μεγαλόστομες ρήσεις τους από το βήμα των βωμών τους. Πότε; Τότε που θα σείονται τα θεμέλια της αιματοβαμμένης γης, που θα τρίζουν τα κόκκαλα των μαρτύρων, τότε που θα αναστηθούν οι πρότεροι και θα μας κυνηγήσουν ανηλεώς εμάς τους άχρηστους απογόνους τους, τότε που η βουλή θα βομβαρδίζεται από την θεϊκή κατάρα. Τότε που θα γίνονται όλα στο όνομα της αγίας και αδιαιρέτου Τριάδος που εμείς την καταργήσαμε, για να προσκυνούμε είδωλα, τους δήθεν άρχοντες και να τρώμε ειδωλόθυτα. Τα ψεύδη και τις βλάσφημες και άκρως ειρωνικές δηλώσεις τους. Τέλος τότε, που το αίμα των αδικοχαμένων εμβρύων θα καταπνίγει το ελλαδικό λεκανοπέδιο…

Ανεπιθύμητος ο Θεός στην ζωή μας λοιπόν. Θλίψη δυσπαραμύθητη και πόνος αβάσταχτος για τους μαθητές. Τότε και τώρα. Όμως όλα αυτά υπάρχουν μέσα στο θείο σχέδιο και κάπως έτσι πρέπει να εξελιχθούν. «Μικρόν καί οὐ θεωρεῖτε με, καί πάλιν μικρόν καί ὄψεσθε με» (Ιω. 16,16). Δεν θα κρατήσει πολύ ο χωρισμός. Την Τρίτη ημέρα ο Χριστός ανασταίνεται. Αλλά δυστυχώς δεν το πρόσεξε κανείς αυτό. Ούτε οι μαθητές του από την μεγάλη λύπη τους, αλλά πολύ περαιτέρω οι διώκτες του.

Όλα λοιπόν στην ζωή είναι πρόσκαιρα, παροδικά, οπότε δεν δικαιολογείται η υπέρμετρη θλίψη και στενοχωρία στον πιστό χριστιανό. Ο Χριστός έφυγε σωματικά, παρ’ όλα αυτά εμφανίστηκε μετά την ανάστασή του και πάλι σωματικά, αλλά προπάντων έκτοτε επιδιώκει εσωτερικές πνευματικές συναντήσεις με όλους μας. Ο Χριστός είναι πάντοτε παρών, πλάι μας. Εμείς τον αγνοούμε, λόγω ηθικής αγρίωσης και σκλήρυνσής μας. Λόγω ολιγοπιστίας, αλλά πολύ παραπάνω αποστασίας. Να θυμηθούμε την συντριβή ενός στρατιωτικού ελικοπτέρου, πριν λίγα χρόνια. Η Παναγία έσωσε με απερίγραπτο θαύμα μία νεαρά αξιωματικό, για να μας διδάξει όλους πως οι πνευματικοί νόμοι είναι ισχυρότεροι από τους φυσικούς. Ενώ άπαντα συνετρίβησαν από την σύγκρουση στα βράχια της χαράδρας, η νεαρή αξιωματικός προσγειώθηκε ομαλά με το κάθισμά της. Μάλιστα η Παναγία την παρηγορούσε και δεν την άφηνε να δει τα συντρίμμια, για να μην υποφέρει από το θέαμα του θανάτου. Της είπε· «εσύ έζησες για να πεις στους ανθρώπους να πιστεύσουν στον Χριστό». Αυτόν τον Χριστό που διώκουμε στις μέρες μας, όπως και τότε. Αυτόν που θρηνούσαν τότε οι μαθητές του, όπως και τώρα θρηνούν οι νυν μαθητές.

Οι δίκαιοι, οι πιστοί, οι αφοσιωμένοι στον Θεό, οι άνθρωποι της αρετής, του καθήκοντος, της αυταπαρνήσεως, κλαίνε και σήμερα. Οι ασεβείς, οι άπιστοι, οι κακοί, οι πονηροί, οι διώκτες του δικαίου και των δικαίων, χαίρονται και ζουν με ηδυπαθή ικανοποίηση. Μέσα στον βούρκο των παθών τους και της ηθικής αποχαλίνωσης. Ο Θεός παρ’ όλα αυτά είναι κοντά μας· «Μείνατε ὧδε καί γρηγορεῖτε μετ’ ἐμοῦ» (Ματ. 26,39). Μας καλεί να μείνουμε άγρυπνοι, πλάι του, όπως και αυτός. Όσο και ταλαιπωρημένοι και κουρασμένοι κι αν είμαστε. Όσο και η ώρα αν είναι περασμένη.

Η παραμονή μας ανάμεσα στους συμπάσχοντες, η επαγρύπνηση, η παρηγοριά μέσα στον κατακλυσμό της θλίψης, η εναγώνια προσευχή, η γενική συμπόνια, στηρίζει όλη την κοινωνία. Στηρίζει το οικοδόμημα της Εκκλησίας.

Κάποια στιγμή ο λίθος του μνημείου θα μετατοπισθεί και ο αστραπόμορφος άγγελος θα δείχνει θριαμβευτικά το κενό μνήμα. Σε λίγο θα αναφανεί και ο αναστηθείς Χριστός!

Ο μόνος που μπορεί αυτό τον καιρό να μας δώσει δύναμη, βεβαιότητα και αισθήματα ασφαλείας, είναι η Εκκλησία του και τα θεία μυστήριά της.

Τα μυστήρια της Εκκλησίας είναι το βάθρο της ζωής. Ευκαιρία να ανοίξουμε τις εκκλησίες ξανά, αφού ανοίξουμε πρώτα τον προσωπικό μας ναό. Φτάνει πλέον ο θρήνος και τα μοιρολόγια.

Αρίσταρχος