ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
«ΠΡΟΣ ΣΤΑΓΕΙΡΙΟ ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΟ ΑΣΚΗΤΗ» (Ε´.)
Οι απαιτήσεις της Κ.Δ. πιο δύσκολες από τις απαιτήσεις της Π.Δ.
Ίδια είναι και η δική μας περίπτωση Σταγείριε. Ή μάλλον ακόμη πιο δύσκολη.Μας υποσχέθηκε ο Χριστός ουράνια βασιλεία, αιώνιο ζωή, αφθαρσία, ανάσταση. Πράγματα που δεν ελέγχονται σ’ αυτή την ζωή. Ενώ αυτά που συνέβαιναν παλαιότερα και συμβαίνουν και τώρα είναι αντίθετα. Θάνατος, φθορά, θλίψις, αδικία.
Γιατί ο Θεός τα επιτρέπει; α´. Διότι θέλει να δείξει ότι και με τα αντίθετα πετυχαίνει τα αποτελέσματα που εκείνος θέλει. β´. Θέλει ν’ ασκήσει την ψυχή μας στην πίστη και την ελπίδα.
Πάντως εάν δίκαιοι της ΠΔ έδειξαν τόσο πίστη δια υλικές υποσχέσεις και φθαρτή επιτυχία και δόξα τι πρέπει να κάνουμε εμείς.
Ο Θεός προείπε δι’ αυτήν την ζωήν θλίψεις και στενοχώρια. Γιατί ταρασσόμεθα και γιατί απιστούμε; Γιατί θεωρείς ότι ο Θεός σε εγκατέλειψε, αφού σε έδωσε τη δύναμη να εγκαταλείψεις τον κόσμο και να ασκείσαι με όλη σου την δύναμη; Ουσιαστικά δαιμονισμένος δεν είναι αυτός που έχει εξωτερικά συμπτώματα δαιμονισμού αλλά ο άπιστος και γενικά ο αμαρτωλός.
Μα υπάρχουν μερικοί που ζουν κοσμική ζωή και έχουν άνεση.
Το προείπε ο Χριστός αυτό. «Αμήν γαρ, αμήν λέγω υμίν ότι κλαύσετε και θρηνήσετε υμείς, ο δε κόσμος χαρήσεται» (Ιω. 16,20).
Και στις προηγούμενες γενεές οι Βαβυλώνιοι, οι οποίοι δεν είχαν καμμία γνώση του Θεού, ζούσαν μέσα στον πλούτο, τη δόξα και την τιμή. Οι Ιουδαίοι που γνώριζαν τον αληθινόν Θεό και τον λατρεύαν ζούσαν αιχμάλωτοι και δούλοι, υποφέροντας τα πιο φοβερά βάσανα. Επίσης ο Λάζαρος που ήταν άξιος των ουρανών και της βασιλείας του Θεού ζούσε άρρωστος, πληγωμένος, φτωχός, πεινασμένος και οι μόνοι του φίλοι ήταν τα σκυλιά. Και ο πλούσιος ζούσε μέσα στα γλέντια και την τρυφηλή ζωή, με τιμές και υπηρέτες και ο Λάζαρος τα έβλεπε αυτά και καιγόταν. Αλλά στην άλλη ζωή ούτε ο πλούσιος κέρδισε τίποτα από αυτά που είχε σ’ αυτή τη ζωή ούτε ο Λάζαρος ζημιώθηκε τίποτα από αυτά που πάθαινε.
Η αγία Γραφή μας ενημερώνει γι’ αυτά, για να μη σκανδαλιζόμαστε.
«Τέκνον ει προσέρχη δουλεύειν Κυρίω, ετοίμασον την ψυχήν σου εις πειρασμόν· εύθυνον την καρδίαν σου και καρτέρησον, και μη σπεύσης (μη επιχειρήσεις να φύγεις) εν καιρώ επαγωγής (δοκιμασίας) » (Σοφ. Σειρ. 2, 1-2).
«Εν πυρί δοκιμάζεται χρυσός, και άνθρωποι δεκτοί εν καμίνω ταπεινώσεως» (Σοφ. Σειρ. 2,5).
«Τέκνον μη ολιγώρει παιδείας Κυρίου, μηδέ εκλύου (μην απελπίζεσαι) υπ’ αυτού ελεγχόμενος» (Παρ. 3,11). Διότι αυτός που βάζει το χρυσό στη φωτιά, γνωρίζει πόσο θα τον θερμάνει και πότε θα τον βγάλει.
Μα θα πει κάποιος· «Μήπως πειρασθούμε υπερβολικά»;
Η Γραφή μας απαντά για το θέμα αυτό:
«Πιστός (αξιόπιστος) ο Θεός, ος ουκ εάσει (δεν θ’ αφήσει) ημάς πειρασθήναι υπέρ ο δυνάμεθα, αλλά συν τω πειρασμώ ποιήσει και την έκβασιν του δύνασθαι ημάς υπενεγκείν» (Α Κορ. 10,13). Διότι αν η παιδεία γίνεται από αγάπη και η εγκατάλειψη από μίσος, δεν είναι δυνατόν ο Θεός ν’ αγαπά και να μισεί τον ίδιο τον άνθρωπο. Ούτε να παιδεύει κάποιον από το ένα μέρος κι από το άλλο να τον εγκαταλείπει.
Μα θα πει κάποιος· «τότε πως πολλοί, που δοκιμάστηκαν, καταστράφηκαν»; Οι ίδιοι απομάκρυναν τους εαυτούς τους από τον Θεό. Δεν τους εγκατέλειψε ο Θεός. «Ιδού γαρ οι μακρύνοντες εαυτούς από σου απολούνται» (Ψαλμ. 72,27). Απομακρύνονται δε, επειδή δεν υποφέρουν τις δοκιμασίες του Θεού, αλλά οργίζονται και δυσανασχετούν. Κι όπως τα οκνηρά παιδιά, για να αποφύγουν τους κόπους της παιδείας, φεύγουν από τους γονείς τους, χωρίς να κερδίσουν τίποτα και καταντόυν όπως ο άσωτος του ευαγγελίου, το ίδιο παθαίνουν όσοι δεν υπομένουν με ευχαρίστηση τις δοκιμασίες του Θεού.
«Μα έχω υποστεί υπερβολικά δεινά»;
Αυτό σημαίνει ότι αντέχεις και ότι είσαι σε μεγάλα ύψη αρετής. Οι γυμναστές δεν γυμνάζουν όλους με τον ίδιο τρόπο. Στους αδυνάτους βάζουν αδυνάτους αντιπάλους, στους δυνατούς βάζουν δυνατούς. Αλλιώς θα μείνουν αγύμναστοι.
Γιατί δεν βάζει ο Θεός τις ίδιες δοκιμασίες σ’ αυτούς που διάλεξαν τον ίδιο τρόπο ζωής;
Διότι ο Θεός δεν εφαρμόζει μόνο ένα τρόπο ασκήσεως, αλλ’ ούτε και οι άνθρωποι όλοι έχουν ανάγκη από τις ίδιες δοκιμασίες, κι αν ακόμη ακολουθούν τον ίδιο τρόπο ζωής. Καθόσον και οι άρρωστοι που πάσχουν από την ίδια ασθένεια τα φάρμακά τους είναι διαφορετικά.
Έτσι και οι δοκιμασίες των αγίων είναι διαφορετικές: Άλλοι υποφέρουν από μακρόχρονη ασθένεια· άλλος από πείνα· άλλος από θανάτους παιδιών συγγενών· άλλος περιφρονείται από όλους και δεν απολαμβάνει καμμία τιμή· άλλος συκοφαντείται για πράγματα, που ούτε τα γνωρίζει· άλλος διαφορετικά.
Το καθένα απ’ αυτά μας φαίνεται μικρό, όταν συγκριθεί με τη δική μας δοκιμασία. Κι όμως, αν το δοκιμάζαμε, θα βλέπαμε πόσο σκληρό είναι και ίσως θεωρούσαμε το δικό μας ως ελαφρότερο.
Αλλά, κι αν κάποιοι δοκιμάζονται λιγώτερο από μας, δεν πρέπει να σκανδαλιζόμαστε, διότι αύξησις πόνων σημαίνει αύξηση μισθών.Και εκτός τούτου αυτό εμποδίζει την αλαζονείαν, καταργεί την οκνηρίαν, μας κάνει περισσότερο φρόνιμους, ευλαβείς, κλπ. Και γενικά, εάν κανείς απαριθμήσει όλες τις ωφέλειες που προκύπτουν από τους πειρασμούς, θα τις βρει αναρίθμητες και θα αντιληφθεί ότι δεν υπάρχει κανείς που να ευαρέστησε τον Θεό που να μη δοκίμασε θλίψη, έστω κι αν αυτό δεν γίνεται αντιληπτό σε μας κάποιες φορές.
Για την διασκευή·
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ