Γέλιο: εκδήλωση χαράς, ειρωνείας ή σαρκασμού, με την σύσπαση των μυών του προσώπου που συνοδεύεται από αλλεπάλληλες ηχητικές εκπνοές, αναφέρει το λεξικό.
Το χαμόγελο και το γέλιο είναι δώρο του Θεού στον άνθρωπο. Είναι το τραγούδι της καρδιάς, το ζωγράφισμα της χαράς στα χείλη. Αυτός που χαμογελά δείχνει τα καθάρια αισθήματα που τρέφει για τους άλλους. Αλλά το γέλιο είναι και ένας τρόπος εκτόνωσης από τη συσσωρεμένη πνευματική διέγερση.
Μόνο οι άνθρωποι γελούν, ποτέ τα ζώα. Λένε πως οι κακοί και τα θηρία δεν γελούν.
Στην αρχαιότητα έδιναν μεγάλη σημασία στα αστεία. Αστείο έλεγαν τον άν-θρωπο της πόλης δηλαδή τον πολιτισμένο. Κι αστεία έλεγαν τα ανέκδοτα ενός πολιτισμένου, όχι δηλαδή τις βωμολοχίες και τις αισχρολογίες. Ο Ισοκράτης αναφέρει: «Να φέρεσαι και εκφράζεται σαν άνθρωπος της πόλης και τα αστεία σου να είναι ευγενικά και πολιτισμένα». Ο Λυκούργος είχε ιδρύσει άγαλμα του «Γέλωτος» για να φρονηματίζει τους αυστηρούς Σπαρτιάτες.
Ο Αριστοτέλης θεωρούσε τα αστεία απαραίτητη ανάπαυση, προκειμένου οι μαθητές να βρουν τη χαρά, θεραπεία από τη λύπη, που προκαλούν οι κόποι και η αγωνία των μαθημάτων.
«Το γέλιο είναι υγεία». Ψυχίατροι συνιστούν το γέλιο σαν το καλύτερο φάρμακο για όλες τις ψυχικές καταθλίψεις, ιδιαίτερα σε ορισμένες κατηγορίες ασθενών: αυτιστικά παιδιά, καταθλιπτικά άτομα. Θεωρούν το χαμόγελο το πιο απλό, εύκολο, κι ακριβό πράγμα που μπορούμε να προσφέρουμε στον άλλο.
Το γέλιο κάνει καλό στην καρδιά, όσο και η σωματική άσκηση, διότι ενισχύει την καλή λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, σύμφωνα με μια αμερικανική μελέτη. Αντιθέτως η κατάθλιψη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο θανάτου από καρδιακή ανεπάρκεια σύμφωνα με άλλη μελέτη. Υποστηρίζεται ότι τριάντα λεπτά σωματικής άσκησης τρεις φορές την εβδομάδα και 15 λεπτά γέλιου σε καθημερινή βάση είναι το ιδανικό «φάρμακο» για το καρδιαγγειακό σύστημα. Παλαιότερες μελέτες έχουν αποδείξει ότι το χιούμορ και γενικότερα οτιδήποτε προκαλεί γέλιο ενεργοποιεί εκείνα τα εγκεφαλικά δίκτυα τα οποία συνδέονται με τον μηχανισμό της ανταμοιβής.
Η αίσθηση του χιούμορ συχνά υποδεικνύει αν, πως και με ποιον δημιουργούμε φιλίες. Επίσης το χιούμορ είναι ένας αποτελεσματικός μηχανισμός αντιμετώπισης του στρες.
Σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο ΤΕΙ Αθήνας με θέμα τη "Συμβολή του γέλιου στην ενεργοποίηση των μηχανισμών αυτοθεραπείας του ανθρώπου", οι ερευνητές επισήμαναν ότι το γέλιο μπορεί να μειώσει τις λαμβανόμενες ποσότητες παυσίπονων σε ποσοστό που αγγίζει το 20%.
Οι ίδιοι επιστήμονες τόνισαν ότι το γέλιο έχει ευεργετικές επιδράσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα, στις χρόνιες δυσκοιλιότητες, στο κυκλοφορικό και στο μυϊκό σύστημα, ενώ αποτελεί μία από τις ιδανικότερες μεθόδους για την απώλεια θερμίδων. Με το γέλιο, η καρδιά χτυπά γρηγορότερα, το αίμα κυκλοφορεί καλύτερα, οι αδενικές εκκρίσεις αυξάνουν, η πέψη διευκολύνεται, το πνεύμα ζωηρεύει. Η σπλήνα διαστέλλεται, οπότε τα ερυθρά αιμοσφαίρια ξεχύνονται άφθονα στο αίμα και ζωογονούν τον οργανισμό. Το συκώτι βοηθιέται να διώξει τα δηλητήρια του οργανισμού, ενώ ταυτόχρονα δυναμώνει και η αναπνοή.
Το γέλιο λοιπόν το καλύτερο φάρμακο. Μην ξεχνάτε όμως ότι υπάρχει και το ειρωνικό γέλιο που πληγώνει, το επιπόλαιο, το υποκριτικό και υστερόβουλο, το γέλιο του ασεβή, που κατακαίει ιδανικά, του υπερόπτη που εξουθενώνει, καθώς και αυτού που γελάει αδιάκριτα όλες τις ώρες. Η Αγ. Γραφή (Σειράχ 19,30) αναφέρει:«το περιεχόμενο της καρδιάς μας αποκαλύπτει και το είδος του γέλιου μας».
Μετά την κόπωση της μέρας και τις σοβαρές σκέψεις, είναι καιρός να γελάσετε. Γελάστε με πολιτισμένα ανέκδοτα, μακριά από εκείνα που υποβιβάζουν την ηθική μας ακεραιότητα κι εκθέτουν την αξιοπρέπεια του καθενός μας.
Μια παροιμία λέει «όταν κάτι δεν πάει καλά χαμογελάστε» κι άλλη συμπληρώνει «χαμογελάστε, είναι μεταδοτικό».
Κατερίνα Γιάσογλου
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟ» ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2010
ΕΚΔΟΣΗ «ΚΑΛΟΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΗΣ»
ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ