ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
«ΠΡΟΣ ΣΤΑΓΕΙΡΙΟ ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΟ ΑΣΚΗΤΗ» (ΣΤ´.)
«Μερικοί όμως δεν σωφρονίσθηκαν με τις θλίψεις».
Αυτό οφείλεται στην αδιαφορία τους και όχι στον Θεό, που τις επέτρεψε. Όπως οι ασθενείς χάνονται από μόνοι τους, όταν δεν παίρνουν τα πικρά φάρμακα των ιατρών.
Πάντως μη πολυπραγμονούμε τα των δοκιμασιών ούτε να προσπαθούμε να καταλάβουμε τα της θείας προνοίας. Διότι ο Παύλος, που ανέβηκε μέχρι τρίτου ουρανού, έμεινε κατάπληκτος μπρός στο βάθος του πλούτου και της σοφίας και της γνώσεως του Θεού και αμέσως αναχώρησε. Μη ερευνούμε λοιπόν τα ανεξερεύνητα, ούτε να εξιχνιάζουμε τα ανεξιχνίαστα.
Τον ιατρό, που κάνει πολλές φορές λάθη, τον ακούμε και δεν τον κατηγορούμε ό,τι κι αν μας πει, ακόμη κι αν μας φαίνεται παράλογο. Διότι τον θεωρούμε κατηρτισμένο και έμπειρο στο να μας θεραπεύει. Στο Θεό όμως, που είναι τέλειος και αλάθητος, αντιδρούμε. Ενώ πρέπει να λέγουμε σ’ ότι δεν καταλαβαίνουμε ή δοκιμάζουμε απορία· «Τα κρίματά σου άβυσσος πολλή» (Ψαλμ. 35,7), Διότι αυτό ακριβώς, τ’ ότι δεν εννοούμε τα πάντα, αυτό μας δίνει μεγάλο μισθό. Αυτό προκαλεί την πίστη μας.
Για ένα πράγμα να είμαστε σίγουροι, ότι ο Θεός όλα τα επιτρέπει προς όφελος δικό μας. Τον τρόπο δε που τα στέλνει να μη ζητούμε να τον μάθουμε ούτε επειδή δεν τον γνωρίζουμε να στεναχωριόμαστε. Διότι ούτε είναι δυνατόν αυτά να τα γνωρίζουμε, αλλά δεν έχουμε και κανένα συμφέρον να τα γνωρίζουμε. Αφ’ ενός μεν επειδή είμεθα θνητοί, αφ’ ετέρου δε επειδή αμέσως γινόμαστε αλαζόνες.
Το ίδιο δεν πράττουμε και στα παιδιά μας.Τους παιδαγωγούμε με πράγματα, που τους φαίνονται επιζήμια, αλλ’ όμως είναι συμφέροντα, άσχετα αν εκείνα τότε δεν το αντιλαμβάνονται. Λοιπόν, γιατί στα παιδιά απαιτούμε να μας έχουν εμπιστοσύνη, εμείς δε δεν εμπιστευόμαστε τον Θεόν. «Μα ποιός λοιπόν άνθρωπέ μου, είσαι συ που αντιλέγεις στο Θεό; Μήπως μπορεί το πλάσμα να πει σ’ αυτόν που το έπλασε, διατί με έπλασες κατ’ αυτόν τον τρόπο;» (Ρωμ. 9,20). Μπορεί ο πηλός να πει στον κεραμέα, γιατί με έπλασες έτσι.
ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΒΕΒΑΙΑ ΕΙΧΑΝ ΑΠΟΡΙΕΣ
Όποιος μελετά την Γραφή παρατηρεί ότι και οι άγιοι είχαν απορίες για τα θέματα που προβληματίζουν τους πιστούς. Ας δούμε μερικά χωρία.
α´. «Δια τι ζουν οι ασεβείς και γεράζουν μέσα στον πλούτο» (Ιωβ. 21,7).
β´. Τα βήματα παρά λίγο έλειψε να ξεφύγουν από το δρόμο του Κυρίου, επειδή οργίσθηκα εναντίον των ανόμων, καθώς έβλεπα οι αμαρτωλοί να ευτυχούν, και ότι ο θάνατος, όταν έρχεται, δεν τους καταστρέφει, αφού πρώτα τους βασανίσει με μακροχρόνιο ασθένεια. Δεν ταλαιπωρούνται όπως όλοι οι άνθρωποι και δεν τιμωρούνται όπως οι άλλοι άνθρωποι» (Ψαλμ. 72, 2-5).
γ´. «Είσαι δίκαιος Κύριε· πλην όμως θα σου πω κάποιες απορίες μου. Διατί οι ασεβείς ευτυχούν στη ζωή τους (Ιερ. 12,1).
Είχαν λοιπόν κι αυτοί απορίες και ζητούσαν να μάθουν, αλλά όχι όπως οι ασεβείς, ούτε κατηγορούσαν τον Θεό ως άδικο.
Ας δούμε πως εκφραζόταν κάποιοι από αυτούς.
α´. «Η δικαιοσύνη σου ως όρη Θεού, τα κρίματά σου άβυσσος πολύ» (Ψαλμ. 35,7). Παραδέχεται ο ψαλμωδός το μεγαλείο και την πληρότητα της δικαιοσύνης του Θεού και αναγνωρίζει το ακατανόητο της σκέψεως Του.
β´. Ο δε Ιώβ που έπαθε τόσα πολλά «δεν απέδωσε αφροσύνη στον Θεό» και στο βιβλίο του, που εξηγεί το ακατάληπτο της σοφίας και της οικονομίας του Θεού, επειδή μίλησε διά την δημιουργία του Θεού έλεγε· «Να αυτά αποτελούν μέρος των έργων του, γλυκύ δε λόγο θ’ ακούσουμε απ’ αυτόν» (Ιωβ. 1,22 · 26,14)
γ´. Ο δε Ιερεμίας προλέγοντας για το ίδιο θέμα, διά να μη διατυπώσει κανείς αμφιβολίες, θέτει πριν από την ερώτησή του την απόλυτη πίστη στη δικαιοσύνη του Θεού και λέγει «δίκαιος είσαι Κύριε»· δηλαδή γνωρίζω ότι όλα γίνονται από σένα με δικαιοσύνη, δεν γνωρίζω όμως τον τρόπο που γίνονται.
δ´. Ο δε Δαυΐδ κατανοώντας το αδύνατο, μάταιο και κουραστικό της κατανοήσεως των ενεργειών του Θεού λέγει· «Αντιλήφθηκα, ότι το να προσπαθώ να κατανοήσω τον τρόπο που ενεργεί ο Θεός, το μόνο που κερδίζω είναι να κουράζω τον εαυτό μου, χωρίς κανένα κέρδος» (Ψαλμ. 72,16).
Πάντως τώρα και για ένα άλλο λόγο δεν αξίζει να ερευνούμε, διατί οι δίκαιοι δοκιμάζουν τόσες θλίψεις, ενώ οι πονηροί ευημερούν. Διότι σήμερα μας έχει αποκαλυφθεί πλήρως η διδασκαλία περί αναστάσεως και αιωνίου ζωής αλλά και αιωνίου κολάσεως. Έτσι αφού θα αμειφθούν οι δίκαιοι και θα τιμωρηθούν οι αμαρτωλοί δεν πρέπει ν’ ανησυχούμε δια τα καλά ή τα κακά που συμβαίνουν εδώ στη γη.
Έτσι ο Θεός τους μεν αφοσιωμένους εις αυτόν τους γυμνάζει, τους δε ασθενεστέρους τους προτρέπει και τους παρακινεί, τους εντελώς ασθενείς τους ενισχύει. Έχει πολλούς τρόπους για να μας συνεφέρει.
Έτσι και σ’ αυτή τη ζωή πολλές φορές οι δίκαιοι ευτυχούν, οι ασεβείς δυστυχούν. Κι αν δούμε προσεκτικά αυτό πάντοτε γίνεται εν τέλει στη ζωή.Η παρούσα ζωή είναι εικόνα της μέλλουσας. Ίσως μερική εικόνα αλλά πάντως εικόνα. Κι αυτά συμβαίνουν δια να μη απιστεί κανείς στη μέλλουσα κρίση αφ’ ενός και αφ’ ετέρου δια να μη γίνεται χειρότερος ο πολύς και απαίδευτος λαός. Πάντως ούτε όλοι τιμωρούνται εμφανώς ούτε όλοι αμείβονται εμφανώς. Όταν κάποιοι ήρθαν στον Χριστό και του είπαν για τους Γαλιλαίους που ο Πιλάτος το αίμα τους το ανέμιξε με τις θυσίες τους κι αυτό θεωρήθηκε από τους Ιουδαίους ότι είναι ένδειξη της αμαρτωλότητάς τους είπε· «Νομίζετε ότι αυτοί οι Γαλιλαίοι επειδή έπαθαν αυτά, ήσαν περισσότερο αμαρτωλοί από τους άλλους Γαλιλαίους; Όχι σας λέγω, αλλά εάν δεν μετανοείσετε, θα χαθείτε όλοι κατά τον ίδιο τρόπο. Ή εκείνοι ή οι δέκα και οκτώ που έπεσε επάνω τους ο πύργος του Σιλωάμ και τους σκότωσε, νομίζετε ότι ήσαν περισσότερο αμαρτωλοί από όλους τους άλλους κατοίκους της Ιερουσαλήμ; Όχι σας λέγω, αλλά εάν δεν μετανοήσετε, θα χαθείτε όλοι κατά τον ίδιο τρόπο (πρβλ. Λκ. 13,2-5).
Για την διασκευή· ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ