ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

«ΠΡΟΣ ΣΤΑΓΕΙΡΙΟ ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΟ ΑΣΚΗΤΗ» (ΚΓ´)

Ας δούμε και τον Ηλία που δεν ξέρω πως τον παρέλειψα. Την ουρανομήκη αυτή ψυχή, που ζούσε στην γη σαν να ζούσε στον ουρανό. Σ’ αυτόν που δεν είχε τίποτα δικό του εκτός από τη μηλωτή. Ο Ηλίας λοιπόν που ήλεγξε τον Αχαάβ για την ειδωλολατρία του, που κατέβασε φωτιά με προσευχή και άναψε το θυσιαστήριο, ενώ οι ιερείς του Βάαλ δεν μπόρεσαν, αυτός που έσφαξε τους ιερείς των ειδώλων, αυτός που άνοιγε και έκλεινε τους ουρανούς, αυτός που κατέβασε φωτιά και έκαψε τρία στρατιωτικά αποσπάσματα που πήγαν να τον συλλάβουν, αυτός μετά από τόσα και μεγάλα κατορθώματα είχε τόση μεγάλη λύπη και τόσο μεγάλο φόβο που είπε· «Πάρε από μένα την ψυχή μου, διότι δεν είμαι εγώ καλύτερος από τους πατέρες μου» (Γ´Βασ. 19,4). Αυτά τα έλεγε αυτός που δεν πέθανε ποτέ ούτε και τώρα. Και όχι μόνο αυτό αλλά αλλά αναχώρησε στην έρημο και κοιμήθηκε γιατί κάμφθηκε από την βαρυθυμία.

Ο μαθητής αυτού, ο Ελισαίος, δεν έλαβε μόνο εις διπλούν το πνεύμα του, αλλά έλαβε και θλίψεις πολύ μεγαλύτερες. Αυτούς τους μεγάλους άνδρες μας αναφέρει ο Παύλος στην προς Εβραίους επιστολή του και αφού απαριθμήσει τις ταλαιπωρίες τους μας λέγει ότι «δεν ήταν άξιος αυτών ο κόσμος» (11,38)

Ας πάμε και στην Καινή Διαθήκη για να μελετήσουμε τον μεγάλο Παύλο. Αυτόν που από μόνος του που μπορεί να μας παρηγορήσει και να εξαφανίσει κάθε λύπη και αθυμία. Γνωρίζουμε την πείνα, την δίψα, την γύμνωση, τα ναυάγια, την διαμονή σε ερημικές περιοχές, τους φόβους τους κινδύνους, τις επιβουλές, τις συκοφαντίες, τις φυλακίσεις, τις πηγές και τις αγρυπνίες και τους μυρίους θανάτους κι όλα τ’ άλλα που υπέφερε χάριν του κηρύγματος και δεν νομίζω ότι χρειάζεται να πω κάτι γι’ αυτά. Όλα αυτά του προξενούσαν κάποιες θλίψεις αλλά του παρείχαν και κάποιες ηδονές. Όταν όμως τον εγκατέλειψαν όλοι της Ασίας, όταν παρεκτράπηκαν οι Γαλάτες, έθνος ολόκληρο και με τόση ευδοκίμηση, όταν οι Κορίνθιοι διαίρεσαν την Εκκλησία τους σε πολλά μέρη και αφού κολάκευσαν τον αιμομίκτη τον οδήγησαν σε πλήρη αναισθησία του Παύλου η ψυχή γέμισε σκοτάδι και θλίψη. ας τον ακούσουμε να μας διηγείται ο ίδιος τα βάσανα και τους πόνους του. «Σας έγραψα με πολλή θλίψη και συντριβή καρδίας και με πολλά δάκρυα» (Β´Κορ. 2,4). «Μήπως ερχόμενος εκεί με ταπεινώσει ο Θεός και πενθήσω δια πολλούς από αυτούς, που είχαν αμαρτήσει προηγουμένως και δεν μετανόησαν» (Β´Κορ. 12,21). «Παιδιά μου διά τα οποία πάλιν κοιλοπονώ, μέχρις ότου μορφωθεί μέσα σας ο Χριστός» (Γαλ. 4,19). Στον μαθητή του Τιμόθεο (2,9-10 και 14-16) παραπονείται ότι τον εγκατέλειψαν όλοι. Εκτός από αυτά είχε τον σκόλοπα της σάρκας (Β´Κορ. 12,7) που τόσο πολύ τον βασάνιζε, ώστε πολλές φορές παρακάλεσε τον Κύριο να του τον πάρει αλλά ο Κύριος του είπε «αρκεί σοι η χάρις μου». Μπόρεσε ποτέ αυτός ο ευαίσθητος άνθρωπος να αναπνεύσει, αφού θρηνούσε και για την απουσία του Τίτου ( Β´Κορ. 2,13). Αλλά και σε περίπτωση ασθενείας συνεργάτη του, όταν ασθενούσε ο Επαφράς, τα ίδια πάθαινε (Φιλ. 2,7). Κι εκτός από αυτά η καθημερινή μέριμνα και η αγωνία για τις Εκκλησίες, αλλά και για τον καθένα χωριστά πόσο τον βασάνιζε. «Ποιός ασθενεί και δεν ασθενώ, ποιός σκανδαλίζεται και δεν καίγομαι κι εγώ» (Β´Κορ. 11,28-29). Ήταν δυνατόν λοιπόν ο άνθρωπος αυτός να έχει έστω και μια στιγμή αναπαύσεως. Αλλά ο μεγάλος Παύλος βασανιζόταν και για το τι θα γίνουν οι αδελφοί του οι Ισραηλίτες, που δεν πιστέψανε, και ευχόταν, αν ήταν δυνατόν, να γίνει ανάθεμα, δηλαδή να πάει στην κόλαση, για να σωθούν αυτοί (Ρωμ. 9,3). Και επειδή δεν το κατόρθωσε αυτό, υπέφερε περισσότερο από τους κολασμένους, αφού αυτό ήταν γι’ αυτόν το μεγάλο βάσανο και η μεγάλη δοκιμασία!

Όλοι αυτοί οι άγιοι είχαν λύπη και να μη σκέπτεσαι μόνο τα αίτια της λύπης αλλά και το μέγεθός της και θα διαπιστώσεις ότι η λύπη αυτών των αγίων ήταν πολύ μεγαλύτερη από την δική σου. Το δε μέγεθος της λύπης εξαρτάται όχι μόνο από την αιτία που την γεννά, αλλά και από την διάθεση και το φρόνημα αυτών που έχουν την λύπη.

Έτσι και η λύπη κοσμικών ανθρώπων, που αντιμετωπίζουν πράγματα για τα οποία εσύ δεν ενδιαφέρεσαι και δεν δίνεις σημασία, είναι πολλές φορές μεγαλύτερη από την δική σου. Πολλοί δηλαδή, αφού έχασαν μόνο χρήματα πόνεσαν πολύ περισσότερο από εσένα· και άλλοι μεν έπεσαν στο πέλαγος και πνίγηκαν, άλλοι δε κρεμαστήκαν, μη υποφέροντας την ζημιά, άλλοι χάσαν τα μάτια τους από το κλάμα που κάνανε, άλλοι παραφρονήσανε. Αν και φαίνεται μικρότερο και ελαφρότερο το να χάσει κανείς χρήματα από το να δαιμονιστεί. Πολλοί όμως τον δαιμονισμό τον υπέφεραν, την απώλεια όμως των χρημάτων όχι.

Μη λοιπόν κρίνεις τα των άλλων απ’ όσα συμβαίνουν σε σένα και από ό,τι φρονείς εσύ και σκέφτεσαι. Μη νομίζεις, επειδή εσύ αδιαφορείς για την ζημία των χρημάτων, ότι με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζουν και οι άλλοι αυτό το γεγονός. Την γενναία ψυχή ούτε ο δαιμονισμός ούτε η απώλεια των χρημάτων ούτε ό,τιδήποτε άλλο κακό μπορεί να την καταβάλει. Η ασθενής όμως ψυχή, και μάλιστα αυτή που είναι προσκολλημένη στα βιοτικά, υποφέρει πολύ περισσότερο από την απώλεια των χρημάτων παρά από την ενόχληση του δαίμονος.

Και πράγματι Σταγείριε, είναι φοβερώτερο να πεινά κανείς όλη του την ζωή, παρά να δαιμονίζεται μερικές μέρες. Στη δεύτερη περίπτωση το βάσανο διαρκεί πολύ λίγο. Όσο διαρκεί ένα φρικιαστικό γεγονός, ή ένα οξύ ιατρικό νόσημα. Κι αν πεις ότι έχει τόση σφοδρότητα ο δαιμονισμός, που νικά τον άνθρωπο, θα μπορούσα να σου δείξω πολλούς που υποφέρουν από πυρετό, ότι όταν κυριευθούν, από εκείνη τη φλόγα, καταλαμβάνονται από παραλογισμό, πολύ μεγαλύτερο απ’ ό,τι οι δαιμονιζόμενοι. Και στην περίπτωση της φτώχιας, ο φόβος της ελλείψεως των αναγκαίων, σαν ένα διαρκές σαράκι κατατρώγει συνεχώς την ψυχή των πτωχών.

Και για να μη μιλώ μόνο για την φτώχια, αν απαριθμούσα όλες τις συμφορές των ανθρώπων και την ένταση με την οποία δοκιμάζουν την ζωή τους, ίσως και συ ο ίδιος να γελάσεις με τους θρήνους σου και τις κραυγές σου. Βέβαια να αναφέρω όλες τις συμφορές δεν μπορώ, γιατί ούτε τις γνωρίζω. Αλλά, κι αν τις γνώριζα, δεν θα είχα χρόνο να τις απαριθμήσω και να τις περιγράψω. Ξεχώρισα όμως λίγες από τις πολλές και από αυτές θα σου επιτρέψω να αναλογιστείς, όσο σου επιτρέπουν οι δυνάμεις σου και για τις άλλες που δεν θα αναφερθώ.

Για την διασκευή· ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ