« Ἡ αἰσιοδοξία εἶναι ἡ ἀφετηρία πάσης νίκης»

Θωμᾶς Καρλάυλ - Άγγλος ιστορικός και φιλόσοφος

Αποτυχία· μία έννοια συνώνυμη της πίκρας, του πόνου, της λύπης, της κακής διαθέσεως, της ανορεξίας για δράση, της φραγής περαιτέρω ενεργείας, της απραξίας.

Αποτυχία· η αδυναμία να πλήξουμε τον στόχο μας, να πραγματοποιήσουμε τα όνειρά μας, να εκπληρώσουμε τις επιθυμίες μας, καλές ή … κακές.

Αποτυχία· μία καθολική αναταραχή της ψυχοσωματικής μας υπάρξεως, που επηρεάζει την μετέπειτα πορεία μας καθοριστικά. Μία αναστάτωση, σαν τον άστατο καιρό που με τα μαύρα σύννεφά του καλύπτει τον ορίζοντα της ψυχής μας. Σκεπάζει τη λαμπρότητα της χαράς και της αισιοδοξίας, επιφέροντας κλίμα μελαγχολίας και τοπίο απαισιοδοξίας, προσφέροντας έδαφος στην απελπισία. Την απελπισία που αποτελεί ένα απότομο σκαλοπάτι, που κατεβάζει επικίνδυνα χαμηλά. Μία πολύ άσχημη κατάσταση στην οποία περιέρχεται ο άνθρωπος αν δεν προσέξει, βυθιζόμενος στο σκοτεινό τούνελ της ιδιοκτησίας του Διαβόλου. Γιατί η απελπισία είναι ο προθάλαμος της ολοσχερούς καταστροφής, της αγχόνης. Της κολάσεως.

Κι όμως δίπλα μας, υπάρχει ο πιο πονεμένος και πολύπλευρα δοκιμασμένος οδοιπόρος, που περπάτησε όλα τα δύσβατα μονοπάτια της γης. Ο πιο πικραμένος από όλους, ο πιο περιφρονημένος και απόλυτα εγκαταλελειμμένος–κρεμασμένος στο ξύλο του σταυρού. Ο πόνος που υπέστη στα λίγα χρόνια της επί γης παρουσίας του ήταν ξεχωριστός, υπέρμετρος, δυσβάσταχτος, αδικαιολόγητος, μαρτυρικός, προπάντων απόλυτα σιωπηλός! Βουβός!

Παρ’ όλα αυτά τον αντιμετώπισε–υπέμεινε και τον διαχειρίστηκε ανάλογα. Όπως επιτάσσει το θείο θέλημα. Το πατρικό! «Πατέρα μου ας γίνει, όπως εσύ θέλεις».

Αυτός ο «πρωταθλητής» των παθών, κρατά το φάρμακο στα τρυπημένα χέρια του για να το χορηγήσει σε κάθε συμπάσχοντα αδελφό και συνοδοιπόρο του.

Ο πόνος του λοιπόν είναι η μεγαλύτερη παρηγοριά και ανακούφιση στην κάθε ανθρώπινη αποτυχία και μελαγχολία. Αρκεί ο άνθρωπος να γνωρίζει την ώρα που πονάει, σε ποιον γιατρό θ’ απευθυνθεί, για να λάβει την κατάλληλη αγωγή θεραπείας. Η αγωγή στην προκειμένη περίπτωση ονομάζεται ΠΙΣΤΙΣ! «Μή γίνου ἄπιστος, ἀλλά πιστός».

Η πίστη στον Θεό δημιουργεί την αισιοδοξία, που διώχνει τον φόβο και καθοδηγεί σταδιακά στην επιτυχία. Η πίστη δεν αφήνει ποτέ την ψυχή να μελαγχολήσει και ν’ απογοητευτεί. Η πίστη αντρειώνει τον ναυαγό μέσα στη θάλασσα της ζωής και τον οχυρώνει, ώστε να αποσκοπεί στην ελπίδα και στη χαρά της διασώσεως. Αυτή η πίστη ώθησε τον Παύλο μέσα στην φουρτούνα να φωνάξει: «Εὐθυμεῖτε ἄνδρες» (Πραξ. 27,26). Αν σβήσει η πίστη, η ελπίδα, τότε σβήνουν τα πάντα. Η ψυχή, ο άμεσος αποδέκτης, με το παραμικρό μελαγχολεί,, γογγύζει, αγανακτεί, απελπίζεται, καταπίπτει, καταρρέει, μοιρολατρεί, επαναστατεί κατά του Θεού, οπότε βλασφημεί.

Ας ακούσουμε μία γνώμη από τον Επίκτητο: «Όταν ακούσεις το κοράκι να κράξει απαισιόδοξα, δεν πρέπει ν’ αφήνεις τη φαντασία σου αχαλίνωτη, να σε παρασύρει σε φόβο ή αδράνεια, αλλά να λέγεις ότι όλα σημαίνουν δι’ εμέ αισιοδοξία και αποτελούν καλούς οιωνούς, ΕΑΝ ΕΓΩ ΘΕΛΩ». Άλλωστε «ἐν τῇ δυσαρμονίᾳ ἡ ἀρμονία».

Στη ζωή δεν υπάρχει άνθρωπος που να μη γνώρισε την αποτυχία. Έστω και μία φορά…

Το ζήτημα είναι να βρεθεί τρόπος αντιμετωπίσεως αυτής της καταστάσεως. Στην προκειμένη περίπτωση, η λύση είναι μοναδική. Αντίδραση αποφασιστική με στόχο τη διόρθωση και την κάλυψη του δημιουργηθέντος κενού. «Με αδιάκοπη φροντίδα και συνεχή μόχθο, όλα κατορθώνονται» (Μένανδρος).

Σε πολλούς ανθρώπους η αποτυχία έγινε αφορμή να επιτευχθεί κάτι πολύ δημιουργικότερο απ’ εκείνο που ποθούσαν.

Ο Γάλλος ακαδημαϊκός Αντρέ Μωρουά γράφει: «Θα πρέπει να συνηθίσετε να διαγράφετε την αποτυχία σας αμέσως, χωρίς τύψεις και θλίψη. Όχι όμως χωρίς να πάρετε μαθήματα απ’ αυτήν για να τα χρησιμοποιήσετε στο μέλλον».

Το βασικότερο όμως στην όλη υπόθεση, που πραγματευόμαστε, είναι να προσανατολίσουμε την αποτυχία μας προς τον Θεό και στα σχέδιά του. Γιατί αυτό είναι το ζητούμενο. Αυτό που αποδεικνύει ξεκάθαρα, ότι τίποτε δεν γίνεται τυχαία, «αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς ὑμῶν πᾶσαι ἠριθμημέναι εἰσί» (Ματθ. 10,30). Όλα τα παρακολουθεί ο άγρυπνος οφθαλμός του. «… ὁ ὀφθαλμός ὅς τά πάνθ’ ὁρᾶ».

Γιατί με την αποτυχία που επιτρέπει ο Θεός σύμφωνα με την θεία του οικονομία, επιθυμεί να μας προστατέψει από μία ασύγκριτα χειρότερη αποτυχία ή να μας οδηγήσει σε μεγαλύτερη και ουσιαστικότερη επιτυχία. Το πρόβλημα είναι, ότι ο ανθρώπινος ασύρματος εκπέμπει σε συχνότητα χοϊκή και δεν μπορεί να συλλάβει τα θεϊκά μηνύματα. Κι όμως αυτά παρουσιάζονται καταφανέστατα στην Καινή Διαθήκη. Η αποτυχία των Γαλιλαίων ψαράδων στη νυκτερινή τους αλίευση, είχε σαν αφορμή να αλιευθούν οι ίδιοι υπό του Κυρίου και μετέπειτα να γίνουν αλιείς της οικουμένης (Λουκ. 5,1-11).

Ο παραλυτικός της Βηθεσδά χρόνια ολόκληρα πάσχιζε να ιαθεί και δεν κατόρθωνε. Ήλθε η ώρα όμως να λάβει ίαση, όχι μόνο σωματική, αλλά προπάντων ψυχική από τον ίδιο τον Κύριο.

Πολλοί άνθρωποι μετά την αποτυχία τους, πλησίασαν την ιερά εξομολόγηση και τη θεία κοινωνία. Η αποτυχία, τους οδήγησε στην επιτυχία της μετανοίας και μετέπειτα σωτηρίας.

Επομένως, η αποτυχία πολλές φορές δρομολογεί την επιτυχία. «Τίς γάρ ἔγνω νοῦν Κυρίου;» (Ρωμ. 11,34).

Όμως «Πρέπει να κάνει κανείς υπομονή δι’ όσα κακά του συμβαίνουν και να αισιοδοξεί για το μέλλον» (Ισοκράτης).

Προπάντων δε μη λησμονούμε: «Ἄλλαι μέν βουλαί ἀνθρώπων, ἄλλα δέ Θεός κελεύει».

Αρίσταρχος