Γρηγορίου Παλαμά Ε.Π.Ε. 9,399
(Περιληπτική Διασκευή § 1-6)
Λέγει ο Θεός μέσω του Ησαΐα (49,8)· «Καιρώ δεκτώ επήκουσά σου, και εν ημέρα σωτηρίας εβοήθησά σοι» και μέσω του Παύλου (Β΄ Κορ. 6,2)· «Ιδού νυν καιρός ευπρόσδεκτος, ιδού νυν ημέρα σωτηρίας». Ο καιρός αυτός, για τον οποίο μιλά η Γραφή, είναι κάθε στιγμή της ζωής μας βέβαια, ιδιαίτερα όμως είναι η Μεγάλη Εβδομάδα, στην οποία ενθυμούμαστε τα πάθη του Κυρίου μας. Το νέο αυτό και μεγάλο και πνευματικό χριστιανικό Πάσχα· που δεν είναι το πέρασμα της Ερυθράς θαλάσσης, που γιόρταζαν οι Εβραίοι, αλλά το πέρασμα από το θάνατο στη ζωή.
Το νέο αυτό Πάσχα το προαναγγέλλει ο Λάζαρος και το προανυμνούν παιδιά και πλήθη λαού.
Λοιπόν αν θέλει κανείς να συμμετάσχει σ’ αυτό το πνευματικό Πάσχα ας εκκλίνει απ’ το κακό και ας πράττει το αγαθό. Ας μεταλάβει αξίως του θυσιασθέντος Αμνού. Ας λάβει τον αρραβώνα της κληρονομιάς που μας υποσχέθηκε ο Χριστός. Και μη φοβηθεί κανείς ότι αυτό είναι ακατόρθωτο ή φοβερά δύσκολο. Οι αρετές είναι ευκολώτερες από τις κακίες. Η ασθένεια μας και η διαστροφή μας τις κάνουν να φαίνονται δυσκολώτερες. Ας βιάσουμε λοιπόν τους εαυτούς μας για να πράξουμε το σωστό. Ειδικά ας βιάσουμε τους εαυτούς μας να αποβάλλουμε τις επιθυμίες του πλούτου της δόξας και της τρυφής.
Όσοι αποβάλλουν από την ψυχή τους τις επιθυμίες του πλούτου, της δόξας, της τρυφής αυτοί είναι οι «πτωχοί» (Λουκ. 6,20) και οι «πτωχοί τω πνεύματι» (Ματθ.5,3) που μακαρίζει ο Κύριος. Είναι αυτοί που έχουν εκούσια πτωχεία ή τη βαστάζουν γενναία αν είναι ακούσια. Αυτοί όμως που απολαμβάνουν χωρίς μέτρο ή επιθυμούν διακαώς τον πλούτο, τη δόξα και την τρυφή, θα περιπέσουν σε μεγαλύτερα πάθη και σε αφάνταστες παγίδες του διαβόλου.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι άρχοντες και οι πλούσιοι συνήθως αμαρτάνουν κατά κόρο.
Γι’ αυτό ακριβώς είναι δύσκολο να σωθεί άρχων και πλούσιος. «Πως δύνασθε υμείς πιστεύσαι, δόξαν παρ’ αλλήλων λαμβάνοντες και την δόξαν την παρά του μόνου Θεού ου ζητείτε;» (Ιω.5,44). Μόνο αν ζητήσουν την δόξα του θεού και βιάσουν τον εαυτό τους ν’ ανακόψουν την ροπή της αμαρτίας και ν’ αποκτήσουν την αρετή τότε σώζονται. Και όχι απλώς σώζονται αλλά σώζουν και άλλους συγχρόνως. Και το κάνουν αυτό και με τη δύναμη και την επιβουλή που έχουν, λόγω πλούτου και αξιώματος, αλλά και διότι γίνονται τύποι και πρότυπα των υποδεεστέρων μ’ αποτέλεσμα να τους εμπνέουν να τους ακολουθήσουν στο δρόμο προς την αρετή και την αγιότητα.
Χρειάζεται λοιπόν προσπάθεια, βία, προσοχή σ’ όλους. Αυτοί όμως που είναι άρχοντες και πλούσιοι και σοφοί με έκτακτα φυσικά και υλικά και πνευματικά προσόντα χρειάζονται περισσότερη προσπάθεια και βία.
Κι αυτό φαίνεται στην ανάσταση του Λαζάρου. Ενώ οι άνθρωποι του λαού πείσθηκαν και επίστευσαν, οι τότε άρχοντες, δηλαδή οι αρχιερείς, ιερείς, γραμματείς και φαρισαίοι, έμειναν αμετάπειστοι και εξαγριώθηκαν χειρότερα, με αποτέλεσμα να ζητούν να θανατώσουν τον Κύριο της ζωής και του θανάτου, τον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό.
Και μη πει κανείς ότι η προσευχή του Ιησού (Ιω. 11,41-44), δήθεν τους εμπόδισε να τον αναγνωρίσουν ως Θεό, αφού κι αυτός προσευχόταν όπως οι άνθρωποι. Διότι ο Χριστός προσευχήθηκε και είπε· «Πάτερ ευχαριστώ σοι ότι ήκουσάς μου. Εγώ δε ήδειν (γνώριζα) ότι πάντοτε με ακούεις· αλλά διά τον όχλον τον περιεστώτα, είπον, ίνα πιστεύσωσιν ότι συ με απέστειλας. Και ταύτα ειπών φωνή μεγάλη· εκραύγασε· Λάζαρε, δεύρο έξω».
Το έκανε λοιπόν αυτό ο Χριστός·
α΄. Για να γνωρίσουν ότι είναι Θεός ομοούσιος με τον Πατέρα.
β΄. Ενεργεί τα θαύματα με συναίνεση Πατρός και όχι εναντίον της βουλήσεώς του.
γ΄. Όπως στη δημιουργία του Αδάμ είπε ο Πατήρ στον Υιό «ποιήσωμεν» έτσι κι εδώ ο Υιός λέγει στον Πατέρα και ο Πατήρ συμφωνεί ν’ αναστηθεί ο Λάζαρος.
δ΄. Τα λόγια δεν ήταν λόγια προσευχής αλλά δεσποτείας και εξουσίας. «Λάζαρε δεύρο έξω». Ξεκάθαρα φαίνεται ότι ήταν πρόσταγμα και όχι προσευχή.
ε΄. Τα είπε με φωνή μεγάλη για να γίνει αντιληπτός από τον κόσμο. Μπορούσε να τα πει μέτρια ή σιωπηλά, ή από μακριά ή χωρίς να τραβήξουν το λίθο από το μνήμα. Όπως αναστήθηκε ο ίδιος χωρίς να φύγει ο λίθος του μνήματος του.
στ΄. Ενήργησε έτσι ώστε με την όραση να δουν ότι βγαίνει ο Λάζαρος από τον τάφο· με την ακοή ν’ ακούσουν πρόσταγμα Ιησού· με την όσφρηση να μυρίσουν τη μυρουδιά της σήψεως· με την αφή να σηκώσουν την πέτρα, να λύσουν χέρια και πόδια, να βγάλουν το σουδάριο· έτσι μ’ όλες τις αισθήσεις να καταλάβουν ότι ο Χριστός είναι αυτός που καλεί τα μη όντα σε όντα· αυτός που δημιούργησε με το λόγο του τα όντα από τα μη όντα.
Ο λαός λοιπόν πίστευσε και δεν κράτησε την πίστη κρυφή, άσχετα αν τον περίμεναν και ως κοσμικό Μεσσία. Οι άρχοντες όμως, πολιτικοί και θρησκευτικοί, οι μορφωμένοι και οι υψηλά ιστάμενοι δεν πίστεψαν. Τον ανέβασαν στον σταυρό και πείσανε το λαό ν’ αλλάξει γνώμη και να στραφεί εναντίον του.
Δια την διασκευή
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ