ΟΥΤΕ ΟΥΤΟΣ ΗΜΑΡΤΕΝ ΟΥΤΕ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΑΥΤΟΥ,
ΑΛΛ’ ΙΝΑ ΦΑΝΕΡΩΘΗ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΝ ΑΥΤΩ (ΙΩ. 9,3)
Αυτή υπήρξε η απάντηση του Χριστού στους μαθητές του, όταν κάποτε, βαδίζοντας στους δρόμους της Ιερουσαλήμ, συνάντησαν ένα εκ γενετής τυφλόν ο οποίος ζητιάνευε στους δρόμους. Και οι μαθητές βλέποντάς τον ρώτησαν τον Χριστό ποιος αμάρτησε αυτός ή οι γονείς αυτού, με αποτέλεσμα να γεννηθεί τυφλός; Και το ρώτησαν αυτό οι μαθητές, διότι η Παλαιά Διαθήκη δίδασκε, αιτία των ασθενειών που βασανίζουν τους ανθρώπους εδώ στη γη είναι ή οι αμαρτίες των γονέων ή οι προσωπικές αμαρτίες των ανθρώπων. Είναι η απομάκρυνση από το Θεό και το θέλημα του είτε ατομικά είτε συνολικά.
Κι αυτό είναι σωστό και το βλέπουμε στην πράξη. Παιδιά αλκοολικών γονέων, ναρκομανών, ανθρώπων που προσβλήθηκαν από αφροδίσια νοσήματα γεννούνται ελαττωματικά, ανάπηρα και ασθενή. Επίσης οι αλκοολικοί, οι ναρκομανείς, οι έκφυλοι είναι ασθενείς, λόγω των αδυναμιών των και των αφύσικων ροπών τους. Σύγχρονο παράδειγμα της σχέσεως αμαρτίας και ασθενείας είναι η ασθένεια του aids, η οποία προσβάλλει κατά κανόνα ανθρώπους που ζουν ανήθικα και με διαστροφές. Επίσης το λεγόμενο οικολογικό πρόβλημα είναι συνέπεια και αποτέλεσμα της θεοποιήσεως του κέρδους, της αφύσικης καταναλώσεως και της ακατάσχετης βουλιμίας του ανθρώπου να ικανοποιεί πάσα επιθυμία του, αδιαφορώντας για τις καταστροφικές συνέπειες που επιφέρει σ’ όλη τη φύση και την ανθρωπότητα.
Λοιπόν υπάρχει σχέση αμαρτίας και αρρώστιας. Ο Χριστός στην περικοπή του τυφλού εκ γενετής (Ιω. 9 κεφ.), χωρίς ν’ αναιρεί το δόγμα αυτό της αγίας Γραφής μας αποκαλύπτει και μια άλλη αιτία που πολλές φορές ο Θεός επιτρέπει την ασθένεια στους ανθρώπους. Και η αιτία είναι να φανερωθούν τα έργα του Θεού, τα σχέδια του Θεού· να φανερωθεί η θεότητά του και η δόξα του στον κόσμο. Μα θα πει κάποιος· «δεν ήταν δυνατόν να φανερωθούν τα έργα του Θεού και η θεότητα του με άλλο τρόπο»; Και βεβαίως ήταν δυνατόν. Αλλά ο Θεός μας χρησιμοποιεί για να μας δοξάσει. Δεν ήταν τιμωρία που γεννήθηκε τυφλός αλλά ευεργεσία. Τι κέρδισαν οι Φαρισαίοι που βλέπανε; Την κόλαση. Τα κακά αυτής της ζωής δεν είναι κακά ούτε τα αγαθά, αγαθά. Μόνο η αμαρτία είναι κακό και η αρετή καλό.
Περίεργα και παράξενα μας ακούγονται τα λόγια αυτά. Και μας ακούγονται γιατί δεν συνηθίσαμε να διαβάζουμε την αγία Γραφή, ώστε ν’ αποκτούμε «νουν Χριστού» και να σκεφτόμαστε θεϊκά. Δεν συνηθίσαμε να μελετάμε τα σχέδια του Θεού, παρατηρώντας τα γεγονότα της ιεράς ιστορίας. Εάν το κάναμε αυτό θα βλέπαμε αυτό που είπε ο Χριστός. Ότι πολλές φορές αντιμετωπίζουμε δύσκολα γεγονότα στη ζωή μας, περνούμε άσχημες στιγμές, ταλαιπωρούμεθα φοβερά, μόνο και μόνο για να χρησιμεύσουμε για την πραγματοποίηση κάποιου σχεδίου του Χριστού μας. Και αυτό δεν είναι δοκιμασία ή τιμωρία αλλά ευλογία και ευεργεσία.
Ο τυφλός της περικοπής γεννήθηκε τυφλός, μεγάλωσε τυφλός κι έζησε μια ζωή φοβερής δυστυχίας, μόνο και μόνο για να εξυπηρετήσει τον Χριστό. Να εξυπηρετήσει μια στιγμή της ζωής του Χριστού. Τότε που οι Φαρισαίοι κυνηγούσαν τον Χριστό. Δεν ήθελαν να τον δουν. Και ο Χριστός που θέλει να βουίξει η Ιερουσαλήμ για τη δύναμή του, για την θεότητά του, για την τύφλωση και την παλιανθρωπιά των Φαρισαίων, και ν’ αποδείξει ποιος είναι αυτός και ποιοι εκείνοι, παίρνει τον τυφλό, φτύνει κάτω στο χώμα, κάνει λάσπη, αλείφει τα μάτια του, για να του θυμίσει μ’ αυτό ότι είναι αυτός που έπλασε τον Αδάμ. Κατά τη γνώμη του αγίου Χρυσοστόμου ο τυφλός δεν είχε απλώς ελαττωματική όραση, αλλά δεν είχε καθόλου μάτια. Η πράξη το Κυρίου να φτύσει στο χώμα και να κάνει πηλό ήταν μια πράξη δημιουργίας και αποκάλυψη της ταυτότητάς του. Γιατί εκείνος που πήρε χώμα και έπλασε τον Αδάμ, ο ίδιος τώρα παίρνει λάσπη και βάζει στα μάτια του τυφλού. Ο Χριστός δεν πήρε νερό, αλλά έφτυσε για να ενεργήσει όπως στον Αδάμ. Εκεί έβαλε πνοή, εδώ σάλιο.
Και, αφού έβαλε την λάσπη στα μάτια του τυφλού, τον αναγκάζει να διασχίσει την Ιερουσαλήμ με το κεφάλι ψηλά, για να μη πέσει η λάσπη, και να τον βλέπουν όλοι και να τον ρωτούν. «Γιατί βαδίζεις έτσι»; «Γιατί έχεις λάσπη στα μάτια σου»; Κι αυτός να φωνάζει να του ανοίξουν δρόμο, για να φθάσει γρήγορα στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ και κει θαυμαστά να βρει το φως του. Ο τυφλός επιστρέφει στο μέρος του και οι Ιεροσολυμίτες τον βλέπουν, αυτόν που είχε λάσπη στα μάτια, τώρα να βλέπει. Τα Ιεροσόλυμα βούιξαν από το γεγονός. Οι Φαρισαίοι που αγωνιζότανε να φιμώσουν τον Ιησού και να τον εξαφανίσουν από το προσκήνιο πάνε να σκάσουν από το κακό τους.
Να λοιπόν γιατί γεννήθηκε τυφλός κι έζησε τυφλός. Για να χρησιμεύσει για μια στιγμή στον Χριστό και να φανεί η δόξα του Χριστού και η θεότητά του. Βέβαια δεν έμεινε χωρίς αμοιβή, χωρίς στεφάνι. Αιώνες τώρα ακούγεται η ιστορία του και τον γνωρίζει ολόκληρη η ανθρωπότητα, τη στιγμή που χάθηκαν ονόματα αυτοκρατόρων και στρατηγών. Έτσι ανταμείφθηκε, επειδή δέχθηκε «να παίξει τον ρόλο του» στο θείο σχέδιο. Και φυσικά κέρδισε την βασιλεία των ουρανών που είναι το ανώτερο.
Ο τυφλός μπορούσε κάλλιστα κι αυτός να μη πιστεύσει στο λόγο του Θεού. Να πει· «δεν με παρατάς. Τι σόι Θεός είσαι, αφού δεν μπορείς να με θεραπεύσεις αμέ-σως μ’ ένα σου λόγο και με ξευτελίζεις έτσι, να με πετάς λάσπη στα μάτια και να με βάζεις να τριγυρίζω όλη την Ιερουσαλήμ και σ’ αυτή τη κατάσταση να γίνομαι νούμερο (πρβλ. Ναιμάν Δ΄ Βασ. 5ον κεφ.). Άσε με ήσυχο και τις γιατρειές σου άφησέ της για άλλα κορόιδα». Και θα μπορούσε κάλλιστα να βρίσει τον Χριστό ή και να τον φτύσει. Συνεισέφερε λοιπόν και ο τυφλός με την πίστη του στο θείο σχέδιο.
Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στο θέμα μας, ότι δηλαδή πολλές φορές δοκιμαζόμαστε φοβερά και υποφέρουμε βάσανα και στενοχώριες μόνο και μόνο για να εξυπηρετήσουμε τα θεία σχέδια και ας δούμε και μερικά άλλα παραδείγματα.
Α΄. Ας θυμηθούμε τον παραλυτικό της Βηθεσδά που έμεινε 38 ολόκληρα χρόνια δίπλα στην κολυμβήθρα. Γιατί; Στην περίπτωση βέβαια αυτή έφταιγε και ο ίδιος. Ήταν αμαρτωλός· γι’ αυτό ο Χριστός του είπε· «ίδε υγιής γέγονας· μηκέτι αμάρτανε, ίνα μη σοι χείρον τι γένηται». Αλλά και σ’ αυτήν την περίπτωση μάλλον είχε μετανοήσει. Κι όμως ο Χριστός δεν τον θεράπευσε νωρίτερα. Τον άφησε 38 ολόκληρα χρόνια να περιμένει, για να βρει ο Χριστός αφορμή -με το θαύμα που έκανε- ν’ αρχίσει το κήρυγμα για την θεότητά του. Δεν τον έκανε καλά, επειδή απλά τον συμπόνεσε, επειδή ήθελε να του χαρίσει την ευτυχία της υγείας του. Αν αυτό συνέβαινε θα έπρεπε ο Χριστός να θεραπεύσει όλους τους αρρώστους Ιουδαίους της Παλαιστίνης. Και όχι να κάνει τα σημεία του εκλεκτικά.
Β΄. Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, ο επίγειος άγγελος και ο επουράνιος άνθρωπος όπως τον ονομάζει ο ιερός Χρυσόστομος, πέρασε όλη του τη ζωή στην έρημο με μέλι και ακρίδες ως τροφή, μια μηλωτή από τρίχες καμήλας σαν ένδυμα. Αυστηρός ασκητικός, νηστευτής που δεν ξαναφάνηκε. Ο ίδιος ο Κύριος είπε· «Αμήν λέγω υμίν, ουκ εγήγερται εν γεννητοίς γυναικών μείζων Ιωάννου του βαπτιστού» (Ματθ. 11,11). Γι’ αυτό λέμε στο απολυτίκιό του «Μνήμη δικαίου μετ’ εγκωμίων· σοι δε αρκέσει η μαρτυρία του κυρίου, Πρόδρομε». Αυτός έδειξε τον Χριστό, αυτός τον βάπτισε, αυτός του έδωσε τους πρώτους μαθητές, αυτός μίλησε στους εν Άδη για τον Χριστό, ώστε να είναι έτοιμοι να τον δεχθούν. Τεράστια η προσφορά του. Ο μεγαλύτερος των αγίων. Ποιο ήταν το τέλος του; Σφάχτηκε σαν κοτόπουλο από μια παλιογύναικα, την Ηρωδιάδα.
Και διερωτάται κανείς· γιατί ο Θεός να επιτρέψει ένα τέτοιο ανοσιούργημα; Για πολλούς λόγους. Ένας εξ αυτών ήταν διότι, μετά την εμφάνιση του Χριστού, μερικοί μαθητές του Προδρόμου άκουσαν τον Πρόδρομο και ακολούθησαν τον Χριστό. Άλλοι όμως πήραν εχθρική στάση απέναντί του. Έτσι λένε στον Ιωάννη· «ω συ μεμαρτύρηκας, ίδε ούτος βαπτίζει και πάντες έρχονται προς αυτόν» (Ιω. 3,26). Δηλαδή μας έκλεψε την παράσταση. Και ο Ιωάννης για να τους συνεφέρει τους είπε· «εκείνον δει αυξάνειν, εμέ δε ελαττούσθαι» (Ιω. 3,30) και «ουκ ειμί εγώ ο Χριστός, αλλ’ ότι απεσταλμένος ειμί έμπροσθεν εκείνου» (Ιω. 3,28). Ας θυμηθούμε και την περίπτωση που οι μαθητές του Ιωάννου συμμαχούν με τους Φαρισαίους εναντίουν του Χριστού, όταν τον ρωτούν γιατί οι μαθητές του δεν νηστεύουν, ενώ αυτοί και οι Φαρισαίοι νηστεύουν (Ματθ 9,14-15). Μετά το θάνατο του Ιωάννη όμως οι δυστροπούντες μαθητές του κάμπτονται και έρχονται προς τον Χριστό.
Γ΄. Όταν αναγγέλλουν την ασθένεια του Λαζάρου στον Χριστό εκείνος λέγει· «αύτη η ασθένεια ουκ έστι προς θάνατον, αλλ’ υπέρ της δόξης του Θεού, ίνα δοξασθή ο υιός του Θεού δι’ αυτής» Ιω. 11,4.
Δ΄. Ο Παύλος λαμβάνει εντολή από το Θεό δι’ οράματος να μεταβεί στους Φιλίππους της Μακεδονίας. Μόλις φθάνει εκεί μαζί με τον Σίλα και αρχίζει την ιεραποστολή, παραχωρεί ο Θεός και συλλαμβάνονται, μαστιγώνονται αγρίως και μετά φυλακίζονται σιδηροδέσμιοι. Οι απόστολοι αντί να τα χάσουν και ν’ απελπισθούν και να κάνουν παράπονα προς το Θεό, για όσα τους συνέβησαν, αυτοί περνούν τη νύχτα ψάλλοντας και δοξολογώντας το Θεό. Αποτέλεσμα· γίνεται μέγας σεισμός, σπάζουν οι αλυσίδες τους, ανοίγουν οι θύρες της φυλακής και ο δεσμοφύλακας που νομίζει ότι το σκάσανε οι κρατούμενοι επιχειρεί ν’ αυτοκτονήσει. Οι απόστολοι, βλέποντας τι επιχειρεί να κάνει, τον φωνάζουν ότι όλοι είναι στη φυλακή και να μην ανησυχεί… Τότε μέγας πνευματικός σεισμός γίνεται στην ψυχή του δεσμοφύλακα, μετανοεί και γίνεται πνευματικά δέσμιος των αποστόλων, αυτός και η οικογένεια του (πρβλ. Πράξ. 16,11-34). Η σύλληψη, το μαστίγωμα των αποστόλων και η φυλάκισή τους έγινε, για να εξυπηρετηθεί το σχέδιο του Θεού· να σωθεί δηλαδή ο δεσμοφύλακας και η οικογένεια του.
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ