Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Για τρεις ημέρες, από τις επτά έως τις εννέα Οκτωβρίου, συγκαλείται στην ετήσια συνεδρίασή της η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Για μιαν ακόμη, δεκάτη έβδομη, φορά μια από τα ίδια. Η πρώτη ημέρα αναλίσκεται σε ανούσιες εκθέσεις πεπραγμένων των Συνοδικών Επιτροπών. Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, αυτές ουδέν ενδιαφέρον παρουσιάζουν, πλην τυπικών διαδικασιών. Ουδεμία πρωτοτυπία, ουδέν ουσιαστικό έργο. Το χειρότερο αι πανηγύρεις για τα εκατό χρόνια του περιοδικού «Θεολογία». Μεγάλες δαπάνες, έντονες δημόσιες σχέσεις, πτωχότατο περιεχόμενο. Θα ακολουθήσει η τυπική συμπλήρωση του καταλόγου των εκλογίμων προς Αρχιερατεία… Έτσι τελειώνει η πρώτη ημέρα…

Τη δεύτερη ημέρα θα ακολουθήσουν δύο εισηγήσεις. Η μία του Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιεροθέου, με θέμα «Οι ρασοφόροι μοναχοί στην παράδοση και τη ζωή της Εκκλησίας»... Και η δεύτερη του Μητροπολίτου Μεσογαίας Νικολάου, με θέμα: «Τεχνητή ευφυία-Η Εκκλησία μπροστά στην αναδυόμενη νέα ανθρωπολογία». Πρόκειται ουσιαστικά για δύο διαλέξεις, τα θέματα των οποίων δεν θα έπρεπε επί μία ημέρα ολόκληρη - τη δεύτερη από τις τρεις –να απασχολήσουν την Ιεραρχία. Ως προς την πρώτη εισήγηση θέμα για την Ιεραρχία θα ήταν η σχέση των Μητροπολιτών με τις υπό αυτούς Μονές και Ησυχαστήρια, η μέριμνα των Μητροπολιτών για να μην υπάρχουν μοναστήρια με κανένα ή έναν μοναχό – μοναχή, η για λόγους ευσεβούς και αγίας ζωής αύξηση των προσκυνητών στα μοναστήρια και όχι η για λόγους οικονομικούς, έξοδος εικόνων ( πολλές φορές αντιγράφων), ιερών λειψάνων και ιερών κειμηλίων σε ναούς μεγάλων πόλεων…

Για τη δεύτερη εισήγηση θα αρκούσε μια, υπό την αιγίδα της Ιεραρχίας, ημερίδα με πρώτο ομιλητή και διευθυντή της συζήτησης τον Σεβ. Μεσογαίας και εισηγητές ειδικούς σημαντικούς επιστήμονες, Έλληνες και αλλοδαπούς, με Ορθόδοξο ήθος. Σύμφωνα με την ημερησία διάταξη η δεύτερη ημέρα της Ιεραρχίας λήγει με συζήτηση. Οι εισηγήσεις δεν επιδέχονται συζήτηση και όσοι μιλήσουν θα πουν τί καλά τα είπαν οι εισηγητές…. Και αν – το απίθανο - υπάρξουν προτάσεις επί των εισηγήσεων, σημειώνεται ότι έως τώρα, επί 17 χρόνια, όσες υπήρξαν ετέθησαν στο αρχείο... Η δεύτερη ημέρα των εργασιών της Ιεραρχίας έτσι τελειώνει και κυρίως οι εκτός Αττικής Αρχιερείς επείγονται να αναχωρήσουν από το Μέγαρο της Συνόδου, ώστε να αξιοποιήσουν την παρουσία τους στην πρωτεύουσα για εργασίες των Μητροπόλεών τους.

Η τρίτη και τελευταία ημέρα της τακτικής συνεδρίασης της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος περιλαμβάνει μόνο την εκλογή Μητροπολιτών στις Μητροπόλεις Κονίτσης και Κορίνθου. Κατά κανόνα επικρατεί η επιλογή του Αρχιεπισκόπου. Ο κ. Ιερώνυμος, ως Μητροπολίτης Θηβών, είχε καταδικάσει αυστηρά και δημοσία ως απαράδεκτο το ισχύον σύστημα εκλογής των Μητροπολιτών. Μία από αυτές τις καταδικαστικές δηλώσεις του τις έκανε το 2006, εν όψει εκλογής Μητροπολίτου Κορίνθου, μετά τη συνάντηση που είχε με τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, σε δηλώσεις του προς τους δημοσιογράφους έξω από το Μέγαρο της Αρχιεπισκοπής. Όμως με το συγκεκριμένο σύστημα εκλογής επί των ημερών του κ. Ιερωνύμου έχουν εκλεγεί σαράντα έξι (46) Μητροπολίτες, ένας (1) τιτουλάριος Μητροπολίτης και είκοσι (20) βοηθοί Αρχιερείς, σύνολο εξήντα επτά (67), συν τους δύο και άγνωστο αριθμό βοηθών Επισκόπων που θα εκλέξει η Ιεραρχία την 9^η Οκτωβρίου…

Η Ιεραρχία, με ευθύνη της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, που ορίζει τα θέματα, ουσιαστικά ομολογεί ότι αρνείται να συζητήσει καυτά θέματα που απασχολούν το σύνολο του Ορθοδόξου ποιμνίου της. Το πρώτο ζήτημα είναι της ψηφίσεως του νόμου περί του γάμου των ομοφυλοφίλων και οι εξ αυτού επιπτώσεις στο ποίμνιό της. Η κυβέρνηση τον εψήφισε χωρίς πολλές ψήφους κυβερνητικών βουλευτών και με τις ψήφους βουλευτών αριστερών Κομμάτων, έχει δε υποστεί σοβαρή ζημία ως προς την δημοτικότητά της. Η Ιερά Σύνοδος προέβη σε μία χλιαρή διαμαρτυρία και μετά ησυχία…

Οι ειδικοί παιδαγωγοί επισημαίνουν ότι οι προεκτάσεις από τη νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ομοφυλοφίλων θα επιφέρει προβλήματα στην αγωγή των παιδιών, τα οποία ήδη διδάσκονται ότι ζωή σημαίνει μαλθακότητα, ηδονή, ατομισμό, ότι δεν υπάρχει τάξη και κανόνες στη φύση και στον άνθρωπο, αλλά αυτοί καθορίζονται από τα «ανθρώπινα δικαιώματα» και την «ελευθερία», όπως τα επιβάλλουν οι κυβερνώντες τη Δύση υλιστές και ηδονιστές. Αυτό σημαίνει εξοβελισμό αξιών, αρχών και συναισθημάτων, με τα οποία επέζησε ο Ελληνισμός, όπως είναι η αγάπη στον Θεό και στον συνάνθρωπο, η ελευθερία δια της αποδέσμευσης από τα πάθη, η κοινωνική αλληλεγγύη, ο πατριωτισμός.

Η προστασία του ποιμνίου της είναι απόλυτο καθήκον της Ιεραρχίας. Πέραν του Λόγου του Ιησού Χριστού και των Εκκλησιαστικών Κανόνων είναι και ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας που την επιβάλλει. Στο άρθρο 2 του Νόμου 590/1977 τονίζεται: «Η Εκκλησία της Ελλάδος συνεργάζεται μετά της Πολιτείας, προκειμένου περί θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος, ως τα της χριστιανικής αγωγής της νεότητος,…της εξυψώσεως του θεσμού του γάμου και της οικογένειας…». Με τον ψηφισθέντα Νόμο και την ανοχή της Ιεραρχίας η οικογένεια εξαρθρώνεται και η νεολαία παραδίδεται στον Διόνυσο και στις Μαινάδες, κάτι που πρόβαλαν οι Γάλλοι στους πρόσφατους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Στο άρθρο 4 του ιδίου Νόμου υπογραμμίζεται ότι η Εκκλησία της Ελλάδος «μεριμνά για την τήρηση των Ιερών Παραδόσεων,…μελετά και αποφασίζει περί των ληπτέων μέτρων για την πραγμάτωση της κατά Χριστόν ζωής του ιερού Κλήρου και του Χριστεπωνύμου λαού». Επί δέκα επτά χρόνια ουδέποτε συζητήθηκαν στην Ιεραρχία, αποφασίστηκαν και εφαρμόστηκαν πρωτοβουλίες, για να είναι ο λαός κοντά στην Εκκλησία. Αντίθετα, ουδείς προβληματισμός για το ότι ο εκκλησιαζόμενος λαός μειώνεται, οι πολιτικοί γάμοι και τα διαζύγια πολλαπλασιάζονται, το κύρος της Εκκλησίας είναι στο ναδίρ. Η Ελληνική κοινωνία έχει εγκαταλειφθεί και αντιπαλαίει μόνη της με τον Λεβιάθαν του ηδονικού χάους.

Η Ιεραρχία για τη χαλαρότητα αντίδρασης που επέδειξε προς τον ψηφισθέντα Νόμο περί του γάμου των ομοφυλοφίλων πρόβαλε τη δικαιολογία «Τί άλλο να κάνουμε; Να κάνουμε επανάσταση;». Πρόκειται για μια πολιτικάντικη κάλυψη της αδυναμίας της. Η Εκκλησία δεν ασκεί βία, αντίθετα βάση της είναι η ελευθερία και η αγάπη προς τους εχθρούς Της. Όμως καθήκον της Ιεραρχίας είναι να νουθετεί και να προστατεύει το ποίμνιό της. Αν παραβάτες είναι οι κατέχοντες την κοσμική εξουσία, έως ότου επανέλθει η τάξη στο ποίμνιό της, κρατάει από αυτούς αποστάσεις και με τον τρόπο της υποδεικνύει το λάθος τους και ζητεί αποκατάσταση της βλάβης που αυτό υπέστη. Εάν αντίθετα, όπως έκαμε ο Αρχιεπίσκοπος, στην πράξη δείχνει στο ποίμνιο ότι η σχέση του με τον πρωθυπουργό είναι ως να μη συνέβη κάτι το μεμπτό, τότε λογικά ο κ. Μητσοτάκης μπορεί να σκεφθεί ότι με αυτή τη συμπεριφορά του Αρχιεπισκόπου και τη σιωπή της Ιεραρχίας χωρίς κανένα εμπόδιο μπορεί πλέον να εφαρμόζει όποια πολιτική του αρμόζει… Γνωρίζει πλέον ότι η Ιεραρχία θα κάνει μια διαμαρτυρία και μετά θα σιωπήσει και πάντα θα τον δέχεται εγκάρδια, υποτασσόμενη «μετά χαράς» ακόμη και στα ανόσια επιβαλλόμενα.

Πρόσφατα, στις 8 Σεπτεμβρίου 2025, ο Κυρ. Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο στο Μέγαρο Μαξίμου. Κατά την έναρξη της συνάντησής τους ο Κυρ. Μητσοτάκης είπε ότι δέχεται τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο και πάλι με πολλή χαρά και αισθήματα αγάπης, ότι θα συζητήσουν για τις εκκρεμότητες τις οποίες έχουν και ότι θα επαναβεβαιώσουν, όπως πιστεύει ο κ. Μητσοτάκης, «το εξαιρετικό επίπεδο συνεργασίας μεταξύ της Πολιτείας και της Εκκλησίας της Ελλάδος». Από μέρους του ο Αρχιεπίσκοπος απευθυνόμενος στον πρωθυπουργό είπε: «Εγώ ευχαριστώ πάρα πολύ, διότι μέσα στο βάρος των πολλών σας προβλημάτων βρίσκετε το χρόνο, κάθε φορά που χρειάζεται, να τα λέμε και να συναποφασίζουμε με πολλή χαρά».

Όποιος διαβάζει τις δύο δηλώσεις πρώτον διερωτάται αν ο κ. Ιερώνυμος θα ενημερώσει τα μέλη της Ιεραρχίας για τις υπάρχουσες εκκρεμότητες με την Πολιτεία; Τί άλλο πρέπει να περιμένουν, κλήρος και λαός; Και δεύτερον θα εξηγήσει στην Ιεραρχία τί εννοούσε λέγοντας ότι όποτε χρειάζεται με τον πρωθυπουργό συναποφασίζουν με πολλή χαρά;

Θέματα σοβαρά για συζήτηση στην Ιεραρχία και για ενημέρωση του πιστού λαού, πλην της αντιμετώπισης των επιπτώσεων στο ποίμνιο του Νόμου για τον «γάμο» των ομοφυλοφίλων, είναι μεταξύ πολλών άλλων, η τεκνοθεσία από ζεύγος ομοφυλοφίλων, η βάπτιση «παιδιών» ομοφυλοφίλων – για το θέμα υπήρξε διαφωνία μεταξύ Αρχιεπισκόπου και Μητροπολίτου Μεσσηνίας και έμεινε το θέμα να συζητηθεί στην Ιεραρχία –, τα οικονομικά της Εκκλησίας, η ενημέρωση επί των πεπραγμένων της Οικονομικής Υπηρεσίας, με εξηγήσεις για το φιάσκο του Σχιστού και την απροσδόκητη έξωση του Μητροπολίτου Σάμου από την Προεδρία της, οι σχέσεις με τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, η παραβίαση της Εγκυκλίου για την θρησκευτική κηδεία στα κρεματόρια, οι ευχές σε θρησκευτικό γάμο, του οποίου προηγήθηκε ο πολιτικός….

Το θέμα του ενιαίου αριθμού για κάθε πολίτη η Διαρκής Ιερά Σύνοδος δεν το έφερε στην Ιεραρχία. Μόνη της το έκλεισε με ανακοίνωσή της, λέγοντας ότι δεν βλέπει κάτι το μεμπτό... Προφανώς οι Συνοδικοί Αρχιερείς δεν έλαβαν υπόψη τους ότι για τον ενιαίο αριθμό γίνεται μια αρχή, που είναι άγνωστο το πώς θα εξελιχθεί. Και για τη δυσμενή εξέλιξη θα έπρεπε να συζητήσουν με την κυβέρνηση να υπάρξουν εχέγγυα. Αλλιώς μπορεί να επαναληφθούν τα όσα συνέβησαν με τον γάμο των ομοφυλοφίλων. Ξεκίνησαν με το συμβόλαιο μεταξύ ετεροφύλων, εξελίχθηκαν σε συμβόλαιο και ομοφυλοφίλων, μεταπήδησαν στον πολιτικό γάμο των ετεροφύλων για να περάσουν σε αυτόν των ομοφύλων και έπεται συνέχεια... Γιατί να μην εξελιχθεί έτσι και το θέμα του ενιαίου αριθμού και, χωρίς εχέγγυα, κάποτε αυτός να καταλήξει σε ανίκητο όπλο του, κατά τον Όργουελ, «Μεγάλου Αδελφού»;…

Επί 17 χρόνια γίνονται τόσα έξοδα και τόσος κόπος 80 Αρχιερέων για να παραστούν σε ανούσια Ιεραρχία. Κατ΄ αυτήν τρεις ημέρες αντί σοβαρών θεμάτων δίδονται διαλέξεις, ψηφίζονται προαποφασισμένοι υποψήφιοι για κενές Μητροπόλεις και οι Αρχιερείς επιστρέφουν στις έδρες τους για τον εαυτό τους κρατώντας τους προβληματισμούς τους για την πορεία της Εκκλησίας .-