Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος (2009), ο απανταχού της Γης Ελληνισμός γιόρτασε την Εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου. Με την γιορτή αυτή τιμούμε τους προγόνους μας. Τους άοπλους προγόνους που χωρίς να υπολογίσουν την δύναμη του εχθρού κατόρθωσαν κάτι που η λογική θεωρούσε ακατόρθωτο. Έδιωξαν τον Τούρκο, αποτίναξαν τον ζυγό της σκλαβιάς, ελευθέρωσαν την Ελλάδα! Τιμή σ' αυτούς που μας χάρισαν την Ελευθερία, που είναι κυριολεκτικά βγαλμένη μέσα από “τα κόκκαλα των Ελλήνων τα ιερά.”.
Πόσοι συμμετείχαν στον αγώνα; Όλοι οι Έλληνες.
Μας το λέει ο θρυλικός γέρος του Μοριά σε ομιλία του στην Πνύκα προς τους φοιτητές του Γυμνασίου των Αθηνών, στις 8 Οκτωβρίου 1838.
"Ως μια βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας και όλοι και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό τον σκοπό και εκάμαμε την επανάσταση...".
Τιμή λοιπόν σ' αυτούς. Τιμή και δόξα.
Όσο για μας; Ας προσπαθήσουμε να τους μοιάσουμε έστω και λίγο παρ' ότι ο Μακρυγιάννης από ταπεινοφροσύνη θεωρεί τον εαυτό του και τους συμπολεμιστές του όχι πολύ ειλικρινείς και συνιστά σ' εμάς τους μεταγενεστέρους να είμαστε ειλικρινέστεροι για την Πατρίδα και την θρησκεία για τα οποία πολέμησε!!
Αν ζούσε ο Μακρυγιάννης και έβλεπε εμάς τους σημερινούς απογόνους του...
Αν ζούσε... το χέρι του το τιμημένο τι θα έγραφε άραγε, αφού στα απομνημονεύματά του μεταξύ των άλλων αναφέρει:
"Γλυκώτερο πράγμα δεν είναι άλλο από την πατρίδα και την θρησκεία. Όταν γι' αυτά τον άνθρωπο δεν τον τύπτει η συνείδησή του αλλά τα δουλεύει ως τίμιος και τα προσκυνά είναι ο πλέον ευτυχής και ο πλέον πλούσιος".
Ένας αγώνας ύμνος προς την Ελευθερία
Η αγάπη προς την ελευθερία φώλιαζε στα στήθη των υποδούλων ραγιάδων και τους μετέτρεπε σε λιοντάρια. Ορμούσαν προς τον θάνατον αγωνιζόμενοι για την Ελευθερία.
Να αναφέρουμε παραδείγματα; Είναι περιττό. Αλλά ας πούμε λίγα, ελάχιστα από τα πολλά!
*"Ο κατά των τυράννων πόλεμος ημών μακράν τού να στηρίζεται εις αρχάς δημαγωγικάς και στασιώδεις ή ιδιοτελείς... είναι πόλεμος εθνικός, πόλεμος ιερός, του οποίου μόνη αιτία είναι η απόκτησις των δικαίων της προσωπικής ημών ελευθερίας, της ιδιοκτησίας, της τιμής". (Α' Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου).
*Μεσολόγγι: Ο κλοιός των Αγαρινών περισφίγγει όλο και περισσότερο τους "Ελεύθερους πολιορκημένους". Φτώχεια, πείνα, στέρηση… Εξαναγκάστηκαν οι κάτοικοι να τρώνε δέρματα και φύκια, αφού δεν είχαν αφήσει ούτε γάτα πλέον ούτε ποντίκι. Παρ’ όλα αυτά, αντέχουν, στέκονται όρθιοι, μάχονται, δεν παραδίδονται. Και κει ξαφνικά παρουσιάζεται αγγλικό καράβι που μεσολαβεί, ώστε να παραδώσουν την πόλη και να εγγυηθεί ο Άγγλος καπετάνιος την ζωή τους.
Οι κάτοικοι του Μεσολογγίου, γυμνοί, σκελετωμένοι συγκεντρώνονται και όλοι μαζί απαντούν: ΟΧΙ.
Τίποτα περισσότερο...
*Ο Κιουταχής πολιορκεί την Ακρόπολη. Οι υπερασπιστές της υποφέρουν πολύ από την πείνα.
Ο Γάλλος πλοίαρχος Λεμπλάν μεσολαβεί να παραδοθούν και να γίνουν και πάλι ήσυχοι υπήκοοι του Σουλτάνου. Ο Κιουταχής τούς το υπόσχεται αρκεί να παραδώσουν τ' άρματά τους. Οι γενναίοι υπερασπιστές συγκεντρώνονται και γράφουν την απάντησή τους προς τον Λεμπλάν:
"Σας ευχαριστούμε για τον κόπο που κάνατε για μας. Υπήκοοι του Σουλτάνου όπως μας συνιστάται δεν υπάρχουν...
Είμαστε Έλληνες αποφασισμένοι ή να αποθάνουμε ή να ζήσουμε ελεύθεροι. Ο Κιουταχής αν θέλει τα άρματά μας ας έλθη να τα πάρει αν είναι άξιος με την δύναμή του".
*Να θυμήσουμε τους ήρωες του Αρκαδίου, να θυμίσουμε το Κούγκι, να θυμήσουμε τον χορό του Ζαλόγγου;
Ο Κ. Παπαρρηγόπουλος γράφει: προκειμένου να δουν τα παιδιά τους να πέφτουν στα χέρια των Αγαρηνών και να γίνονται Γενίτσαροι τα πετούν στο γκρεμό. Και όχι μόνο δεν τα κλαίνε αλλά μπαίνουν στο χορό και τραγουδώντας χαιρετούν τον κόσμο... “Έχε γειά καϋμένε κόσμε... Έχε γειά γλυκιά ζωή...".
*Ο Ιμπραήμ σκοτώνει και καταστρέφει. Η φωτιά καίει τα πάντα στο πέρασμά του.
Ο Μοριάς έγινε στάχτη. Και οι Έλληνες; Πάνε τελείωσαν.
Το σχέδιο των Τούρκων ήταν να κατακτήσουν την Πελοπόννησο, να σφάξουν όλους τους Έλληνες, ή να τους πουλήσουν σαν σκλάβους στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής, να σβήσουν την επανάσταση και να φέρουν Αιγυπτίους στο θρυλικό Μοριά.
Αν γινόταν αυτό τότε, αν πετύχαιναν αυτά τα καταχθόνια σχέδια, πόσα πράγματα θα ήταν διαφορετικά σήμερα...
Παραδοθείτε φωνάζει ο Ιμπραήμ. Οι Μεσσήνιοι απαντούν στον Ιμπραήμ:
"Όχι τα κλαριά να μας κάψεις, όχι τα δέντρα, όχι τα σπίτια που μας έκαψες, μόνο πέτρα επάνω στην πέτρα να μην μείνει, εμείς δεν προσκυνάμε.
Τι, τα δέντρα μας αν τα κόψεις και τα κάψεις την γην δεν θέλει να σηκώσεις και η ίδια Γης που τα έθρεψε, αυτή η ίδια γης μένει δική μας και τα ματακάνει.
Μόνο ένας Ελληνας να μείνει πάντα θα πολεμούμε και μην ελπίζεις πως την γην μας θα την κάμεις δική σου. Βγάλτο από το νου σου".
*Στις δελεαστικές προτάσεις του Αλή Πασά οι Σουλιώτες που για πατρίδα έχουν τα άγρια και ανεμοδαρμένα βουνά της Ηπείρου απαντούν: "Η πατρίδα μας είναι ασυγκρίτως γλυκυτέρα από τα πουγκιά σου, και τους ευτυχείς τόπους που μας υπόσχεσαι να μας δώσεις".
*Αλλά και οι κάτοικοι της Πάργας, της θρυλικής αλλά και ξεχασμένης, γαλουχημένοι και αυτοί από τα ίδια ιδανικά απαντούν με μια φωνή στον τύραννο:
"Η πατρίδα μας έχει τεσσάρους αιώνας όπου καυχάται για την καλή της πίστιν, την οποία πολλάκις και με το αίμα υπερήσπισε. Πως λοιπόν ημείς τώρα ν' αμαυρώσωμεν την δόξα και την υπόληψή της. Ποτέ!!!".
*Ο Πετρομπέης Μαυρομιχάλης, ο ήρωας και ηγέτης της Μάνης, ο απελευθερωτής της Καλαμάτας, πληροφορείται από τον Δ. Υψηλάντη τον θάνατο του γυιού του, Ηλία. Και απαντά σ' όσους τον συλλυπούνται:
"Μην με συλλυπείτε. Έκαμα γιό στρατιώτη. Και έκανε το χρέος του στην Πατρίδα!".
Η ιστορία μας, η ιστορία του Ελληνικού μας έθνους είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα που δεν περιορίζονται σε μια περιοχή. Η Ήπειρος, η Μακεδονία, η Κρήτη, η Κύπρος, ο Μοριάς, η Ρούμελη, η Θράκη, η Θεσσαλία, τα νησιά όλα, ο Πόντος, οι πόλεις της Ιωνίας, επαναστατούν ζητώντας “ή την νίκη ή την θανή”.
*Ο Γρηγόριος ο Ε' αρνείται να φύγει κρυφά για να σώσει την ζωή του και θυσιάζεται ανήμερα το Πάσχα "για να σωθεί ο Λαός του".
*Ο κλήρος όλος στενά δεμένος με τον Λαό, μάχεται "για του Χριστού την πίστη την Αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία" δίνοντας παράδειγμα σ' όσους αγαπούν την ελευθερία, παράδειγμα όμως κυρίως σ' εμάς, που κληρονομήσαμε την χιλιάκριβη την λευτεριά που την πότισε το αίμα τους, αίμα ηρώων και μαρτύρων.
Μετά από τόσα παραδείγματα (τονίζουμε ότι αναφέραμε επιλεκτικά μερικά μόνο), πολύ σωστά ο ιστορικός (Ν. Σπηλιάδης στα Απομνημονεύματά του τόμ. Β' (1972), σ. 576). αποφαίνεται σε κάτι το απλό και αυτονόητο. Ότι δηλαδή:
"Η εθνική των Ελλήνων ανεξαρτησία αποφασίζεται από το θείον δίκαιον, διότι ο πόλεμος αυτών είναι θρησκευτικός. Άλλως ήρκει ν' αρνηθώσι την θρησκείαν του Χριστού και ευθύς ελάμβανε τέλος η πάλη των...".
Κλήρος και Λαός πρόσφεραν
Στην επανάσταση έλαβε μέρος σύσσωμος ο Ελληνικός Λαός, πλούσιοι και φτωχοί, έμποροι και αγρότες, μορφωμένοι και αμόρφωτοι, Κλήρος και Λαός. Η προσφορά του Κλήρου τόσο στα 400 χρόνια της σκλαβιάς όσο και κατά την επανάσταση δεν αμφισβητήθηκε από κανένα. Το "κρυφό Σχολειό" υπήρξε ο τόπος στον οποίο "ο παπάς και δάσκαλος θέριευε την Ελπίδα" πως τα σκλαβόπουλα θα αποκτήσουν μια μέρα την ελευθερία τους, αφού “πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά τους θ’ άναι”.
Εκατοντάδες κληρικοί ανώτεροι και κατώτεροι κρεμάστηκαν, σκοτώθηκαν, μαρτύρησαν, θυσιάστηκαν, σαν όλους τους άλλους Έλληνες, περισσότερο από όλους τους άλλους Έλληνες, γιατί αυτοί πάντοτε αποτελούσαν την εμπροσθοφυλακή.
Και μόνο η ζωή, η προσφορά και το έργο (περιοδείες, δημιουργία σχολείων) του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού θα αρκούσε ώστε να κλείνει κανείς τα γόνατά του στην προσφορά τού κλήρου την μεγάλη, την ανεκτίμητη, που δυστυχώς μερικοί σκόπιμα αποσιωπούν...
Γρηγόριος ο Ε'
Όσο για τον Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε'... τον κρέμασαν οι Τούρκοι, ανήμερα το Πάσχα του 1821 στην Ωραία Πύλη... τον έσυραν στους δρόμους της Πόλης... τον έρριξαν στην θάλασσα...
Αν αυτός ο μάρτυρας που με το αίμα του πότισε της λευτεριάς το δέντρο, από οποιονδήποτε "ιστοριοδίφη" θεωρείται προδότης, τότε τι πρέπει να κάνει κανείς ώστε να του αναγνωρίσουν αυτοί οι "υπερπατριώτες του καναπέ" τον πατριωτισμό του;
"Αφόρισε" λένε την Επανάσταση!!
Θα πρέπει να μην γνωρίζει κανείς τι έγινε όταν οι Τούρκοι έμαθαν για την Επανάσταση. Ας δούμε λοιπόν τις αντιδράσεις τους:
Ο Σουλτάνος εξαγριώθηκε. Κατάλαβε ότι το Οθωμανικό οικοδόμημα κινδυνεύει. Ζήτησε λοιπόν, να δημοσιευθεί ειδικό διάταγμα ("Φετφά") που διέτασσε τον πλήρη εξαφανισμό των χριστιανών όλης της επικράτειάς του, εκτός και αλλαξοπιστούσαν βιαίως.
Ο Πατριάρχης όταν το πληροφορήθηκε έτρεξε στον θρησκευτικό ηγέτη των Τούρκων, τον Σεϊχουλισμάνη, και του ζήτησε να μεσολαβήσει για την ανάκληση της διαταγής, επειδή όπως του είπε, ήταν άδικη. Έπειτα του υπενθύμισε κάτι που και εμείς πρέπει πάντα να έχουμε στον νου μας:
"μιας ώρας δικαιοσύνη είναι αρεστότερη στα μάτια του Θεού από πολλών ετών προσευχές".
Ο Σουλτάνος σκότωσε και τον ανώτερο ηγέτη των μουσουλμάνων εκείνη την ημέρα επειδή ο άνθρωπος δεν συμφώνησε στην υπογραφή της διαταγής. (Θα πρέπει να το τονίζουμε αυτό και να τιμούμε σαν “μάρτυρα δικαιοσύνης” αυτόν τον Τούρκο θρησκευτικό ηγέτη, που θυσιάστηκε για τους ραγιάδες...).
Τι έκανε ο πατριάρχης; Με χίλιους τρόπους και με την βοήθεια των Φαναριωτών του Σεραγιού, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν γλίτωσαν τον θάνατο από τον οργισμένο Σουλτάνο, τον έπεισαν πως δεν φταίνε τα γυναικόπαιδα παρά μόνο οι λίγοι επαναστάτες. Αυτούς "αφόρισε" για να γλυτώσουν οι άλλοι, για να γλυτώσουν τουλάχιστον τα γυναικόπαιδα του Μοριά, αλλά και όλοι οι Έλληνες της Κωνσταντινουπόλεως. Ο "αφορισμός" ακυρώθηκε στον Πατριαρχικό Ναό που σε λίγες ημέρες είδε τον σεβάσμιο γέροντα κρεμασμένο στην Ωραία Πύλη!!
Στις προτροπές του Προξένου της Ρωσίας να φύγει κρυφά και να πάει στην Ρωσία, που τον περίμενε η καλοπέραση έλεγε: "Συμφέρει να σκοτωθώ εγώ για να σωθεί ο Λαός του Κυρίου".
Η δικαίωσή του φτάνει και μόνο αν σκεφτούμε ότι μετά την απελευθέρωση οι Έλληνες δέχτηκαν με τιμές τα άγια λείψανά του, του έφτιαξαν ανδριάντες, του αφιέρωσαν ποιήματα, τον θεώρησαν “άξιον της πατρίδος τέκνον” και φυσικά τον τίμησαν και τον τιμούν ως εθνομάρτυρα. Και όλα αυτά, ενώ ζούσαν ακόμη πολλοί από τους υποτίθεται «αφορισμένους» πρω-τεργάτες της επανάστασης, που ήξεραν τι είδους «αφορισμό» τους είχε κάνει.
Ο Γρηγόριος με τον "αφορισμό" αυτόν, “έκλεισε κυριολεκτικά τα μάτια” των Τούρκων, και έσωσε τους άοπλους Ραγιάδες. Ο "αφορισμός" αυτός που δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ένας υπέροχος “πολιτικός ελιγμός ανάγκης” έγινε στις 23 Μαρτίου 1821, όταν πια η επανάσταση που είχε κηρύξει ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στις 22 Φεβρουαρίου 1821, στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας είχε αποτύχει.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, το μαρτύριό του και η θυσία του, αφού οι Τούρκοι τον εκρέμασαν, “ως προδότη της εμπιστοσύνης του Σουλτάνου” χαλύβδωσε την επανάσταση που ποτίστηκε με το αίμα του ανώτερου ηγέτη των ραγιάδων, του τιμημένου πατριάρχη των Ελλήνων.
Αρκεί μόνο να θυμηθούμε τι είπε σε εκείνους που του έδειχναν το καράβι για να φύγει:
"Μη με προτρέπετε να φύγω... Όχι δεν θα φύγω... Ο θάνατός μου θα ωφελήσει περισσότερο παρά η ζωή μου. Οι Έλληνες μαχητές θα πολεμήσουν με μεγαλύτερη μανίαν και τούτο φέρει ως δώρον την νίκην..."
Εκτός των άλλων, και αν δεν υπήρχε τίποτα άλλο, θα αρκούσε το καταδικαστικό κείμενο που έγραψαν στο στήθος τού κρεμασμένου πατριάρχη οι Τούρκοι:
"...Αλλ' ο άπιστος Ελλην πατριάρχης... δεν μπορούσε να μην λάβει μέρος εις τας στάσεις και την επανάστασιν του Εθνους αυτού... κατά πάσα πιθανότητα, αυτός ο ίδιος μετέσχε κρυφίως ως στρατηγός της επαναστάσεως... αυτός ο άπιστος υπήρξε υπέρ πάντα άλλον ο άξων πασών των αταξιών... Επείσθημεν... ότι συμμετέσχε πασών των βιαίων πράξεων, τας οποίας υπήκοοι πεπλανημένοι έπραξαν εκεί και εις την επαρχίαν Καλαβρύτων...".
Αυτός ήταν ο Γρηγόριος ο Ε'. Στα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης συγκλονισμένος από την θυσία του έγραψε:
"Το λείψανο σου το φτωχό, το ποδοπατημένο,
το ανάστησε η αγάπη μας και ‘δω μαρμαρωμένο
θα στέκει ολόρθο, ακλόνητο κι αιώνιο θα ζήσει
νάναι φοβέρα αδιάκοπη σ' Ανατολή και Δύση".
Αυτό το ποδοπατημένο από Τούρκους και Εβραίους Άγιο λείψανο τού Πατριάρχη Γρηγορίου, τίμησε με μεγάλη λαμπρότητα η Ελεύθερη Ελλάδα αργότερα, όταν το παρέλαβε. Ήξεραν τα παιδιά της, ότι για την Λευτεριά της, πολύ συνετέλεσε η μαρτυρική του θυσία, και μάλιστα ανήμερα το Πάσχα του 1821.
Αυτό το ποδοπατημένο άγιο λείψανο, συνεχίζεται να ποδοπατείται και σήμερα από μερικούς... ιστοριοφάγους που δεν μπορούν να καταλάβουν το πάθος του Σουλτάνου, το μίσος των Γενιτσάρων, τον φανατισμό των Τούρκων και πάνω απ’ όλα την εποχή κατά την οποία όλα αυτά έγιναν.
Ας συγκρίνουμε εκείνα τα γεγονότα με πολλά από όσα γίνονται σήμερα, που υπάρχουν Ηνωμένα Έθνη, Συμβούλια Ασφαλείας, Διεθνή Δίκαια, δικαιώματα των λαών, δημοσιογράφοι, φωτογραφίες και τηλεοράσεις... Παρ’ όλα αυτά και σήμερα γίνονται όσα βλέπουμε να γίνονται και οι ισχυροί «λογαριασμό δεν δίνουν!» Αναλογιστείτε για λίγο τι γινόταν τότε, βάλτε τον εαυτόν σας στων ηρώων εκείνων την θέση, και μετά όποιος αισθάνεται ότι θα μπορούσε να κάνει περισσότερα, ας αποκαλέσει προδότη, εκείνον που θυσιάστηκε για την πίστη και το γένος!
Για μας όμως, ο Εθνομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε’ θα "στέκει ολόρθος ακλόνητος κι' αιώνια θε να ζήσει για να είναι φοβέρα αδιάκοπη" στους εχθρούς του Γένους μας, όπως και σε εκείνους, που με τα γυαλιά της κομματικής εμπάθειας και αντιθρησκευτικής προκατάληψης κρίνουν τα γεγονότα και βγάζουν τα γεμάτα προκατάληψη και εμπάθεια συμπεράσματά τους.
Χρήστος Α. Μανίκης, εκδότης Ελληνοκαναδικού Βήματος, Μόντρεαλ.
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ