«…όσοι είχαν καταφύγει στο κάστρο για να φυλαχτούνε, όλοι Χριστιανοί με γυναίκες και παιδιά, άλλοι έπεφταν στη θάλασσα, άλλοι κρατούσαν τα πηδάλια των πλοίων, άλλοι τα κουπιά, άλλοι τα σχοινιά της πλώρης και τις άγκυρες και φώναζαν στους επιβαίνοντες: ‘Λυπηθείτε μας, είμαστε Χριστιανοί μη μας εγκαταλείπετε’! Όμως εκείνοι χτύπησαν με ρόπαλα τα γαντζωμένα χέρια, άνοιξαν πανιά και τους εγκατέλειψαν μισοπεθαμένους».

     Επανερχόμαστε και σήμερα στη Σμύρνη, διότι το κείμενο του βυζαντινού ιστορικού Δούκα είναι τόσο εύγλωττο, τόσο πολύ φέρνει στο νου σκηνές του 1922, που αξίζει να το διαβάσουν οι αναγνώστες της «Χριστιανικής». Τότε στα πλοία ήταν οι Ιωαννίτες ιππότες, που έφευγαν για να γλιτώσουν την οργή του Ταμερλάνου. Το 1922, στα πλοία ήταν οι Αγγλογάλλοι σύμμαχοι της Ελλάδας, που δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν και μπορούσαν με μικρή προσπάθεια να προστατέψουν τον χριστιανικό πληθυσμό, αντί να παρακολουθούν απαθείς την σφαγή. [Το απόσπασμα του Δούκα που αποδώσαμε στην νεοελληνική παρατίθεται στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο του ιστορικού Νίκου Νικολούδη: «Μεσαιωνική Μακεδονία, Θράκη, και Μικρά Ασία», εκδόσεις Σταμούλη].

του Γιάννη Ζερβού

«ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ» 1-10-2009