Όλοι μας ζούμε αυτές τις δύσκολες στιγμές που περνά η πατρίδα μας αλλά και ολόκληρη η οικουμένη. Οικονομική κρίση άνευ προηγουμένου μαστίζει όλη την υφήλιο. Ακρίβεια και άνοδος τιμών στα διάφορα υλικά αγαθά και των επιτοκίων στα δάνεια αφ’ ενός, ανεργία, φτώχεια, ανασφάλεια, απογοήτευση και απελπισία αφ’ ετέρου. Διόγκωση των κερδών των μεγάλων επιχειρήσεων και τραπεζών και αφαίμαξη των εσόδων των απλών πολιτών και της μεσαίας τάξεως μας γυρίζουν με μαθηματική ακρίβεια σε εποχές που ανθούσε η δουλοπαροικία και κυριαρχούσε μία ολιγομελή τάξη αριστοκρατών. Η ανθρωπότητα χάνει μέρα με την μέρα όλες τις κοινωνικές κατακτήσεις που πέτυχε με σκληρούς αγώνες αιώνων.
Χειρότερη όμως της οικονομικής κρίσης είναι η ηθική και θρησκευτική που ενέσκηψε εδώ και αρκετά χρόνια. Η ύπαρξη ειρήνης και οικονομικής ευημερίας που υπήρχε μέχρι πριν από λίγο, η εύκολη χορήγηση καταναλωτικών δανείων, η δυνατότητα να ζούμε μία ζωή τρυφηλή και άνετη, ο πειρασμός των συνεχών διαφημίσεων των διαφόρων υλικών αγαθών και η δημιουργία τεχνητών αναγκών, αφύσικων και βλαπτικών για την ύπαρξη του ανθρώπου, μας κατάντησαν καταναλωτικά όντα με συβαριτικά ιδανικά και σκοπούς.
Αποτέλεσμα όλων αυτών να γίνουμε υλόφρονες, κυνηγοί των εφήμερων ηδονών και να τρυγάμε όχι απλώς την αμαρτία αλλά την άνευ προηγουμένου ασωτία και ενίοτε την ανωμαλία σ’ όλες της τις μορφές και εκδοχές. Πορνεία και μοιχεία, διαζύγια και πολιτικοί γάμοι, αναγνώριση ομοφυλοφιλίας και άλλων ανωμάλων παρεκτροπών, πρώιμες εγκυμοσύνες και εκτρώσεις, άρνηση του Χριστιανισμού δήθεν για λόγους δημοκρατίας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να τα επιτεύγματα και τα κατορθώματά μας
Τα τελευταία 60 περίπου χρόνια είχαμε ειρήνη και δεν σκοτώθηκε κανείς νέος σε πόλεμο. Και το αποτέλεσμα αρχίσαν να πεθαίνουν οι νέοι μας από ναρκωτικά και αυτοκτονίες. Ποιό το κέρδος; Γεμίσαμε αυτοκίνητα, σκυλιά, εξοχικά και δεν έχουμε παιδιά. Στις 100 Αθηναίες οι 70 παίρνουν ηρεμιστικά για να κοιμηθούν.
«Νυν ο άρχων του κόσμου τούτου εκβληθήσεται έξω» Ιω. (12,31). Το ιστορικό και αφάνταστο για τους ανθρώπους γεγονός της αναστάσεως του Χριστού μας ανέτρεψε και συνέτριψε «τον άρχοντα του σκότους» και τους συνεργούς του. Ταπείνωσε δε και ταπεινώνει όσους τους ακολουθούν ανά τους αιώνες. Το άδειο μνήμα του Χριστού εκπέμπει μήνυμα θάρρους, ελπίδας, αισιοδοξίας, σιγουριάς και ασφαλείας.
Γι’ αυτό ας πάψουμε να ανησυχούμε με τα όσα υλικά προβλήματα αντιμετωπίζουμε σήμερα. Προβληματιζόμαστε τι θα γίνουν τα παιδιά μας χωρίς δουλειά και οικονομικά. Δεν προβληματιστήκαμε όμως σοβαρά και υπεύθυνα τόσα χρόνια τι θα γίνουν χωρίς Θεό, χωρίς πίστη και ηθική, χωρίς αρχές, ιδανικά και οράματα. Ιδανικό κυβερνήσεως και λαού τόσα χρόνια ήταν το κατά κεφαλήν εισόδημα και όχι η κατά ψυχήν καλλιέργεια και ανάπτυξη. Ενδιαφερθήκαμε για την επιστημονική και τεχνολογική γνώση όχι όμως για τη γνώση του Θεού και της αρετής. Η οικονομική κρίση που μαστίζει αυτή τη στιγμή τη χώρα μας και άλλες πολλές χώρες είναι μια θηλιά του διαβόλου και των συνεργατών του για να μας εξοντώσει και να μας υποδουλώσει πνευματικά και ηθικά αλλά συγχρόνως είναι και ένα χαλινάρι που θα μας συγκρατήσει από την υποδούλωσή μας στη ύλη, στο χρήμα, στο εφήμερο και πεπερασμένο. Όλα σ’ αυτή τη ζωή και τα λυπηρά και τα ευχάριστα, λένε οι πατέρες της Εκκλησίας μας, είναι ευλογίες του Θεού για να προοδεύουμε στην κατά Θεό ζωή και αρετή, εφόσον βέβαια τα εκμεταλλευτούμε και τα αξιοποιήσουμε σωστά.
Σήμερα μας πιέζει η Παγκόσμια Τράπεζα, το Δ.Ν.Τ., η Γερμανική Τράπεζα και απειλούν να απορροφήσουν κάθε ικμάδα και ζωτικότητα, προσωπική και εθνική. Που θα ακουμπήσουμε; Πού θα στηριχτούμε; Απο που θα πάρουμε δύναμη, θάρρος, κουράγιο, ελπίδα, χαρά;
Από την Αγία Τράπεζα.
Τι είναι η Αγία Τράπεζα; Είναι ο τάφος του Χριστού. Μέσα βέβαια δεν υπάρχει το σώμα του Χριστού, γιατί ανελήφθη, αλλά έχουμε τα λείψανα των αγίων, μέσα στα οποία εμπεριέχεται το σώμα του Χριστού μυστικά και κατά ακατανόητο τρόπο. Είπε ο Χριστός ότι αν εκτελούμε τις εντολές του και κοινωνούμε των αχράντων μυστηρίων του τότε το σώμα μας γίνεται ναός του. Κι αυτό συνεχίζει να γίνεται και μετά θάνατο.
Λοιπόν η Αγία Τράπεζα είναι ο τάφος του Χριστού και το ότι δεν υπάρχει αυτό καθ’ εαυτό το σώμα του μας θυμίζει το μνήμα του Χριστού που βρέθηκε κενό από τις μυροφόρες και τους μαθητές.
Γι’ αυτό μας θυμίζει την ανάστασή του αλλά και την επικείμενη δική μας ανάσταση. Μας θυμίζει ότι δεν είμαστε αναλώσιμοι, εφήμεροι, ληξιπρόθεσμοι. Ότι δεν μπορεί κανείς μα κανείς να μας εξοντώσει ολοκληρωτικά, να μας εξαφανίσει, να μας καταστρέψει. Εν Χριστώ Ιησού είμαστε ανίκητοι. Είμαστε «οι μηδέν έχοντες και τα πάντα κατέχοντες»· είμαστε «οι πτωχοί οι πολλούς πλουτίζοντες»· είμαστε θνητοί αλλά και αθάνατοι· το σώμα μας θα σαπίσει αλλά μέσα απ’ αυτό θα φυτρώσει άλλο, αθάνατο και αιώνιο. Γνωρίζουμε ότι και τα λυπηρά της ζωής είναι ευλογίες και γίνονται αιτία να αποθηκεύουμε στην αιωνιότητα «αιώνιο βάρος δόξης».
Γι’ αυτό αν και αντιμετωπίζουμε πολλά προβλήματα και δυσκολίες εν τούτοις δεν απελπιζόμαστε. Λέγει ο Παύλος· «Πιεζόμεθα με κάθε τρόπο, αλλά δεν φθάνουμε σε αδιέξοδο· βρισκόμαστε σε αμηχανία, αλλά όχι σε απελπισία· διωκόμαστε αλλά δεν μας εγκαταλείπει η χάρη του Θεού· καταβαλλόμαστε αλλά δεν χανόμαστε. Πάντοτε φέρουμε στο σώμα τη νέκρωση του Χριστού, για να φανερωθεί σε μας και η ζωή του…
Γι’ αυτό δεν χάνουμε το θάρρος μας, αλλά αν και ο εξωτερικός μας άνθρωπος φθείρεται, ο εσωτερικός όμως ανακαινίζεται μέρα με τη μέρα. Διότι η στιγμιαία ελαφρή θλίψη μας προετοιμάζει για μας αιώνιο βάρος δόξας, που υπερβαίνει κάθε μέτρο. Γι’ αυτό το βλέμμα μας προσηλώνεται όχι σε κείνα που βλέπονται αλλά σε κείνα που δεν βλέπονται, αφού εκείνα που βλέπονται είναι πρόσκαιρα· εκείνα που δεν βλέπονται είναι αιώνια (Β΄ Κορ. 4,8-11 και 16-18).
Ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος λέγει κι αυτός σχετικά με το θέμα που εξετάζουμε· «Ουδέν φαινόμενον καλόν».
Η αγία Τράπεζα όμως μας προσφέρει και τη θεία κοινωνία. Πάνω στην αγία τράπεζα γίνεται η μεταβολή του άρτου και του οίνου σε σώμα και αίμα Χριστού και πάνω σ’ αυτήν βρίσκεται το αρτοφόριο με τον αγιασμένο άρτο της Μ. Πέμπτης.
Λέγει ο Μωυσής στο Δευτερονόμιο (8,3)· «Ο Θεός σας ταλαιπώρησε, σας άφησε και πεινάσατε και μετά σας έστειλε το μάννα, που δεν το ξέρανε οι πατέρες σας. Και το έκανε αυτό για να αντιληφθείτε «ότι ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται ο άνθρωπος, αλλ’ επί παντί ρήματι τω εκπορευομένω δια στόματος Θεού». Δηλαδή ο άνθρωπος ζει θαυματουργικά ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν τα υλικά εφόδια, όταν το θέλει ο Θεός.
Έτσι οι Ισραηλίτες ενώ πέρασαν σαράντα χρόνια πεζοπορώντας στην έρημο, εν τούτοις, τα ρούχα τους και τα παπούτσια τους δεν πάλιωσαν και δεν φθάρθηκαν, τα δε πόδια τους δεν πιάσανε κάλους (Δευτ. 8,4). Το ρητό αυτό του Δευτερονομίου το ανέφερε ο Χριστός στους πειρασμούς του, όταν ο διάβολος του είπε να κάνει τις πέτρες ψωμιά.
Ο Χριστός ως άνθρωπος, όπως και ο Μωυσής και ο Ηλίας, έζησαν σαράντα μερόνυχτα χωρίς τροφή με τη δύναμη του Θεού. Εδώ είναι και το νόημα της νηστείας. Λέμε· «δεν μπορώ να ζήσω χωρίς κρέας και χωρίς γάλα και τις άλλες αρτύσιμες τροφές». Κι όμως απαιτεί η Εκκλησία μας να νηστεύσουμε, για να μας διδάξει ότι ο Θεός δίνει ζωή· όχι οι τροφές αυτές καθ’ εαυτές. Συνήθως εμείς νομίζουμε πως οι ανάλογες θερμίδες που λαμβάνουμε καθημερινά αυτές μας συντηρούν στη ζωή. Επίσης νομίζουμε ότι η υλική τροφή έχει ζωτικές ουσίες από μόνη της και συνεπώς έχει τη δύναμη να μας ζωοποιεί. Ενώ στην πραγματικότητα ακόμη και οι τροφές μας συντηρούν, διότι υπάρχει η θεία ενέργεια μέσα σ’ αυτές. Η τροφή από μόνη της δεν έχει ζωή και δεν μπορεί να δώσει ζωή.
Αν παρατηρήσουμε με προσοχή τα δελτία ειδήσεων των μέσων ενημερώσεως ή διαβάσουμε πολιτικά και στρατιωτικά περιοδικά, θα διαπιστώσουμε ότι συνεχώς μιλάνε για «ζωτικά εδάφη» ή «για ζωτικά συμφέροντα» ή για «ζωτικές ανάγκες». Και τα λέμε αυτά, διότι έχει απομακρυνθεί ο άνθρωπος από την αλήθεια του ευαγγελίου τόσο, ώστε να πιστεύει ότι τα εδάφη που έχουν πετρέλαιο ή ουράνιο ή πολύτιμα μεταλλεύματα, ή τα υλικά συμφέροντα που έχει σε διαφόρους τομείς αυτά είναι που του χορηγούν ζωή. Και, χάριν αυτής της υλικής ζωής που νομίζει ότι αυτά του χορηγούν, κάνει πολέμους αιματηρότατους, καταστρέφει οικολογικά τον πλανήτη μας, καταστρέφει τον πολιτισμό μας, βυθίζει στο πένθος και στον πόνο μεγάλα τμήματα της γης. Κι ενώ κάθε κράτος διώκει απηνώς τους ληστές, δολοφόνους, τρομοκράτες που βρίσκονται στην επικράτεια του, εν τούτοις, σε κρατικό επίπεδο εφαρμόζει τις ίδιες μεθόδους με τους εκτός νόμου ευρισκομένους πολίτες του. Να η κατάντια που φθάνουμε, λόγω της ειδωλολατρίας μας και της αλλοτριώσεως μας από το Θεό.
* * *
Εκτός όμως από την υλική ζωή που παρέχει ο Θεός, την παροδική και θνητή, παρέχει και την αιώνια, την άφθαρτη, την ουράνια. Η ζωή η επί γης έχει μικρή αξία αυτή καθ’ εαυτή. Η ζωή η αιώνια έχει την αιώνια αξία. Δεν μας έπλασε ο Θεός για να ζούμε εξήντα ή εβδομήντα ή περισσότερα ή λιγώτερα χρόνια. Είμαστε λογικά όντα αθάνατα. Σε τρία-τέσσερα εκατομμύρια είδη ζώων, μόνο ο άνθρωπος έχει λογική, συνείδηση, πολιτισμό, πόθο αιωνιότητας. Μόνο ο άνθρωπος τα έχει αυτά, γιατί μόνο ο άνθρωπος πλάστηκε γι’ αυτό το σκοπό.
Στο κατά Ιωάννη ευαγγέλιο, στο 6ο κεφάλαιο, ο Χριστός, αφού τον αναζήτησαν οι Εβραίοι για να τον συναντήσουν, μετά το θαύμα του χορτασμού των πεντακισχυλίων, τους είπε· «με ζητάτε όχι γιατί είδατε θαύματα, αλλά γιατί φάγατε από τους άρτους και χορτάσατε. Τα ενδιαφέροντά σας είναι κυρίως υλικά. Μη ενδιαφέρεσθε όμως αποκλειστικά και μόνο για την τροφή που φθείρεται, αλλά κυρίως να ενδιαφέρεσθε για την τροφή που μένει άφθαρτη και σας χαρίζει την αιώνια ζωή και την οποία τροφή θα σας δώσει ο υιός του ανθρώπου». Μετά απ’ αυτή τη σύσταση και επειδή τον προκάλεσαν οι Εβραίοι να κάνει ένα θαύμα παρόμοιο με το θαύμα που έκανε ο Μωυσής, όταν τους έδιδε το μάννα από τον ουρανό, ο Χριστός τους είπε ότι ο Μωυσής τους έδωσε τον άρτο από τον ουρανό, αλλά ο πατέρας μου σας δίδει αυτή τη στιγμή τον άρτο από τον ουρανό αλλά τον αληθινό άρτο». Το μάννα ήταν μεν τροφή από τον ουρανό αλλά υλική. Διατηρούσε μόνο την βιολογική ζωή. Ο αληθινός άρτος δίνει την αιώνια ζωή.
Μετά την αποκάλυψη αυτή, ο Χριστός είπε πολύ βαρυσήμαντα αλλά και πολύ ακατανόητα και παράδοξα λόγια. «Ο πατέρας μου δίνει τον άρτον τον εκ του ουρανού, τον άρτο τον αληθινό, αυτόν που δίνει ζωή στον κόσμο». Και όταν του είπαν οι Εβραίοι να τους δώσει απ’ αυτό τον άρτο, εκείνος τους αποκάλυψε ότι· «Εγώ ειμί ο άρτος της ζωής», δηλαδή ο άρτος που δίνει ζωή. «Αυτός που έρχεται κοντά μου δεν θα πεινάσει, κι αυτός που πιστεύει σε μένα δεν θα διψάσει ποτέ». Άρχισαν να γογγύζουν οι Εβραίοι, γιατί ο Χριστός ονόμασε τον εαυτό του «άρτο ζωής». Όταν τους χόρτασε υλικά με θαύμα, δεν γόγγυσαν και τον θεωρούσαν προφήτη και ήθελαν να τον κάνουν βασιλιά. Τώρα όμως που αντιλαμβάνονται ότι χάνουν το υλικό φαγοπότι γογγύζουν. Να ποια είναι τα κύρια ενδιαφέροντα των ανθρώπων.
Ο Χριστός όμως το επανάλαβε ξανά και τους είπε ότι οι πατέρες τους φάγανε στην έρημο το μάννα, που το θεωρούσαν άρτο ουράνιο, αλλά πεθάνανε. Ενώ ο άρτος αυτός, που είναι ο εαυτός του, όποιος τον τρώγει δεν πεθαίνει. Άρα προσέξτε· σας ελευθερώνω από τον θάνατο· μην έχετε το νου σας όλο στην φθαρτή ζωή και τροφή. «Εγώ ειμί ο άρτος ο ζων», δηλαδή ο ζωντανός άρτος, «ο εκ του ουρανού καταβάς. Εάν τις φάγη εκ τούτου του άρτου ζήσεται εις τον αιώνα. Και ο άρτος δε ον εγώ δώσω, η σάρξ μου εστίν, ην εγώ δώσω υπέρ της του κόσμου ζωής. Ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα έχει ζωήν αιώνιον, και εγώ αναστήσω αυτόν εν τη εσχάτη ημέρα…ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ». Με τα λόγια αυτά ο Χριστός αποκαλύπτει ότι την αληθινή και αιώνια ζωή την αποκτά κανείς με τη συμμετοχή του στο μυστήριο της θείας ευχαριστίας.
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ