“Πορεύθητι εἰς τήν γῆν τήν ὑψηλήν...

ἐφ΄ ἕν τῶν ὀρέων”.

Γεν. 22,2

Όρη και θάλασσα! Ένας φυσικός θησαυρός. Μία μοναδική χρωματική, αλλά και μουσική σύνθεση, χαρισμένη στον άνθρωπο από τον μέγα συνθέτη Θεό, μέσα στην οποία ο πρώτος μπορεί να ανακαλύπτει τις πιο απαιτητικές χρωματικές εμπνεύσεις του, αλλά και να τέρπεται ψυχικά ευφραινόμενος από τις πιο σπάνιες μουσικές νότες.

Όρη και θάλασσα! Απειλητικοί ορεινοί γίγαντες και ένα αχανές πέλαγος, απροσμέτρητα βαθύ, μέσα στο οποίο καταδυόμενος ο φυσιολάτρης ερευνητής, απολαμβάνει ώρες ατελείωτες τις ανείπωτες ομορφιές, χάνοντας την αίσθηση του χρόνου.

Όρη και θάλασσα! Ένα μοναδικό μέτρο σύγκρισης προς εκτίμηση και έκφραση του ύψους. Η θάλασσα αρμονικά συνυπάρχουσα με τον κάμπο, χρησιμοποιεί τον τελευταίο, ως ένα φυσικό όριο διαχωρισμού της ιδιοκτησίας της από αυτήν των ορέων. Πολλές φορές όμως ανυψούμενη απειλητικά, διακατεχόμενη από το πάθος της μεγαλαυχίας, πλημμυρίζει τον κάμπο προδίδοντας τις κρύφιες επεκτατικές της διαθέσεις, έναντι στον μεγαλόπρεπο ορεινό αντεκδικητή.

Αλλά, εγκαταλείποντες την κοινοτοπία της φυσιολατρικής θεώρησης των δύο προτέρων αντιπάλων, ας προσηλωθούμε αποκλειστικά στην έννοια του όρους και την απαράμιλλη αξία του πάντοτε ως φανατικοί ορεσίβιοι. Ας εξετάσουμε όμως το όρος, κάτω από ένα ιδιάζον πρίσμα, ατενίζοντάς το ως ένα “βωμό” ψυχικής ανάτασης του ανθρώπου σε ανώτερες σφαίρες. Σαν ένα ιδιόμορφο θυσιαστήριο, όπως εκείνο το όρος, όπου προθυμοποιήθηκε ευλαβώς ο Αβραάμ να θυσιάσει τον μονάκριβο γιό του, σε Αυτόν, που του τον χάρισε. Μάλλον όμως σαν ένα έτερο θυσιαστήριο μοναδικό, τον λόφο του Γολγοθά, όπου πρόσφερε ο ίδιος ο Θεός τον εαυτό του, θυσιαζόμενος για χάρη του ανθρώπου.

Ας σιμώσουμε λοιπόν και εμείς οι φιλόδοξοι ορειβάτες στο “όρος” της αρεσκείας μας, για να αναπέμψουμε μία ολιγόλεπτη προσευχή, για να επιτελέσουμε μία νοερά θυσία, σκορπώντας τον λόγο μας ως θυμίαμα στην πιο ψηλή κορυφή. Προηγουμένως όμως, ας θυμηθούμε τον Μωυσή, ο οποίος κατά την αναζήτηση του Θεού στο όρος Σινά κάποια στιγμή, διετάχθη υπό του ιδίου του Θεού να αφαιρέσει τα υποδήματά του, καθότι ο τόπος ήταν ιερός. Ας ξεκινήσουμε και εμείς την ιερή ανάβασή μας “ανυπόδητοι”. Ο τόπος στον οποίο αναφερόμαστε, είναι ιερός. Ευλόγως γεννάται ένα ερώτημα. Γιατί η επιλογή και η πείσμων εμμονή μας στο όρος και όχι σε κάποιο άλλο στοιχείο της θεϊκής δημιουργίας;

Κατ' αρχάς, γιατί μέχρι και σήμερα, από τα χρόνια του Αβραάμ, η θεϊκή εντολή στους ζηλωτές προσκυνητές, παραμένει η ίδια‧ “πορεύθητι εἰς τήν γῆν τήν ὑψηλήν... ἐφ΄ ἕν τῶν ὀρέων”.

Μετέπειτα, γιατί το όρος ξεχωρίζει λόγω του ύψους του και ορθώνεται απομονωμένο από τον υπόλοιπο κόσμο, αιτιολογώντας έτσι και την προτίμηση των μεγάλων αναστημάτων στο στοιχείο της μοναξιάς. Γιατί το ύψος του όρους, βρίσκεται σε άμεση επαφή με τα ύψη του ουρανού, οπότε αποδεσμεύεται από τα γήινα και εγκόσμια “βάρη”. Γιατί το βουνό καλύπτεται από μία μυστηριακή σιωπή, οπότε προσελκύει ζωηρά τους ανάλογους μύστες, που επιζητούν να διεισδύσουν στα άδηλα και κρύφια του. Στο βάθος της “ψυχής” του. Γιατί τελικά, η έννοια του βουνού είναι τόσο στενά συνδεδεμένη με την έννοια του ύψους, οπότε δεσπόζει μία ταυτοσημία. Έτσι το βουνό συμβολίζει το ύψος και το ύψος εκφράζεται μέσω της βουνοκορφής.

Καθότι όμως η έννοια του ύψους αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της ψυχής, άρα γι' αυτό η ανθρώπινη ψυχή έλκεται από το όρος. Για να απαλλαγεί από τα γήινα δεσμά και να λυτρωθεί από τα βάρη της ύλης, ανυψούμενη “εἰς ὄρος ὑψηλόν”. Αυτό εκφράζει και ο Δαβίδ στον ψαλ. 102,1 “Ἦρα τούς ὀφθαλμούς μου εἰς τά ὄρη ὅθεν ἤξει ἡ βοήθειά μου”. Κάτι ανάλογο εκφράζει και ο βουνίσιος ποιητής Κώστας Κρυστάλλης, που κατεδικάσθη να ζήσει στο μπουντρούμι της Αθήνας, πνέοντας τα λοίσθια από την φυματίωση. Πεθαίνοντας από τον καταναγκασμό της κατευθυνόμενης ζωής, μέσα στην ελεύθερη φυλακή του κλεινού άστεος.

Ας τον ακούσουμε‧

“Μπεζέρισα να περπατώ στου κάμπου τα λιοβόρια. Θέλω τ' αψήλου ν' ανεβώ ν' αράξω θέλω, αητέ μου. Μέσ' στην παλιά μου κατοικιά, στην πρώτη τη φωλιά μου. Θέλω ν' αράξω στα βουνά, θέλω να ζάω μ' εσένα”.

Αυτός όμως είναι και ο πόθος κάθε υγιούς ανθρώπου, που ζει στην απέχθεια του “κάμπου”. Να πετάξει “απάνω στα βουνά”. Όταν δε βρεθεί κει ψηλά, η πνευματική του απληστία τον ωθεί σε ένα ψηλότερο πέρασμα προς τον ουρανό, ακολουθώντας την τακτική πορεία του υψιπέτη αετού. Την υψηλή πτήση του!

Αλήθεια, ποια η σχέση της σύγχρονης κοινωνίας με την πρότερη ιδιάζουσα θεώρηση; Με αυτή τη φυγή ηρωισμού; Με την ξέχωρη έξοδο από τα δυσβάσταχτα δεσμά των παθών; Με αυτό τον ιδιότυπο αναχωρητισμό;

Είναι οδυνηρό, αλλά πρέπει να το επισημάνουμε. Η εκβιαστική προσαγωγή των ανθρώπων στα άστεα, εκ μέρους της πολιτείας, και ειδικά στις άψυχες τσιμεντουπόλεις, καθώς και η ένταξή τους στην άζωη ζωή, σήμανε και την κάθοδο της ψυχής από τα υπέροχα και ζηλευτά ύψη της, στα κατώτατα της ύλης. Σκυμμένοι οι πλείστοι των ανθρώπων πάνω στα ιδιόμορφα “άροτρά” τους, έχουν κατεβάσει τόσο χαμηλά το κεφάλι, που είναι αδύνατον πλέον να ανακύψουν εις το παντελές. Ο τρόπος ζωής επέβαλε τους δικούς του ρυθμούς και κανόνες. Μαζί με το χώμα που σέρνεται κάτω από το “άροτρο”, παρασέρνεται και η ίδια η ψυχή σε ύποπτα λημέρια και σε ελώδεις εκτάσεις, όπου καραδοκούν οι μεγαλόσχημοι λήσταρχοι των ημερών μας. Τα πάντα έλκονται από την γη προς τα χαμηλά, λόγω φόρτου εργασίας, μεριμνών, αλλά και απληστίας, λόγω πολλαπλών παθών.

Ποιός μπορεί να αντιταχθεί, αναιρώντας την ταυτοχρόνως την άποψη, ότι η ζωή ειδικά στις μεγαλουπόλεις απεικονίζει την ζωή των κορακιών;

“Κοπαδιαστά–κοπαδιαστά ορμούν και τρώνε πτώματα και ξεσκίζουν σάρκες!” Αυτό δεν συμβαίνει στις πολύκοσμες και ολότελα άκοσμες κοινωνίες, όπου οι μαύρες και τρισάθλιες ψυχές, σαν αρπακτικά πτηνά τρέφονται με τις σάρκες των συνανθρώπων τους; Στις μέρες μας δε και με το πνεύμα αυτών; Τόση η ανθρώπινη απληστία που πλέον επιβουλεύεται και τον χώρο της ψυχής. Έδαφος καθαρά θεϊκό! Όρος υψηλόν, όπου επιτελείται η ανθρώπινη μεταμόρφωση κατ' ιδίαν.

Αλλά είτε μιλήσουμε αλληγορικά είτε κυριολεκτικά και πάλι ανταμώνουμε τον Κύριό μας. Την μόνη πραγματικότητα, το υψηλότατο των ορέων. Μέσα στο αντάμωμα αυτό, καταφαίνεται ζωηρά ότι ο ίδιος ο Θεός πόθησε να δείξει την δόξα του ψηλά στο βουνό και παρουσία ολίγων εκλεκτών. Το βουνό ήταν το ιερό καταφύγιο του Ιησού κατά τον επίγειο βίο του σε στιγμές και ώρες του ανθρωποκυνηγητού ενάντιά του.

Έτσι, όταν κινδύνευε να “συλληφθεί” για να αναγορευθεί βασιλιάς, “ἀνεχώρει πάλιν εἰς τό ὄρος αὐτός μόνος” (Ιω. 6,10). Όταν ήθελε να διδάξει στα πλήθη, ανέβαινε στο όρος. (Ματ. 5,1). Αλλά, “καθήμενος εἰς τό ὄρος” (Ματ.15,30) πολλές ιάσεις παρείχε. Στο όρος των Ελαιών προσέτρεχε, όταν ήθελε να προσευχηθεί (Λουκ. 22,39). Αλλά και “ἀνέβη εἰς τό ὄρος προσεύξασθαι” (Λουκ. 9,28). Ποιό όρος; Το Θαβώρ! Εκεί συνάντησε και τα έτερα δύο πρόσωπα της Αγίας Τριάδος.

Περατώνοντας δε την επί γης αποστολή του, ανέβη στον Γολγοθά προσευχόμενος‧ “ἄφες αὐτοῖς οὐ γάρ οἴδασι τί ποιοῦσι” αλλά και θυσιαζόμενος “πάτερ εἰς χεῖρας σου παρατίθεμαι τό πνεῦμα μου” (Λουκ. 23,46). Τέλος, “ἀνελήφθη εἰς τό ὄρος οὗ ἐτάξατο αὐτοῖς” (Ματ.28,17).

Αλλά και ο Μωυσής, συνεχώς στο Σινά προσέτρεχε, εξασφαλίζοντας κατ' ιδίαν επικοινωνία με τον Θεό. Εκεί υπογράφονταν όλες οι κοσμοσωτήριες συμφωνίες.

Επίσης ο προφήτης Ηλίας προκειμένου να σωθεί από την καταδίωξη του Αχαάβ, στο όρος Χωρήβ κατέλυσε, όπου είδε και τον Θεό περνώντας από μπροστά του “ἐν φωνῆ αὔρας λεπτῆς” (Γ΄Βασ. 19,12).

Ψηλά στα βουνά λοιπόν, συναντάμε τον Θεό, τον βλέπουμε, τον ακούμε και τον αισθανόμαστε.

Είναι καιρός πλέον, ίσως και εσχάτη ευκαιρία, ο σύγχρονος άνθρωπος να επιτελέσει την πνευματική του ανάβαση σε κάποιο “όρος”, αρκεί να ξεφύγει από την βαλτίλα του κάμπου του μηδενισμού και της ανωμαλίας.

Καιρός να επιχειρηθεί μία ανάβαση σε όρος υψηλόν. Σε όρος με υψηλά νοήματα και ιδέες. Σε όρος όπου διαφυλάσσονται επιμελώς κρυμμένες κάποιες εντολές, αναμένοντας τον επίδοξο ερευνητή να τις αποσπάσει, ξαναφέρνοντάς τες στο προσκήνιο του κάμπου. Ενεργοποιώντας τες και κάνοντάς τες σημαίες με νόημα, ειλικρίνεια, αγνότητα, σεμνότητα και φυσικούς χρωματισμούς, εμπνέοντας την ανθρώπινη ζωή. Ξέμακρα από ξεπεσμένα σύμβολα, παρδαλά και ύποπτα κουρελόπανα που ηδονίζουν τις αφύσικες και άκρως ανώμαλες υπάρξεις. Είναι αλήθεια, τόσο ύποπτα, τα σύγχρονα λάβαρα, όσο ύποπτοι είναι και οι υποκινητές τους. Αλλά και τόσο γελοία...

Τέλος το θέμα είναι να διατηρηθούμε όλοι μας ψηλά! Σίγουρα ψηλότερα από την ζώνη δράσης και εφόρμησης των κορακιών, που ίπτανται χαμηλά πάνω από τις αλληλοφαγωμένες σάρκες.

Εκεί ψηλά εν κατακλείδι, με την δέουσα προσοχή και σεμνή προσευχή, με νηστεία και αγρύπνια, ίσως ο Θεός επιτρέψει να επιτελέσουμε ένας έκαστος εξ' ημών, την μεταμόρφωση μας, δραπετεύοντας από τα δεσμά της επιβεβλημένης παραμόρφωσης.

Σύνθημά μας, όλοι στο όρος το υψηλόν, όχι όμως για πάντα και προπάντων αποκομμένοι από τον κόσμο. Εκεί ψηλά παίρνουμε δυνάμεις, μέσω της θεϊκής τροφοδοσίας, ώστε να κατεβούμε οχυρωμένοι και άκρως εξοπλισμένοι, για να αντιμετωπίσουμε στη συνέχεια τον πόνο, την θλίψη, την εξαθλίωση και προπάντων τις δαιμονισμένες υπάρξεις. Χρειάζονται τις υπηρεσίες μας. Ο κόσμος πλέον δαιμονίζεται οικτρά. Η προσωπική μας μεταμόρφωση αποτελεί τον καλύτερο εξορκισμό.

Κύριε, είναι τόσο ωραία εδώ ψηλά, αλλά πρέπει να κατεβούμε στην “πεδιάδα”, αντιμετωπίζοντας το πάθος μας.

Αρίσταρχος