Ξεφυλλίζοντας την αγία Γραφή, φθάνουμε κάποτε και στο τέταρτο βιβλίο των Βασιλειών. Στις θεόπνευστες σελίδες αυτού του ιερού βιβλίου της Παλαιάς Διαθήκης, το Πνεύμα το άγιο περιγράφει πολλά όμορφα και διδακτικά γεγονότα. Σ’ ένα απ’ αυτά θα σταθούμε.

  Στη χώρα Μωάβ, που βρισκόταν ανατολικά της νεκράς θαλάσσης, βασίλευε ο Μωσά, ένας γενναίος άνδρας των παλαιών χρόνων. Κάποια στήλη Mesa, που βρέθηκε στη Διβών στα 1869, αναφέρει τα κατορθώματα και τις νίκες αυτού του Μωαβίτου βασιλιά. Συνεπώς είναι ιστορικό πρόσωπο, που άφησε έκδηλα τα σημεία της παρουσίας του. Η βίβλος τον χαρακτηρίζει ως Νωκήδ, δηλαδή ως πλούσιο, ως αρχοντάνθρωπο, με ποίμνια πολλά.

  Αυτός ο Μωσά όμως κάποτε ηττήθηκε σε μια μάχη. Κι από τότε κατέστη φόρου υποτελής στον Αχαάβ τον βασιλιά του Ισραήλ.Του πλήρωνε κάθε χρόνο πολλά. Εκατό χιλιάδες αρνιά και εκατό χιλιάδες ακούρευτα κριάρια. Μεγάλο ποσό, δυσβάσταχτο το βάρος για τον βασιλιά Μωσά. Η χώρα του κόντευε να γονατίσει οικονομικά και να καταστραφεί. Γι’ αυτό, μη αντέχοντας άλλο σ’ αυτό τον αιματηρό φόρο, μόλις πέθανε ο Αχαάβ, σταματά την επιχορήγηση και επαναστατεί.

  Ο βασιλιάς του Ισραήλ Ιωράμ, υιός του Αχαάβ, μόλις το μαθαίνει γίνεται έξω φρενών. Αποφασίζει να επιτεθεί αμέσως. Για να είναι όμως σίγουρος για τη νίκη του, συμμαχεί προηγουμένως με τον βασιλιά Ιωσαφάτ του Ιούδα –είχε χωρισθεί τότε το κράτος των Εβραίων σε βόρειο (Ισραήλ) και νότιο (Ιούδα)- και με τον βασιλιά των Ιδουμαίων. Αμέσως μετά ξεκινά εναντίον των Μωαβιτών. Η είδηση έφθασε σαν κεραυνός στη χώρα των Μωαβιτών. Όλοι ταράχθηκαν και πανικοβλήθηκαν. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Είχαν να διαλέξουν ανάμεσα σε νέα υποταγή με βέβαιο επακόλουθο την οικονομική καταστροφή, ή σε πόλεμο με ενδεχόμενο την πλήρη καταστροφή του έθνους τους. Αποφάσισαν το δεύτερο.

  Και η σύγκρουση αρχίζει. Οι Μωαβίτες μάχονται σκληρά. Δυστυχώς όμως γι’ αυτούς οι δυνάμεις των τριών βασιλέων είναι υπέρτερες με αποτέλεσμα συνεχώς να υποχωρούν και αδιάκοπα να νικώνται. Τα στρατεύματα των τριών βασιλέων νικούν παντού και κατά κράτος. Καίνε τις πόλεις, βουλώνουν τις πηγές, ξεριζώνουν τα δένδρα και γεμίζουν με πέτρες τα χωράφια, ώστε να καταστούν ακαλλιέργητα. Φωτιά και τσεκούρι παντού.

  Ο γενναίος Μωσά βρίσκεται σε απελπιστική θέση, γι’ αυτό υποχωρεί και κλείνεται στο κάστρο του. Πάει η χώρα του, πάει ο λαός του. Το τελευταίο του ατού είναι το εκλεκτότερο τμήμα του στρατού του, που αποτελείται από 700 άνδρες. Μ’ αυτούς επιχειρεί μια ύστατη προσπάθεια ν’ ανοίξει δρόμο διαφυγής από την πλευρά που είναι οι δυνάμεις του βασιλιά της Εδώμ. Κι εδώ όμως αποτυγχάνει· τίποτα δεν γίνεται. Τώρα είναι πια κυκλωμένοι για τα καλά. Οι εχθροί μυρμηγκιάζουν κάτω από τα ετοιμόρροπα κάστρα.

  Τι θα κάνει ο Μωσά, ο Νωκήδ βασιλεύς; Τι άλλο του απόμεινε;Τι άλλο; Ο γιος του. Ο διάδοχος του θρόνου του. Το μοναχοπαίδι του. Παίρνει λοιπόν πάνω στην απελπισία του ο Μωαβίτης βασιλιάς τα σπλάγχνα του και τ’ ανεβάζει πάνω στις επάλξεις του κράτους. Έχει πάρει μια απόφαση φοβερή· θα θυσιάσει το παιδί του μπροστά στα μάτια των εχθρών του, μπας και αυτό τους συγκινήσει και λυπηθούν το λαό του. «Και έλαβε τον υιόν αυτού τον πρωτότοκον, ον εβασίλευσεν αντ’ αυτού, και ανήνεγκεν αυτόν ολοκαύτωμα επί του τείχους (Δ΄ Βασ. 3,27). Οι Ισραηλίτες, οι Ιουδαίοι και οι Εδωμίτες (Ιδουμαίοι) βλέπουν έντρομοι τη σκηνή που διαδραματίζεται μπροστά τους. Μα είναι δυνατόν ο ίδιος ο πατέρας να θυσιάσει το παιδί του; Όλα σώπασαν στο στρατόπεδο των εχθρών. Παντού έχει απλωθεί μια βουβαμάρα. Θαρρείς και οι άνθρωποι πέτρωσαν από τη φρίκη. Απίστευτο κι όμως αληθινό. Ένας βασιλιάς να θυσιάζει τον διάδοχό του! Ένας πατέρας να θυσιάζει τον ίδιο τον υιό του! Σιγά-σιγά ένα μουρμούρισμα ξεχύνεται από τη μεριά των Ισραηλιτών. Είναι ένα σιγαλό κλάμμα ανάμικτο με στεναγμό. Όσο πάει και δυναμώνει και γίνεται θρήνος και κραυγή μεταμελείας. Τα μάτια είναι βουρκωμένα, τα κεφάλια κατεβασμένα. Οι τρεις βασιλιάδες φεύγουν. Πού πάνε; Επιστρέφουν στη χώρα τους ντροπιασμένοι. Οι νικητές τώρα κλαίνε. Η νίκη τους είναι απ’ αυτές που φέρνουν ντροπή και εξουθένωση στους νικητές και δόξα και τιμή στους νικημένους. Χρόνια θα τους τυραννάει αυτό που είδαν στα ψηλώματα του κάστρου· τη θυσία ενός παιδιού από τον πατέρα του. «Και εγένετο μετάμελος μέγας επί Ισραήλ, και απήραν απ’ αυτού και επέστρεψαν εις την γην» (Δ΄ Βασ. 3,2). 

* * *

   Στο συγκινητικό αυτό επεισόδιο η Εκκλησία μας είδε ένα τύπο και μια προεικόνιση. Είδε τη μεγάλη θυσία του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού. Ο Θεός πατέρας εις τόπον υψηλόν, στον Γολγοθά, σαν τον Μωσά, κι αυτός ανεβάζει τον υιό του και τον προσφέρει θυσία προς σωτηρία των ανθρώπων.

 Όλοι μας γνωρίζουμε πως ο άνθρωπος είναι πλασμένος έτσι ώστε να διατελεί σε μια αδιάσπαστη κοινωνία με το Θεό και ότι σ’ αυτή τη κοινωνία με το Θεό βρίσκεται το μυστικό της ευτυχίας του. Ακόμη όλοι μας ξέρουμε πως συνέβη το συνταρακτικό γεγονός της πτώσεως. Ο άνθρωπος επαναστάτησε εναντίον του Θεού, διέσπασε τις σχέσεις μαζί του και γκρέμισε το οικοδόμημα της ευτυχίας του. Έχασε την αθωότητά του και σκοτίσθηκε το λογικό του. Η ζωή του γέμισε στεναγμούς και οδύνες. Έμεινε μόνος του, με μόνη συντροφιά το θάνατο να φτερουγίζει δίπλα του. Πάει η χαρά· χάθηκε ο παράδεισος. Έμεινε όμως μέσα στις ψυχές των ανθρώπων ένας βαθύς καημός. Ω και να ήταν δυνατό ν’ αποκατασταθούν και πάλι οι σχέσεις με το Θεό. «Ω να έσχιζες τους ουρανούς και να κατέβαινες» θα πει γεμάτος πάθος και επιθυμία ο προφήτης Ησαΐας.

 Και πράγματι ο Θεός κατέβηκε. Ενώ έπρεπε ο αμαρτωλός να τιμωρηθεί, ο επαναστάτης να πληρώσει, ο ένοχος να καταδικασθεί, ο ουράνιος Νωκήδ, ο ουράνιος βασιλιάς στέλνει το γιό του να γίνει «υπέρ ημών κατάρα» και να σταυρωθεί αντί ημών.

 Και γιατί να σταυρωθεί; Δεν μπορούσε αλλιώς να μας σώσει;Η απάντηση είναι πολύ απλή· γιατί έτσι ήθελε. «Τις έγνω νουν Κυρίου ή τις σύμβουλος αυτού εγένετο» μας λέγει ο Ησαΐας. Ποιος γνώρισε το νου, τη νοοτροπία, το φρόνημα του Κυρίου και ποιος έγινε σύμβουλός του. Ποιος; Κανείς. Και κάτι άλλο που λέγει ο Θεός στο βιβλίο του Ιώβ. «Πού ης εν τω θεμελιούν με την γην; (Ιώβ 38,4)». Εσύ που θεωρεί τον εαυτό σου πάνσοφο και πας να ερευνήσεις και να ψηλαφίσεις τα πάντα διά της λογικής, πού ήσουνα, όταν εγώ ο Θεός έκανα τον κόσμο;

 Ας αφήσουμε λοιπόν τον δαίμονα της λογικής, που συχνά μας μαγκώνει στο σιδερένιο δόκανό του, κι ας θαυμάσουμε την πλούσια αγάπη του «Νωκήδ» Βασιλιά των ουρανών. Επάνω στον Γολγοθά προσφέρει το παιδί του θυσία για τη σωτηρία του κόσμου. Βλέπουμε τον υιό του καρφωμένο στο ξύλο του σταυρού. Τα χέρια του είναι τρυπημένα, τα χείλη του αχνά, το αίμα του αργοστάζει, από κάτω τον βρίζουν, τον χλευάζουν, τον μισούν αφάνταστα κι αυτός τους ευλογεί και τους υπερασπίζεται … Και εμείς μένουμε ασυγκίνητοι; Τότε είμαστε πιο σκληροί από τους παλαιούς εκείνους Ισραηλίτες, που μόλις είδαν το γιό του Μωσά να θυσιάζεται πάνω στα τείχη θρήνησαν και γύρισαν πίσω χωρίς να συνεχίσουν το καταστροφικό τους έργο. Ο Γολγοθάς μας καλεί σε μετάνοια, μας καλεί σε πίστη. Όποιος δεν πιστεύει και δεν αγωνίζεται στο δρόμο του αγιασμού αποξενώνεται από την «καταλλαγή» που ήρθε να φέρει στους ανθρώπους ο Χριστός.

(+) ΜΙΧΑΗΛ Κ. ΕΥΘΥΜΙΟΥ