Ένας σατανικός σύμβουλος
Στο βιβλίο των Αριθμών της Παλαιάς Διαθήκης (25ο κεφ.) αναφέρεται ότι, όταν οι Ισραηλίτες στρατοπέδευσαν στην περιοχή Σαττείν, συνέβη ένα πολύ θλιβερό γεγονός. Οι Μωαβίτες (εννοείται και οι Μαδιανίτες σύμμαχοί τους), που δεν τόλμησαν να πολεμήσουν με τους Ισραηλίτες ούτε πέτυχαν να τους καταραστεί ο μάντης Βαλαάμ, σκέφθηκαν κάτι πονηρό και όντως διαβολικό. Κάλεσαν τους Ισραηλίτες να παραστούν στις ειδωλολατρικές θυσίες τους και έτσι τους κατάφεραν –με τη συμμετοχή τους– να προσφέρουν λατρεία σε ψεύτικους θεούς. Τους παρέσυραν επίσης να φάνε τα ειδωλόθυτα και φυσικά να συμμετάσχουν σε όργια, που συνήθιζαν οι ειδωλολάτρες, όταν λατρεύανε τους θεούς τους. Όταν έγινε αυτό, ο Θεός, που μέχρι τότε τους προστάτευε και τους ευλογούσε, οργίσθηκε και παρήγγειλε στον Μωυσή να τιμωρήσει παραδειγματικά και ενώπιον όλων τους αρχηγούς του ισραηλιτικού λαού που τον άφησαν να αμαρτήσει. Ο Μωυσής υπάκουσε στην εντολή του Θεού και ζήτησε από τις φυλές του Ισραήλ να φονεύσουν οι Ισραηλίτες (που δεν αμάρτησαν) τους συγγενείς τους, που παρασύρθηκαν από τους Μωαβίτες και έκαναν τα όσα έκαναν. Κι ενώ οι Ισραηλίτες στο σύνολό τους υπάκουσαν, ένας Ισραηλίτης ο Ζαμβρί, άρχοντας από την φυλή του Συμεών, όχι μόνο δεν υπάκουσε, αλλά προκλητικά οδήγησε τον αδελφό του σε μια Μαδιανίτισσα, την Χασβί θυγατέρα του άρχοντα των Μαδιανιτών Σουρ, για να αμαρτήσει μαζί της μπροστά στον Μωυσή και ολόκληρο τον ισραηλιτικό λαό, που έκλαιγε συντετριμμένος για το κατάντημά του μπροστά στη θύρα της σκηνής του μαρτυρίου! Τότε ένας Ισραηλίτης που ονομαζόταν Φινεές και ήταν υιός του Ελεάζαρ και εγγονός του Ααρών του αρχιερέως, όταν είδε την αναισχυντία αυτή, σηκώθηκε μπροστά σε όλους και παίρνοντας μια λόγχη λόγχισε το παράνομο ζευγάρι που συνουσιαζόταν. Το παράδειγμά του ακολούθησαν και οι άλλοι Ισραηλίτες υπακούοντας στην εντολή του Μωυσή. Έτσι φονεύθηκαν 24.000 άτομα! Τι φοβερό πλήγμα πέτυχαν οι εχθροί των Ισραηλιτών και μάλιστα χωρίς να ματώσει ούτε μύτη απ’ αυτούς. Ο Θεός παρήγγειλε μετά από αυτό να θεωρούν τους Μαδιανίτες πάντοτε ως εχθρούς τους και ποτέ να μη συνάψουν σχέσεις μαζί τους. Είναι δόλιοι και πανούργοι και ως εκ τούτου πιο επικίνδυνοι από τους φανερούς εχθρούς τους, που προσπαθούν να τους καταστρέψουν με πόλεμο.
Και τίθεται το θέμα· ποιος συμβούλευσε τους Μωαβίτες και τους Μαδιανίτες να προσπαθήσουν να καταστρέψουν τους Ισραηλίτες παρασέρνοντάς τους στην ειδωλολατρεία και την πορνεία;
Η απάντηση δίνεται στο 31ο κεφ. των Αριθμών. Εκεί ο Θεός δίδει εντολή στον Μωυσή να εκδικηθεί τους Μαδιανίτες για το πονηρό τέχνασμά τους επιτιθέμενος εναντίον τους. Πράγματι έτσι κι έγινε· οι Ισραηλίτες τους κατατρόπωσαν, φόνευσαν κάθε αρσενικό, τους βασιλείς τους και μάλιστα τον Σουρ, του οποίου η κόρη αμάρτησε επιδεικτικά με τον Ισραηλίτη με αποτέλεσμα να τους φονεύσει ο Φινεές, και τον Βαλαάμ (Αρ. 31,8, πρβλ. και Ιησ. Ναυή 13,22). Είναι ο γνωστός μας μάγος Βαλαάμ, που προφανώς πήγε να ζήσει με τους Μωαβίτες, συμβουλεύοντάς τους και αμειβόμενος γι’ αυτό. Συνέλαβαν δε ως αιχμαλώτους τις γυναίκες τους, πήραν δε ως λάφυρα τα ζώα τους και τα υπάρχοντά τους. Όταν ο Μωυσής είδε ότι δεν φονεύσανε τις γυναίκες των εχθρών τους, οργίσθηκε εναντίον των αρχηγών του στρατού και τους είπε· γιατί τις αφήσατε να ζήσουν και τις κρατήσατε σαν αιχμάλωτες; Δεν πρέπει αυτές να ζήσουν, διότι αυτές υπήρξαν η αιτία ν’ αποστατήσουν οι Ισραηλίτες από το Θεό, να καταφρονήσουν τις εντολές του, να λατρεύσουν το είδωλο Φεγώρ και έτσι να τιμωρηθούν από τον Κύριο. Κι όλα αυτά τα κάνανε οι γυναίκες των εχθρών σας σύμφωνα με τη συμβουλή που τους έδωσε ο Βαλαάμ (Αρ. 31, 15-16). Ο Βαλαάμ λοιπόν ήταν αυτός που συμβούλευσε τους εχθρούς του Ισραήλ πώς να εξοντώσουν τους Ισραηλίτες, χωρίς αυτοί να πάθουν τίποτα. Τους συμβούλευσε να τους παρασύρουν στην αμαρτία, ώστε να χάσουν την ευλογία και την προστασία του Θεού. Έκανε ότι και ο διάβολος στον παράδεισο με τους πρωτοπλάστους.
Αυτό που μας αποκαλύπτει το βιβλίο των Αριθμών μας το επιβεβαιώνουν και άλλα βιβλία της αγίας Γραφής.
Στην Αποκάλυψη (2,12-15) ο Θεός, αφού επαινέσει τον επίσκοπο της Περγάμου, ο οποίος αν και κατοικεί σε μέρος όπου βρίσκεται ο θρόνος του σατανά και μάλιστα σε μέρες διωγμού και παρ’ όλα αυτά κρατά το όνομά του Θεού και δεν αρνήθηκε την πίστη προς Αυτόν, εν τούτοις τον μαλώνει, διότι ανέχεται μερικούς που «έχουν τη διδαχή του Βαλαάμ, ο οποίος δίδαξε τον Βαλάκ να βάλει σκάνδαλο, δηλαδή παγίδα, μπροστά στους Ισραηλίτες και να τους αναγκάσουν να φάνε ειδωλόθυτα και να πορνεύσουν». Αυτούς που ανέχεται ο επίσκοπος της Περγάμου είναι οι πνευματικοί διάδοχοι του Βαλαάμ, οι Νικολαΐτες, οι οποίοι θέλανε να συνδυάσουν τη χριστιανική πίστη με την ανήθικη ζωή.
Για τους αιρετικούς αυτούς μας μιλά και ο απόστολος Πέτρος (Β΄ Πετρ. 2, 10-22) και, αφού δώσει τα χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα, λέγει ότι «αφού εγκατέλειψαν τον ευθύ δρόμο, πλανήθηκαν και ακολούθησαν την οδό του Βαλαάμ του Βοσόρ, ο οποίος ελκύσθηκε να πάρει την άδικη αμοιβή (των εχθρών του Ισραήλ) και ελέγχθηκε από το άφωνο υποζύγιο του, το οποίο με ανθρώπινη φωνή εμπόδισε την παράνομη και παράφρονα ενέργεια του προφήτη» (15-16).
Και ο αδελφόθεος Ιούδας στην ομώνυμη επιστολή του ασχολείται με τους Νικολαΐτες και λέγει ότι αιρετικοί αυτοί «πορεύτηκαν στην οδό του Κάιν και στην πλάνη του Βαλαάμ έτρεξαν με ενθουσιασμό χάριν υλικής αμοιβής και μιμούμενοι την ανταρσία του Κορέ (πρβλ.10ον κεφ. Αριθμών) καταστράφηκαν» (11).
* * *
Μελετώντας κανείς την ιστορία του Βαλαάμ θυμάται την πραγματεία του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου «Τον εαυτόν μη αδικούντα ουδείς παραβλάψαι δύναται». Στην πραγματεία του αυτή, όπως βέβαια και σε άλλα έργα του, ο ιερός πατήρ αποδεικνύει μέσα από την αγία Γραφή ότι ένα είναι το μόνο κακό και όντως λυπηρό δια τον άνθρωπον· η αμαρτία. Από αυτήν πρέπει να φυλαγόμαστε και μόνο αυτή να φοβόμαστε. Αν με τη βοήθεια του Θεού το πετύχουμε κανένας δεν μπορεί να μας βλάψει.
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ