«Ἀλλ’ οὐδέ εἰ Πνεῦμα Ἅγιον
ἐστιν ἠκούσαμεν»
(Πραξ. 19,2)
Όταν ο Παύλος ρώτησε, ευρισκόμενος στην Έφεσο, κάποιους μαθητές, αν έλαβαν Πνεύμα Άγιο όταν πίστεψαν, πήρε την κάτωθι απάντηση: «Εμείς δεν έχουμε ακούσει ούτε αν υπάρχει Πνεύμα Άγιο».
Αν ο Παύλος λοιπόν ερχόταν στην σημερινή κοινωνία μας και υπέβαλε την ίδια ερώτηση, ποια απάντηση θα έπαιρνε; Αν εξαιρέσουμε τους «7.000 απροσκύνητους» κάθε εποχής (πρβλ. Γ´Βασ. 19,10 και εξής), που έχουν μέσα στην ψυχή τους το Άγιο Πνεύμα και απολαμβάνουν και όλες τις δωρεές του, οι υπόλοιποι, άλλοι θα δήλωναν όπως και τότε άγνοια. Άλλοι θα ειρωνεύονταν και μερικοί θα έλεγαν ότι το Άγιο Πνεύμα το είδαν κάποια στιγμή «σκοτωμένο». Έτσι εξεφράσθη κάποιος «ευφυής» δημοσιογράφος στο παρελθόν, στο πρωτοσέλιδο της φυλλάδας που αρθρογραφούσε. Και τι εννοούσε; Πέρασε κάποια στιγμή ο εν λόγω, έξω –πάντοτε απ’ έξω περνούν αυτοί οι τύποι– από έναν ναό του κλεινού άστεως και αντίκρισε στον περίβολο κάποια σκοτωμένα περιστέρια. Ένεκα τούτου, ευθέως κατηγόρησε τον ιερέα του ναού, ότι θανάτωσε το Άγιο Πνεύμα. Δυστυχώς κάποιοι επαρμένοι δαιμονόπληκτοι, δεν χάνουν την ευκαιρία να εκπειράζουν τον Κύριο ποικιλοτρόπως.
Επίσης μπορεί να μη δέχονται οι πρότεροι «αγνοώντες» την ύπαρξη του Αγίου Πνεύματος, αλλά γνωρίζουν απόλυτα τα πονηρά πνεύματα, έχοντας οικείες σχέσεις μαζί τους, και τρέχουν πρόθυμα στα ποικίλα μέντιουμ, στις χαρτορίχτρες, στους πνευματιστές και λοιπούς αστρολόγους, ώστε να έλθουν σε στενότερη επαφή μαζί τους και να μάθουν για τα περιπόθητα μελλούμενά τους. Γιατί τα μαντεία της αρχαιότητος δεν έπαυσαν να υφίστανται στην εκχριστιανισμένη κοινωνία. Πάντοτε οι «Πυθίες» είλκυον μυστηριωδώς, έχοντας τον πρώτο λόγο…
Αλλά και η πτώση της ανθρωπότητος στην αμαρτία υποδηλώνει την υποταγή της στα κακά και πονηρά πνεύματα και την καθόλα κυριαρχία αυτών.
Ας γνωρίσουμε λοιπόν το Άγιο Πνεύμα.
Το Άγιο Πνεύμα, το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο Παράκλητος, είναι αυτός που συνδέεται με την αποχώρηση του Χριστού από τη γη. Είναι συμφέρον σας, είπε ο Χριστός, να φύγω εγώ από τον κόσμο, για να σας στείλω σε αναπλήρωσή μου το Άγιο Πνεύμα. (Ιω. 16,7).
Το Άγιο Πνεύμα είναι αυτό που κάνει αισθητή την παρουσία του από την πρώτη ώρα της δημιουργίας του ανθρώπου. «Ποιήσωμεν ἄνθρωπον» (Γεν. 1,26). Σύμφωνα με τους πατέρες, ο πληθυντικός δηλοί το τρισυπόστατο του Θεού.
Το Άγιο πνεύμα είναι αυτό που συνοδεύει, παρακινώντας σε ορισμένες ενέργειες τον Σαμψών· «ἤρξατο πνεῦμα Κυρίου συνεκπορεύεσθαι αὐτῶ…» (Κρ. 13,25) Είναι αυτό που κατέλαβε τον Σαούλ και «ἐξεστόμιζε λόγους καί ἄσματα ἱερά» (Α΄Βασ. 10,10). Είναι αυτό που εισεπήδησε με μεγάλη δύναμη στον Δαυίδ την ώρα που τον προέχρισε ο Σαμουήλ ως βασιλέα (Α΄Βασ. 16,13).
Το Άγιο Πνεύμα είναι αυτό που δίδει την πληροφορία περί αληθείας του χριστιανικού κηρύγματος αλλά και μοιράζει τα χαρίσματά του· «ἐπέπεσεν τό πνεῦμα τό ἅγιον ἐπί πάντας τούς ἀκούοντας τόν λόγον» (Πραξ. 10,44).
Το Άγιο Πνεύμα είναι αυτό που μεταδίδεται στους πιστούς με το βάπτισμα και την επίθεση χειρών (το μυστήριο του χρίσματος)· «τότε ἐπετίθουν τάς χεῖρας ἐπ΄ αὐτούς καί ἐλάμβανον πνεῦμα ἅγιον» και στην συνέχεια αποδίδει τους «καρπούς» του. (Πραξ. 8,17).
Το Άγιο Πνεύμα είναι αυτό που κατήλθε στον κόσμο κατά την ημέρα της Πεντηκοστής και έκτοτε παραμένει μέσα στην Εκκλησία. Έκτοτε φωτίζει, διδάσκει, προφυλάσσει από την πλάνη, οδηγεί στην αλήθεια, διαμοιράζει τα χαρίσματα, τελεσιουργεί τα μυστήρια, διεγείρει αμαρτωλές συνειδήσεις, θερμαίνει τις ανθρώπινες καρδιές, προκαλεί στεναγμούς αλάλητους και δάκρυα μετανοίας, παρηγορεί, ενισχύει, καθαρίζει, λαμπρύνει, αγιάζει…
Το Άγιο Πνεύμα συνδέει τον τρισυπόστατο Θεό με τον κόσμο. Μπορεί να μεταμορφώσει τα πάντα· το άσχημο σε όμορφο, το μωρό σε σοφό· το νεκρό σε ζωντανό.
Ο καρπός δε του Αγίου Πνεύματος είναι η γνήσια χαρά και ο αληθινός πολιτισμός. Όμως ο σύγχρονος κόσμος «οὐ δύναται λαβεῖν» το Πνεύμα το Άγιο γιατί «οὐ θεωρεῖ αὐτό οὐδέ γινώσκει αὐτό» (Ιω. 14,17).
Η εποχή η παρούσα είναι κατ’ εξοχήν αντιπνευματική. Ο σύγχρονος υλισμός κυριαρχεί και αντιμάχεται το Πνεύμα, αρνούμενος αυτό και στη θεώρηση και στην πράξη.
Όμως και ο ίδιος ο Θεός το πήρε το Πνεύμα του από την ανθρωπότητα λέγοντας· «οὐ μή καταμείνη τό πνεῦμα μου ἐν τοῖς ἀνθρώποις τούτοις γιά τό εἶναι αὐτούς σάρκα» (Γεν. 6,3).
Έτσι κυρίαρχο στην ευρύτερη κοινωνία το πνεύμα το πονηρό και διεφθαρμένο. Σύμφωνα με τον Tiouttchev (Ρώσο ποιητή και διπλωμάτη 1803-1873) «Δεν είναι η σάρκα, αλλά το πνεύμα που έχει σήμερα διαφθαρεί και ο άνθρωπος τελικά έχει εξαγριωθεί». Αυτό το αλαζονικό πνεύμα, «κατέβηκε» τότε στην Βαβέλ ο Θεός και το κατέρριψε, διαλύοντάς το. Το πήρε και το τεμάχισε, διασπείροντάς το. Πώς; Με την σύγχυση των γλωσσών που επέβαλε ο Θεός, προκάλεσε τον διαμερισμό, την διαίρεση της ανθρωπότητος. Λόγω ασυνεννοησίας, διαιρέθηκαν οι άνθρωποι σε έθνη με διαφορετικές γλώσσες, ενώ όλη η ανθρωπότητα ως τότε ήταν ένα έθνος (Γεν. 11,1). «Καί ἦν πᾶσα ἡ γῆ χεῖλος ἕν, καί φωνή μία πᾶσι».
Αυτές είναι οι συνέπειες της επικράτησης του κακού και πονηρού πνεύματος. Διαίρεση, σύγχυση διανοίας και εννοίας.
Ένεκα τούτου ήλθε το Άγιο Πνεύμα την Πεντηκοστή και εξέχεε τις πύρινες γλώσσες, διανέμοντάς τες στους μαθητές, ώστε να επέλθει η ενότητα και συναδέλφωση των διϊσταμένων ανθρώπων. Γιατί το Άγιο Πνεύμα κηρύττει τελικά μία γλώσσα. Αυτή της αληθείας και της αγάπης, που ενώνει τα πάντα.
Αλλά εμείς οι άνθρωποι συνεχίζουμε και ζούμε σύμφωνα με το αμαρτωλό εγώ μας, οπότε γι’ αυτό συνεχίζουν οι έχθρες, οι πόλεμοι, τα λάθη και οι αδικίες. Ας ευχηθούμε το αστραφτερό φως της Δαμασκού, να γκρεμίσει κάτω από τα άλογά τους, τους αλαζόνες καβαλάρηδες της σύγχρονης Βαβέλ, καλώντας τους προς μετάνοια.
Αρίσταρχος