Μία κρίσιμη συνάντηση!
«Μωϋσῆ· μή ἐγγίσῃς ὧδε. λῦσαι
τό ὑπόδημα ἐκ τῶν ποδῶν σου·
ὁ γάρ τόπος, ἐν ᾧ σύ ἔστηκας,
γῆ ἁγία ἐστί» (Εξ. 3,5)
Λίγο πριν το θάνατό του ο επίσκοπος της Πολωνίας Στέφανος Wyszynski έδωσε μία συνέντευξη στο Παρίσι, στο περιοδικό «Figaro». Τον ρώτησαν, ποια ήταν η αρχιτεκτονική ιδέα της όλης ποιμαντικής της Εκκλησίας της Πολωνίας. Απάντησε με μια μόνο λέξη· «ο Θεός, ο Θεός παντού!».
Αυτή και είναι η ουσία της ζωής. Η καθαρή καρδιά βλέπει παντού τον Θεό. Επιδιώκει επιμόνως συνάντηση με τον Θεό. Απαιτεί ευγενικά ακρόαση από τον ίδιο τον Θεό. Γιατί ο Θεός είναι η μόνη πραγματικότητα που πρέπει ν’ αντιτίθεται στους αθέους. Από την αρχή δε της επικοινωνίας του με τους ανθρώπους ο Θεός μια μόνο μάχη υποστήριζε· τη μάχη της ύπαρξής του, μέσα στην καρδιά των ανθρώπων, ενάντια στα είδωλα και τους ψεύτικους Θεούς.
Έτσι λοιπόν το Άγιο Πνεύμα που «πάντα χορηγεί», συνάπτει μυστικές συμφωνίες, διοργανώνει συζητήσεις και εξασφαλίζει ιερές συναντήσεις για τον καθένα μας. Συνάντηση του καθενός μας με κάποιο άλλο συνάνθρωπο, συνάντηση με ανάλογη περιπέτεια μέσα στη ζωή μας, συνάντηση προπάντων με τον άγνωστο εαυτό μας, συναντήσεις ποικίλες που πίσω απ’ όλες αυτές στο απροσδιόριστο βάθος, κρύβεται ο ίδιος ο Θεός. Κρύβεται, γιατί ο άνθρωπος αν αντικρύσει τον Θεό κατά πρόσωπον, ενδέχεται να πεθάνει. Γι’ αυτό «ὁ Μωυσῆς ἀπέστρεψε τό πρόσωπον αὐτοῦ· εὐλαβεῖτο γάρ κατεμβλέψαι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ» (Εξ. 3,6). Πολύ περισσότερο δε, είτε μας αρέσει, είτε όχι, υπάρχει Θεός και θέτει στόχο για τον καθένα μας, την συνάντηση με τον ίδιο. Κάνει την τιμή ο Βασιλεύς των όλων, να δεχθεί σε ακρόαση τιμητική την ίδια του την εικόνα και την ομοίωσή του. Τον άνθρωπο, που ασθένησε βαριά και χρειάζεται ίαση. Θεραπευτική αγωγή.
Το βασικώτερο, περιμένει από εμάς τους ιδίους την πρόσκλησή μας να προσέλθει στον ατομικό μας ναό, του σώματός μας, όπου πρέπει να ενοικεί το Άγιο Πνεύμα, και να τελέσει μία λειτουργία ανεπανάληπτη. Αυτό αποτελεί μία μοναδική τιμή, από ένα μοναδικό βασιλιά προς τον μοναδικό του υπήκοο· τον άνθρωπο. Να ποια είναι η συνταρακτική διαφορά του βασιλέα, με τους θνητούς βασιλιάδες. Η ειλικρινής αγάπη και το αμέριστο ενδιαφέρον για κάθε υπήκοό του ανεξαιρέτως. Ειδικά η ημέρα της ιερής συνάντησης με τον κάθε ένα προσωπικά.
Ας «προσέλθουμε» όμως με δέος σε μία συνάντηση κορυφής. Μία συνάντηση του Θεού με όλη την ανθρωπότητα. Άφωνοι εμείς οι ίδιοι, ας καταστούμε ιεροί «ωτακουστές» μιας μοναδικής θεϊκής εξαγγελίας. Πού; Εκεί στον Ιορδάνη. Εκεί συναντάται ο Τριαδικός Θεός με τον προφήτη του Ιωάννη, αλλά και με όλη την οικουμένη. Εκεί επισημοποιείται εκ στόματος Θεού πατέρα, η ιδιότης του Χριστού ως Υιού του και προσάπτεται η εντολή, «αὐτοῦ ἀκούετε». Εκεί ο Χριστός υποτασσόμενος στον θεϊκό νόμο –«ἐγένετο ὑπό νόμον» (Γαλ. 4,4)– βαπτίζεται ο ίδιος για να εκπληρώσει κάθε τι που απαιτούσε ο νόμος του Θεού σαν δίκαιο. Ταπεινώνεται διά του βαπτίσματος, καθότι αναμάρτητος ο ίδιος, για να ανυψώσει εμάς. Δίδει το παράδειγμα στην οικουμένη! Έτσι κάνουν οι πραγματικοί βασιλιάδες. Πολεμούν πρώτοι στο πεδίο της μάχης, θυσιαζόμενοι και εμπνέοντες τον λαό, σε αντίθεση με τους συγχρόνους, τους έγκλειστους στα ανάκτορά τους και διατάζοντες υπεροπτικά τον ορφανό λαό. Κάποια στιγμή όμως η ανωτέρω συνάντηση λαμβάνει τέλος, ο σκοπός επετεύχθη και ο καθένας τραβάει τον δρόμο του. Τραβάει στην αποστολή του. Ο δρόμος είναι μακρύς ακόμη. Ο Ιωάννης συνεχίζει τον κακοτράχαλο δρόμο του ασκητισμού και της αυστηρότητος. Όμοιος με τον προφήτη Ηλία, δραστήριος κήρυκας της αληθείας του Θεού, πιστεύει στην θεϊκή εκδίκηση εναντίον των κακών και στην εξύψωση των δικαίων μπροστά στους ασεβείς. Η σκέψη του καρφωμένη στην ιδέα, ότι έφτασε ο καιρός της μεγάλης αποκατάστασης των πραγμάτων. Το κήρυγμά του, κήρυγμα δικαιοσύνης, τον οδηγεί στην φυλακή. Τον οδηγεί σε μία ακόμη συνάντηση. Στην κατά μέτωπον σύγκρουση με την άνομη εξουσία. Με τον ίδιο τον Σατανά. Εκεί μη καμπτόμενος, μέσα από τα βάθη της φυλακής, στηλιτεύει εντονότερα την ανομία των ανακτόρων. Εκεί φυσικά χάνει την ζωή του, για να κερδίσει την αιώνια ζωή.
Από την άλλη μεριά έχουμε την συνάντηση του Χριστού με την οικουμένη. Είναι η πρώτη του εμφάνιση και γνωριμία με την ιδιότητα του Μεσσία, μετά την βάπτισή του. Το γεγονός αυτό επιτάσσει μία προσέγγιση ευσπλαχνίας, συμπόνιας και ανακούφισης του δοκιμαζόμενου ανθρώπου. Ξεκινώντας από αυτό το θεϊκό χρέος ο Μεσσίας, κάποια στιγμή οδεύει προς Ιεροσόλυμα. Βαδίζει προς τον Γολγοθά του. Ιωάννης και Χριστός, δύο βίοι παράλληλοι που συγκλίνουν στην θυσία. Συνάντηση ιστορική εν ζωή, αλλά και συνάντηση στην αιωνιότητα. Στην θεϊκή δικαίωση. Αυτή η ωραία συνάντηση όμως, τείνει να καταστραφεί κάποια στιγμή, που οι μαθητές του Ιωάννη βλέποντας τον διδάσκαλό τους εν φυλακή, αποστρέφονται τον Ιησού και αμφιβάλλουν γι’ αυτόν… Αλλά ο Ιωάννης που γνώριζε το σχέδιο του Θεού, έχοντας Πνεύμα Άγιο, δίδει λύση και ειρήνευση, προστάζοντας τους μαθητές του να πάνε και να ρωτήσουν τον Χριστό: «Σύ εἶ ὁ ἐρχόμενος ἤ ἕτερον προσδοκῶμεν;» (Ματ. 11,3). Και ο Ιησούς απαντάει άμεσα: «Πορευθέντες ἀπαγγείλατε Ιωάννη ἅ ἀκούετε καί βλέπετε» (Ματ.11,4). Κατ’ ουσίαν έλεγε ο Χριστός: δείτε με τα μάτια σας αυτά που κάνω και ακούστε με τα αυτιά σας αυτά που λέγω, οπότε αποφασίστε μόνοι σας τελικά ποιος είμαι.
Δυστυχώς πολλές φορές οι ποικίλες συναντήσεις καταλήγουν στον διχασμό, λόγω εγωιστικών διισταμένων απόψεων, αλλά στην προκειμένη περίπτωση πρυτάνευσε η ειρήνη του Αγίου Πνεύματος, αποτρέποντας το μοιραίο και επιφέροντας σύγκλιση και ειρήνευση των πραγμάτων.
Έκτοτε οι συναντήσεις των μαθητών του Κυρίου και του πιστού λαού πραγματοποιούνται μέσα στο πλαίσιο ποικίλων ψυχολογιών, που στο βάθος τους όμως όλες υποκρύπτουν την άδολη πίστη προς τον Μεσσία.
Έτσι κάποια στιγμή συναντά ο Ναθαναήλ τον Χριστό και αφού διαγράφει στα ενδότερα της σκέψης του τον δισταγμό του για την κακόφημη καταγωγή του Κυρίου από την Ναζαρέτ, ομολογεί: «Διδάσκαλε, εσύ είσαι ο Υιός του Θεού, εσύ είσαι ο βασιλιάς του Ισραήλ» (Ιων. 1,50).
Κάπως ανάλογα οι δύο μαθητές Λουκάς και Κλεόπας βαδίζοντες προς Εμμαούς μέσα στην λύπη και απόγνωσή τους, συναντούν την ελπίδα και την αναπτέρωση του ηθικού τους, μέσα στην απρόσμενη συνάντηση με τον Κύριο.
Τέλος ο Αιθίοπας αξιωματικός, στην υπηρεσία του βασιλέως της Κανδάκης, επιστρέφει πλέον στην πατρίδα του βαπτισμένος και φωτισμένος στον λόγο του Θεού, μετά την απροσδόκητη συνάντηση με τον απόστολο Φίλιππο.
Όλες οι πρότερες συναντήσεις εμπεριείχαν σαν αντικείμενό τους και ιερό στόχο τους, την ευγενή προετοιμασία του ανθρώπου, μέσω της θείας παιδαγωγίας, την κατήχησή του και την τελική του μετάνοια, ώστε να μπορέσει να συναντήσει τον Κύριο κάποια στιγμή με ιερό σθένος. Γιατί ο θάνατός του καθενός μας, αποτελεί την προσωπική μας συνάντηση με τον Θεό και την αναφορά μας περί των εν τη γη πεπραγμένων μας.
Όμως επίκειται απειλητικά στις μέρες μας μία άλλη κρίσιμη συνάντηση,
που εγκλείει στοιχεία πάλης σκληρής, μέχρι θανάτου.
Αρχίζει και λαμβάνει σάρκα και οστά ένας αγώνας άνισος, του καλού με το υπερμέγεθες κακό. Το πιστοποιούν αυτό άλλωστε τα λόγια του Κυρίου. «Ἰδού ἐγώ ἀποστέλλω ὑμᾱς ὡς πρόβατα ἐν μέσω λύκων» (Ματ. 10,16). Έτσι η υπάρχουσα Εκκλησία του Χριστού, βαδίζει προς έναν ακόμη Γολγοθά με τους εναπομείναντες πιστούς. Ούτως ή άλλως η ίδια, ποτέ δεν ήταν κυρίαρχος του κόσμου. Η συνάντηση αυτή μας θυμίζει την συνάντηση που είχε ο Χριστός, όταν οδηγήθηκε στην έρημο από το Άγιο Πνεύμα, με τον ίδιο τον Σατανά. Τότε μας έδειξε τον τρόπο με τον οποίο πολεμάμε τον άνομο. Τότε μας τόνισε, ότι τούτο το γένος μόνο με την προσευχή και την νηστεία, μπορεί να σωθεί.
Έτσι λοιπόν στις μέρες μας είναι παρατεταγμένες δύο άνισες αριθμητικά δυνάμεις, που ήδη συγκρούονται μεταξύ τους, αλλά πρόκειται να συγκρουσθούν εντονότερα στο απώτερο μέλλον. Η μία παράταξη περιλαμβάνει τους πιστούς ανθρώπους που αγωνίζονται στον στίβο των μακαρισμών του Κυρίου· στην ευλογημένη ερημία τους. Έρχεται όμως αντιμέτωπη η δεύτερη παράταξη, η πολυπληθής, η οποία αντιμάχεται τους πρότερους νόμους παντί τρόπω. Μέσα σ’ αυτήν είναι στρατολογημένοι όλοι οι επαγγελματίες μισθοφόροι· οι αποστάτες. Από τα ψηλά αξιώματα μέχρι τα κατώτερα δουλικά. Όλοι αυτοί ενσαρκώνουν το βδέλυγμα της ερημώσεως. Μέσω αυτών των δύο δυνάμεων, των λίγων και των πολλών, θα διεξαχθεί αγώνας αιματηρός μέχρις εσχάτων. Και πάλι στο προσκήνιο η πάλη του Δαυΐδ με τον Γολιάθ.
Μία άλλη συνάντηση παρεμβαίνει στην σκέψη μας άθελά μας. Αυτή του Χριστού με τους δέκα λεπρούς. Όλοι εκαθαρίσθησαν, αλλά μόνο ένας επέστρεψε και αυτός Σαμαρείτης. Αυτός ο ένας λοιπόν, ο μακάριος, έναντι των εννέα, των αχάριστων, των βολεμένων… Ξανά αρχίζει και ξετυλίγεται το σκηνικό της δίκης του Χριστού μέσα στο Πραιτώριο. Δικάζεται πλέον ο πιστός Χριστιανός από το δυσσεβές πολιτειακό καθεστώς με ψευδομάρτυρες το φαρισαϊκό εκκλησιαστικό. Δικάζεται, γιατί προσπαθεί να παραμείνει δίκαιος. Όλοι όμως νίπτουν τα άνομα χέρια τους. Η μόνη ομόφωνη απόφασή τους, η αθώωση του Βαραββά. Τα δικαστήρια πλέον σαν έργο, έχουν την δικαίωση του αδίκου. Την νομιμοποίηση του ανόμου. Την ωραιοποίηση της αμαρτίας. Κάπως έτσι λοιπόν πρόσφατη απόφαση «λαϊκού δικαστηρίου», δίδει αμνηστία στους εμβολιασμένους και άδεια να γλεντήσουν την ανεξαρτησία τους μέχρι πρωίας στα ξενυχτάδικα, μετά την πολύμηνη στέρηση και την ιδιόρρυθμη επιβολή της «νηστείας». Έτσι προσέτρεξαν μπουλοκηδόν τα στίφη, κατόπιν και τελικής ήττας του ιού, να χορτάσουν την απληστία τους. Το πρωί όμως επιστρέφοντας στα σπίτια τους, χτυπούσαν οι κυριακάτικες καμπάνες· Ξημέρωνε η μέρα του Κυρίου και καλούσε σ' ένα άλλο θείο πανηγύρι. Όμως οι πρότεροι το περιφρόνησαν και συν τοις άλλοις βλαστήμαγαν για την ηχορύπανση της καμπάνας. Για όλα τελικά φταίει ο Θεός… Βρέχει· γιατί βρέχει; Χιονίζει· γιατί χιονίζει; Κάνει κρύο· γιατί κάνει κρύο; Πέφτουν επιδημίες, αχ αυτός ο κακός Θεός… «Ἐβαρύνατε ἐπ’ ἐμέ τούς λόγους ὑμῶν, λέγει Κύριος καί εἴπατε ἐν τίνι κατελαλήσαμεν κατά σοῦ;» (Μαλαχ. 3,13).
Ο άνθρωπος τελικά μέσα στην αποστασία του τελεί και υπό το κράτος της αυθάδειας και της ποταπής υποκρισίας του. Ενώ αμφιβάλλει για τον λόγο του Θεού και ενώ απλώνει το χέρι στον απηγορευμένο καρπό, ενώ απορρίπτει την υπέρτατη εξουσία του Θεού, ρωτάει κουτοπόνηρα: «ἐν τίνι κατελαλήσαμεν κατά σοῦ;»
Έτσι λοιπόν το υποκατάστατο αυτό του αληθινού ανθρώπου, μέσα στο βάθος της αντιθρησκευτικότητός του, στηριγμένο μόνο στα πόδια του, πρώην πόδια όμως του παραλυτικού, προχωράει προκλητικά χωρίς να σέβεται ούτε το πνεύμα του, αλλά ούτε και το σώμα του. Προπάντων όμως, δίχως Θεό. Πλοίο χωρίς τιμόνι. Το σώμα του το μετέτρεψε σε ναό του Σατανά, όπου εγκατεστάθη «λεγεών». Το σώμα του ένα νέο βδέλυγμα της ερημώσεως. Κατά τα άλλα πορεύεται προς αναζήτηση ταυτότητος μέσα στα άδυτα του πλούτου του. Πλούτου σε αγαθά, αλλά και σε δύναμη, σε γνώση που καθιστούν τον εγωισμό του ιερό κανόνα. Έτσι κάπως, συνεχίζει χορτασμένος κι όμως άπληστος. Ορθώνει τείχη γύρω από την ζωή του και καλλιεργεί την αυτονομία του χωρίς αγάπη. Συν τοις άλλοις ο άνθρωπος πάνω στη γη, έχει καταστεί ο πιο επικίνδυνος βιαστής, εξουσιαστής, υπερόπτης τύραννος, αντιμετωπίζοντας τον πλησίον σαν ον προς εκμετάλλευση, για ίδιον συμφέρον. Ένα άλλο σοβαρό δείγμα ηθικής κατάπτωσης, είναι η άρνησή του να υποφέρει. Αποστρέφεται την θλίψη με την νωχέλεια της ηδονής και το υστερικό γέλιο.
Είναι χαρακτηριστικό ένα περιστατικό που συνέβη στην Αθήνα πριν λίγα χρόνια σε μία καφετέρια υψηλής κοινωνίας. Ήταν αραγμένος εκεί ένας πλούσιος νεανίσκος, ένας άσωτος με την διεστραμμένη παρέα του και διασκέδαζε. Κάποια στιγμή μπήκε μία κοπέλα σε αναπηρικό καροτσάκι. Τότε ο νταής, ο κυνικός, διαμαρτυρήθηκε στον ιδιοκτήτη του κέντρου, γιατί του χαλούσε την εύθυμη διάθεση. Να το σύγχρονο βδέλυγμα της ερημώσεως, εγκατεστημένο μέσα στην ερήμωση των μεγαλουπόλεων. Το κτήνος, που ζει μακριά από την κρυψώνα του, τον έρημο εαυτό του, λόγω έξωσης από τα δαιμόνια. Να ο άνθρωπος που συντρίβει τον άλλο, κάτω από την αδικία. Ο αναίσθητος μπρος στην ενοχή του. Ο χωρίς μεταμέλεια και μεταστροφή. Χωρίς μετάνοια. Πού όμως να μυηθεί σ’ αυτήν την έννοια και παράλληλη ζωή; Στα πλουσιόσπιτα της Εκάλης και της λοιπής πλουτοκρατικής επικράτειας; Εκεί διδάσκεται μόνο η σκληροκαρδία, η διπροσωπία, ο κυνισμός, ο αριβισμός. Η αριστοκρατική αποκτήνωση. Εκεί κυοφορείται μία άκαρδη καρδιά, βρώμικη, κομματιασμένη. Εκεί προχωρούν αιώνια με μάσκες. Άνθρωποι με δύο πρόσωπα. Οπότε, όταν ξεσκεπασθεί το πρόσωπο, απλώνεται η απογοήτευση. Αλλά η απομάκρυνση από τον Θεό, που οι σύγχρονοι δεν τον γνώρισαν λόγω ανύπαρκτης οικογενειακής κατήχησης και η πλήρης αποδέσμευση, οδήγησε στα δεσμά της υποταγής στον άνομο και σ’ όλες τις λαθεμένες «αξίες».
Έτσι λοιπόν ο τοιούτος άνθρωπος πεσμένος μέσα στον ηθικό ξεπεσμό του, πολεμάει αυτούς που στέκονται όρθιοι. Κλεισμένος μέσα στην έρημο της ψυχικής μοναξιάς του, πολεμάει στον άνθρωπο της θεϊκής ερημίας. Της αγιωσύνης.
Έτσι λοιπόν αυτή η κρίσιμη συνάντηση πραγματοποιείται στα χρόνια μας και πάλι μέσα στην σιωπή της Ναζαρέτ, στις ασύστολες κατηγόριες, στις έντεχνες αντιδράσεις, στις σκόπιμες παρανοήσεις, οπότε απομένει η Γεθσημανή και μετά ο λόφος του Γολγοθά. Κάπως έτσι πλέον στα χρόνια που ξημέρωσαν ανέλπιστα, βαδίζει η Εκκλησία. Μία Εκκλησία τραυματισμένη και πληγωμένη, παρ’ όλα αυτά όμως μεγαλόπρεπη, δεχόμενη ταπεινά τις ειρωνικές επιθέσεις «των έξυπνων», εκείνων που αρνούνται να την ακούσουν. Αντιμετωπίζοντας την άγρια αντίθεση του ελεεινού κατεστημένου, την οκνηρία των ψυχών, των χορτασμένων από τα αγαθά της γης. Πορεύεται έτοιμη να πληρώσει το τίμημα ενός νέου διωγμού. Πορεύεται με τα εναπομείναντα τέκνα της. Ο Κύριος όμως συνιστά στους αποστάτες· «προσέξτε… μή ἐλθών πατάξω τήν γῆν ἄρδην» (Μαλαχ. 4,5) Στην γλώσσα του απλού λαού λέει: «Προσέξτε μην έλθω κάτω και τα κάνω γυαλιά–καρφιά».
Αρίσταρχος