Α΄. Η προϊστορία της εορτής του πατέρα ανάγεται στη 10η Ιουνίου 1910 όταν η Αμερικανίδα Σονόρα Ντόντ οργάνωσε οικογενειακή εορτή προς τιμήν του πατέρα της Ουίλλιαμ Σμάρτ, του οποίου η σύζυγος απεβίωσε κατά την γέννηση του 6ου παιδιού τους. Έτσι ο πολύτεκνος και χήρος πατέρας ανέλαβε μόνος την ανατροφή και αποκατάσταση των ορφανών από μητέρα παιδιών του χωρίς την σύναψη δευτέρου (β΄) γάμου. Και ακριβώς από ευγνωμοσύνη προς τιμήν του η κόρη του καθιέρωσε οικογενειακή εορτή.

  Εξ άλλου στην Αμερική καθιερώθηκε η Γ΄ Κυριακή του Ιουνίου ως Ημέρα- Εορτή του Πατέρα με προεδρικό διάταγμα του Λίντον Τζόνσον το 1966, Ημέρα-Εορτή που καθιερώθηκε και από τα Έθνη-μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.) ως «Παγκόσμια Ημέρα του Πατέρα».

  Η αφετηρία αυτή της ημέρας-εορτής του πατέρα με παράδειγμα-πρότυπο έναν πολύτεκνο πατέρα και χήρο έχει ιδιαίτερη σημασία για το θεμελιακό θεσμό της Οικογένειας, μάλιστα ως μονογαμικής και πολύτεκνης. Και αυτό ισχύει, μεταξύ πολλών άλλων, και με την Πολύτεκνη Οικογένεια των Αγίων Μακκαβαίων (†1η Αυγούστου), την οποία η «Πανελλήνια Ένωση Φίλων των Πολυτέκνων» (Π.Ε.ΦΙ.Π.) επέλεξε ως Προστάτιδά της. Είναι η ηρωίδα Πολύτεκνη και χήρα Αγία και Μάρτυς Σολομονή με τους Επτά Υιούς της και Αγίους Μάρτυρες, καθώς και με τον Διδάσκαλό τους Άγιο Μάρτυρα Ελεάζαρο.

  (Το συγκινητικό και διδακτικότατο Μαρτυρολόγιο τους περιγράφει το ως «Πα-ράρτημα» τελευταίο βιβλίο της Π. Διαθήκης «Δ΄ Μακκαβαίων». Τονίζει τη δύναμη του «αυτοκράτορος λογισμού», την αυτοκυριαρχία και εγκράτεια των πιστών στον Αληθινό Θεό. Η Π.Ε.ΦΙ.Π. έχει εκδώσει νεοελληνική μετάφρασή του, που διαθέτει ΔΩΡΕΑΝ).

  Β΄. Τιμητικό λοιπόν χαρακτήρα είχε, και πρέπει να έχει, η Ημέρα-Εορτή του Πατέρα, με τονισμό όλων των θετικών στοιχείων γενικά του πατέρα και της πατρότητας για τον πρωταρχικό και αναντικατάστατο θεσμό της Οικογένειας. Και ακριβώς ο ρόλος στην Οικογένεια είναι πρωταρχικός και αναντικατάστατος, όπως ασφαλώς και της Μητέρας, αλλά πάντοτε σε αναφορά με το Παιδί-ιά. Γιατί ούτε πατρότητα ούτε μητρότητα νοείται και υπάρχει χωρίς την κοινή γονική ιδιότητα, την γέννηση κοινών φυσικών γόνων-παιδιών.

  Έτσι η Οικογένεια δεν είναι δυαδική, άνδρας και γυναίκα, αλλά τριαδική· άνδρας-πατέρας, γυναίκα-μητέρα και αμφιθαλή παιδιά, τα οποία είναι ο συνδετικός κρίκος των δυο ή η γέφυρα, όπως λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος· «Μυστήριον εστιν ο γάμος. Συνέρχονται οι δυο και ποιούσιν ένα…Γέφυρα εστι το παιδίον» (P.G. 62,387-88 και ΕΠΕ 22, 342-44). δηλαδή το αγιογραφικό λόγιο (Γενέσ. 2, 24 και Ματθ. 19, 5-6)· «…και έσονται οι δυο εις σάρκα μίαν», όπως ερμηνεύει ο Θεοδώρητος Κύρου (P.G. 89, 168 BC), εννοεί ως «μίαν σάρκα» τη σάρκα του παιδιού· «…Δια γάρ της γαμικής ομιλίας είς εξ αμφοίν (=εξ αμφοτέρων) βλαστάνει καρπός…τελεσιουργούμενος υπό του της φύσεως Δημιουργού». Είναι το πρωταρχικό ζυγωτό κύτταρο, μοναδικό και ανεπανάληπτο ως DNA (Ντι-Έν-Έι) εμψυχούμενο «εξ άκρας (=πρωταρχικής) συλλήψεως» «άνωθεν» (υπό του Τριαδικού Θεού).

  Αυτή είναι η ακριβής έννοια της λέξης σύλληψις (=σύν-ληψις) = λήψη ομού-μαζί, άνωση, σύναψη του πρωταρχικού ζυγωτού κυττάρου ως σώματος με την ασώματη ψυχή, ένωση- εμψύχωση που γίνεται ταυτόχρονα, «εν τω άμα». Δηλαδή η θεία εμπνοή της τριαδικής ψυχής (ως νου-λόγου-πνεύματος, «κατ’ εικόνα» του Νού-Θεού Πατρός, του Λόγου-Θεού Υιού και του Πνεύματος-Θεού Αγίου Πνεύματος).1 Ο ιατρικός όρος γονιμοποίηση αναφέρεται στη σωματική ένωση των δυο κυττάρων σε ενιαίο ζυγωτικό κύτταρο, ενώ ο όρος σύλληψη αναφέρεται στην ψυχοσωματική και υποστατική ένωση του Εμβρύου-Ανθρώπου!2 Γι’ αυτό η Εκκλησία τιμά ως Εορτή τη Σύλληψη των Αγίων (Σύλληψη Υπεραγίας Θεοτόκου, 9η Δεκεμβρίου, Σύλληψη Τιμίου Προδρόμου, 23η Σεπτεμβρίου κλπ.). Μάλιστα ο ιερός Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (μέσο Β΄-Γ΄αι. μ.Χ.) λέγει· «Και κατά τούτο ο άνθρωπος εικών γίνεται του Θεού, καθό εις γένεσιν ανθρώπου άνθρωπος συνεργεί»! (Παιδαγωγικός Β΄, ΒΕΠΕΣ 7 σ. 168, στ. 36-37).

  Γ΄. Αλλά πέρα του συνδημιουργικού σωματικά ρόλου του πατέρα για τα παιδιά του συνυπάρχει και ο προστατευτικός ρόλος του, τόσο για τη σύζυγό του και μητέρα των παιδιών τους, όσο αι για τα ίδια τα παιδιά τους. Η σχέση τους (πατέρα, μητέρας, παιδιών) δεν είναι περιστασιακή, αλλά παντοτινή, είναι «..συγκλήρωσις του βίου παντός, θείου τε και ανθρωπίνου Δικαίου κοινωνία» (Ερέννιος Μοδεστίνος, βλ. προηγ. Τεύχος 122/2009, σ. 23). «Συγκλήρωσις» σημαίνει κοινότητα, από κοινού συμμετοχή και κατοχή σε όλα και παντοτινά. Η σχέση είναι, και πρέπει να συνειδητοποιείται, ως αδιάκοπη και αδιάλυτη, ισόβια, αλλά και αιώνια!

*****

  1. Τη θεολογική-δογματική διδασκαλία, ότι η ψυχή είναι τριαδική (νους-λόγος-πνεύμα), «κατ’ εικόνα» της Αγίας Τριάδος, και ότι στην ψυχή έγκειται το «κατ’ εικόνα Θεού» στον άνθρωπο, διατυπώνει υμνολογικά-ποιητικά ο Μητροπολίτης Σμύρνης Μητροφάνης (Θ΄-9ος αι. μ.Χ.) στον Τριαδικό Κανόνα του Μεσονυκτικού της Κυριακής πρωί του Ήχου Α΄(Ωδή α΄, β΄ τροπάριο, Παρακλητική)·

  «Ίνα τοις ανθρώποις ενικήν
  την τριλαμπή Σου δηλώσης θεότητα,
  πλάσας πρίν (-αρχικά) τον άνθρωπον
  κατά την Σην Εικόνα διεμόρφωσας,
  νούν αυτώ και λόγον και πνεύμα
  δους ως Φιλάνθρωπος».

  Εξάλλου, εκτός και άλλων Αγίων Πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων, θαυμασία θεολογική ανάλυση (ότι η ψυχή είναι τριαδική) έχει κάμει ο σπουδαίος βυζαντινός θεολόγος Ιωσήφ Βρυέννιος (1350-1432). Η ανάλυσή του αυτή περιέχεται στον «Λόγον Γ΄, περί Αγίας Τριάδος». (Βλ. Ιωσήφ Βρυεννίου «Τα Ευρεθέντα», τόμ. Α΄, σ. 65 κεξ. Εκδόσεις Βασ. Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 1991). Η πρώτη έκδοση, με επιμέλεια του Ευγενίου Βουλγάρεως ως διακόνου, έγινε στη Λειψία, οι τόμ. Α΄καιΒ΄, το 1768, και ο Γ΄, «Τα Παραλειπόμενα», το 1784).

  2. Οι γονείς πρέπει να βλέπουν και ν’ αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους ως εικόνας Θεού», με ψυχή αθάνατη. Σε πολλά τεύχη αυτού του Περιοδικού έχουμε κάμει αναφορές στο μέγα τούτο θέμα της ΨΥΧΗΣ, για το οποίο ο Θεάνθρωπος Κύριος είπε·

  «Τι γάρ ωφελείται άνθρωπος, εάν τον κόσμον όλον κερδήση, την δε ψυχήν αυτού ζημιωθή; ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;» (Ματθ. 16, 26). Και·
  «Το πνεύμα έστι (=η ψυχή είναι) το ζωοποιούν, η σάρξ (=το σώμα) ουκ ωφελεί ουδέν» (Ιωάν. 6, 63). Το «μείζον και κρείττον» είναι η ΨΥΧΗ!

«ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΟΛΥΤΕΚΝΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ»
αρ. 123, Σεπτέμβριος 2009

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ