Στην ακολουθία του μυστηρίου του γάμου διαβάζεται από το ιερό ευαγγέλιο, το θαύμα του Χριστού στο γάμο της Κανά, κατά το οποίο έγινε μυστηριωδώς η μεταβολή του νερού σε κρασί εκλεκτής ποιότητας. Αν δεν βρισκόταν ο Χριστός στο γάμο της Κανά, δεν θα υπήρχε η δυνατότητα της απρόσκοπτης τελέσεως της γαμηλίου χαράς και διασκεδάσεως. Το ζευγάρι θα άρχιζε τη ζωή του με ατυχές συμβάν, το οποίο θα μείωνε τη χαρά και την ικανοποίηση, που προερχόταν από το γαμήλιο γεγονός, και το οποίο θα θεωρείτο κακός οιωνός για την μετέπειτα πορεία του γάμου. Η επιλογή αυτού του αγιογραφικού κειμένου για την ακολουθία του γάμου δεν είναι τυχαία, αλλά έχει άμεση σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό της τελέσεως του μυστηρίου.
Όπως δηλαδή κατά τον γάμο στην Κανά, ο Χριστός μετέβαλε μυστηριωδώς το νερό σε κρασί, έτσι και στον παρόντα γάμο ο Χριστός μεταβάλλει κατά τρόπο ακατάληπτο τη φυσική σχέση ανδρός και γυναικός σε υπερφυσική σχέση αγάπης. Διότι η φυσική σχέση ενός άνδρα και μιας γυναίκας για να γίνει αγάπη πραγματική, αληθινή και ποιοτικά ανώτερη, αγάπη που «ου ζητεί τα εαυτής», αγάπη που «πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει», πρέπει να πραγματοποιηθεί ένα θαύμα. Κι αυτό το θαύμα μόνο ο Χριστός μπορεί να το τελέσει. Από τη στιγμή που θα τελεστεί το μυστήριο του χριστιανικού γάμου υποτίθεται ότι παύει το «εγώ», το τόσο ισχυρό σε κάθε άνθρωπο, και αρχίζει το «εμείς». Παύει το ατομικό και όλα είναι κοινά. Παύει το ιδιόρρυθμο και αρχίζει το κοινόβιο. Αυτά είναι πολύ δύσκολο να τα κατορθώσει κανείς μόνος του. Δεν αρκεί η ανθρώπινη δύναμη· χρειάζεται και η συνδρομή της θείας χάρης. Και η θεία χάρη έρχεται μυστικά και αθόρυβα μέσα από το μυστήριο του γάμου, για να ενισχύσει τους νεόνυμφους στο δύσκολο δρόμο της συμβιώσεως, της συνοικίσεως και της συμπορεύσεως στη ζωή.
Αν σήμερα τα διαζύγια αυξάνονται ολοένα και περισσότερο, είναι γιατί ο γάμος κατήντησε μία εντελώς ανθρωποκεντρική και ενστικτώδης σχέση, μέσα στην οποία ο Θεός δεν υπάρχει καθόλου. Το καθαρά ανθρωποκεντρικό οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην κόλαση. Το θεανθρώπινο οδηγεί στον παράδεισο.
Θαύμα αλλά και αγώνας.
Ωστόσο το θαύμα που τελεί ο Χριστός μέσα στο μυστήριο του γάμου, για να διατηρηθεί και να ολοκληρωθεί απαιτεί και την προσωπική ενιαία συμβολή. Το νερό που μετέβαλε ο Χριστός στο γάμο της Κανά, ήταν φυσικό και μη έλλογο, άρα μη ελεύθερο. Δεν είχε τη δυνατότητα το νερό ν’ αρνηθεί τη μεταβολή του σε κρασί.
Ο άνθρωπος όμως για να διατηρηθεί και να ολοκληρωθεί το θαύμα και το μυστήριο της αγάπης πρέπει να συναινέσει και ν’ αγωνιστεί. Με τη συναίνεση αυτή και με τον αγώνα αυτό πετυχαίνει να καταστεί άγιος. Γιατί, εν τελευταία αναλύσει, ο βασικός και τελικός σκοπός του γάμου είναι να γίνουμε άγιοι. Βέβαια χρειάζεται αγώνας και από τους δύο. Ο γάμος είναι ένα ομαδικό αγώνισμα και χρειάζεται η συμβολή και των δύο συζύγων. Αλλά, κι αν ο ένας δεν αγωνίζεται θετικά, οφείλει ο άλλος να τον βοηθήσει να συνέλθει κι αυτός.
«Οφείλομεν δε ημείς οι δυνατοί τα ασθενήματα των άλλων βαστάζειν» (Ρωμ, 15,1).
Δυνατός άνθρωπος, κατά τη λογική του κόσμου, είναι το πρόσωπο που είναι σκληρό και άκαμπτο· το πρόσωπο που επιβάλλεται και επικρατεί με τη δύναμή του, σωματική-υλική-πνευματική. Δυνατός είναι αυτός, που κάνει ό,τι θέλει και χρησιμοποιεί τους άλλους όπως θέλει.
Κατά τον απόστολο Παύλο όμως, δυνατός είναι ο πιστός που τηρεί τις εντολές του Χριστού· έτσι δυνατός είναι αυτός που «βαστάζει τα ασθενήματά των άλλων», όπως ο Χριστός βάσταξε και υπόμεινε τις αδυναμίες μας. Δηλαδή, αυτός που υπομένει, ανέχεται, συγχωρεί και συγκαταβαίνει στις αδυναμίες των άλλων. Στις ιδιορρυθμίες, στις λόξες, στις παράλογες απαιτήσεις, στα εν γένει ελαττώματά τους. Όχι βέβαια για να τους αφήσει σε αυτά, αλλά με την κατάλληλη, προσεκτική και συνετή συμπεριφορά να τους οδηγήσει στην υπέρβαση αυτών των ελαττωμάτων. Αυτόν τον πιστό ο Παύλος τον συγκατατάσσει με τον εαυτό του. «Οφείλομεν ημείς οι δυνατοί…».
Λέγει ο άγιος Χρυσόστομος· «Έγινες δυνατός; Δώσε την ευχαριστία και την ευγνωμοσύνη στο Θεό, ανεχόμενος και υπομένων τον αδελφό σου, με απώτερο σκοπό να τον διορθώσεις. Θυμήσου τον Παύλο που έλεγε, ‘ελεύθερος γαρ ων εκ πάντων πάσιν εμαυτόν εδούλωσα, ίνα τους πλείονας κερδίσω…τοις πάσι γέγονα τα πάντα, ίνα πάντως τινάς σώσω’(Α΄ Κορ. 9,19-22) και τη συμβουλή που μας δίνει, ‘αλλήλων τα βάρη βαστάζετε’ (Γαλ. 6,2)».
«Και μη εαυτοίς αρέσκειν». Να μη κάνουμε το δικό μας θέλημα ή το καπρίτσιο. Να μη επιβάλλουμε τη δική μας άποψη ή προτίμηση. Να μη είμαστε οι νταήδες που ισοπεδώνουμε και κονιορτοποιούμε, όσους δεν συμφωνούν και δεν συνεργάζονται με μας.
Κι αφού αναπτύξει διά πολλών το θέμα του θα καταλήξει· «Διό προσλαμβάνεσθε αλλήλους, καθώς και ο Χριστός προσελάβετο υμάς εις δόξαν Θεού» (Ρωμ. 15,7). Λέγει ο άγιος Χρυσόστομος· «Κι αν ακόμη θέλει κανείς να χωρισθεί από σένα, εσύ μη χωρίζεσαι· ούτε να πεις τον ψυχρό εκείνο λόγο, ‘αν μ’ αγαπάει, αγαπώ· αν δε μ’ αγαπάει το δεξί μου μάτι βγάζω’ (πρβλ. Ματθ. 5,29). Τα λόγια αυτά είναι σατανικά και αρμόζουν στους τελώνες και στη μικροψυχία των ειδωλολατρών. Όταν δε σε θέλει κάποιος, τότε εσύ να δείχνεις μεγαλύτερη αγάπη για να τον προσελκύσεις. Καθ’ όσον είναι μέλος του σώματος της Εκκλησίας και, όταν ένα μέλος από κάποια ανάγκη χωρίζεται από το υπόλοιπο σώμα, τότε κάνουμε τα πάντα για να το ενώσουμε ξανά και δείχνουμε μεγαλύτερη φροντίδα. Αν ο Χριστός προστάζει να κάνουμε τραπέζι αυτούς που δεν μπορούν να μας το ανταποδώσουν, πολύ περισσότερο πρέπει ν’ αγαπάμε το μέλος του σώματος της Εκκλησίας που δεν μας αγαπά. Αν μας αγαπά, τότε πήραμε την αμοιβή μας· στην αντίθετη όμως περίπτωση ο μισθός είναι μεγάλος… Χωρίς αυτήν την αγάπη ούτε ο μάρτυρας γίνεται δεκτός από το Θεό…». Και ο γάμος συν τοις άλλοις είναι και μαρτύριο. Μη τον αποστραφούμε γι’ αυτό. Όλα στη ζωή αυτή είναι μαρτύριο. Εκτός από το σταυρό του Χριστού υπάρχουν και οι σταυροί των ληστών. Αλλά αυτοί δεν σώζουν...
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ