Πριν από λίγους μήνες, ακούσαμε από τα μαζικά μέσα ενημέρωσης για την απόπειρα μιας μαθήτριας, που τερμάτισε τη ζωή της μετά από μικρή τιμωρία, που της επέβαλε το σχολείο της, για ανάρμοστη συμπεριφορά. Στο παρόν άρθρο μας, αφού αναφέρουμε πως βλέπει την αυτοκτονία η χριστιανική Ηθική, θα εξετάσουμε τους σπουδαιότερους λόγους που οδηγούν τους νέους, κυρίως, στην αποτρόπαιη αυτή πράξη.
Κατά την χριστιανική Ηθική ο άνθρωπος, σε αντίθεση με τα ζώα «μπορεί να προσδιορίσει τη ζωή του ελεύθερα ή και να την τερματίσει θεληματικά. Έτσι υπάρχουν άνθρωποι που τερματίζουν τη ζωή τους είτε για να υπηρετήσουν κάποιον υψηλότερο στόχο και σκοπό (π.χ. Σουλιώτισσες), είτε για να αποφύγουν το άγχος, την αποτυχία ή την απόγνωση. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε την αυτοθυσία, ενώ στην δεύτερη την αυτοκτονία».
Η διαφορά ανάμεσα στην αυτοθυσία και την αυτοκτονία είναι τεράστια. «Τα κριτήρια για την διάκριση των δυο αυτών φαινομένων είναι τα κίνητρα, που οδηγούν στον τερματισμό της ζωής. Όταν τα κίνητρα είναι ανιδιοτελή έχουμε αυτοθυσία, ενώ όταν είναι ιδιοτελή, έχουμε αυτοκτονία».
Πάντα κατά την χριστιανική Ηθική «η αυτοκτονία ή αυτοχειρία αποτελεί βαρύτατο έγκλημα, που φανερώνει ασέβεια προς τον Δημιουργό της ζωής και καταδικάζεται από την κοινή συνείδηση των ανθρώπων. Στην αγία Γραφή η αυτοκτονία παρουσιάζεται ως επακόλουθο βαρύτατης αμαρτωλής κατάστασης. Έτσι π.χ. ο Ιούδας αυτοκτόνησε εξαιτίας της απόγνωσης, στην οποία οδηγήθηκε μετά την προδοσία του Χριστού».
Εξάλλου η αυτοκτονία έρχεται σε αντίθεση και με τη ρητή εντολή του Θεού «ου φονεύσεις».
Τέλος στην πατερική γραμματεία η αυτοκτονία χαρακτηρίζεται ως αμαρτία βαρύτερη από τον φόνο.
Η αυτοκτονία σαν πράξη απελπισίας και απόγνωσης φανερώνει και απιστία στο Θεό, «τον χορηγό της ζωής» και την πρόνοιά του, για τον άνθρωπο. «Ο Χριστιανός πιστεύει, ότι ο Θεός δεν αφήνει τον άνθρωπο να δοκιμασθεί περισσότερο από όσο αντέχουν οι δυνάμεις του. Ακόμα ο Θεός μπορεί όχι μόνο να λυτρώσει τον άνθρωπο από κάθε κακό, αλλά και να τον βοηθήσει να το αντιμετωπίσει για το αληθινό και αιώνιο συμφέρον του».
Στην αυτοκτονία μπορούμε να παρατηρήσουμε τις παρακάτω μορφές·
α) Εγωιστική αυτοκτονία. Προκαλείται όταν ο άνθρωπος αυτοαπομονώνεται από την κοινωνία και αδυνατεί να βρει κάποιο νόημα στη ζωή·
β) «Ανομική» αυτοκτονία. Αυτή τροφοδοτείται από την κοινωνική «ανομία», δηλαδή από την αποδιοργάνωση της κοινωνικής ζωής·
γ) Υπάρχουν αυτοκτονίες, που οφείλονται σε ψυχικές ασθένειες και ταραχές, που δεν είναι τελείως άσχετες με τις προηγούμενες αιτίες·
δ) έχουμε τις έμμεσες αυτοκτονίες που πραγματοποιούνται με την χρήση ναρκωτικών και διάφορες άλλες καταχρήσεις.
Αφού αναφέραμε τα παραπάνω για την αυτοκτονία από χριστιανικής Ηθικής ας έλθουμε στο ερώτημα· «Γιατί άραγε αυτοκτονούν οι έφηβοι;» και ας προσπαθήσουμε να βρούμε τις αιτίες αυτών των πράξεων.
Κάποια νέα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, πριν καλά-καλά μεγαλώσουν και γνωρίσουν τη «ζωή» επιχειρούν να θέσουν τέρμα στη ζωή τους. Μερικοί μένουν μόνο στην προσπάθεια, άλλοι τα καταφέρνουν «στο μακροβούτι του θανάτου». Οι αιτίες είναι σημαντικές ή μερικές φορές ασήμαντες. Το πρόβλημα είναι σπουδαίο και χρειάζεται στην ανάπτυξή του μεγάλη προσοχή, όμως ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για τα πρόσωπα που απέτυχαν σε προσπάθειά τους, γιατί είναι σίγουρο, πως σε πρώτη ευκαιρία, θα επιχειρήσουν ξανά την προσπάθειά τους.
Το φαινόμενο των αυτοκτονιών είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Στις Η.Π.Α. η αυτοκτονία είναι η τρίτη αιτία θανάτου σε άτομα ηλικίας 15-24 χρόνων, αμέσως μετά τα τροχαία και τον καρκίνο. Εκεί κάθε μια ώρα γίνεται και μια αυτοκτονία. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία η χώρα μας ευρίσκεται, ευτυχώς, στην τελευταία θέση στον πίνακα των αυτοκτονιών. Η Ελλάδα έχει πολύ μικρό ποσοστό αυτοκτονιών στη νεαρή ηλικία. Αναφέρει σχετική έκθεση της Γιούνισεφ. Η έκθεση επισημαίνει ακόμη ότι «στην Ελλάδα η κατάσταση είναι ικανοποιητική σε σχέση με όσα συμβαίνουν σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες». Παρ’ όλα αυτά όμως, έχουμε και στη χώρα μας -κάθε χρόνο δυστυχώς- 500 αυτοκτονίες, ενώ κάνουν απόπειρα 5.000 άτομα.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΜΑΧΗΤΗΣ»
ΜΑΡΤΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 1995
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ