ΤΑ ΧΑΡΙΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, στὴν Ἅ΄ πρὸς Κορινθίους ἐπιστολὴ τοῦ(12,27), λέγει ὅτι ὁ Θεὸς ἔδωσε στὴν Ἐκκλησία τοῦ διάφορα χαρίσματα. Τὰ χαρίσματα αὐτὰ εἶναι κατὰ σειρὰ σπουδαιότητας τὰ ἑξῆς'

ἅ) οἱ ἀπόστολοι

β) οἱ προφῆτες

γ) οἱ διδάσκαλοι

δ) οἱ δυνάμεις

ἔ) τὰ χαρίσματα ἰαμάτων

στ) ἀντιλήψεις

ζ) κυβερνήσεις

ἡ) γένη γλωσσῶν.

  Οἱ ἀπόστολοι εἶχαν ὅλα τὰ χαρίσματα καὶ μάλιστα σὲ ὑπερθετικὸ βαθμό. Κήρυτταν, προφητεύανε, ἔκαναν θαύματα, θεράπευαν ἀρρώστους, κυβερνοῦσαν τὴν Ἐκκλησία, καὶ μιλοῦσαν γλῶσσες διάφορες. Οἱ προφῆτες, οἱ ὁποῖοι κυριαρχοῦσαν στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἀλλὰ δὲν ἔπαυσαν νὰ ὑπάρχουν σὲ κάθε ἐποχὴ-μάλιστα κατὰ τὴν γνώμη τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου οἱ προφῆτες στὴν Καινὴ Διαθήκη ἦταν περισσότεροι ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη-, εἶχαν ἀποκαλύψεις ἀπὸ τὸ Θεὸ τί συμβαίνει στὴν ἐποχή τους καὶ ποὺ δὲν τὸ ἀντιλαμβανόταν οἱ ἄλλοι, τί θὰ συμβεῖ στὸ κοντινὸ μέλλον καὶ τί θὰ συμβεῖ στὸ ἀπώτερο καὶ μακρινό. Οἱ διδάσκαλοι κήρυτταν, βασιζόμενοι στὴ μελέτη τῶν γραφῶν καὶ τῶν θεολόγων, προγενεστέρων καὶ συγχρόνων. Δηλαδή, ἐνῷ στοὺς προφῆτες τὸ κήρυγμα τοὺς προερχόταν ἐξ ὁλοκλήρου ἀπὸ τὸ Θεό, σ’ αὐτοὺς ἦταν προϊόν του δικοῦ τους κόπου' φυσικὰ καὶ ἐμπνεύσεως τοῦ Θεοῦ καὶ καρπὸς τῶν προσευχῶν τους καὶ τῆς ἐκζητήσεως τῆς θείας βοηθείας.

  Οἱ ἔχοντες τὸ χάρισμα τῶν δυνάμεων κάνανε θαύματα εὐεργετικὰ ὅπως θεραπεῖες, ἀλλὰ καὶ τιμωρητικὰ πρὸς παραδειγματισμὸ τῶν ὅσων ἀπειθοῦσαν στὶς θεῖες ἐντολές, ὅπως ὁ προφήτης Ἠλίας ποὺ σταμάτησε τὴ βροχὴ γιὰ τρία χρόνια καὶ ἕξι μῆνες ἢ ὅπως ὁ Χριστὸς ποὺ ξήρανε τὴν συκιὰ καὶ ἔστειλε τὰ δαιμόνια στὰ γουρούνια τῶν Γαδαρηνῶν ἢ Γεργεσηνῶν καὶ τὰ ἔπνιξε.

  Οἱ ἔχοντες τὸ χάρισμα τῶν ἰαμάτων θεράπευαν ἀρρώστιες.

  Οἱ ἔχοντες τὸ χάρισμα τῶν ἀντιλήψεων προσφέρανε τὴν βοήθεια τοὺς σ’ ὅσους τὴν εἶχαν ἀνάγκη, οἱ ἔχοντες τὸ χάρισμα τῶν κυβερνήσεων προΐσταντο σὲ διαφόρους ἐκκλησιαστικοὺς τομεῖς. Νὰ προσέξουμε ἐδῶ, ὅτι αὐτὰ ποὺ θεωροῦμε ἐμεῖς προϊόντα της θελήσεώς μας ἢ δικά μας κατορθώματα, ἡ ἁγία Γραφὴ τὰ θεωρεῖ χαρίσματα' γιὰ νὰ δείξει ὅτι τίποτα δὲν κατορθώνεται χωρὶς τὴν εὐλογία καὶ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ.

  Οἱ ἔχοντες τὰ γένη γλωσσῶν μιλοῦσαν μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ ξένες γλῶσσες. Ἦταν ἕνα χάρισμα ποὺ πολὺ ἐντυπωσίαζε καὶ ὅλοι τὸ ἐπιθυμοῦσαν' ἡ Γραφὴ ὅμως τὸ τοποθετεῖ τελευταῖο στὴ σπουδαιότητα.

  Οἱ διαφορὲς αὐτὲς στὰ χαρίσματα, δημιουργοῦσαν στοὺς ἀνώριμους καὶ ἀτελεῖς χριστιανοὺς κάποιες προστριβὲς καὶ ζήλειες. Πολλοὶ θεωροῦσαν κατώτερο τὸ χάρισμά τους, σὲ σχέση μὲ τὰ χαρίσματα τῶν ἄλλων, καὶ ἔτσι πικραινόταν καὶ ἀθυμοῦσαν. Ὁ Παῦλος, στὴν ἴδια ἐπιστολὴ καὶ στὸ ἴδιο κεφάλαιο, ἀναφέρει στὸ προηγούμενο τμῆμα τῆς ἐπιστολῆς, ὅτι ἡ διαφορετικότητα τῶν χαρισμάτων γίνεται κατ’ ἀνάγκη, διότι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἕνα σῶμα' καὶ τὸ σῶμα ἔχει πολλὰ μέλῃ, μὲ διαφορετικὲς λειτουργίες τὸ καθένα. Ὁ Θεὸς τὰ χαρίσματα τὰ δίνει ἀνάλογα μὲ τὸ πνευματικὸ συμφέρον τοῦ καθενὸς χριστιανοῦ καὶ τὶς ἀνάγκες τῆς Ἐκκλησίας του. Ἡ Ἐκκλησία τὰ ἔχει ἀνάγκη ὅλα' καὶ τ’ ἀνώτερα καὶ τὰ κατώτερα. Συνεπῶς δὲν εἶναι σωστὸ νὰ ὑπάρχει οὔτε περηφάνεια οὔτε θλίψη. Ἐπιπλέον ἡ ποικιλία στὰ χαρίσματα εἶναι ἀπαραίτητη γιατί μας ὁδηγεῖ στὴ ἀλληλεξάρτηση καὶ στὴν ἀλληλοβοήθεια. Γιατί τὸ χειρότερο κακὸ εἶναι ἡ αὐτάρκεια καὶ ἡ ὑπεροχὴ σὲ ὅλα, ποὺ αὐξάνει τὸν ἐγωισμό μας, διαλύει τὴν κοινωνικὴ συνοχή, καὶ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ σατανικὴ ἀπομόνωση καὶ ἀποξένωση ἀπὸ τοὺς ἄλλους. Τὸ ἰδεῶδες λοιπὸν εἶναι ὄχι νὰ ὑπάρχει ἀντίθεση καὶ φθόνος ἀλλὰ «τὸ αὐτὸ ὑπὲρ ἀλλήλων νὰ μεριμνοῦν τὰ μέλη' καὶ εἴτεσυμπάσχει ἕνα μέλος, νὰ συμπάσχουν ὅλα τὰ μέλη, εἴτε δοξάζεται ἕνα μέλος, νὰ συγχαίρουν ὅλα τὰ μέλη»(Ἅ΄Κόρ. 12,26).


  Ὁ Παῦλος ὅμως ποὺ γνωρίζει, ὅτι μὲ τὰ λεγόμενά του δὲν θὰ παύσει ἡ ἀνθρώπινη μεταπτωτικὴ ἰδιοτέλεια νὰ δημιουργεῖ προβλήματα στὴν Ἐκκλησία, δίνει πιὸ κάτω τὴν σωστὴ θεολογικὴ λύση στὸ θέμα μας. «Ζηλοῦτε δὲ τὰ χαρίσματα τὰ κρείττονα. Καὶ ἔτι καθ’ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑμὶν δείκνυμι». Δηλαδὴ εἶναι σὰν νὰ τοὺς λέγει. Ἐσεῖς εἶσθε αἴτιοι ποὺ δὲν παίρνετε τὰ καλύτερα χαρίσματα, τὰ ὁποία σας συνιστῶ νὰ τὰ ἐπιθυμεῖτε διακαῶς καὶ νὰ τὰ ζηλεύετε, ὅταν τὰ βλέπετε στοὺς ἄλλους. Ἐσεῖς εἶσθε αἴτιοι ποὺ δὲν ἀποκτᾶτε τὰ χαρίσματα ποὺ εἶναι μεγάλα, ὄχι κατὰ τὴν κρίση σας, ἀλλὰ κατὰ τὴν κρίση τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἐγώ σας γράφω, γιὰ νὰ σᾶς δείξω τὸν δρόμο νὰ φθάσετε σ’ αὐτὰτὰ χαρίσματα. Σᾶς ἀποκαλύπτω πηγὴ χαρισμάτων μοναδικῶν καὶ ἀξεπέραστων. Ἐὰν τὰ ἀποκτήσετε θὰ ἔχετε τὴν αὐτὴ λαμπρότητα, τὴν ἴδια δόξα, τὸ ἴδιο μεγαλεῖο. Δὲν θὰ ὑπάρχουν μειωτικὲς διαφορὲς καὶ ἐλλείψεις. Καὶ ποιὰ εἶναι αὐτὰ τὰ χαρίσματα; Ἐν πρώτοις εἶναι ἡ ἀγάπη. Ἃς δοῦμε πὼς περιγράφει ὁ Παῦλος τὸ μεγαλεῖο της.

   «Ἐὰν ἔχω γλωσσολαλιὰ ὑπερβολικὴ καὶ ἀφάνταστη, δηλαδὴ ἂν μιλῶ ὅλες τὶς γλῶσσες τῶν ἀνθρώπων καὶ τὶς γλῶσσες τῶν ἀγγέλων, καὶ δὲν ἔχω τὴν ἀγάπη, τότε εἶμαι σὰν τὸν ἄψυχο χαλκὸ καὶ τὸ κύμβαλο, ποὺ βγάζουν ἤχους καὶ κρότους, ποὺ ἐντυπωσιάζουν μέν, ἀλλὰ αὐτοὶ καθ’ ἐαυτοὶ δὲν ἔχουν κανένα νόημα. Ἐὰν ἔχω ἐπίσης προφητεία σὲ ὑπερθετικὸ καὶ ἀφάνταστο βαθμό, δηλαδὴ ἐὰν γνωρίζω ὅλα τὰ μυστήρια τοῦ Θεοῦ καὶ ἔχω ὅλη τὴ θεϊκὴ γνώση, κι ἂν ἔχω ὁλόκληρη τὴν πίστη, ὥστε νὰ κουνῶ βουνά, καὶ δὲν ἔχω ἀγάπη, τότε δὲν εἶμαι τίποτα». Πρέπει νὰ σημειώσουμε ἐδῶ, ὅτι ὁ Χριστός, τὸ νὰ μετακινεῖ κανεὶς ὅρη τὸ θεωρεῖ ὡς τὸ ἐλάχιστο δεῖγμα τῆς πίστεως(Μάτθ. 17,20). Ἀλλὰ ἐπειδὴ στοὺς σαρκικούς, ἐπιπόλαιους, καὶ ἄμυαλους ἀνθρώπους, αὐτὸ φαίνεται μέγα, ὁ Παῦλος τοὺς κάνει τὴν παραχώρηση, καὶ αὐτὸ ποὺ ἡ Γραφὴ τὸ θεωρεῖ ὡς τὸ ἐλάχιστο, αὐτὸς τὸ θεωρεῖ ὡς τὸ μέγιστο.

  Καὶ συνεχίζει ὁ Παῦλος' «Καὶ ἐὰν δώσω ὅλη μου τὴν περιουσία σὲ ἐλεημοσύνες καὶ διαθρέψω τοὺς πτωχούς, δηλαδὴ ἐκτὸς τῆς δωρεᾶς προσφέρω καὶ τὴν δική μου ὑπηρεσία, καὶ ἂν δεχθῶ νὰ μαρτυρήσω μὲ τὸ χειρότερο θάνατο, δηλαδὴ νὰ καῶ, καὶ δὲν ἔχω ἀγάπη, τίποτα δὲν ὠφελοῦμαι»(Ἅ΄Κόρ.1-4). Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ἐρμηνεύοντας τὰ ὅσα παραθέσαμε -μὲ κάποια διασκευή-, παρατηρεῖ ὅτι ἡ ἀκτημοσύνη, ἡ ὁμολογία, καὶ τὸ μαρτύριο προϋποθέτουν τὴν τελειότητα(πρβλ. Μάτθ. 19,21-Μάτθ. 10,32-Μάτθ. 16,25) καὶ ἡ θυσία δείχνει τὴν τέλεια ἀγάπη(Ἰω. 15,13). Γι’ αὐτὸ ὁ Παῦλος ἐδῶ μᾶλλον κάνει μία φανταστικὴ ὑπόθεση ἡ ὁποία στὴν πραγματικότητα δὲν ὑφίσταται. Ἢ θέλει νὰ πεῖ, ὅτι αὐτοὶ ποὺ δίδουν ἐλεημοσύνη ἢ θυσιάζονται γιὰ κάποιους, πρέπει καὶ νὰ συμπάσχουν καὶ νὰ συνθλίβονται, γι’ αὐτοὺς ποὺ θυσιάζουν τὴν περιουσία τους καὶ τὴν ζωή τους. Νὰ μὴ τὸ κάνουν ψυχρὰ καὶ ἀπὸ καθῆκον. Πάντως, ὁ Χριστὸς ποὺ εἶπε «εἰθέλεις τέλειος εἶναι, πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοίς», συνέχισε καὶ εἶπε «καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοί». Καὶ τίποτα δὲν μᾶς κάνει ἀκολούθους τοῦ Χριστοῦ, ὅσο τὸ ν’ ἀγαπώμεθα μεταξύ μας(Ἰω.13,35 καὶ Ἰω. 21,15-17). Ἐπίσης οἱ λόγοι τοῦ Χριστοῦ, «ὅτι τὴν ἡμέρα τῆς Β΄ Παρουσίας του, θὰ τοῦ ποῦν κάποιοι, πὼς στὸ ὄνομά του προφήτευσαν καὶ ἔβγαλαν δαιμόνια καὶ ἔκαναν θαύματα πολλά, καὶ κεῖνος θὰ τοὺς ἀπαντήσει' φύγετε, καθόλου δὲν σᾶς ξέρω, ἐσεῖς εἶστε ἐργάτες τῆς ἀνομίας καὶ δὲν ἔχετε καμμία σχέση μὲ μένα»(Μάτθ. 7,22-23), ὅπως καὶ τὸ παράδειγμα τοῦ Ἰούδα, ποὺ ἦταν σὰν ἀπόστολος(Μάτθ. 10ο κέφ.) μέγας χαρισματοῦχος, κι ὅμως κατάντησε ὅπως κατάντησε, δείχνουν, ὅτι ἂν στὰ μεγάλα ἐξωτερικὰ χαρίσματα δὲν συνυπάρχει ἡ ἀγάπη ποὺ «μακροθυμεῖ, εἶναι γεμάτη ἀπὸ εὐμένεια, δὲν ζηλεύει, δὲν καυχᾶται, δὲν ὑπερηφανεύεται, δὲν ἀσχημονεῖ, δὲν ζητᾷ τὰ συμφέροντα σ’ αὐτήν, δὲν παροξύνεται, ἔχει καλοὺς λογισμούς, δὲν χαίρεται στὴν ἀδικία ἀλλὰ συγχαίρει μὲ τὴν ἀλήθεια ὅσο πικρὴ καὶ ἂν εἶναι, ποὺ ὅλα τὰ ἀνέχεται, ὅλα τὰ πιστεύει, ἐλπίζει γιὰ τὸ καλύτερο, καὶ ὑπομένει τὸ κάθε τί» τότε ὅλα τὰ ἐξωτερικὰ καὶ ἐντυπωσιακὰ χαρίσματα ὄχι μόνο δὲν μᾶς ὠφελοῦν ἀλλὰ καὶ μᾶς καταστρέφουν.

  Ὁ ἀπόστολος Παῦλος σὲ ἄλλη ἐπιστολή του, μιλώντας γιὰ τὸ ποιὰ εἶναι τὰ μεγάλα καὶ οὐσιαστικὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου πνεύματος, λέγει ὅτι' «ὁ καρπὸς τοῦ Πνεύματος ἔστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότητα, ἀγαθωσύνη, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια». Νὰ τὰ κρείττονα χαρίσματα ποὺ πρέπει νὰ ἐπιδιώκουν ὅσοι θέλουν νὰ γίνουν ἅγιοι καὶ νὰ ὁμοιωθοῦν μὲ τὸ Θεό. Αὐτὰνὰ ζηλεύουμε, αὐτὰ νὰ ποθοῦμε, αὐτὰ νὰ προσπαθοῦμε, μὲ ὅλο μας τὸ εἶναι, νὰ τὰ πετύχουμε. Αὐτὰ καὶ ὅσα παρουσιάζει ὁ Κύριος στοὺς μακαρισμοὺς τοῦ Μάτθ. 5,1-12. Γένοιτο.

 

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ

Κορυφή